Ο αγιασμός των υδάτων

Για ποιο λόγο βαπτίσθηκε ο Χριστός; Για να αγιάσει τα ύδατα, λέει η υμνολογία και δι’; αυτών όλη την κτίση. Να συντρίψει τα κεφάλια των δρακόντων που ήταν κρυμμένοι στα νερά. “Ο δράκος ην εν τοις ύδασι κατά τον Ιώβ, επεί ουν έδει συντρίψαι τας κεφαλάς του δράκοντος, καταβάς εν τοις ύδασιν έδησε τον ισχυρόν, ίνα εξουσίαν λάβωμεν πατείν επάνω όφεων και σκορπίων τουτ’; έστιν επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού” (Κυρίλ. Ιεροσ. ΒΕΠΕΣ 31, σ. 61, 6).

Δεν είχε ανάγκη ο Χριστός τίποτε να πάρει με την βάπτισή Του, αλλά μόνον να… δώσει τη χάρη και τον αγιασμό. Το δοξαστικό της λιτής των Θεοφανείων λέει “… λειτουργούς του μυστηρίου σου έλαβες, εκ των αγγέλων τον Γαβριήλ, εκ των ανθρώπων την Παρθένον, εκ των ουρανών τον Αστέρα και εν των υδάτων τον Ιορδάνην…”. Η προαιώνιος βουλή του Θεού ήταν να δημιουργήσει κτίσματα και να τα ενώσει μαζί Του. Ήθελε να τους δώσει όλο το πλήρωμα των δωρεών του, να τα αγιάσει. Ο Χριστός δεν ήλθε να θεώσει μόνον τον άνθρωπο, αλλά δια μέσου αυτού και τους Αγγέλους, αγιάζοντας όλη την κτίση. Αγιάζει το νερό που είναι τόσο βασικό στοιχείο για τη ζωή μας την πρόσκαιρη και την αιώνια. Στη δημιουργία της βιολογικής μας ζωής, αλλά και στην πνευματική μας γέννηση λειτουργός είναι το Άγιο Πνεύμα εν ύδατι. Από τις πρώτες σειρές της Αγίας Γραφής αναφέρεται η επάνω του ύδατος”. “Επεφέρετο, εξηγείται συνέθαλπε, και εζωογόνει την του ύδατος φύσιν, κατά την εικόνα της επωαζούσης όρνιθος …; τουτέστι, προς ζωογονίαν την του ύδατος φύσιν παρασκευάζοντος” (Μ. Βασιλείου Β΄ ομιλία στην Εξαήμερο C.D.). Αυτή η επώαση της ζωής στο νερό από το Άγιο Πνεύμα γίνεται γιατί θα ακουστεί ύστερα το πρόσταγμα του Θεού: “εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών ζωσών κατά γένος και πετεινά πετόμενα κατά το στερέωμα του ουρανού κατά γένος”.

Η ζωή στην ξηρά και τον αέρα προήλθε από το νερό, από τη θάλασσα. Πρώτα μας περιέβαλε ωκεανός μέσα στον οποίο κολυμπούσε η ζωή, τώρα περιέχουμε τον ωκεανό μέσα μας. Το αίμα που μας διαποτίζει, αλλά και το σώμα μας είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους νερό. Το νερό αυτό έχει την ίδια σύσταση με το θαλασσινό. “Ει δε τις ποθεί γνώναι, δια τι δι’; ύδατος, και μη δι’; ετέρου των στοιχείων η χάρις δίδοται, τας θείας γραφάς αναλαβών ευρήσει. Μέγα γαρ τι το ύδωρ, και των τεσσάρων του κόσμου στοιχείων των φαινομένων το κάλλιστον. Αγγέλων ενδιαίτημα ο ουρανός, αλλ’; εξ ύδατων οι ουρανοί^ γη το των ανθρώπων χωρίον, αλλ’; εξ υδάτων η γη, και προ πάσης των γεννητών της εξαημέρου κατασκευής. Αρχή του κόσμου το ύδωρ^ και αρχή των ευαγγελίων ο Ιορδάνης. Ελευθερία τω Ισραήλ από του Φαραώ δια της θαλάσσης^ και ελευθερία αμαρτιών τω κόσμω, δια του λουτρού του ύδατος εν ρήματι Θεού. Όπου διαθήκη προς τινας, εκεί και το ύδωρ. Μετά τον κατακλυσμόν, ετέθη διαθήκη προς Νώε^ διαθήκη τω Ισραήλ εξ όρους Σινά^ αλλά μετά ύδατος, και ερίου κοκκίνου και υσσώπου. Ηλίας αναλαμβάνεται, αλλ’; ου χωρίς ύδατος^ πρώτον γαρ διαβαίνει τον Ιορδάνην, είτα ιππηλατεί τον ουρανόν. Πρώτον ο αρχιερεύς λούεται είτα θυμιά^ πρώτον γαρ Ααρών ελούσατο, είτα γέγονεν αρχιερεύς. Και σύμβολον έκειτο του βαπτίσματος, λουτήρ ένδον της Σκηνής αποκείμενος” (Κυριλ. Ιεροσ. ΒΕΠΕΣ 31, σ. 61, 15).

“Ποταμός δε εκπορεύεται εξ’; Εδέμ ποτίζειν τον παράδεισον”. Ο ποταμός είναι η χάρις του Παναγίου Πνεύματος που διατηρούσε τον παράδεισο αειθαλή. “Ευφράνθητι έρημος διψώσα^ ότι ερράγη εν ερήμω ύδωρ και φάραγξ εν γη διψώση” (Ησ. ξ΄ 5, 6). Προς την ανθρώπινη φύση γίνεται η προσφώνηση – μας εξηγεί ο Αγ. Θεόδωρος ο Στουδίτης (P.G. 99, 708) – που ήταν έρημος από καρποφορία πίστεως και δικαιοσύνης, για να χαρεί διότι ανέβλησε το νερό του βαπτίσματος, η κρήνη της υιοθεσίας, η χάρις του Πνεύματος γι’; αυτούς που διψούν τη σωτηρία. Γέμισε μια λεκάνη με νερό ο Γεδεών, στραγγίζοντας τη δροσιά που συγκεντρώθηκε επάνω στον πόκο, προτυπώνοντας έτσι την της υιοθεσίας κολυμβήθρα που γεμίζει από την ιαματική και πλήρη Πνεύματος Αγίου δρόσο του νοητού πόκου, Χριστού. Τρισσευομένη δε έκχυσι του νερού από τον προφήτη Ηλία στο θυσιαστήριο εδήλωσε την τρισσή του βαπτιζομένου κατάδυση στην μητρόμοιον κολυμβήθρα. Στην έρημο, στην πορεία προς την γη της επαγγελίας, βλέπουμε προτυπώσεις που δόθηκαν στον Ισραήλ. Τα νερά της Μερράς τα γλύκανε το ξύλο του Μωϋσή. Κτύπησε στην πέτρα ο Μωϋσής και βγήκε νερό. Η πέτρα προτύπωνε τον Χριστό^ “έπινον γαρ εκ πνευματικής ακολουθούσης πέτρας, η δε πέτρα ην ο Χριστός” (Α΄ Κορινθ. 10, 4). Το νερό προτύπωνε τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος που ήλθε στον κόσμο αφού έγινε η οικονομία του Λόγου, η θεραπεία της ανθρωπίνης φύσεως στο πρόσωπο του Χριστού. “Συμφέρει υμίν ίνα εγώ απέλθω …; εάν δε πορευθώ, πέμψω αυτόν (τον Παράκλητον) προς υμάς”. Σε κρασί μετέβαλε το νερό στον γάμο της Κανά ο Χριστός. Το κρασί, που από αυτό γίνεται η Θεία Κοινωνία, προήλθε από το νερό. Το ύδωρ το αλλόμενον εις ζωήν αιώνιον υπόσχεται ο Κύριος στη Σαμαρείτιδα, αυτό που όποιος το πιει δεν θα διψάσει ποτέ. Για να το ζητήσει όμως πρέπει να γεννηθεί εξ ύδατος και Πνεύματος. Ύπνωσε ο Αδάμ και από την πλευρά του πλάστηκε η Εύα. Υπνώττει ο Κύριος στο σταυρό και από την λογχισμένη του πλευρά τρέχει αίμα και νερό και πήζεται η νέα Εύα, η Εκκλησία που είναι σαρξ εκ της σαρκός Του και οστούν εκ των οστέων Του. Αυτό το αίμα κοινωνούν οι πιστοί^ το δε ζέον ύδωρ στη Θεία Κοινωνία συμβολίζει το Αγ. Πνεύμα. Τύπος του νοητού Ηλίου Χριστού, που ζωογοννεί τον κόσμο, ο φυσικός ήλιος^ τύπος του Αγίου Πνεύματος, που αρδεύει με την χάρη Του όλη την κτίση, το νερό.

“Και διατί άρα την πνευματικήν χάριν ύδωρ ωνόμασεν; Επειδή δι’; ύδατος η σύστασις των απάντων, επειδή χλοοποιόν και ζωοποιόν εστι το ύδωρ^ επειδή εξ’; ουρανού κατέρχεται το των όμβρων ύδωρ^ επειδή μονοειδές μεν κατέρχεται, πολυειδώς δε ενεργεί. Εις δε και ο αυτός υετός κατέρχεται εν παντί τω κόσμω και γίνεται λευκός μεν εν κρίνω, ερυθρός δε εν ρόδω, πορφυραίος δ’; εν ίοις και υακίνθοις, και διάφορος και ποικίλος εν παντίοις είδεσιν …; Ούτω και το Πνεύμα το Άγιον, εν ον και μονοειδές και αδιαίρετον εκάστω διαιρεί την χάριν, καθώς δύναμιν απελάσαι δαίμονας, άλλω δε δίδωσιν ερμηνεύσαι τας θείας γραφάς. Άλλον την σωφροσύνην ενισχύει, άλλον διδάσκει τα περί ελεημοσύνης, άλλον διδάσκει νηστεύειν και ασκείν, άλλον ετοιμάζει προς μαρτύριον …; πάντα δε ταύτα ενεργεί το εν και το αυτό Πνεύμα” (Κυρίλ. Ιεροσ. ΒΕΠΕΣ 31 σ. 205).

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΠΙΓΝΩΣΗ-ΤΕΥΧΟΣ 33

Πηγή: http://psifides.pblogs.gr/2009/01/o-agiasmos-twn-ydatwn.html