Ορθόδοξη πίστη

Σύμβολα των Ευαγγελιστών

12 Μαΐου 2010

Σύμβολα των Ευαγγελιστών

του πρωτοπρ. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου

Οί τέσσερις Ευαγγελιστές συμβολίζονται με τέσσερα ζώα, διότι θεωρήθηκε ότι σ’ αυτούς αναφέρεται ή προφητεία του προφήτου Ιεζεκιήλ (α’, 5-14). Σύμφωνα μ’ αυτή ό Προφήτης είδε τον Θεό να κάθεται στο χερουβικό θρόνο καί τις Αγγελικές δυνάμεις με μορφή τεσσάρων ζώων (ανθρώπου, λέοντος, μόσχου καί αετού) να ψάλλουν: “Αγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ’ πλήρης ό ουρανός και ή γη της δόξης σου».
Ή ερμηνεία της αλληγορίας αυτής από τους Πατέρες πού ασχολήθηκαν με την αντιστοιχία των Προσώπων, δεν είχε πάντοτε την ίδια εφαρμογή. Τελικά έγινε αποδεκτή σ’ Ανατολή καί Δύση ή ερμηνεία του Αγίου Ιερωνύμου, όπως αναπτύσσεται στη συνέχεια.

Ματθαίος (έκ των Δώδεκα, 16 Νοεμβρίου).
Ό πρώτος Ευαγγελιστής, όπου αγιογραφείται, παρουσιάζεται να έχει πλησίον του μία ανθρώπινη μορφή (άνθρωπος, ό βασιλιάς της δημιουργίας) το πρώτο από τα συμβολικά ζώα του Ιεζεκιήλ. Ό συμβολισμός αυτός αναφέρεται στο Ματθαίο, διότι το Ευαγγέλιο του αρχίζει από την κατά σάρκα γενεαλογία του Ιησού Χριστού.

Μάρκος (μαθητής του Απ. Πέτρου, 25 Απριλίου).
Ό Ευαγγελιστής αυτός συμβολίζεται καί αγιογραφείται με λέοντα (το βασιλιά των ζώων), το δεύτερο από τα ζώα της προφητείας. Ό συμβολισμός αυτός αναφέρεται στο Μάρκο, είτε διότι το Ευαγγέλιο του αρχίζει με τη διαβίωση του Προδρόμου Ιωάννου στις έρημους, όπου ζουν οί λέοντες, είτε διότι κύριο χαρακτηριστικό του Ευαγγελίου του είναι ή βασιλεία του Χριστού καθώς και το ζώο αυτό είναι βασιλικό.

Λουκάς (μαθητής του Απ. Παύλου, 18 Όκτωβρίου).
Το τρίτο από τα συμβολικά ζώα ό βους (ό βασιλιάς των κατοικίδιων ζώων), αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά καί μ’ αυτό συμβολίζεται. Ό συμβολισμός αυτός αναφέρεται στο Λουκά, επειδή το Ευαγγέλιο του αρχίζει από τη λατρεία του παλαιού νόμου, κατά την όποια τα θυσιαζόμενα ζώα ήσαν συνήθως βόδια.

Ιωάννης (έκ των Δώδεκα, 8 Μαΐου).
Ό υψιπετής αυτός Ευαγγελιστής δεν μπορούσε παρά μόνο να συμβολιστεί με τον αετό (το βασιλιά των πτηνών). Ό συμβολισμός αυτός αναφέρεται στον Ιωάννη, διότι θεολόγησε υψηλά την απερίγραπτη αιώνια γέννηση του Υιού καί Λόγου του Θεού, ένεκα του οποίου επονομάστηκε καί Θεολόγος.
Από το βιβλίο “Λατρευτικό Εγχειρίδιο”