Ο Παπουλάκης, Άγιος Ιωακείμ ο Βατοπαιδινός εξ Ιθάκης (1)

Ερευνώντες την ανεξερεύνητον βιβλιοθήκην της μονής μας, όλως απροσδόκητος ήλθεν εις χείρας μας εν βιβλίον τετυπωμένον το 1902, φέρον τον τίτλον «Βίος και πολιτεία του οσίου πατρός ημών Ιωακείμ του Ιθακησίου». Συγγραφεύς του βιβλίου ήτο ένας ιατρός από την Ιθάκη, ονόματι Πάνος Δ. Ραυτόπουλος.

Μελετήσαντες το ως άνω βιβλίον, είδομεν ότι επρόκειτο περί του βίου ενός συγχρόνου αγίου, αγνώστου εις ημάς, ο οποίος εκοιμήθη το 1868. Το δε σπουδαίον και άξιον προσοχής είναι ότι ο όσιος Ιωακείμ ήτο αδελφός της καθ’ ημάς Ιεράς Μονής του Βατοπαιδίου. Μεγάλην χαράν και πνευματικήν αγαλλίασιν εχάρισεν, εις όλην την αδελφότητα μας, η ανακάλυψις του πνευματικού τούτου θησαυρού. Ακριβώς αυτήν την περίοδον είχομεν αρχίσει μίαν λεπτομερή έρευναν εις το αρχείον της μονής μας διά να εύρωμεν όλους τους βατοπαιδινούς αγίους και να εκδώσωμεν, συν Θεώ, το «Βατοπαιδινόν Λειμωνάριον». Ήδη ο όσιος Ιωακείμ είναι ο 43ος βατοπαιδινός όσιος.

Ο θαυμαστός βίος του οσίου Ιωακείμ, του «Παπουλάκη», όπως τον αποκαλούσαν οι Ιθακήσιοι, αποδεικνύει σαφώς ότι ο αγιώτατος Άθως συνεχίζει και εις τας χαλεπάς ημέρας μας να δίδη εις τον κόσμον την «καλήν μαρτυρίαν Ιησού Χριστού».

Ο βατοπαιδινός μοναχός Ιωακείμ έζησεν εις το Βατοπαίδιον περί τα είκοσι έτη. Η μονή, εφ΄ όσον ήτο πεπεισμένη διά την αγιότητά του, βλέπουσα την πνευματικήν ανάγκην του Έθνους, τον απέστειλε εις συμπαράστασιν του πεπονηκότος και τετραυματισμένου, υπό του Τούρκου κατακτητού, λαού του Θεού. Έτσι ο όσιος Ιωακείμ εγκατέλειψε καθ΄ υπακοήν την ηγαπημένην του μονήν και ως αληθινός ιεραπόστολος, περιέτρεχε πόλεις και χωρία, -δεύτερος Κοσμάς Αιτωλός- διδάσκων και παιδαγωγών τον λαόν.

Εκ της βιογραφίας του φαίνεται ότι ο όσιος Ιωακείμ ήτο κεχαριτωμένος εκ κοιλίας μητρός. Διά τούτο και εις την όλην ζωήν του, βλέπει κανείς «τέρατα και σημεία», όπως ακριβώς συναντούμε και εις όλους τους «απ΄ αιώνος τω Θεώ ευαρεστήσαντας».

Μή θέλοντες, λοιπόν, να παραμένη «ο λύχνος υπό τον μόδιον», αμέσως συνηντήθημεν με τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Λευκάδος και Ιθάκης, κ.κ. Νικηφόρον, και συνεζητήσαμεν το εν λόγω θέμα. Ο Σεβασμιώτατος μας εδέχθη με άληθινήν πατρικήν αγάπην και έδειξε το ανάλογον ενδιαφέρον διά τον κρυπτόμενον μέχρι τώρα όσιον Ιωακείμ.

Με τον Σεβασμιώτατον μετέβημεν εις την Ιθάκην διά να ίδωμεν εκ του εγγύς και προσκυνήσωμεν τον τάφον του Αγίου, ο οποίος ευρίσκεται εις την κοινότητα Σταυρού Ιθάκης, όπισθεν του ιερού Βήματος του ναού της αγίας Βαρβάρας, τον οποίον ο ίδιος ο Άγιος έκτισε.

Το συγκινητικόν, το οποίον περιφερόμενοι εις την νήσον είδομεν, είναι το ότι ευρίσκεται εις όλα σχεδόν τα τέμπλα των εκκλησιών, καθώς και εις πολλάς οικίας των Ιθακήσιων, ανηρτημένη η φωτογραφία του εις μέγα μέγεθος και ότι του προσφέρεται τιμή αγίου. Συνομιλούντες δε με πολλούς Ιθακήσιους είδομεν, ότι ο όσιος Ιωακείμ και μέχρι σήμερον φροντίζει και συνεργεί εις τους πόθους των πιστών, πρεσβεύει υπέρ πάντων ως φύλαξ και ευχέτης άγγελος, παρέχει φωτισμόν και ομιλεί εις τάς απλάς καρδίας. Ευλαβείς πιστοί εμαρτύρησαν ότι τον αισθάνονται να κινήται ανάμεσά των.

Εξ όσων φαίνεται, ο άγιος Ιωακείμ ήτο μέγας ησυχαστής, διότι μόλις εύρισκε την κατάλληλον ευκαιρίαν, υπεχώρει «εν ταις ερήμοις», όπου αδιαλείπτως προσηύχετο. Ο Άγιος, ως αληθινός εργάτης της φιλοπονίας, «εφύλαξεν οδούς σκληράς» δι’ ασκητικών αγώνων βαδίζων την «στενήν και τεθλιμμένην οδόν». Τον έβλεπαν πολλοί Ιθακήσιοι να σκληραγωγή το σώμα του και πολλάς φοράς, χωρίς λόγον, να φορτώνεται πέτρας με μόνον σκοπόν την κακοπάθειαν και την άσκησιν. Έτσι επέτυχε, συν τη Χάριτι, θεία χαρίσματα, θαυματουργίας και νίκας κατά του πονηρού. Όπως θα ίδη ο αναγνώστης, εις τον Όσιον εδόθη ιδιαιτέρως το χάρισμα της προοράσεως και διοράσεως. Αναρίθμητα γεγονότα μας διηγήθησαν οι ευλαβείς Ιθακήσιοι διά των όποιων καταφαίνονται αυτά τα χαρίσματα του ‘Αγίου.

Η καθ’ ημάς Ιερά Μονή θεωρεί ιδιαιτέραν ευλογίαν το ότι ο σεβαστός ημών Γέρων, Ιωσήφ μοναχός, ησχολήθη με την συγγραφήν του παρόντος βιβλίου.

Όπως γνωρίζομεν, ένας άγιος, ως «κεχαριτωμένος», έχει εντός του τον πλούτον της αγιαστικής χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Αναγνωρίζεται δε μόνον από εκείνους οι οποίοι έχουν «ομοείδειαν ζωής» και κοινά βιώματα. Δι’ αυτόν ακριβώς τον λόγον και ο σεβαστός ημών Γέρων, γνωρίζων τας προϋποθέσεις τας οποίας πρέπει να πληροί ο συγγραφεύς τοιούτου βιβλίου, καθώς αναφέρει εις τον επίλογόν του, «φοβείται μήπως μειώση με τα γραφόμενά του ένα τέτοιον ήρωα της αγάπης του Θεού».

Επί πλέον, ο αναγνώστης του παρόντος πρέπει να έχη ως δεδομένον, ότι ο Γέρων ημών δεν είναι κάτοχος ούτε και της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως. Μόνον εις τας πρώτας τάξεις του δημοτικού σχολείου εφοίτησεν. Ως εκ τούτου, το βιβλίον τούτο, δεν εγράφη συμφώνως με τους φιλολογικούς και λογοτεχνικούς όρους. Παρ’ όλα ταύτα, είμεθα πεπεισμένοι, ότι με την υπερπεντηκονταετή μοναχικήν βιοτήν του εις το Άγιον Όρος και ιδιαιτέρως με την δι’ αρκετά έτη μαθητείαν του παρά τους πόδας του μακαριστού Γέροντός του, Ιωσήφ του Ησυχαστού, συνέγραψε και εσχολίασε κατά τρόπον απολύτως πατερικόν την θαυμαστήν βιοτήν, του εξ Ιθάκης, οσίου Ιωακείμ του Βατοπαιδινού.

Έχοντες κατά νουν πάντα ταύτα, εθεωρήσαμεν αναγκαίον όπως προχωρήσωμεν εις την παρούσαν, δευτέραν εκδοσιν, διά να προβληθή έτι περισσότερον ο βατοπαιδινός ούτος όσιος, μετά και την εκ της Μητρός Εκκλησίας επίσημον ένταξίν του εις το αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ως μία σύγχρονος παρουσία του Αγίου Πνεύματος εις τον σημερινόν υλόφρονα κόσμον. Έτσι πιστοποιείται ακόμη μίαν φοράν, ότι «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας».

Ευχαριστίας πολλάς οφείλομεν προς τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Λευκάδος και Ιθάκης, κ.κ. Νικηφόρον, διά το επιδεικνυόμενον ενδιαφέρον, ως και διά την κατά το ετος 1992 επιτελεσθείσαν ανακομιδήν των λειψάνων του Οσίου καθ΄ ην η βοήθεια του ήτο καθοριστική. Τοιουτοτρόπως η Εκκλησία μας πλουτεί τα νυν και τα θεοχαρίτωτα λείψανά του.

Ευχαριστίας οφείλομεν εις όσους εβοήθησαν εις την συλλογήν στοιχείων διά την ζωήν και τα θαύματα του Οσίου, ως και δι’ όσους εβοήθησαν εις τα της ανακομιδής των χαριτοβρύτων αυτού λειψάνων ιδιαιτέρως δε εις τον αιδεσιμώτατον π. Θεοδόσιον Δενδρινόν και τον ευλαβέστατον διδάσκαλον κ. Κωνσταντίνον Κανέλλον.

Η πρόσφατος επίσημος ένταξις του Όσιου εις το αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό του Σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίον και εκ της θέσεως ταύτης υιϊκώς ευχαριστούμεν, εχαροποίησεν ημάς μεγάλως και συνέτεινεν εις την περαιτέρω γνωστοποίησιν των υπερφυσικών του αγώνων.

Ταπεινώς ευχόμεθα όπως η παρούσα δευτέρα εκδοσις του βίου του, συντέλεση εις την αναζωπύρωσιν του προς τον Θεόν πόθου των ευσεβών αναγνωστών.

Ο Καθηγούμενος

της Ιεράς και Σεβασμίας Μεγίστης Μονής του Βατοπαιδίου

† Αρχιμανδρίτης Εφραίμ

10/23 Μαΐου 1998

Επέτειος της ανακομιδής των λειψάνων του οσίου και θεοφόρου πατρός ημών

Ιωακείμ του Βατοπαιδινού του επιλεγομένου «Παπουλάκη»

Πηγή: Γέροντος Ιωσήφ (Βτοπαιδινού), Ο Παπουλάκης – Άγιος Ιωακείμ ο Βατοπαιδινός, Ψυχοφελή Βατοπαιδινά 6, έκδοσις β’ 1998, Έκδοσις Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος