Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Σταυρός του Χριστού αποκάλυψη της Θείας αγάπης (Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης, Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.)

8 Σεπτεμβρίου 2018

Ο Σταυρός του Χριστού αποκάλυψη της Θείας αγάπης (Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης, Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.)

Κυριακή προ της Υψώσεως

«Είπε ο Κύριος: Κανένας δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο ο Υιός του Ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, και που είναι στον ουρανό. Όπως ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου, ώστε όποιος πιστεύει σ’ αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια. Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στον θάνατο τον μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια. Γιατί, ο Θεός δεν έστειλε τον Υιό του στον κόσμο για να καταδικάσει τον κόσμο, αλλά για να σωθεί ο κόσμος δι’ αυτού» (Ιωάν. 3, 13-17).

Τα λόγια του Χριστού στην περικοπή Ιωάν. 3, 13-17 αποτελούν μέρος της συζητήσεώς του με τον Νικόδημο, τον Ιουδαίο άρχοντα που ήλθε μία νύκτα κρυφά από τους ομοθρήσκους του να καταθέσει την προσωπική ομολογία του προς τον σταλμένο από τον Θεό διδάσκαλο που επιτελεί θαυμαστά έργα και σημεία, τα οποία μαρτυρούν ότι ο Θεός ενεργεί δι’ αυτού. Ο Χριστός δέχεται την κρυφή ομολογία του Νικοδήμου, βρίσκει ειλικρινείς τις προθέσεις του και του αποκαλύπτει μερικές βασικές πτυχές της διδασκαλίας του που είναι συγχρόνως και υπόμνημα στο όλο έργο του και στο σκοπό της Ενανθρωπήσεώς του.

Αφού του ομιλεί στην αρχή για την πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου ως προϋπόθεση κατανοήσεως και βιώσεως της βασιλείας του Θεού, φθάνει στο κέντρο της διδασκαλίας αλλά και της αποστολής του: Στην ύψωσή του στον σταυρό που αποτελεί αποκάλυψη της αγάπης του Θεού για τον κόσμο. Και επειδή ο συνομιλητής του είναι Ιουδαίος, του δίνει έναν τύπο, μία προεικόνιση του κοσμοσωτηρίου αυτού γεγονότος από την ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης: «Όπως ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου (εννοεί στον Σταυρό), ώστε όποιος πιστεύει σ’ αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια». Αναφέρεται δηλ. στο γεγονός εκείνο της ισραηλιτικής ιστορίας κατά το οποίο δηλητηριώδη φίδια εμφανίσθηκαν στο στρατόπεδο των Ισραηλιτών στην έρημο και σκόρπισαν τον θάνατο στον λαό που γόγγυζε κατά του Θεού. Αλλά ο ελευθερωτής και σωτήρας Θεός δεν άφησε τον λαό του να χαθεί. Έδωσε εντολή στον Μωυσή να υψώσει ένα χάλκινο φίδι μέσα στο στρατόπεδο πάνω σ’ ένα κοντάρι, ώστε να το βλέπουν οι προσβαλλόμενοι από φίδια και να διαφεύγουν τον θάνατο (Αριθμ. 21, 4-9). Σ’ αυτό βλέπει ο ίδιος ο Χριστός, που ερμηνεύει αυθεντικά την Π. Διαθήκη, μία προτύπωση του σταυρού του.

Η αγάπη του Θεού που με ποικίλους τρόπους εκδηλώθηκε μέσα στην ιστορία των ανθρώπων αποκορυφώνεται στη θυσία του σταυρού, ο οποίος δεν είναι απλώς ένα Ιστορικό γεγονός αλλά πράξη υπέρτατης αγάπης του Θεού για την προσβλημένη από το φίδι της αμαρτίας και την καταδικασμένη σε θάνατο ανθρωπότητα. Ο σταυρός του Χριστού αποτελεί γεγονός όχι μόνον της ιστορίας της ανθρωπότητας αλλά γεγονός με ιδιαίτερο νόημα για την ύπαρξη του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά· έχει νόημα και περιεχόμενο υπαρξιακό. Ο θάνατος του Χριστού και εν συνεχεία η ανάστασή του δεν έχουν άλλο σκοπό παρά τη χορήγηση της ζωής στους ανθρώπους.

Είναι γνωστό σ’ όλους πόσο επιθυμούμε τη ζωή, την ευτυχισμένη και όσο γίνεται πιο μακροχρόνια ζωή και πόσο ο φόβος του θανάτου μας παραλύει και μας δημιουργεί αγωνιώδη προβλήματα και ερωτήματα. Ο θάνατος του Υιού του Θεού πάνω στον σταυρό – για τον οποίο κανείς άνθρωπος δεν ευθύνεται σε τελευταία ανάλυση, ούτε Ιουδαίος ούτε Ρωμαίος, παρά μόνο η αγάπη του Θεού για τον κόσμο – ο θάνατος αυτός κατά παράδοξο τρόπο που υπερβαίνει τα μέτρα της ανθρώπινης λογικής παρέχει ζωή και μάλιστα ζωή χωρίς τέρμα, χωρίς αγωνία θανάτου, ζωή αιώνια.

Είναι σημαντικό για τον άνθρωπο της εποχής μας αλλά και κάθε εποχής να γνωρίζει – κι αυτό είναι το ουσιαστικό μήνυμα της περικοπής – ότι ο Θεός δεν είναι μόνον ο αυστηρός τιμωρός, ο δίκαιος κριτής, αλλά κατά πρώτο και κύριο λόγο ο γεμάτος αγάπη σωτήρας των ανθρώπων. Κι η αγάπη αυτή δεν είναι μία συναισθηματική τοποθέτηση· αλλά είναι ένα συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, ο σταυρός του Ιησού Χριστού.