Έκθεση του π. Φωτίου Καλογήρου προς τον Αρχηγό της Ε.Ο.Κ.Α. Γεώργιο Γρίβα Διγενή – 1961

«Γενική και περιληπτική έκθεσις υποβαλλομένη υπό του Π/Φωτίου Καλογήρου, Εφημερίου Φανερωμένης εν Λευκωσία, κατόπιν παρακλήσεως του Στρατηγού, επί της λειτουργίας και δράσεως των τομέων εις τους οποίους υπηρέτησεν ο ίδιος, ο γράφων.

Συνεργαζόμην επί όλων των θεμάτων μετά Παπασταύρου Παπαγαθαγγέλου ευθύς εξ αρχής, ως και δια την εκλογήν και μύησιν μελών δια την ΕΟΚΑ, από μέλη της OXEN και των άλλων Θρησκευτικών Συλλόγων με τους οποίους είχομεν επαφήν και από συγγενείς μας, φίλους και γνωστούς, κληρικούς και λαϊκούς.

Ως γνωρίζετε βασικός τομεύς της ΕΟΚΑ ήτο το Γενικόν Κέντρον, με κυρίας αρμοδιότητας, το Ταμείον, τους Συνδέσμους και το υλικόν. Άλλαι δραστηριότητες του Γ. Κέντρου ήσαν:

1. Διαβιβάσεις της όλης αλληλογραφίας του Αρχηγού προς τους Τομεάρχας και τανάπαλιν.
2. Πολυγράφησις και αποστολή εις όλην την Κύπρον των προκηρύξεων.
3. Δακτυλογράφησις και αποστολή προς τους Τομεάρχας των Διαταγών Αρχηγού.
4. Έκτακτος διαβίβασις εις Αρχηγόν και ταυτοχρόνως εις τον ενδιαφερόμενον Τομεάρχην επηγουσών πληροφοριών προς ταχυτέραν εκμετάλλευσίν των ή και κατ’ ευθείαν υπό του Γ. Κέντρου εφαρμογή μέτρων προς εκμετάλλευσίν των, αναλόγως συνθηκών και του επείγοντος αυτών. (Ίδε ειδικήν σημείωσιν περί δύο χαρακτηριστικών περιπτώσεων).
5. Φυγάδευσις και τακτοποίησις καταζητουμένων (συμφώνως πάντοτε των οδηγιών Αρχηγού) και φροντίς δια συμπλήρωσιν επανδρώσεως ανταρτικών ομάδων δια καταλλήλων μελών.
6. Εφοδιασμός ανταρτικών ομάδων με πάσης φύσεως υλικόν δια τα λιμέρια, ως και τροφίμων, φαρμάκων, ρουχισμού κ.λ.π.
7. Διευθετήσεις δι’ αποδράσεις.
8. Επαφή μετά συλλαμβανομένων και Δικηγόρων προς υπεράσπισίν των καθώς και μετά των συγγενών των και αρωγή εις τας οικονομικάς ανάγκας των τελευταίων.
9. Εξεύρεσις ιατρών δι’ εκπαίδευσιν νοσοκόμων των ανταρτικών ομάδων.
10. Φροντίς δια θεραπείαν εις ιατρούς πληγωμένων μελών της Οργανώσεως.
11. Διευθετήσεις δια την και εκ του εξωτερικού παραλαβήν όπλων και άλλου υλικού.
12. Μεταφορά και διανομή οπλισμού εις Τομεάρχας και ομάδας ΕΟΚΑ.
13. Εν γένει δε πάσης φύσεως εργασία προς υποβοήθησιν του έργου του Αρχηγού και όλων των τομέων της Οργανώσεως όλης της Κύπρου, μετά των Τομεαρχών των οποίων είχομεν συχνά και προσωπικήν επαφήν δια την καλυτέραν εξυπηρέτησίν των.

Η όλη εργασία του Γ. Κέντρου διεξήγετο εις το σπίτι μου από του Αυγούστου 1955 μέχρι και μετά την σύλληψίν μου ακόμη, υπό των εξής και ως ακολούθως:

Γιαννάκη Δρουσιώτη – Αβέρωφ. (Ητο ο καθ’ αυτό υπεύθυνος του Ταμείου μέχρι 31(;) Σεπτεμβρίου 1955 ότε τούτο ανετέθη επισήμως εις εμέ και το είχον μέχρι της συλλήψεώς μου, 27.3.1956).

Π/Φωτίου Καλογήρου, (υπό το ψευδώνυμον εν αρχή και εν συνεχεία: ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ, ΚΟΔΡΟΣ, ΔΑΙΔΑΛΟΣ, ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ) και Λούλας Κοκκίνου με ψευδώνυμον ΜΑΝΤΩ.

Από των μέσων Νοεμβρίου 1955 τον Γ. Δρουσιώτη, αναλαβόντα μονίμως τον Τομέα Πάφου, αντικατέστησεν ο μ. Κυριάκος Μάτσης, όστις ανέλαβε τους Συνδέσμους και το υλικόν, βοηθούμενος κυρίως υπό της Δ/δος Λούλλας Κοκκίνου ήτις εγνώριζε καλώς τον μηχανισμόν λειτουργίας των Συνδέσμων. Η όλη εργασία και πάλιν διεξήγετο από κοινού μεθ’ ημών εις το σπίτι μου καθ’ ότι ο μ. Μάτσης ηργάζετο εις την Ελληνικήν Εταιρίαν και κατήρχετο εις Λευκωσίαν μόνον 2-3 φοράς καθ’ εβδομάδα και οσάκις τον εκαλούσαμεν εκτάκτως δια μεταφοράν υλικού και δι’ άλλας επειγούσας εργασίας του τομέως του. Η καθημερινή δε και κανονική εργασία του τομέως του διεκπεραιούτο και πάλιν υπ’ εμού και της βοηθού και αντικαταστάτου μου Λ. Κοκκίνου ήτις ήτο συνάμα και υπεύθυνος του τομέως των μαθητριών συνεπικουρουμένη υπό της αδελφής της Καθηγητρίας Δ/δος Ουρανίας.

Όταν συνελήφθη ο μ. Μάτσης (μέσα Δεκεμβρίου 1955) οι Σύνδεσμοι ανετέθησαν υπό του Αρχηγού εις την Λούλαν Κοκκίνου, το δε υλικόν εις Παπασταύρον Παπαγαθαγγέλου με βοηθόν του τον Φειδίαν Συμεωνίδην. Ο π. Σταύρος τραυματισθής από του Αυγούστου 1955 εις αυτοκινητιστικόν δυστύχημα, μόλις τότε είχεν αναρρώσει.

Μετά την εξορίαν του Παπασταύρου και κατόπιν συστάσεώς μου το υλικόν ανετέθη εις τον καθηγητήν κ. Χριστόδουλον Παπαχρυσοστόμου με βοηθούς του τους: μ. Παναγιώτην Γεωργιάδην εκ Λειβαδιών Πιτσιλιάς (υπάλληλον τότε εις Πισσαρίδην εν Λευκωσία) και Ματθαίον, (μάγειρον της Ιερατικής Σχολής).

Ήμην επίσης από του Αυγούστου 1955 ο σύνδεσμος Διγενή-Αρχιεπισκόπου μέχρι της εξορίας του.

Μετά την σύλληψίν μου (27.3.56) με αντικατέστησεν (και εις το Ταμείον και το Γ. Κέντρον) η Δ/νις Λούλλα Κοκκίνου.

Θεωρώ περιττόν να αναφερθώ εις λεπτομερείας και να εξάρω οιαδήποτε γεγονότα των τομέων εις τους οποίους ηργάσθην κατά την περίοδον εκείνην, καθ’ ότι η όλη εργασία εκάστης ημέρας ήτο σημαντική και διεξήγετο υπό δυσμενεστάτας πολλάκις συνθήκας, λόγω και των συχνών διαδηλώσεων με επίκεντρον την περιοχήν Φανερωμένη, όπου ήτο η κατοικία μου, και των κατ’ ακολουθίαν συχνών περιπολιών και αιφνιδιαστικών εισορμήσεων στρατιωτών εις τας οικίας.

Εν τούτοις ηργαζόμεθα εντατικώς νύκτα και ημέραν δια να ανταποκριθώμεν εις τα καθήκοντά μας, με τόλμην, σύνεσιν και δραστηριότητα και ουδέν παρελήψαμεν δια την εξυπηρέτησιν του Αγώνα και με την βοήθειαν του Θεού ουδεμία ζημεία εγένετο εις τον Αγώνα ή τους αγωνιστάς εξ υπαιτιότητός μας.

(συνεχίζεται)