Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Τα κειμήλια του Μικρασιατικού Ελληνισμού της Κύπρου

6 Οκτωβρίου 2014

Τα κειμήλια του Μικρασιατικού Ελληνισμού της Κύπρου

Εγκαινιάσθηκε την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου η μόνιμη συλλογή κειμηλίων του Μικρασιατικού Ελληνισμού της Κύπρου, που θα στεγάζεται στην Πινακοθήκη του Πολιτιστικού Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’.

Tα εγκαίνια τέλεσε ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού δρ Κώστας Καδής, ο οποίος τόνισε χαρακτηριστικά, ότι η συλλογή συμβάλλει στη διατήρηση της μνήμης.

mikrasiaton2

Για τη συγκέντρωση των κειμηλίων εργάσθηκαν σθεναρά ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου και η πρόεδρός του, Μόνα Σαββίδου Θεοδούλου σε συνεργασία με τον διευθυντή του Βυζαντινού Μουσείου Ιωάννη Ηλιάδη και τους συνεργάτες του, ενώ την εκδήλωση των εγκαινίων στήριξαν οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

mikrasiaton3
Ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Κύπρου ιδρύθηκε το 2010 από απογόνους Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας που διέφυγαν τη γενοκτονία του 1922 κι έφτασαν πρόσφυγες στην βρετανοκρατούμενη τότε Κύπρο.

Όπως είπε ο δρ Καδής: «Παρά τον τρόμο της τουρκικής βαναυσότητας το 1922, αρκετοί πρόσφυγες κατάφεραν να διασώσουν αντικείμενα της καθημερινότητάς τους, καθώς και πολύτιμα κειμήλια -θρησκευτικά και κοσμικά- που αποτελούν τον κορμό των εκθεμάτων της συλλογής την οποία εγκαινιάζουμε».

Ανάμεσα στα εκθέματα περιλαμβάνονται χαρακτικά, βιβλία και χάρτες, εικόνες, μουσικά όργανα, κεντήματα, ενδύματα, χαλιά, έγγραφα και άλλα, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Τονίζοντας τη σημασία της έκθεσης, ο υπουργός Παιδείας σημείωσε: «Σκοπός της έκθεσης, πέρα από τη μνημόνευση των ανθρώπων που χάθηκαν προσπαθώντας να σωθούν από τους διωγμούς, είναι η ανάδειξη της σημαντικής, αλλά εν πολλοίς άγνωστης, προσφοράς των Μικρασιατών στην κυπριακή κοινωνία». Ο πρέσβυς της Ελλάδος, στην Κύπρο, Βασίλειος Παπαιωἀννου, υπό την αιγίδα του οποίου τελούσε η εκδήλωση, τόνισε τη σημασία του εγχειρήματος αυτού των Μικρασιατών ως ανάχωμα στην λησμονιά και ως ενθύμιση στο αγωνιστικό μικρασιατικό πνεύμα, που κατάφερε να καθιερώσει τους Μικρασιάτες απογόνους στην Κύπρο σε καίριους τομείς του εμπορίου και του πολιτισμού.

mikrasiaton5

Τα πέραν των 270 εκθεμάτων της Συλλογής προέρχονται από 33 μέλη και φίλους του Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου, καθώς και φορείς, όπως το Βυζαντινό Μουσείο και την Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, την Πρεσβεία της Ελλάδος στη Λευκωσία κ.ά, που τα παραχώρησαν πρόθυμα συμβάλλοντας στην προβολή μιας σημαντικής, αλλά άγνωστης πτυχής της ιστορίας της Κύπρου, να αντληθούν διδάγματα και παραλληλισμοί και παράλληλα να προβληθεί η προσφορά των Μικρασιατών στην κοινωνία της Κύπρου μνημονεύοντας τους ανθρώπους που χάθηκαν στην προσπάθειά τους να σωθούν από τις σφαγές και τους διωγμούς. Η πρόεδρος του Συνδέσμου κάλεσε και τους υπόλοιπους Μικρασιάτες της Κύπρου να εγγραφούν στο Σύνδεσμο και να αναδείξουν το ήθος, την ιστορία και τα κειμήλια των προγόνων τους.

mikrasiaton6

Η Συλλογή παρουσιάζει σε 6 ενότητες τις βασικότερες θεματικές των κειμηλίων, τα οποία αναδεικνύουν: α. την Ελληνική Μικρά Ασία πριν το 1922 μέσα από χαρακτικά, βιβλία και χάρτες, β. τη Μικρασιατική καταστροφή, γ. θρησκευτικά κειμήλια (εικόνες), δ. κοσμικά κειμήλια (μουσικά όργανα, κεντήματα, ενδύματα, χαλιά κ.λπ.), ε. διάφορα έγγραφα (πιστοποιητικά κ.λπ.), στ. πλούσιο φωτογραφικό υλικό με τις μορφές των Μικρασιατών της Κύπρου πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενεάς.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε από τον φιλόλογο κ.Καππάτο στον εικονογραφημένο κατάλογο του Συνδέσμου: 90 χρόνια μνήμης Μικρασίας (επιμ. Ιω. Ηλιάδη Χ. Χοτζάκογλου), Λευκωσία 2012, όπου πολλά από τα κειμήλια αυτά έχουν δημοσιευθεί.

Ξεχωριστή θέση στη Συλλογή κατέχει το “Μνημείο των Ελλήνων ξεριζωμένων από τη Μικρά Ασία το 1922”, πρόπλασμα σε γύψο του μπρούντζινου μνημείου, που βρίσκεται στα Χανιά και αποτελεί δημιουργία του Κύπριου γλύπτη Παναγιώτη Πασάντα, το οποίο δεσπόζει στο κέντρο της Πινακοθήκης.