Γέρ. Ιωσήφ Βατοπαιδινός

ΕΠΙΚΗΔΕΙΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΙΟ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ.

8 Ιουλίου 2009

ΕΠΙΚΗΔΕΙΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΙΟ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ.

DSC_1047

Ο καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Γέροντας Εφραίμ προσκυνά το λείψανο του Γέροντά του και πατέρα του και την βατοπαιδινή εικόνα της Ανάστασης του Χριστού που έχει τοποθετηθεί επάνω του.

Αν και ακούτε ζωντανά τις ομιλίες στην Ιστοσελίδα μας τις παραθέτουμε απομαγνητοφωνημένες για όσους μας τις ζήτησαν και γραπτά.

Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού κ. Αθανασίου

Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς, Σεβαστοί πατέρες,

Μου ζητήθηκε να πω λίγα λόγια στη σημαντική αυτή στιγμή της ζωής μας και της Ιεράς Μονής αυτής κατά την εξόδιο ακολουθία του Οσίου Πατρός μας Ιωσήφ. Δεν είναι εύκολο πράγμα να μιλήσει κανείς για τον Γέροντά του. Και δεν είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για ένα Γέροντα σαν τον Γέροντα Ιωσήφ, ο οποίος εδώ και 72 χρόνια ακολουθεί τον Χριστόν μέσα εις τον χώρον της μοναχικής πολιτείας και μάλιστα μέσα εις τα γνησιότερα πνεύματα της μοναχικής παραδόσεως. Βλέποντας το σεπτό λείψανο του Γέροντα και τόσον κόσμο γύρω του σκέφτομαι ότι ίσως, όχι ίσως, είμαι βέβαιος, ότι είναι η πρώτη φορά που ο Γέροντας έχει αυτήν την τιμήν από τον κόσμο. Γιατί στη ζωή του, και ο ίδιος το επέλεξε, αλλά και η Πρόνοια του Θεού του επεφύλαξε, αυτό που συχνά μας έλεγε, το του Αποστόλου Παύλου: « Εις ημάς εχαρίσθη ου μόνον το εις Χριστόν πιστεύειν αλλά και το υπέρ Χριστού πάσχειν».

Από μικρά παιδιά γνωρίσαμε τον Γέροντα και τον ακολουθήσαμε, όσο μπορούσαμε, εις την μαρτυρικήν του πορείαν. Και αισθάνομαι την ανάγκην αυτήν την ώρα να του εκφράσω την μεγάλη μας ευγνωμοσύνη και τις άπειρές μας ευχαριστίες γιατί μας έδειξε και με τον λόγο του, αλλά κυρίως με το παράδειγμά του τί σημαίνει να ποθεί κανείς τον Χριστόν. Αλλά και την ανάγκη να του εκφράσω την μετάνοιά μας και τη συγγνώμη μας γιατί τα πολλά χρόνια τα οποία μας εβάσταζε και μας μεγάλωσε και μας καθοδηγούσε πολλές φορές τον εθλίψαμε και τον εκουράσαμε και τον ελυπήσαμε. Όμως η πατρική του καρδιά δεν ήξερε απ’ αυτά τα πράγματα γιατί χωρούσε τους πάντας, αφού χωρούσε τον Χριστόν μέσα του.

Θα παραμείνει μέσα μου συνεχώς αυτή η εικόνα του, που από μικρό παιδί, από τότε που τον γνώρισα, όταν ήμουν 18 χρόνων, που τον είδα για πρώτη φορά να κοινωνεί των αχράντων μυστηρίων, όχι απλώς με δάκρυα, αλλά με λυγμούς και μούσκεμα στα δάκρυα. Και όσα χρόνια κοινωνούσε από τα δικά μου χέρια και από τα χέρια των υπολοίπων πατέρων κανείς ποτέ δεν τον είδε να κοινωνήσει χωρίς αυτά τα δάκρυα. Αυτό και μόνο μαρτυρεί και την πνευματικήν του κατάσταση, την οποίαν ο κόσμος δεν εγνώριζε, αλλά ο Θεός την εγνώριζε. Καρπός αυτής της κατάστασης είναι τα πνευματικά του παιδιά.

Είμαστε βέβαιοι ότι ο Γέροντας αναπαύεται «εν σκηναίς δικαίων». Ζητούμε την ευχήν του και την προστασία του. Ζητούμε να εύχεται στον Θεό να μας φωτίζει και να μας καθοδηγεί πάντοτε να μιμούμαστε το παράδειγμά του. Και τον παρακαλούμε να εύχεται για όλα τα πνευματικά του παιδιά, ώστε να βαδίσομε κι’ εμείς το δικό του δρόμο, όσο δύσκολος κι’ αν είναι. Γιατί τώρα που ετελείωσε τον βίον του, τώρα καταλαβαίνουμε όλοι, και από το λείψανό του και από τη ζωή του, ότι έφθασε στο τέλος, έλαβε το βραβείο, έλαβε τον στέφανον και ήδη αναπαύεται «εν χειρί Θεού». Και αυτό είναι τελικά ο θρίαμβος, όπως έλεγε: « Το τί θα πεί ο Θεός, παιδί μου, την τελευταίαν ημέρα. Τα λόγια των ανθρώπων είναι μάταια. Ο λόγος του Θεού κατά την «εσχάτην ημέραν» για τον κάθε άνθρωπον, αυτός έχει σημασία».

Και γνωρίζομε και είμαστε βέβαιοι, ότι ο λόγος του Θεού προς αυτόν τον άνθρωπον ήταν αυτό που μας έλεγε, ότι στο τέλος της ζωής μας ο Χριστός θα κοιτάξει εάν τον ακολουθήσαμε και θα μας πεί: «Ευ δούλε αγαθέ και πιστέ, είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου». Αυτόν τον λόγον είμεθα βέβαιοι ότι ο Γέροντας ήδη τον ήκουσεν από τον Δεσπότην Χριστόν και ευρίσκεται εις την χαράν του Κυρίου του.

Ας έχομε την ευχήν του. Ας έχομε τη συγχώρησή του. Ας έχομε την ευλογίαν του και το παράδειγμά του, παράδειγμα αληθινού Μοναχού, ας είναι πάντοτε μπροστά μας, να μας εμπνέει, να μας φωτίζει, να μας καθοδηγεί. Αμήν.

Του Καθηγουμένου της Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ.

Αυτήν την στιγμήν φέρνει κανείς μέσα του όλα όσα έζησε μ’ αυτόν τον Γέροντα, φέρνει μέσα του, όπως είπε ο άγιος Λεμεσού, την όλην αναστροφήν με ένα πνευματικόν άνθρωπον, που τον γνωρίσαμε και είδαμε ότι αγάπησε πολύ τον Θεό. Και αυτό πραγματικά που μας συγκλόνιζε πάντοτε στις διδασκαλίες και στις κατηχήσεις του ήταν η αφιέρωσή του στην θείαν Πρόνοια. Πάντοτε αισθανόταν και εβίωνε την Χάριν του Θεού με την πατρική του πρόνοια. Και ό,τι του συνέβαινε, ό,τι αντιμετώπιζε, ό, τι θλίψεις και στενοχώριες και πειρασμούς, διότι ακριβώς τον Γέροντα Ιωσήφ τον γνωρίσαμε, όπως είπε και ο άγιος Λεμεσού, όχι τόσον στην δόξα του την επίγειον, διότι πάντοτε εξαφανίζετο, πάντοτε «όχλου όντος ένευεν εν τώ τόπω», και πραγματικά έζησε μίαν αφάνεια, και μέσα σ’ αυτήν την αφάνεια ήταν η μεγαλουργία της αρετής του και της αγιότητός του, διότι όταν εκατηγορείτο ο Γέροντας, διότι δυστυχώς ή ευτυχώς ήταν ένας άνθρωπος που είχε μίαν ελευθερίαν, που δεν την εύρισκες σε πολλούς μοναχούς και πολλές φορές παρεξηγείτο, γι’ αυτό και διάφοροι πατέρες και αδελφοί είχαν μίαν διαφορετική γνώμη για τον Γέροντα και πολλές φορές μέσα σ’ αυτήν την διαφορετικήν γνώμη και θέση, πολλές φορές υπέπιπτον ως άνθρωποι εις την θέσιν της παρεξηγήσεως. Τον Γέροντά μας τον γνωρίσαμε να παίρνει τον σταυρό του και να παίρνει τις κατηγορίες και τις συκοφαντίες. Και πολλές φορές τον ρωτούσαμε. Πώς αισθάνεσαι γι’ αυτούς τους ανθρώπους που σε κατηγορούν και γνωρίζεις ότι αδίκως σε κατηγορούν; Λέει: «Δεν αισθάνομαι τίποτε εναντίον τους ούτε μου φαίνεται βαρύ αυτό γιατί πρώτος εγώ κατηγορώ τον εαυτόν μου πιο πολύ απ’αυτούς. Και πολλές φορές τον εβλέπαμε να «αίρει τον σταυρόν» και εμείς απορούσαμε πώς το αντιμετωπίζει, πώς το θεωρεί; Και η διάθεσή του ήταν τέτοια που νομίζαμε ότι άλλος έχει τον πειρασμόν και όχι αυτός. Και πάντοτε εστρέφετο προς τον Χριστόν, πάντοτε μας κατηχούσε να έχουμε έρωτα προς τον Χριστόν και θυμούμαι αυτό που έλεγε ότι το κέντρον της αγάπης μας είναι ο Χριστός. Τίποτε να μην κατακτήσει την καρδιά σας, άλλο τι που να μή λέγεται Χριστός. Γι’ αυτό και στα 50 χρόνια του πνευματικού του πατρός, τον παίρνει ο ίδιος, ο πνευματικός του πατέρας, και πηγαίνει εις τάς αγκάλας του Θεού. Και μας έλεγε ότι μεγαλύτερη ευλογία από τον Θεόν που βρήκα στη ζωή μου είναι να έλθω στο Άγιον Όρος και να γνωρίσω τον Γέροντά μου, που δεν ήταν ένας συνηθισμένος πνευματικός άνθρωπος, αλλά ήταν ένας άνθρωπος ηγιασμένος. Όπως μας έλεγε: «ποθούσα να έλθω στον Αθωνα και να βρώ από αυτούς που μελετούσα και διάβαζα. Και βρήκα αυτόν τον άνθρωπον, που πραγματικά και με την ευχή του, και με την προσευχή του, και με την προστασία του και με την κατήχησή του κατόρθωσε να μου δώσει αυτά που ζητούσα». Μας έλεγε: «πολλές φορές να διαλύεται ο νους μου και έτσι να γίνεται η πεντηκοστή, ώστε εγώ ο αγράμματος, που δεν πήγα ούτε τρίτη (τάξη) Δημοτικού να μου ανοίξει ο Θεός τον νου μου και να γράψω τόσα θεολογικά βιβλία με τόσο θεολογικό βάθος. Και αυτό ακριβώς ήταν η Χάρις του Γέροντά μας, που πιστεύω ότι αναπαύεται «εν ουρανοίς». Και ναί μέν να τον χωριζόμεθα, γιατί είναι πολύ συγκλονιστική η στιγμή να χωρίζεται από ένα πνευματικό του πατέρα, διότι όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες η πνευματική σχέση είναι πιο στενή από μίαν εξ αίματος σχέση και μάλιστα αυτός που μας έδειξε τόσην αγάπην, την πατρικήν του στοργή και με τόσην υπομονήν μας υπέμεινε όλους με τις αδυναμίες μας και τα ελαττώματά μας. Πολλές φορές όταν μας έβλεπε και κάναμε κάτι μπορεί να έλεγε μερικά λόγια και πραγματικά να εξέφραζε τη δυσφορία του για το ότι δεν φερθήκαμε καλά αλλά όταν τον αντιμετωπίζαμε και πηγαίναμε να τον δούμε κατά μόνας τότε βλέπαμε την πατρικήν του αγάπη και την στοργή. Και πράγματι πόσο προσευχόταν για μας, «να ξεσκοτιστούμε», όπως έλεγε, και να βρούμε το αληθινό νόημα της ζωής.

Και εγώ με τη σειρά μου, και εκ μέρους όλης της αδελφότητος, θέλω να του ζητήσω συγγνώμη για όλα όσα τον λυπήσαμε. Γιατί για 28 χρόνια μαζί, οπωσδήποτε δεν φερθήκαμε όσο θέλει ο Θεός και όσον πρέπει. Αλλ’ όμως ελπίζουμε στην πατρικήν του στοργήν και την σκέπην.

Αιωνία του η μνήμη.

 

 Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ.

Έναν άνθρωπον προπέμπουμε σήμερα στη Βασιλεία του Θεού και τον παραδίδουμε στην αγκαλιά του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, στη χώρα των ζώντων στας σκηνάς «του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ». Και ο άνθρωπος του Θεού, όπως μας τον παρουσιάζει η Αγία Γραφή, είναι ο άνθρωπος της πίστεως, της αγάπης, της προσφοράς, της συγχωρητικότητος. Ο άνθρωπος αυτός, ο οποίος αγαπά πάνω απ’ όλα και πέρα απ’ όλα τον Θεό· ο άνθρωπος, ο οποίος επικοινωνεί διά της προσευχής με τον Θεό, χρησιμοποιεί ως όχημα την προσευχή και φθάνει στο θρόνο του ουρανίου Πατρός· ο άνθρωπος εκείνος, ο οποίος μιμήθηκε και μιμείται κατά πάντα τη ζωή του Χριστού. Αντιγράφει, όπως θα πει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τη ζωή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

Ακριβώς αυτός ο άνθρωπος του Θεού ήταν και ο Γέροντας Ιωσήφ, τον οποίον προπέμπουμε στη Βασιλεία των Ουρανών. Όχι μόνο η βαθιά του πίστις, όχι μόνον η αγάπη του προς την Εκκλησία και προς τον μοναχισμό, όχι μόνο η προσευχή του, αλλά συγχρόνως και η συγχωρητικότητα είναι αυτές οι αρετές, οι οποίες τον καταξίωσαν και στη συνείδηση του Αγίου Όρους, αλλά ήδη τώρα απολαμβάνει τα αγαθά, τα οποία έχει ετοιμάσει ο Θεός «τοις αγαπώσιν αυτόν» και έχει ήδη ακούσει τη φωνήν του Κυρίου Ιησού Χριστού, όπως είπε ακριβώς προηγουμένως και ο Πανιερώτατος, «ευ δούλε αγαθέ και πιστέ επί ολίγα εις πιστός επί πολλών σε καταστήσω, είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου».

Από τον θρόνο εκεί της Παναγίας Τριάδος, από τη χώρα των ζώντων θα προσεύχεται για τα πνευματικά του τέκνα, για τους επισκόπους, για την αδελφότητα της Ιεράς Μονής του Βατοπαιδίου, για ολόκληρο το Άγιον Όρος και για εκείνους, οι οποίοι ήλθαν σήμερα, και από το Άγιον Όρος και από τον κόσμο, να ασπασθούν το χέρι του και να λάβουν για τελευταία φορά την ευχή του.

Ας είναι αιωνία του η μνήμη και ας μας συνοδεύουν οι ευχές του. Αμήν.