Πορίσματα Ε’ Διορθόδοξης Συνάντησης του Δικτύου Πρωτοβουλιών Μελέτης Θρησκειών και Καταστροφικών Λατρειών, Νόβι Σαντ-Σερβίας, 24-27 Σεπτεμβρίου 2012
22 Νοεμβρίου 2012
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
5Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΤ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ΜΕΛΕΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΩΝ ΛΑΤΡΕΙΩΝ 24 – 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012
Νόβι Σαντ – ΣΕΡΒΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΘΕΜΑ: «ΓΚΟΥΡΟΥΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΛΑΤΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ – ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥΣ»
**********
РЕЗУЛТАТИ – КОНСТАТАЦИЈЕ – ЗАКЉУЧЦИ – ПРЕДЛОЗИ
Петог сусрета Међуправославне мреже иницијативâ за проучавање религијâ и деструктивних култова
24 – 27. септембар 2012.
Нови Сад – Србија
Тема:
Гуруизам у деструктивним култовима и другде:
Лични – Духовни – друштвени проблеми и њихово решавање
**********
ВЫВОДЫ
ЗАКЛЮЧЕНИЯ И ПРЕДЛОЖЕНИЯ
5-ая ВСТРЕЧА МЕЖПРАВОСЛАВНОГО СОВЕЩАНИЯ ЦЕНТРОВ ПО ИЗУЧЕНИЮ НОВЫХ РЕЛИГИОЗНЫХ ДВИЖЕНИЙ И ДЕСТРУКТИВНЫХ КУЛЬТОВ
24 – 27 СЕНТЯБРЯ2012г.
г. Нови-Сад – СЕРБИЯ
ОБЩАЯ ТЕМА:
«ГУРУИЗМ, ДЕСТРУКТИВНЫЕ КУЛЬТЫ, ЛИЧНОСТНЫЕ, ДУХОВНЫЕ И СОЦИАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ И ИХ ИЗЛЕЧЕНИЕ» …/2
ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ
Μέρος Α’: Εισαγωγή Υπογραφές Εντεταλμένων Ορθοδόξου Εκκλησίας.
→ σελ. 3
Μέρος Β’: Πορίσματα Ομάδων Εργασίας
1. Θεολογικά, ποιμαντικά και πνευματικά προβλήματα που δημιουργούνται από το φρόνημα του Γκουρουϊσμού και η αντιμετώπισή τους
→ σελ. 5
2. Μέθοδοι και τεχνικές του Γκουρουϊσμού και οι επιπτώσεις τους πάνω στην προσωπικότητα του ανθρώπου (Μετάφραση από τα Ρωσικά)
→ σελ. 9
3. Γκουρουϊσμός – Γεροντισμός – Εκκλησία: Η γνήσια πατρότητα μέσα στην Εκκλησία και ο ψευδογεροντισμός (Μετάφραση από τα ερβικά)
→ σελ. 13
4. Νομικά προβλήματα που προκύπτουν από τη δραστηριότητα των λατρειών
→ σελ. 16 …/3
Μέρος Α’. Εισαγωγή
Ο Αρχιεπίσκοπος Σσεχίας – λοβακίας
κ. Φριστοφόρος …/4 …/5
Μέρος Β’: Πορίσματα Ομάδων Εργασίας:
1. «Θεολογικά, ποιμαντικά και πνευματικά προβλήματα που δημιουργούνται από το φρόνημα του Γκουρουϊσμού και η αντιμετώπισή τους».
Ο σύγχρονος άνθρωπος βρίσκεται εγκλωβισμένος σε υπαρξιακά αδιέξοδα που ο εκκοσμικευμένος πολιτισμός έχει δημιουργήσει. Διψώντας για την Αλήθεια την οποία έχει εκδιώξει από τη ζωή του αναζητά σε πηγές αμφίβολης προέλευσης να ξεδιψάσει. Η Ορθόδοξη Εκκλησία προτείνει ως μοναδική απάντηση στα τραγικά αδιέξοδα την Αλήθεια του Ευαγγελίου, δηλαδή το πρόσωπο του Σαρκω-θέντος Θεού Λόγου, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Με τη Σάρκωση, την επί της γης παρουσία, και προπαντός με την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψή Του έσωζε και σώζει τον άνθρωπο. Η μετοχή στη ζωή του Σαρκω-θέντος Λόγου εξασφαλίζει την προσωπική ένωση με τον Θεό. «Ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία, ουδέ γαρ όνομα εστίν έτερον … εν ω δει σωθήναι ημάς» (Πραξ. 4, 12). Κανένας άλλος δεν μπορεί να διεκδικήσει θέση η να σταθεί ισότιμος δίπλα στον μοναδικό Σωτήρα και Λυτρωτή Ιησού Χριστό.
Επειδή τις τελευταίες δεκαετίες ο κόσμος εν γένει και επομένως και οι Ορθό-δοξες χώρες, δέχονται συντονισμένη επίθεση από την παραθρησκεία, από σέκτες γκουρουϊστικού χαρακτήρα, κρίθηκε αναγκαίο από το «Διορθόδοξο Δίκτυο Πρωτοβουλιών Μελέτης Θρησκειών και Καταστροφικών Λατρειών», να αφιερωθεί η 5η Συνάντηση στη μελέτη του φαινομένου του γκουρουϊσμού.
Ο γκουρουϊσμός είναι σεκταριστικό παραθρησκευτικό κίνημα ινδουϊστικής – βουδδιστικής προέλευσης. Βασικό στοιχείο του είναι το πρόσωπο του «γκουρού» η η ηγεσία της ομάδος, οι οποίοι για τη σέκτα είναι η κυρίαρχη αυθεντία που καθορίζει κατ᾽ απόλυτο τρόπο τη ζωή, τη σκέψη και την εν γένει λειτουργία κάθε μέλους της ομάδας.
Α. ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ
1. ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ
Η διδασκαλία του γκουρουϊσμού ανατρέπει συνολικά την περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου διδαχή της Εκκλησίας μας, διότι θεμελιώνεται σε αντιλήψεις του Ινδουϊσμού, Βουδδισμού και αποκρυφισμού που είναι όχι απλώς ξένες και ασυμβίβαστες, αλλά και ριζικά αντίθετες προς το πνευ-μα της Ορθοδοξίας. Ενδεικτικά:
Αρνείται τον προσωπικό Τριαδικό Θεό, τον οποίο αντικαθιστά με μία παγκόσμια ενέργεια, από την οποία προήλθαν τα πάντα και βρίσκεται στα πάντα (απόλυτος πανθεϊστικός μονισμός). …/6
Αρνείται το Ευαγγέλιο της εν Χριστώ σωτηρίας, το οποίο αντικαθιστά με το «ευαγγέλιο» του αρχαίου όφεως, δηλαδή της αυτοσωτηρίας.
Στην Ορθόδοξη θεώρηση του ανθρώπου ως προσώπου μοναδικού, ελευ-θέρου και υπευθύνου που προσδοκά την Ανάσταση και τη Βασιλεία του Θεού ως μοναδική απάντηση στο πρόβλημα του θανάτου, αντιπαραθέτει την αντιχριστιανική πίστη στο κάρμα και τη μετενσάρκωση.
Το αυτό συμβαίνει και με την ηθική που επαγγέλλονται οι γκουρουϊστικές ομάδες. Είναι εντελώς αντίθετη με την Χριστιανική ηθική, διότι εκτός των άλλων θεμελιώνεται στις καταδικασμένες από την Χριστιανική Εκκλησία διδασκαλίες περί μετενσαρκώσεως και κάρμα.
Η χρήση από αυτές τις ομάδες χριστιανικής ορολογίας (Θεός, Χριστός, μυστήριο, προσευχή, αγάπη, σωτηρία, θέωση) όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με τη χριστιανική έννοια των λέξεων, αλλά είναι εντελώς αντίσ-τροφη και αναιρετική της Χριστιανικής διδασκαλίας. Αποβλέπει σε προσηλυτιστικούς σκοπούς, δηλ. στην προσπάθεια προωθήσεως στο δυτι-κο Χριστιανικό κόσμο του γκουρουϊσμού, στη συγκρητιστική αλλοίωση του Ορθοδόξου φρονήματος και στην πρόκληση σύγχυσης σε μη ενη-μερωμένους σχετικά με την πίστη Χριστιανούς.
Ιδιαιτέρως τονίζεται ότι η πρακτική της γιόγκα και του διαλογισμού είναι εντελώς ξένη προς τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας περί της νοεράς προσευχής. Η γιόγκα καμία σχέση δεν έχει με γυμναστική και ανάπτυξη ευεξίας, αλλά αποτελεί σαφέστατα ασκητική πρακτική και λατρευτική πράξη των ανατολικών θρησκειών.
Συνεπώς, η οποιαδήποτε συνεργασία η συμμετοχή σε γκουρουϊστικές ομάδες η πρακτικές είναι εντελώς ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του Ορθοδόξου Χριστιανού.
2. ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΑ-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Επειδή η ένταξη στις σέκτες αφορά στο σύνολο της ανθρώπινης προ-σωπικότητας, οι συνέπειες για τον άνθρωπο είναι καταστροφικές. Βασική διδασκαλία της Ορθόδοξης ανθρωπολογίας είναι ότι η συνειδητή άρνηση της εν Χριστώ ζωής αφήνει τον άνθρωπο ευάλωτο στις επιθέσεις του πονηρού και των οργάνων του.
Οι εμπειρίες και τα στοιχεία εντυπωσιασμού στο χώρο του γκουρουϊσμού, αν δεν είναι αποτέλεσμα εξαπατήσεως αδαών, είναι αναμφίβολα προϊόν-τα δαιμονικής ενεργείας με όλες τις συνέπειες που αυτό έχει σε όσους συνειδητά ενεργούν και συμμετέχουν.
Η προσκόλληση, εξάρτηση και υποταγή σε γκουρού οδηγεί στην κα-τάργηση της εν Χριστώ ελευθερίας και δεν έχει καμία σχέση με την πνευματική πατρότητα και υπακοή που βιώνει η Ορθόδοξη Εκκλησία, βασικό στοιχείο της οποίας αποτελεί ο σεβασμός στην ανθρώπινη ελευ-θερία ως αναφαίρετο δώρο του Θεού. …/7
Έχει διαπιστωθεί ότι πολλές γκουρουϊστικές ομάδες συστηματικά αποκ-ρύπτουν το πραγματικό τους πρόσωπο και δραστηριοποιούνται προση-λυτιστικά και ανεξέλεγκτα στους ευαίσθητους τομείς της Παιδείας, του Πολιτισμού, της υγείας και της κοινωνικής αρωγής, εξαπατώντας ανυ-ποψίαστους ανθρώπους, φορείς ακόμα και Κρατικές Αρχές. Ιδιαίτερα προσφιλής είναι η αλλαγή επωνυμίας, ώστε να διαφεύγουν τους ελέγ-χους και την κριτική. Όπως έχει αποδείξει η μελέτη των οργανώσεων αυτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η απειλή εκτείνεται ακόμα και σε θέματα κρατικής ασφάλειας και δημοκρατικών θεσμών των ευρωπαϊκών κρα-των.
Διαπιστώνεται ότι ο εντασσόμενος στις σέκτες χάνει σταδιακά την προσωπική του ελευθερία και κάθε ατομικό η κοινωνικό ανθρώπινο δικαίωμα (ανάπτυξη προσωπικότητας, παιδεία, ιατρική περίθαλψη, εργα-σία, ασφάλιση, πρόσβαση σε πληροφόρηση κ.ο.κ.). Ο οπαδός υποχρεού-ται σε απόλυτη υποταγή στα κελεύσματα του γκουρού και της οργάνω-σης, χωρίς να μπορεί ούτε κατά διάνοια να ασκήσει κριτική, επειδή δαιμονοποιείται η κριτική σκέψη.
Συνεπώς τα αποτελέσματα για την πνευματική κατάσταση του οπαδού σέκτας είναι καταστροφικά όχι μόνο σε προσωπικό (αυτοκτονίες, ψυχική ανισορροπία), αλλά και σε οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.
Με ιδιαίτερη ανησυχία τονίζουμε την προσπάθεια αλώσεως της παιδικής ψυχής μέσω εντύπων, ψυχαγωγικών εκπομπών, τηλεοπτικών παραγω-γων, η παιχνιδιών με απώτερο στόχο τη μελλοντική ένταξή τους σε παραθρησκευτικές η αποκρυφιστικές ομάδες.
Επισημαίνουμε, τέλος, με έμφαση ότι αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τους Ορθοδόξους πιστούς και ιδιαιτέρως για τους μη ενημερωμένους περί την πίστη, η αλλοίωση του Ορθοδόξου φρονήματος και η πρόκληση σύγχυσης στο λαό. Διαπιστώνεται με θλίψη ότι η διάβρωση και αλλοίωση του Ορθοδόξου ήθους λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις. Ενδεικτικό της καταστάσεως αυτής είναι η διάθεση αποκρυφιστικών εντύπων ως ορθο-δόξων ακόμα και από εκκλησιαστικά βιβλιοπωλεία η σχολικές και λοιπές δημόσιες βιβλιοθήκες.
Β. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η Εκκλησία καλείται να κηρύττει με όλες τις δυνάμεις της «Χριστόν εσταυρωμένον, Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, Έλλησι δε μωρία» (1 Κορ. 1, 23) και «ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία, ουδέ γαρ όνομα εστίν έτερον … εν ω δει σωθήναι ημάς» (Πραξ. 4, 12). Πρώτιστη λοιπόν θεολογική, και με σαφείς ποιμαντικές προεκτάσεις υποχρέωσή Της είναι η ακριβής οριοθέ-τηση της Ορθοδόξου πίστεως και η διάκρισή της από θεωρίες και πρακ-τικές αλλότριες προς το Ευαγγελικό μήνυμα. Πάντοτε στη δισχιλιόχρονη ζωή της η Εκκλησία προκαλείτο και δεν δίσταζε να αυτοπροσδιοριστεί και …/8
να αντιδιαστείλει εαυτήν από ο,τι δεν ήταν ευαγγελική Αλήθεια. Κάθε μορφή συγκρητισμού βιώθηκε πάντοτε ως αναίρεση της Ορθοδοξίας, ενώ ακόμα και η απλή συμμετοχή σε συγκρητιστικές πρακτικές δεν επιτρέ-πεται από την ορθόδοξη παράδοση.
Όπως κατ᾽ επανάληψη έχει τονιστεί σε όλες τις Πανορθόδοξες Συνδιασκέψεις από τη δεκαετία του 1980 και εξής που έχουν ασχοληθεί με το φαινόμενο της παραθρησκείας, η Ορθόδοξη Εκκλησία δια των ποιμένων της οφείλει να καταστήσει σαφές ότι είναι απολύτως ασυμβίβαστη η ιδιότητα του Ορθοδόξου Χριστιανού αφ᾽ ενός και του οπαδού οποιασδήποτε γκουρουϊστικής ομάδας η άλλης σέκτας.
Επειδή οι παραθρησκευτικές ομάδες αξιοποιούν προς όφελός τους τα κενά της δικής μας ποιμαντικής εργασίας, οφείλουν οι Ορθόδοξοι ποιμέ-νες να σταθούν με αυξημένο ενδιαφέρον και με πολλή υπευθυνότητα στο θέμα αυτό και να χρησιμοποιήσουν όλα τα ποιμαντικά μέσα που διαθέτει η εκκλησιαστική μας παράδοση. Σε περίπτωση που Ορθόδοξος Χριστια-νος περιφρονήσει και παρακούσει την υπεύθυνη ποιμαντική πρόσκληση και εμμένει σε αλλότριες αντιλήψεις και πρακτικές, οι ποιμένες, εξαν-τλώντας όλα τα άλλα ποιμαντικά μέσα, υποχρεούνται με αγάπη, διακ-ριση και υπευθυνότητα να χρησιμοποιήσουν ακόμα και το έσχατο ποι-μαντικό μέτρο του αποκλεισμού από την εκκλησιαστική ζωή (Θ. Ευχα-ριστία, Μυστήρια Βαπτίσματος, Γάμου, εκκλησιαστική κήδευση). Η ποιμαντική αυτή πράξη, όσο αυστηρή και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως, πηγάζει από το ανύστακτο ενδιαφέρον και ύψιστο καθήκον της Εκκλη-σίας για την σωτηρία των μελών της. Έτσι αποφεύγεται η επιδιωκόμενη από τις σέκτες σύγχυση και αλλοτρίωση του φρονήματος του πιστού λαού και καθίσταται σαφής ο μέγιστος κίνδυνος για τη σωτηρία.
Η παρούσα 5η Συνάντηση του Διορθοδόξου Δικτύου αποδέχεται πλήρως τον υπό της Ζ Συνδιασκέψεως Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα αιρέσεων και Παραθρησκείας (Αλίαρτος -Ελλάδα 20-26.9.1995) ομοφώνως εγκριθέντα Κατάλογο ασυμβιβάστων προς την Ορθόδοξη Πίστη παραθρησκευτικών οργανώσεων, με την επι-σήμανση ότι λόγω των εξελίξεων στο χώρο των σεκτών, χρήζει επικαιρο-ποιήσεως. Η αποκάλυψη του αληθινού προσώπου και των πρακτικών της παραθρησκείας είναι ύψιστη ποιμαντική υποχρέωση της Εκκλησίας και με κανένα τρόπο δεν αποτελεί φανατισμό, μισαλλοδοξία, η ιεροεξε-ταστική μέθοδο όπως θέλει η παραθρησκευτική προπαγάνδα να συκο-φαντεί την εκκλησιαστική ποιμαντική.
Είναι απαραίτητη η υπεύθυνη ενημέρωση όλων των ποιμένων για τα θέματα της παραθρησκείας και η περαιτέρω μεγαλύτερη εξειδίκευση ορισμένων σε κάθε εκκλησιαστική περιφέρεια.
Καθίσταται επιτακτική η ανάγκη της ενημερώσεως του πιστού λαού. Προτείνεται η καθιέρωση μιας εβδομάδας κατ᾽ έτος για την ενημέρωση …/9
του πιστού λαού για το πρόβλημα των σεκτών. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να επιδειχθεί για την ενημέρωση των μαθητών και νέων σε κατηχητικά μαθήματα η σε συνεργασία με σχολικές μονάδες για την αποφυγή του προσηλυτισμού και την αλλοίωση του φρονήματος των παιδιών.
Με ιδιαίτερη χαρά πληροφορηθήκαμε ότι σε ορισμένες Ευρωπαϊκές – Ορθόδοξες και μη χώρες – η Εκκλησία έχει καθοριστικό ρόλο στη σύντα-ξη των αναλυτικών προγραμμάτων του μαθήματος των Θρησκευτικών και το διορισμό Θεολόγων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαιδεύσεως. Ελπίζουμε ότι αυτό θα συμβεί και στις υπόλοιπες χώρες.
Καθίσταται ολοένα και περισσότερο απαραίτητη η στενότερη διορθόδοξη συνεργασία για την ανταλλαγή εμπειριών και πληροφοριών.
Τέλος, επειδή οι προτάσεις και πρακτικές των σεκτών βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε ψυχές που ταλαιπωρούνται από ποικίλα αδιέξοδα, η Εκκλησία καλείται να μεταφέρει το μήνυμα και τη βεβαιότητα της εν Χριστώ σωτη-ρίας και ελπίδος για την υπέρβαση των αδιεξόδων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος.
2. «Μέθοδοι και τεχνικές του Γκουρουισμού και οι επιπτώσεις τους πάνω στην προσωπικότητα του ανθρώπου». (Μετάφραση από τα Ρωσικά)
“υμείς γαρ επ᾽ ελευθερία εκλήθητε, αδελφοί…”
(Προς Γαλάτας ε’: 13)
” τιμής ηγοράσθητε∙ μη γίνεσθε δούλοι ανθρώπων”
(Προς Κορινθίους Α , ζ’:23)
Εμείς, τα μέλη της ομάδας εργασίας “Μέθοδοι και τεχνικές του γκουρουϊσμού, και του φαινομένου των ψευδο-στάρετς (ψευδογερόντων) και οι επιπτώσεις τους
στην προσωπικότητα του ανθρώπου”, προσεγγίζουμε με βαθιά κατανόηση και ανησυχία το θέμα του γκουρουϊσμού, που εξετάζει η 5η Συνάντηση του Διορθόδοξου Δικτύου Πρωτοβουλιών Μελέτης Θρησκειών και Καταστροφικών Λατρειών.
Η ομάδα εργασίας μας, τονίζοντας την ιδιαίτερη επικαιρότητα του προβλή-ματος του γκουρουϊσμού, θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να υπογραμμίσει τα εξής:
1. Ο γκουρουϊσμός αποτελεί επικίνδυνο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο αλλοιώνει τα πνευματικά θεμέλια της ανθρώπινης ύπαρξης και ως εκ τούτου, αλλοιώνει και καταστρέφει τα ηθικά πρότυπα, τα διαμορφωμένα ανά τους αιώνες πάνω στα γνωστά θεμέλια της ύπαρξης των κρατικών και κοινωνικών συστημάτων.
2. Ο γκουρουϊσμός αποτελεί φαινόμενο, το οποίο παρασιτεί πάνω στους διαμορφωμένους μέχρι σήμερα κανόνες και νομοθεσίες, που ρυθμίζουν την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών του ανθρώπου, όπως είναι το δικαίωμα στο να πρόσκειται κανείς η όχι σε οποιαδήποτε θρησκεία, το …/10
δικαίωμα στην πρόσληψη και διάδοση της πληροφορίας, το δικαίωμα στην αυτο-έκφραση κ.α.
3. Ο γκουρουϊσμός εμφανίζεται να κινείται στα πλαίσια των πιο πάνω δικαιω-μάτων, στην ουσία του όμως αποτελεί φαινόμενο που παραβιάζει κατάφωρα τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατικής κοινωνίας, καταστέλλοντας τη δοσμένη από τον Θεό ελευθερία του ανθρώπου, συχνά με εξαιρετικά επικίνδυνες συνέ-πειες, τόσο για τη μεμονωμένη προσωπικότητα, όσο και για τα σύγχρονα κοινωνικά και κρατικά συστήματα. Εκτιμούμε πως ο γκουρουϊσμός είναι ολοκληρωτικό φαινόμενο, που καταστρατηγεί τα ανθρώπινα δικαιώματα.
4. Κατάφορες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν κοινωνικο – νομικές συνέπειες του γκουρουϊσμού. Δεν πρόκειται μόνο για τη στέρηση της ελευθερίας του ανθρώπου να επιλέξει θρήσκευμα η κοσμοθεωρία, αλλά και για άλλα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην προστασία της υγείας και στην εργασία, καθώς και άλλα, κατοχυρωμένα από το νόμο δικαιώματα που αφορούν τον έγγαμο και οικογενειακό βίο, την προστασία της μητρότητας και του παιδιού, δικαιώματα ευπαθών πληθυσμιακών ομάδων κ.α.
5. Υπό τις συνθήκες αυτές, ομόφωνα κρίνουμε τον γκουρουϊσμό ως καταστρο-φικό και κοινωνικά επικίνδυνο φαινόμενο, με μακροπρόθεσμες συνέπειες, που απειλεί την ανάπτυξη όχι μόνο ξεχωριστών κρατών και κοινωνιών, αλλά και του ανθρώπινου πολιτισμού ως συνόλου. Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα στο σύγχρονο κόσμο κρατικά, κοινωνικά και νομικά μέσα για την οργάνωση της αντιμετώπισης της διείσδυσης του γκου-ρουϊσμού στους διάφορους τομείς της ζωής του ανθρώπου.
6. Ο γκουρουϊσμός είναι περισσότερο επικίνδυνος για τον πνευματικό τομέα της ζωής του ανθρώπου. Διεκδικώντας το ρόλο του πνευματικού ηγέτη, οι πάσης φύσεως “γκουρού” στην ουσία αποτελούν καταστροφή για την πνευματική φύση του ανθρώπου, απειλώντας όχι μόνο την πνευματική υγεία μεμονωμένων ατό-μων, αλλά και την πνευματική κατάσταση των ανθρώπων των χωρών μας.
7. Ο γκουρουϊσμός αποτελεί, όχι σπάνια, την αφετηρία για την εμφάνιση ο-λοκληρωτικών σεκτών, λατρειών, καταστροφικών νεανικών οργανώσεων κτλ. Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η εκδήλωση του γκουρουϊσμού σε κοινωνικά φαινό-μενα όπως είναι ο φασισμός, ο νεοναζισμός, ο πολιτικός και θρησκευτικός εξ-τρεμισμός. Πολυάριθμες τραγωδίες, όπως μαζικές αυτοκτονίες, τρομοκρατικές και βανδαλιστικές πράξεις, εμφανίζονται συχνά ως συνέπεια της εκδήλωσης του γκουρουϊσμού τόσο στη σφαίρα της θρησκείας, όσο και της κοινωνίας και της πολιτικής.
8. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η εκδήλωση γκουρουϊστικών τάσεων (φαινόμενο των ψευδο-στάρετς) στο εσωτερικό της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Φαινόμενα όπως αυτό των ψευδο-στάρετς, (ψευδογερόντων) οι σέκτες στο εσωτερικό της εκκλησίας, τα σχίσματα και οι κλειστές ομάδες, που κινδυνεύουν να μετατραπούν σε αιρέσεις, είναι απόρροια της μεταφοράς των μεθόδων και τεχνικών του γκουρουϊσμού στους κόλπους της Εκκλησίας. Το …/11
φαινόμενο των ψευδο-στάρετς είναι συχνά πιο επικίνδυνο από τον εξωτερικό γκουρουϊσμό, καθώς με ορθόδοξο περίβλημα περιέχει πολλά στοιχεία του φαινομένου αυτού, συντελεί στην απομάκρυνση από την Εκκλησία ενός ση-μαντικού αριθμού πιστών, υπονομεύει το κύρος της Εκκλησίας και ενισχύει δια-φορα επικίνδυνα φαινόμενα στην εκκλησιαστική ζωή.
9. Αναφορικά με τα παραπάνω, θεωρούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να ληφ-θουν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση του γκουρουϊσμού τόσο στο εσωτερικό της Εκκλησίας όσο και εκτός των κόλπων της.
10. Προτείνουμε, αξιοποιώντας την εμπειρία των διορθοδόξων συναντήσεων, τη σύσταση ειδικής επιτροπής από εκπροσώπους τοπικών Εκκλησιών, για την επεξεργασία κατάλληλων μεθοδολογικών προτάσεων, που θα συμβάλουν στην αναγνώριση, προφύλαξη και αντιμετώπιση των φαινομένων του γκουρουϊσμού (φαινόμενο των ψευδο-στάρετς) στο εσωτερικό της Εκκλησίας.
11. Είναι απαραίτητη η ενίσχυση του ιεραποστολικού και διαφωτιστικού έργου της Εκκλησίας για το συγκεκριμένο ζήτημα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη θεολογική κατάρτιση και πνευματική διαφώτιση των ιερέων και των λαϊκών, καθώς ακριβώς η έλλειψη εκπαίδευσης και διαφώτισης οδηγεί συνήθως στο λυπηρό γεγονός της εμφάνισης των ψευδο-στάρετς στους εκκλησιαστικούς κόλπους.
12. Η Εκκλησία πρέπει να αξιοποιήσει πιο ενεργά τα όργανα της κοινωνίας των πολιτών για το σχηματισμό σωστών απόψεων σχετικά με την πνευματικότητα, την ηθική, το κράτος και το Δίκαιο. Για το λόγο αυτό η Εκκλησία πρέπει να αξιοποιήσει πιο ενεργά τις δυνατότητες που προσφέρουν μη κερδοσκοπικές ενώσεις φυσικών προσώπων και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί με ορθόδοξο προσανατολισμό, καθώς και να συμβάλει στην ίδρυση τέτοιων οργανώσεων, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.
13. Καθώς η εκδήλωση του γκουρουϊσμού συνδέεται με ζητήματα διάλυσης οικογενειών, με την επιβολή στην κοινωνία διάφορων ψεύτικων ηθικών αρχών, ενώ συχνά συνοδεύεται και από πράξεις καθαρής ανηθικότητας, η Εκκλησία πρέπει να ενισχύσει τη δράση της για την προστασία της ηθικής, της παρα-δοσιακής αντίληψης για την οικογένεια και το γάμο, για την αντιμετώπιση της διάδοσης της αποκλίνουσας σεξουαλικότητας, συμπεριλαμβανομένων της ομο-φυλοφιλίας και της παιδοφιλίας.
14. Ο γκουρουϊσμός συνοδεύεται από πολυάριθμες εκδηλώσεις που σχετίζονται με την ασθένεια της ψυχής και του πνεύματος. Συχνά τάσεις προς τον γκου-ρουϊσμό έχουν άτομα που υποφέρουν από ψυχικές διαταραχές (π.χ. από κα-κοήθη ναρκισσισμό), ενώ διάφορες μέθοδοι που εφαρμόζονται από σέκτες και λατρείες για την επίδραση στη συνείδηση του ανθρώπου προκαλούν σημαντικές ζημιές στην πνευματική και ψυχική υγεία του κόσμου, κάτι που στις μέρες μας έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας. Ο γκουρουϊσμός αποτελεί έναν από τους παράγοντες που απειλούν την πνευματική και ψυχική υγεία του πληθυσμού των χωρών μας. Πιστεύουμε πως είναι απαραίτητο να καλέσουμε εξειδικευμένο …/12
δυναμικό σε δράση για την αντιμετώπιση του γκουρουϊσμού, όπως ψυχιάτρους, ψυχολόγους και ειδικούς, ενώ μακροπρόθεσμα μπορεί να ιδρυθεί ανάλογη οργά-νωση που θα συνενώνει τους επιστήμονες αυτούς.
15. Η προβληματική της εκδήλωσης του γκουρουϊσμού, σεκτών και λατρειών, δημιουργεί σε διάφορες χώρες παρόμοια νομικά προβλήματα, η επίλυση των οποίων είναι δυνατή μόνο στην περίπτωση οργάνωσης ενός σύνθετου δικτύου αλληλεπίδρασης νομικών εμπειρογνωμόνων από διάφορες χώρες, ανταλλαγής εμπειρίας και θεωρητικών απόψεων για το ζήτημα αυτό. Αναφορικά με τα πιο πάνω, θεωρούμε απαραίτητη τη διοργάνωση ειδικών εκδηλώσεων για νομικούς υπό τη μορφή συζήτησης στρογγυλής τραπέζης, συνεδρίων, ενώ μακροπρό-θεσμα μπορεῖ να ιδρυθεί ανάλογη ομάδα η οργάνωση με μόνιμη δράση.
16. Είναι απαραίτητη η ενίσχυση της ενημερωτικής δραστηριότητας της παρού-σας συνάντησης, με δημιουργία ιστοσελίδας που θα περιέχει αρχείο υλικών από τις ετήσιες συναντήσεις μας στις επίσημες γλώσσες των εκδηλώσεων αυτών.
«Διεθνής Ένωση για τη Συνείδηση του Κρίσνα».
Εμείς, οι συμμετέχοντες στην 5η Συνάντηση Διορθόδοξου Δικτύου Πρωτο-βουλιών Μελέτης Θρησκειών και Καταστροφικών Λατρειών, που είναι αφιερω-μένη στο ζήτημα του γκουρουϊσμού, εκτιμώντας την ιδιαίτερη επικαιρότητα του προβλήματος, που αποτελεί ο γκουρουϊσμός για τη θρησκευτική συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου, θεωρούμε πως είναι απαραίτητο να επισημάνουμε και τα εξής:
Στα πλαίσια της εκτίμησης του προβλήματος του γκουρουϊσμού, έχουμε επα-νειλημμένως επιστήσει την προσοχή στο βιβλίο, που αποτελεί αυθεντία στους αιρετικούς κύκλους, “Η πραγματική Μπαγκαβάτ-Γκίτα”. Συγγραφέας του βιβλίου αυτού είναι ο γκουρού, ιδρυτής της ολοκληρωτικής αίρεσης “Διεθνής Ένωση για τη συνείδηση του Κρίσνα”, Αμπχάϊ Τσαράν Ντε, περισσότερο γνωστός ως Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα. Στρέφουμε την προσοχή μας στο γεγονός ότι στα σχόλια του Πραμπουπάντα, που καταλαμβάνουν μεγά-λο τμήμα του βιβλίου, περιλαμβάνονται πολλές εκφράσεις που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι διακατέχονται από μισανθρωπία, προωθούν τις διακρίσεις, ταπει-νώνουν τον άνθρωπο, προσβάλλουν το θρησκευτικό του αίσθημα. Τονίζουμε ότι γίνεται λόγος μόνο για τα σχόλια του Πραμπουπάντα και όχι για το κλασσικό ινδικό έπος, που αποτελεί θησαυρό της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Είμαστε βέβαιοι πως πολλά ποινικά αδικήματα, με τα οποία “δοξάστηκε” η “Διεθνής Ένωση για τη συνείδηση του Κρίσνα” είχαν εμπνευστεί από τα σχόλια αυτά του Πραμπουπάντα, κάτι που υποδεικνύει τις αδιαμφισβήτητες κατασ-τροφικές τους δυνατότητες. …/13
3. «Γκουρουϊσμός – Γεροντισμός – Εκκλησία: Η γνήσια πατρότητα μέσα στην Εκκλησία και ο ψευδογεροντισμός». (Μετάφραση από τα ερβικά)
Κατ᾽αρχήν, είναι αναγκαίο να επισημάνουμε μια σαφή και ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ της έννοιας του γκουρουϊσμού, στην αρχική του μορφή, (η οποία ιστορικά και τοπικά ανήκει στην ινδουϊστική θρησκεία) και της ομωνύμου εμφανίσεως, η οποία συζητείται στο πλαίσιο των αιρέσεων/σέκτων και της χει-ραγώγησης των δράσεών τους. Όσον αφορά το τελευταίο, ο γκουρουϊσμός είναι ένας όρος, ο οποίος περιγράφει ένα συγκεκριμένο είδος της ψευδο – πνευματι-κότητας, η οποία δεν βασίζεται στην πραγματική ταπείνωση και τον ασκητισμό, ούτε έχει ως στόχο την θεοπόθητη πρόοδο και αύξηση εν Χριστώ. Η δεύτερη, εξίσου σημαντική διαφορά που πρέπει να καθορίσουμε, από την αρχή, είναι η διαφορά μεταξύ του ψευδο – πνευματικού διδασκάλου και του Ορθοδόξου Γε-ροντα – πνευματικού, για τον οποίο ο Χριστός είναι το Άλφα και το Ωμέγα.
Ο Γκουρού, δεν είναι κάποιος ο οποίος αναζητά τον Θεό η θέτει ως σκοπό του την πραγματική υπηρεσία προς τον άνθρωπο. Αυτός, ως κέντρο και μέτρο της αξίας της πνευματικής ζωής θέτει τον ίδιο τον εαυτό του! Εν ονόματι του Θεού και μίας κίβδηλης πνευματικότητας επιβάλλει στους οπαδούς του τον εαυτό του ως τη μοναδική αυθεντία επί της γης. Ως προς τον σκοπό της διατή-ρησης αυτής της ψευδαίσθησης, ο γκουρού απαιτεί από τους οπαδούς του την απόλυτη υπακοή.
Οι οπαδοί πλησιάζουν τον ψευδοδιδάσκαλο με εμπιστοσύνη και στα χέρια του παραδίδουν τις σκέψεις τους, τις ανησυχίες τους, την ελευθερία τους, τα διλήμματά τους, τα σώματά τους και όλα τα υπάρχοντά τους. Ως αντάλλαγμα, αντί της αναμενόμενης, εν συνόλω πνευματικής προόδου, με ταπείνωση και παραδοχή της ευθύνης για όλες τις δράσεις τους, αυτοί αποκτούν μία ψεύτικη ταπεινότητα και έτσι στο τέλος στερούνται κάθε ευθύνης των πράξεών τους και της ζωής εν γένει.
Μία από τις θεμελιώδεις αξίες του προσώπου είναι η ελευθερία και η δυνατότητα να γίνει, μέσω της ανιδιοτελούς αγάπης, μέτοχος της αιωνίας ευχα-ριστιακής κοινωνίας με τον Θεό και τον πλησίον.
Ο γκουρού, εν τούτοις, προωθεί εξωτερικά παρόμοια, αλλά ως προς τον σκοπό άκρως αντίθετη διαδικασία, η οποία έχει αρνητικές επιπτώσεις στην προσωπικότητα του οπαδού του: το πρόσωπο υποβάλλεται σε αυτοκαταστροφή/ αυταπάρνηση και έτσι ο οπαδός, ο οποίος παραδίδει στο ψευδο – πνευματικό του διδάσκαλο τη θέλησή του, υποβιβάζεται στο επίπεδο του ατόμου, στερουμένου της ελεύθερης επιλογής και της ευθύνης, τόσο της δικής του, όσο και του πλησίον του. Ο οπαδός εξυπηρετεί μόνον και μοναδικά τον γκουρού του και αυτό δεν το κάνει από αγάπη, διότι δεν έχει την εσωτερική ελευθερία για να αγαπά ανιδιοτελώς, αλλά εξαναγκάζεται μέσα από την πλύση εγκεφάλου που υφίσταται, ώστε να μην ευθύνεται ακόμα και γι᾽ αυτές τις πράξεις του, αφού γίνεται άβουλο ον στα χέρια του γκουρού. …/14
Ως εκ τούτου, ερμηνεύοντας τον γκουρουϊσμό με τη βοήθεια αυτών των μεθοδολογικών κατηγοριών, είναι σαφές ότι αυτός δεν θα μπορεί να εντοπισθεί στα πλαίσια μόνο της μιας ήδη υπάρχουσας θρησκευτικής η ιδεολογικής δι-δασκαλίας. Μέσω των πολυποίκιλων προσωπείων, που χρησιμοποιεί μέσα στις σύγχρονες κοινωνίες μας, αποκτά την ικανότητα να προσκολλάται σε κάθε ει-δος αυθεντικής παραδόσεως, ως κάποια αναπόφευκτη παρέκκλισή του και μόνι-μη δυνητική απειλή. Ο Γκουρού είναι ένας χαρισματικός ηγέτης, αιρεσιάρχης και αυτοαποκαλούμενος “αβατάρ”- ένας “θεός” επί της γης, που μεταλλάσσεται ανάλογα με τα θύματα που αναζητά να προσεκλύσει.
Με τον ίδιο τρόπο, μπορούμε στο πλαίσιο αυτό να πούμε ότι το φαι-νόμενο αυτό του γκουρουϊσμού συναντάται, υπό κάποια μορφή και στην ορθό-δοξη πνευματικότητα. Πρόκειται για ένα είδος «ορθοδόξου γκουρουϊσμού”, τ.τ. εμφάνιση ψευδο – πνευματικών αυθεντιών μεταξύ των κληρικών και ακόμη μεταξύ των λαϊκών της Αγίας μας Εκκλησίας.
Παρομοίως με τους υπολοίπους γκουρού, αυτά τα πρόσωπα, που δεν θε-μελιώνουν τη διδασκαλία τους στην παράδοση, ταπείνωση, πίστη και αγάπη, κάνουν κατάχρηση των ιερών δώρων του Αγίου Πνεύματος, όπως και την εμπιστοσύνη αυτών των θεοπόθητων ψυχών, που ζητούν βοήθεια απ αὐτούς. Τέτοιοι ψευδο -γέροντες και πνευματικοί, οι οποίοι τελευταίως έχουν εμφανιστεί στις κοινότητες των τοπικών μας Εκκλησιών, ομοίως με όλους τους τυπικούς γκουρού, εκτελούν όλα τα είδη της πνευματικής, ακόμη και σωματικής βίας, ε-ναντίον εκείνων που τους έχουν παραδώσει τον εαυτό τους με εμπιστοσύνη.
Πάνω απ ὅλα αυτά, με μία λέξη, αυτοί χρησιμοποιούν την Ορθόδοξη Εκκλησία ως πρόσχημα για την ολοκληρωτική χειραγώγηση, καταστροφική και σίγουρα μη χαρισματική δραστηριότητά τους, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Εν αντιθέσει με τον γκουρού, ο οποίος είναι αφέντης της ζωής των οπα-δων του, η Παράδοση της Μίας και Αποστολικής Εκκλησίας του Χριστού γνω-ρίζει, αναγνωρίζει και ευλογεί τον γέροντα – πνευματικό πρωτίστως ως πατέρα, ο οποίος αγαπά, και συμπονεί τον υποτακτικό του. Ταυτοχρόνως, αυτός είναι και πατέρας και αδελφός, ακόμη και (λόγω του μεγέθους της ταπείνωσής του), είναι και μαθητής του μαθητή του. Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος συγκρίνει τη φυσική – βιολογική γέννηση με την πνευματική και τονίζει τα εξής: Όπως ο κάθε άνθρωπος έχει τον κατά σάρκα πατέρα του, στον οποίο οφείλει το δώρο της ζωής, και χάρην του οποίου γίνεται μέρος της ανθρώπινης κοινωνίας, με τον ίδιο τρόπο ο κάθε χριστιανός έχει και τον πνευματικό του πατέρα, στον οποίο οφείλει το δώρο της γεννήσεως άνωθεν, κατά τον ευαγγελιστή Ιωάννην (Ιων. 3,3), και χάρη στον οποίον γίνεται μέλος της θεανθρώπινης κοινωνίας, της Εκκλησίας, που είναι το σώμα του Χριστού.
Ο πνευματικός πατέρας, με πολύ κόπο, δάκρυα και ιδρώτα καθοδηγεί μέσα στον κόσμο ένα συγκεκριμμένο πρόσωπο, που γεννήθηκε κατ᾽ εικόνα και καθ᾽ ομοίωσιν του Θεού (Γεν. 1:26), και με την ίδια προσπάθεια και κόπο, ίσως και μεγαλύτερο, συνεχίζει να τον αναγεννά στη μυστηριακή ζωή της Εκκλη-…/15
σίας. Επαναλαμβάνουμε, ότι ο στόχος αυτού του πνευματικού ταξιδιού είναι η κοινωνία δύο προσώπων – του μαθητή, ο οποίος αναζητεί και του διδασκάλου, ο οποίος καθοδηγεί – με τον Θεάνθρωπο Χριστό, ο Οποίος δέχεται σε αυτή την ενότητα όλους εκείνους που Τον αναζητούν με ανοικτή και καθαρή καρδιά.
Θα επαναλάβουμε ότι ο στόχος της πνευματικής πατρότητας και της καθοδηγήσεως δεν είναι να δημιουργεί μία μόνιμη εξάρτηση των πνευματικών παιδιών από τους πνευματικούς γέροντες, αλλά ο στόχος τους είναι να επι-τύχουν σταδιακά την πνευματική ανεξαρτησία, ώστε να επιτύχουν την πλήρη πνευματική ελευθερία μέσω της συνάντησής τους με τον Χριστό. Ο ορθόδοξος πνευματικός στη σχέση του με τους μαθητές του, θα βρει σίγουρα έναν αξιόπιστο τρόπο της γνώσεως και του μέτρου της ταπεινώσεώς του. Ο στόχος του θα είναι η βοήθεια των πνευματικών του παιδιών στην πνευματική ωριμότητα και σύμφωνα με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου – να φθάσουν, «εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ. 4,13) Ο πνευματικός πατέρας δεν επιβάλλει τις προσωπικές του ιδέες και αρετές, αλλά βοηθά το μαθητή να βρει τη δική του αποκλειστική κλήση και το δρόμο προς την κοινωνία με την Ζωοποιό Αγία Τριάδα.
Ο γέροντας κατανοεί τον δικό του ρόλο ως διαμεσολαβητή και καθο-δηγητή των υποτακτικών του εν σχέση με τον πανάγαθο Κύριο Ιησού Χριστό. Αυτός καθοδηγεί τις ψυχές στο δρόμο του Θεού και όχι στο δικό του. Καθήκον ενός αληθινού και γνησίου πνευματικού πατέρα είναι να κατευθύνει την καρδιά και όλη τη ζωή των πνευματικών του παιδιών προς το πρόσωπο του Κυρίου – και ουδέποτε προς το δικό του! Για να παραμείνει ο πνευματικός πρόσωπο ολοκλη-ρωμένο, διατηρώντας και ορθόδοξο αυτό τον εξέχοντα ρόλο στη διαμεσολάβηση ανάμεσα στον υποτακτικό του και τον Κύριον ημών Ιησού Χριστόν, δεν μπορεί να επιβάλλει, αλλά πρέπει να παρέχει ουσιαστική υποστήριξη στην υλοποίηση αυτής της σχέσεως! Διότι, η σχέση αυτή καθ᾽ εαυτή παρέχει τη δυνατότητα, ω-στε δύο ελεύθερες και ολοκληρωμένες προσωπικότητες, ο διδάσκαλος και ο μαθητής, να γίνουν μέτοχοι της κοινωνίας της αγάπης με τον Κύριό τους.
Σεβόμενος τη μοναδικότητα του κάθε προσώπου, ο πνευματικός Πα-τέρας πρέπει απαραίτητα να σέβεται την ελευθερία του υποτακτικού του. Ταυ-τόχρονα, αυτή η ελευθερία δεν είναι τυφλή υπακοή, αλλά είναι ειλικρινής και πλήρης συνεργασία με σκοπό την πνευματική οικοδομή εν Χριστώ και των δύο. Ως εκ τούτου, η εμπιστοσύνη που έχει ο υποτακτικός προς τον πνευματικό του πατέρα, η εμπιστοσύνη που προέρχεται από την εν Χριστώ ελευθερία, δεν απαλ-λάσσεται από την ευθύνη για τις προσωπικές ενέργειές του. Εν αντιθέσει με όλα αυτά, όταν ένας υποτακτικός – πνευματικό τέκνο δώσει την εμπιστοσύνη του σε έναν ψευδοπνευματικό – ο οποίος δεν οδηγεί στον Χριστό, αλλά στην προσωπική υποταγή – τότε ο μαθητής καλείται να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να σταματήσει αυτή τη διαδικασία! Διότι, εάν δεν αναγνωρίσει αυτή την κατάσταση της ακυρώσεως της δικής του προσω-πικότητας, θα έχει καταστροφικές πνευματικές συνέπειες. Τόσο ο υποτακτικός …/16
και πνευματικός υιός, όσο και ο πνευματικός του διδάσκαλος και πατήρ, ενισχύεται εν τη ελευθερία των παιδιών του Θεού. Η ελευθερία του Θεού επιτυγχάνεται, συν τοις άλλοις, εν τη Θεία Λειτουργία – τη μόνη «ελεύθερη περιοχή», όπου ζούμε για τον Χριστό, εν τω Χριστώ και με τον Χριστό, και όχι μέσον των προσωπικών επιδιώξεων και της ιδιοτέλειας.
4. «Νομικά προβλήματα που προκύπτουν από τη δραστηριότητα των λατρειών».
1.- Όπως έχει δεχθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, απαγορεύεται (και δεν προστατεύεται) ο «αθέμιτος προσηλυτισμός» (impro-perproselytism – proselytismeintempestif), τον οποίον ασκούν ως γνωστόν οι διάφορες αιρέσεις και παραθρησκείες. Ως τοιούτον προσηλυτισμό θεωρεί την άσκησή του δια χρησιμοποιήσεως μεθόδων απατηλών, εκβιαστικών, παραπλα-νητικών, εξαναγκαστικών, καταπιεστικών, δια δελεαστικών προτάσεων, δι᾽ εκμεταλλεύσεως της αγνοίας, της ανάγκης, της ενδείας της απειρείας, της ανηλικότητος η της απειρείας του προσηλυτιζομένου κ.λ.π. προς τον σκοπόν όπως πεισθεί ο τελευταίος και μεταβάλει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Είναι χαρακτηριστικό, ότι η έννοια του προσηλυτισμού από απόψεως Ευρω-παϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν έχει ξεκαθαρίσει. Αναφέ-ρουμε εδώ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πολύ πρόσφατο. Εις την Ιταλία ήταν ανηρτημένος ο Εσταυρωμένος εις τις σχολικές αίθουσες. Κάποιοι αντίθετοι εζήτησαν από τα ιταλικά δικαστήρια την απομάκρυνσή Του από τις σχολικές αίθουσες, διότι ισχυρίσθηκαν, ότι δια της αναρτήσεώς Του διεξήγετο προσηλυτισμός εις βάρος τους. Το αίτημά τους απερρίφθη από τα ιταλικά δικαστήρια, οπότε και προσέφυγαν εις το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το τμήμα του δικαστηρίου αυτού, το οποίο εδίκασε την προσφυγή απεφάνθη δι᾽ αποφάσεώς του, του έτους 2009, ότι πράγματι δια της αναρτήσεως του εσταυρωμένου εις τις σχολικές αίθουσες της Ιταλίας ησκείτο προσηλυτισμός και έπρεπε να αποσυρθεί από τις σχολικές αίθουσες. Η Ιταλία δεν εδέχθη την απόφαση αυτή και άσκησε έφεση ενώπιον της Ολομελείας του Δικαστηρίου αυτού. Η Ολομέλεια του Δικαστηρίου δι᾽ αποφάσεώς της, εκδοθείσης το 2011, εδέχθη τα αντίθετα. Ήτοι ότι δια της αναρτήσεως του Εσταυρωμένου εις τις σχολικές αίθουσες δεν ησκείτο αθέμιτος προσηλυτισμός και μόνον το Ιταλικό κράτος ήταν αρμόδιο να αποφασίσει επί του προκειμένου.
Οι περί προσηλυτισμού αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αφορούν ειδι-κως την Ελλάδα. Και υπάρχουν δύο τέτοιες αποφάσεις, οι εξής: α) Η από 25.51993 (υπόθεση Κοκκινάκης κατά Ελλάδος), η οποία δέχεται, ότι δεν έπρεπε να καταδικασθεί Έλληνας που ήσκησε προσηλυτισμό, διότι δεν άσκησε πίεση η δεν χρησιμοποίησε άλλα αθέμιτα μέσα, β) Η από 24.2.1998 (υπόθεση Λαρίσης και άλλοι κατά Ελλάδος), η οποία επικυρώνει τρεις καταδίκες επί προσηλυ-…/17
τισμώ επιβληθείσες υπό ελληνικών δικαστηρίων, διότι πράγματι εις βάρος των προσηλυτιζομένων ασκήθηκε πίεση.
Υπ᾽ όψιν ότι ο προσηλυτισμός απαγορεύεται σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη και επίσης και εις τις Η.Π.Α., όπου και υπάρχουν και δικαστικές αποφάσεις των αμερικανικών δικαστηρίων, οι οποίες καταδικάζουν επί προσηλυτισμώ.
2.- Ως γνωστόν οι διάφορες αιρέσεις και παραθρησκείες ασκούν ενίοτε δρασ-τηριότητα παράνομο, καταστροφική και ανθρωποκτονική. Κατ᾽ επανάληψη πληροφορηθήκαμε από τον τύπο καταδίκες πολύ γνωστής αιρέσεως δια δια-φορες απάτες, επίσης είναι γνωστό ότι αιρέσεις οδήγησαν τα μέλη τους σε ομαδικές αυτοκτονίες όχι μόνο σε απομεμακρυσμένες χώρες αλλά και μέσα στην Ευρώπη. Είναι γνωστό επίσης, ότι οι οπαδοί ορισμένης αιρέσεως αρνούνται την μετάγγιση αίματος όχι μόνον δια τον εαυτόν τους αλλά και δια τα τέκνα τους, πράγμα που δημιουργεί ενίοτε κίνδυνο θανάτου με συνέπεια σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη να θεσπισθεί διάταξη νόμου, η οποία επιτρέπει εις τους ιατρούς ειδικώς δια τα τέκνα των οπαδών της εν λόγω αιρέσεως, όταν υπάρχει κίνδυνος υγείας η θανάτου να ζητούν από τον εισαγγελέα την άδεια, να προβούν σε μετάγγιση αίματος παρά την αντίδραση των γονέων των τέκνων που κινδυνεύουν. Φυσικά εάν δεν είχε θεσπισθεί η διάταξη αυτή, οι γονείς των τέκνων που ευρίσκονται εν κινδύνω, θα έπρεπε να διωχθούν δι᾽ ανθρωποκτονία εκ προθέσεως η δια σωματική βλάβη εκ προθέσεως, εάν το τέκνο πέθαινε η υφίστατο βλάβη η υγεία του οφειλομένη εις την μη μετάγγιση αίματος.
3.- Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη επισημάνει, το ότι ορισμένες αιρέσεις είναι καταστροφικές και επικίνδυνες και έχουν συστήσει κρατικές υπηρεσίες παρα-κολουθήσεως της δράσεως των αιρέσεων και εκδόσεως ανακοινώσεων προς το κοινό, οι οποίες το προειδοποιούν περί τούτου. Οι αιρέσεις προσέφυγαν εις τα δικαστήρια και εζήτησαν, να απαγορευθεί εις τις κρατικές υπηρεσίες, να εκδί-δουν ανακοινώσεις, που τις θίγουν, όμως τα δικαστήρια απέρριψαν τις προσφυ-γες τους και εδέχθησαν, ότι οι εν λόγω κρατικές υπηρεσίες δικαιούνται, να εκδί-δουν τέτοιες προειδοποιητικές ανακοινώσεις προς το κοινό, διότι πράγματι υπάρχουν αιρέσεις επικίνδυνες και πρέπει το κοινό να ενημερώνεται. Μάλιστα δε ορισμένα κοινοβούλια ευρωπαϊκών χωρών όπως της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ελβετίας κ.λ.π. κατήρτισαν πολυσέλιδες εκθέσεις περί της επικινδυνότητος των αιρέσεων, οι οποίες είναι σήμερα γνωστές.
4.- Υπάρχουν αιρέσεις, οι οποίες «νοθεύουν» την πραγματικότητα δια της χρησιμοποιήσεως παραπλανητικών τίτλων. Έτσι οι ”Μάρτυρες του Ιεχωβά“ εδώ και αρκετά χρόνια χρησιμοποιούν δια τον εαυτόν τους τον τίτλο «Χριστιανοί μάρτυρες του Ιεχωβά». Όπως όμως γνωρίζουμε, «Χριστιανός» δεν μπορεί, να θεωρηθεί εκείνος, ο οποίος δεν παραδέχεται τον Χριστό ως “Υιόν του Θεού ομοούσιον τω Πατρί γεννηθέντα και ου ποιηθέντα φως εκ φωτός Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού” και επίσης εκείνος που δεν πιστεύει εις τα τρία πρόσωπα της …/18
Αγίας Τριάδος δηλ. ο οποίος δεν πιστεύει «και εις το Πνεύμα το Άγιον το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον, το λαλήσαν δια των προφητών». Ως γνωστόν οι οπαδοί της αιρέσεως αυτής δεν παραδέχονται ούτε την Θεότητα του Χριστού ούτε την ύπαρξη Αγίου Πνεύματος ως τρίτου προσώ-που της Αγίας Τριάδος. Ο αυτοχαρακτηρισμός επομένως των “Μαρτύρων του Ιεχωβά”ως «Χριστιανών» αποτελεί ενέργεια παράνομη και αντισυνταγματική, ήτοι χρησιμοποιούν παρανόμως και αθεμίτως τίτλον άλλης θρησκείας. Ήδη εις την Ελλάδα έχει εκδοθεί απόφαση δικαστική, η οποία διατάσσει την διάλυση τοπικής ενώσεως των ”Μαρτύρων του Ιεχωβά“ δια τον λόγον αυτόν, ήτοι διότι χρησιμοποιούσαν τίτλον παράνομον. Η διατυπωθείσα από κάποιους άποψη ότι η αίρεση αυτή μπορεί να χρησιμοποιεί τον τίτλο «Χριστιανοί» λόγω του ότι κάνει χρήση του δικαιώματος του «αυτοπροσδιορισμού των εκκλησιών» είναι αβάσι-μη, διότι όπως γνωρίζουν όλοι συνταγματολόγοι νομικοί, «δικαίωμα αυτο-προσδιορισμού» σημαίνει ελευθερία εσωτερικής αυτο-οργανώσεως όχι όμως και υποκλοπή τίτλου άλλης εκκλησίας, διότι τότε δεν έχουμε «εσωτερική αυτο-οργάνωση» αλλά «εξωτερική».
Ως εκ τούτου.
Επειδή απεδείχθη ιατρικώς, ψυχιατρικώς, ψυχολογικώς και δικαστικώς, ότι η δράση των αιρέσεων και παραθρησκειών αποβαίνει συχνά βαρέως βλαπτική και άκρως επικίνδυνη δια την υγεία, (σωματική και ψυχική), την ζωή και την περιου-σία των πολιτών.
Επειδή επί τοιούτων λίαν σοβαρών και άκρως επικινδύνων καταστάσεων ανα-κύπτει άμεση υποχρέωση του κράτους να προστατεύει και μάλιστα λίαν αποτε-λεσματικώς τα εν λόγω δημόσια αγαθά δια λήψεως μέτρων καταλυτικών όχι μόνον κατασταλτικών, αλλά και προληπτικών παραβιαζόμενων άλλως βασικών ατομικών δικαιωμάτων ρητώς και ευθέως προστατευόμενων και υπό διατάξεων συνταγματικών, αλλά και διεθνών συμβάσεων προστατευτικών των ατομικών δικαιωμάτων.
Επειδή τα ως άνω αποτελούν διαπιστώσεις αρμοδίων διεθνών οργανισμών εχόντων ως έργο την αποτελεσματική προστασία των ατομικών δικαιωμάτων.
Επειδή οι ως άνω οργανισμοί δεν προέβησαν απλώς στις αναφερόμενες δια-πιστώσεις, αλλά προχώρησαν στην διατύπωση αυστηρών συστάσεων προς τα κράτη-μέλη τους καλώντάς τα, να λάβουν τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα προς αντιμετώπισή των ως άνω επικίνδυνων καταστάσεων και επιπτώσεων (π.χ. Συστάσεις της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του Συμβουλίου της Ευρώ-πης υπ᾽ αριθμό 1178/1992 και 1412/1999, ομοίως ψηφίσματα του Ευρωπαικού Κοι-νοβουλίου της 29.3.1996 – Επίσημη εφημερίδα Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων φύλλο C-78/31 της 18.3.1996. Ομοίως ψήφισμα της 17.2.1998, ομοίως έκθεση του Ευρω-παϊκού Κοινοβουλίου της 22.5.1984).
Επειδή τα Κοινοβούλια πολλών Ευρωπαϊκών χωρών (όπως της Γερμανίας, Γαλλίας, Βελγίου, Ελβετίας κλπ.) συνέταξαν πολυσέλιδες εκθέσεις διαπιστω-τικές της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων. …/19
Επειδή μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη (π.χ. Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Αυστρία κλπ.) ήδη εις εκτέλεση των προαναφερομένων Συστάσεων προέβησαν εις την ίδρυση ειδικών κρατικών υπηρεσιών (κεντρικών και περιφερειακών) αρμοδίων δια την παρακολούθηση της παράνομου και καταστρεπτικής δράσεως των αιρέσεων και την λήψη μέτρων προστατευτικών υπέρ των δικαιωμάτων των πολιτών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και προειδοποιητικές ανακοινώσεις προς το κοινό, οι οποίες εφιστούν την προσοχή του επί της εν λόγω επικινδύνου και καταστρο-φικής δράσεως των αιρέσεων.
Επειδή τα κράτη αυτά προέβησαν επίσης και εις την θέσπιση νόμων τιμω-ρητικών και διαπιστωτικών της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων, οι εν λόγω δε νόμοι προβαίνουν και εις μη αναγνώριση των αιρέσεων ως θρησκειών.
Επειδή και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθώς και τα δικαστήρια των Ευρωπαϊκών χωρών έχουν κατ᾽ επανάληψη καταδικάσει παρά-νομες δραστηριότητες των αιρέσεων.
Επειδή όσα ευρωπαϊκά κράτη δεν έχουν συμμορφωθεί προς τις προαναφερό-μενες υποχρεώσεις τους, τεκμαίρεται, ότι παραβιάζουν βασικές αρχές αφορώσες στην προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών τους.
Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΜΑΣ ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ
1. Ότι υφίσταται άμεση ανάγκη κατ᾽ απόλυτον προτεραιότητα, όπως τα μη συμμορφωθέντα προς τις άνω διεθνείς υποχρεώσεις τους κράτη, προβούν εις την λήψη των αναγκαίων νομοθετικών καταλυτικών και διοικητικών μέτρων προς προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών, τα οποία παραβιά-ζονται εμφανώς κατά τα προαναφερόμενα.
ΚΑΙ ΚΑΛΕΙ ΣΑ ΕΝ ΛΟΓΩ ΚΡΑΣΗ
Όπως προβούν εις την άμεσο συμμόρφωσή τους προς τις επισημαινόμενες υποχρεώσεις τους λαμβάνοντας υπ᾽ όψιν ότι κάθε καθυστέρηση επί του προ-κειμένου είναι πλέον η βέβαιο ότι θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες δια τους πολίτες, ιδίως εκείνους οι οποίοι δεν έχουν την δυνατότητα να διακρίνουν και αποφύγουν τις εις βάρος τους επισημανθείσες συνέπειες.
Εγκρίθηκε ομόφωνα από τους 130 συμμετέχοντες του υνεδρίου, που εκπρο-σωπούν τις Ορθόδοξες Εκκλησίες 15 χωρών.
27η Σεπτεμβρίου 2012, Νόβι Σαντ, Σερβία.
