Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Μελέτες για τους δασμολογικούς φραγμούς και τις επιπτώσεις τους στις διατλαντικές συναλλαγές (Εμμανουέλα Πετράκη, ΜΑ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών)

17 Ιουλίου 2017

Μελέτες για τους δασμολογικούς φραγμούς και τις επιπτώσεις τους στις διατλαντικές συναλλαγές (Εμμανουέλα Πετράκη, ΜΑ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών)

[Προηγούμενη δημοσίευση: http://www.pemptousia.gr/?p=165524]

2) Η μελέτη Bertelsmann Stiftung (2013)
Μια εναλλακτική μέθοδος CGE* χρησιμοποιήθηκε από την Bertelsmann Stiftung το 2013. Οι συντάκτες της έρευνας υποστήριξαν ότι «σε μελέτες CGE, το κόστος συναλλαγών συνήθως δεν υπολογίζεται σταθερά από μοντέλο σε μοντέλο». Τα αποτελέσματα παρόμοιων μελετών έχουν συχνά επικριθεί, διότι οι εκ των υστέρων αξιολογήσεις συχνά αποκαλύπτουν ότι οι προβλέψεις για το εμπόριο ήταν λανθασμένες. Ως εκ τούτου, η μελέτη Bertelsmann βασίστηκε στις διμερείς εμπορικές δαπάνες, όπως υπολογίστηκαν για το 2007 (πριν από την κρίση του 2008), λαμβάνοντας υπόψη δασμολογικούς και μη δασμολογικούς φραγμούς. Η μελέτη παρέχει υπολογισμούς για δύο εναλλακτικά σενάρια: (α) μια περιορισμένη απελευθέρωση του εμπορίου που απορρέει από δασμολογική αφαίρεση, και (β) μια βαθύτερη, πιο φιλόδοξη συμφωνία που μειώνει μη δασμολογικούς φραγμούς. Στο πρώτο σενάριο, όλα τα κράτη-μέλη θα επωφεληθούν από την ελευθέρωση του εμπορίου. Η μεταβολή του κατά κεφαλήν εισοδήματος κυμαίνεται μεταξύ 0,03% (Λουξεμβούργο) και 0,58% (Λιθουανία), με μέσο όρο για την ΕΕ το 0,27%. Οι μικρότερες χώρες αποκτούν μεγαλύτερα οφέλη από το χαμηλότερο κόστος συναλλαγών και τείνουν να κερδίζουν περισσότερο από τις μεγαλύτερες χώρες. Τα κράτη-μέλη που είναι περισσότερο προσανατολισμένα στις εξαγωγές ή που επωφελούνται ήδη από προνομιακές εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ εμφανίζουν υψηλότερα κέρδη. Κατά την εξέταση της δεύτερης υπόθεσης, η μελέτη δείχνει ένα εντυπωσιακά διαφορετικό αποτέλεσμα. Κατά μέσο όρο, τα αναμενόμενα κέρδη είναι από 20 φορές υψηλότερα από ό, τι στην πρώτη περίπτωση. Το ΗΒ, η Ιρλανδία, η Σουηδία και η Ισπανία είναι μεταξύ των χωρών που θα επωφεληθούν περισσότερο. Ενώ, η Γαλλία, η Τσεχία και η Αυστρία θα κερδίσουν λιγότερο καθώς έχουν αναλογικά μικρότερες εξαγωγές προς τις ΗΠΑ.

Φωτο: Δημήτρης Ηλιόπουλος

Για την απασχόληση η καθαρή επίδραση αναμένεται θετική, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών. Η ΤΤΙΡ προβλέπεται να δημιουργήσει 2.000.000 θέσεις εργασίας, που κατανέμονται εξίσου μεταξύ των εταίρων. Η δημιουργία θέσεων εργασίας στα κράτη-μέλη θα είναι όμως ασύμμετρη, με τις δυτικές χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα εκείνες με υψηλά ποσοστά ανεργίας (όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία) να κερδίζουν αναλογικά περισσότερο από τη διατλαντική συμφωνία.

Η μελέτη συμπεράνει ότι η ΤΤΙΡ δεν θα μεγεθύνει σημαντικά το εισοδηματικό χάσμα εντός Ευρώπης. Στην πρώτη περίπτωση, η συμφωνία αναμένεται να οδηγήσει σε μεγαλύτερη σύγκλιση διότι οι φτωχότερες, περιφερειακές χώρες επωφελούνται περισσότερο από τις πλουσιότερες, κεντρικές χώρες. Αλλά τα αναμενόμενα κέρδη παραμένουν πολύ περιορισμένα για όλους. Στη δεύτερη περίπτωση, τα αναμενόμενα οφέλη είναι πιο σημαντικά, αν και λιγότερο ισομερώς κατανεμημένα στην ΕΕ.

3) Η μελέτη του CEPII (2013)
Το 2013, το CEPII (Centre d’Études Prospectives et d’Informations Internationales) εκπόνησε μια μελέτη η οποία βασίζεται επίσης σε ένα μοντέλο CGE, με το «σενάριο αναφοράς» να προβλέπει κατάργηση όλων των τελωνειακών δασμών και σχεδόν πλήρη κατάργηση των μη δασμολογικών φραγμών. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των δύο εταίρων θα αυξηθεί κατά το ήμισυ ως αποτέλεσμα μιας ολοκληρωμένης συμφωνίας, και ότι η αύξηση του εμπορίου γεωργικών προϊόντων θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή (+150%). Η ανάλυση περιορίζεται σε τρία δυτικά κράτη-μέλη (Γαλλία, Γερμανία και ΗΒ), καθώς και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (που εντάχθηκαν στην Ένωση με την διεύρυνση του 2004), οι οποίες αντιμετωπίζονται ως ενιαία οντότητα.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι η συμφωνία θα ενισχύσει τις εξαγωγικές επιδόσεις των ΗΠΑ περισσότερο από της ΕΕ, καθώς οι αμερικανικές εισαγωγές ουσιαστικά θα «αντικαταστήσουν» το ινδοευρωπαϊκό εμπόριο. Το εμπόριο βιομηχανικών και γεωργικών προϊόντων εντός της ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί κατά 2% και 3% αντίστοιχα, αλλά το ενδοευρωπαϊκό εμπόριο υπηρεσιών δε θα ζημιωθεί από την ΤΤΙΡ. Ο αντίκτυπος στο ΑΕΠ θα είναι άνισος μεταξύ των κρατών-μελών, με τη Γερμανία και το ΗΒ να επωφελούνται περισσότερο συγκριτικά με την Γαλλία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Η μελέτη προβάλλει επίσης εναλλακτικά σενάρια με λιγότερο φιλόδοξες επιλογές. Καταλήγοντας στο ότι τα κέρδη θα είναι μάλλον περιορισμένα (αν όχι αμελητέα), και ότι οι εξαγωγικές επιδόσεις της ΕΕ θα είναι γενικά θετικές, αλλά και πάλι επισκιάζονται από εκείνες των ΗΠΑ. Παρόλα αυτά, τα συμπεράσματα είναι θετικά τονίζοντας ότι «ο αντίκτυπος της συμφωνίας θα είναι πολύ ευρύτερος από ό, τι είναι δυνατό να υπολογίσει το πλαίσιο μοντελοποίησης, και τα κύρια οφέλη θα προκύψουν από τη ρυθμιστική σύγκλιση».

4) Η μελέτη Felbermayr et al. (2015)
Ειδική αναφορά κρίνεται σκόπιμο να γίνει στην μελέτη του Felbermayr et al., καθώς η ανάλυση αυτή καταδεικνύει ίσως τα σημαντικότερα οικονομικά οφέλη για την ΕΕ. Μάλιστα, δηλώνει ότι παρά τους κινδύνους τα κέρδη είναι αρκετά μεγάλα για να γείρουν την πλάστιγγα υπέρ της ΤΤΙΡ. Επιπλέον, σε αντίθεση με την πεποίθηση της κοινής γνώμης, η ΤΤΙΡ δεν θα ωφελήσει τις χώρες του πυρήνα της ΕΕ περισσότερο από την περιφέρεια. Αν και αυτό δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, συνεπάγεται ότι δε θα χρειαστεί να ενταθούν τα περιφερειακά προγράμματα στήριξης μετά τη σύναψη της ΤΤΙΡ. Και στην έρευνα αυτή φαίνεται ότι οι ΗΠΑ θα κερδίζουν περισσότερο σε σύγκριση με την ΕΕ. Βέβαια σύμφωνα με πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς θεωρείται ότι, η ΤΤΙΡ θα μειώσει το κόστος συναλλαγών περίπου όσο και οι υφιστάμενες συμφωνίες, χωρίς μια θετική διάχυση σε παγκόσμιο επίπεδο να είναι δεδομένη.

5) Η μελέτη του Ifo Institute for Economic Research study (2013)
Σε επίπεδο μεμονωμένων κρατών-μελών αξίζει εν προκειμένω να αναφερθεί η έρευνα που διεξήγαγε το Ifo (Information und Forschung (research)) Institute for Economic Research όπως του ανατέθηκε από το γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών και Τεχνολογίας. Η μελέτη, αν και επικεντρώνεται στη Γερμανία, παρέχει ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις που ισχύουν για όλες τις χώρες της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, τα κράτη-μέλη που αναμένεται να επωφεληθούν περισσότερο από την ΤΤΙΡ (σε ένα σενάριο πλήρους απελευθέρωσης) είναι το ΗΒ και η Σουηδία. Αυτά ακολουθούνται από τρεις χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ελλάδα και Ιταλία) και εν συνέχεια, από τη Γερμανία και την Ολλανδία. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα προβλεπόμενα οφέλη θα είναι πολύ μικρότερα, αν η συνθήκη αφαιρέσει μόνο τους τελωνειακούς δασμούς.

(συνεχίζεται)

 

*CGE: Computable General Equilibrium