Συντήρηση κειμηλίων στην Κύπρο

Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 3 Μαρτίου 2015 στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης (ΑΕΑΘ) ημερίδα με θέμα «Πρακτική Άσκηση και Erasmus στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης: Ημερίδα Ευαισθητοποίησης». Για να παρουσιασθούν οι δράσεις και οι συνεργασίες της Σχολής για την πρακτική άσκηση των φοιτητών της στην Κύπρο, στην Κωνσταντινούπολη και στη Θεσσαλονίκη.

Η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών αντιπροσωπεύθηκε στην Ημερίδα από τον Πρόεδρό του Δ.Σ., δρα Χαράλαμπο Χοτζάκογλου και τον Αντιπρόεδρο του Δ.Σ., δρα Ιωάννη Ηλιάδη, οι οποίοι παρουσίασαν τα προγράμματα Έρασμος που διοργανώθηκαν από την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών κατά τα έτη 2012 και 2014 και τη φιλοξενία σε αυτά φοιτητών του Τμήματος Συντήρησης και Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων της ΑΕΑΘ.

Η συνεργασία μεταξύ της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών και της Σχολής στη Θεσσαλονίκη χρονολογείται πολύ πριν την υπογραφή του Προγράμματος Έρασμος. Ήδη από το 2008 φοιτητές από τη Θεσσαλονίκη εργάσθηκαν στην Κύπρο στο πλαίσιο του ερευνητικού Προγράμματος για τα τοιχογραφημένα βυζαντινά μνημεία της Κύπρου μαζί με τον καθηγητή τους δρα Γεώργιο Φουστέρη και τον Χ. Χοτζάκογλου. Φοιτητές επίσης από την ΑΕΑΘ έκαναν πρακτική στα Εργαστήρια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και πήραν δείγματα χρώματος από μια παλαιά εικόνα της Παναγίας Βλαχερνίτισσας του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στη Λευκωσία και προχώρησαν στην ανάλυση της στρωματογραφίας της με την εποπτεία του καθηγητή τους στην ΑΕΑΘ δρ Ιωάννη Καραπαναγιώτη. Η στρωματογραφική ανάλυση της εικόνας οδήγησε στην αναχρονολόγηση της εικόνας από τον 9^ο στον 13^ο αιώνα, αφού καταδείχθηκε ότι δεν είναι κηρόχυτη.

Το 2012  συμμετείχαν στο Πρόγραμμα «Έρασμος» οι ακόλουθοι οκτώ φοιτητές: Ιωάννης Μέλλιος, Σαββίνα Κοσμίδου, Ελένη Μπέτζιου, Βασίλειος Τσιναρίδης, Γεώργιος Ουρεϊλίδης, Άγγελος Πλιάτσικας, Ευφημία Ταυρίδου, και Βαρβάρα Σενκιέρη μετέβηκαν στην Κύπρο για πρακτική άσκηση. Το Πρόγραμμα Πρακτικής Εξάσκησης που εφαρμόσθηκε το 2012 αφορούσε σε εργασίες σε τρεις φορείς: α. Παγκόσμιο Βήμα Θρησκειών & Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου για την παροχή Γραμματειακής Υποστήριξης, και εκτέλεση εργασιών Αρχειοθέτησης, Καταγραφής και Ψηφιοποίησης. β. Εργαστήριο Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου: Σε συνεργασία με τους συντηρητές του Εργαστηρίου έγινε συντήρηση και αποκατάσταση του εικονοστασίου, του άμβωνα και του γυναικωνίτη του ναού της Παναγίας Χρυσελεούσας στον Στρόβολο που χρονολογούνται στον 19^ο αιώνα. γ. Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών και Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, όπου όλοι οι φοιτητές είχαν τη δυνατότητα να εργασθούν στη συντήρηση ξυλόγλυπτων έργων από τις Συλλογές του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης.

Παράλληλα, οι φοιτητές ανέλαβαν διάφορες αρμοδιότητες στους χώρους της Εταιρείας. Μια από αυτές ήταν η συμβολή τους στην οργάνωση και τακτοποίηση του χώρου για την προετοιμασία εκδηλώσεων, όπως ομιλιών και έκθεσης φωτογραφίας. Αυτό περιλάμβανε ανάμεσα σε άλλα το στήσιμο, την οργάνωση και αρχειοθέτηση των βιβλίων από τον αποθηκευτικό χώρο στην αίθουσα της βιβλιοθήκης, ενώ συμμετείχαν στο στήσιμο της φωτογραφικής Έκθεσης για το «Αεροδρόμιο Λευκωσίας». Πριν ολοκληρωθεί η πρακτική τους εργασία ανέλαβαν την προληπτική συντήρηση των ξύλινων κιγκλιδωμάτων του Μεγάρου της Παλαιάς Αρχιεπισκοπής με την εποπτεία και συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας.

Το 2014 στο Πρόγραμμα Έρασμος συμμετείχαν οι ακόλουθοι έξι φοιτητές: Δημήτριος Χρυσαφάκογλου, Μαρία Γλούφτσιου, Γεώργιος Σάλλο, Μερόπη Παπαθανασίου, Χρήστος Ψηλομέσης και Μαρία Καφαλή. Οι φοιτητές εργάστηκαν σε έξι διαφορετικά Εργαστήρια, σε έξι διαφορετικόύς εργασιακούς χώρους για την απόκτηση διαφορετικών εμπειριών: α. στην Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών και στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, β. στο Βυζαντινό Μουσείο και Πινακοθήκη Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, γ. στο Εργαστήριο της Κατερίνας Αθηαινίτου δ. στον Συντηρητή Κύπρο Κυπριανού ε. στον συντηρητή Κώστα Χασαπόπουλο, και στ. υπό ίδρυση Μουσείο Λαϊκής Τέχνης στο χωριό Γούρρι της επαρχίας Λευκωσίας. Η φύση των εργασιών που ανατέθηκε στους συμμετέχοντες στο Πρόγραμμα ήταν διαφορετικές και πολύπλευρες με σκοπό να αποκτηθούν διαφορετικές εμπειρίες. Κατά κύριο λόγο οι εργασίες που ανατέθηκαν στους φοιτητές αφορούσαν στη συντήρηση αντικειμένων σε ξύλο, μέταλλο, μάρμαρο, γύψο κ.ά., τα οποία έγιναν στα Μουσεία Λαϊκής Τέχνης Κύπρου, Λευκωσίας και Γουρρίου και τα Εργαστήρια Κύπρου Κυπριανού, Κώστα Χασαπόπουλου και Κατερίνας Αθηαινίτου. Τα έργα στην πλειοψηφία τους χρειαζόντουσαν καθαρισμό και επάλειψη με βερνίκι και απεντομωτικό. Στο Βυζαντινό Μουσείο και στην Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου έγινε έλεγχος των αντικειμένων που είναι καταχωρημένα στους Καταλόγους του Μουσείου και έγιναν ψηφιακοί ηλεκτρονικοί κατάλογοι οι οποίοι αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο. Οι ίδιοι οι φοιτητές που εργάσθηκαν στην Κύπρο, παρουσίασαν τις εργασίες τους και εξέφρασαν τις ευχαριστίες τους για τη δυνατότητα που τους δόθηκε να γνωρίσουν από κοντά την κατάσταση στο νησί, το οποίο συμπλήρωσε 40 χρόνια από την τουρκική εισβολή και κατοχή του 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας παραδόθηκε στον Πρόεδρο της ΑΕΑΘ πρωτοπρεσβύτερο Γρηγόριο Σταμκόπουλο, ο κατάλογος της Έκθεσης «Ζωγραφίζοντας το Θείον», που οργάνωσε η Εταιρεία τον περασμένο Ιούλιο και αναμνηστικό γλυπτό με το κυπριακό αγριοκάτσικο, το «αγρινό», στον επίκ. καθηγητή δρα Γεώργιο Φουστέρη ο Κατάλογος της Έκθεσης «ΟΛΚΑΣ ΙΙ.» που συνδιοργανώθηκε στη Λευκωσία στα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου από την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Θεσσαλονίκης και ο δίτομος τόμος του Δελτίου της ΕΚΣ (2011) στον καθηγητή δρα Ιωάννη Καραπαναγιώτη. Στην Ημερίδα παρουσιάσθηκαν επίσης οι εργασίες των φοιτητών στην Θεολογική Σχολή Χάλκης από τον π. Καισάριο Χρόνη, διάκονο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού από την κ. Δήμητρα Λαζίδου, Προϊσταμένη του Τμήματος Συντηρητών Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης Συντήρησης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης. Την Ημερίδα χαιρέτισαν εκτός από τον Πρόεδρο της Σχολής, ο Μητροπολίτης Κίτρους, κ. Γεώργιος και η Προϊσταμένη του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, δρ Αγαθονίκη Τσιλιπάκου.