Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός: Η κακία είναι η διάλυση της τάξης

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Πρέπει να ξέρουμε ότι αγαθό είναι η άριστη τάξη που στον καθένα διασώζει τα κατά φύση συστατικά του -το ίδιο είναι και αρετή -, ενώ κακία είναι η διάλυση της τάξης, δηλαδή η αταξία.

Το αγαθό λέγεται με διπλή σημασία· ή το πράγματι αγαθό, όπως η τάξη που ειπώθηκε πριν, ή και το νομιζόμενο αγαθό, η ηδονή που προξενούν οι αισθήσεις έξω από την τάξη που μνημονεύθηκε πριν, που δεν είναι αγαθό αλλά εξάπαντος κακό.

Και η κακία λέγεται με διπλή σημασία· ή το πράγματι κακό, δηλαδή εκείνο που γίνεται έξω από τη φυσική τάξη και το νόμο του δημιουργού κατά την οικεία γνώμη του καθενός -φυσική τάξη είναι η υπακοή στο δημιουργό, ενώ αταξία η παρακοή- ή το νομιζόμενο κακό, το λυπηρό στις αισθήσεις και σε μας επίπονο όπως η παιδεία, που είναι βέβαια αγαθό και συμφέρον, οδηγώντας ξανά τον άνθρωπο στην κατά φύση τάξη.

Και λέγονται τα μεν εκούσια κακά, που είναι πράγματι κακά, τα δε ακούσια, δηλαδή τα επίπονα.

 

Απόσπασμα από τον «Κατά Μανιχαίων διάλογο» του Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού, όπως περιέχεται στο βιβλίο «Ι. Κατά Μανιχαίων διάλογος, ΙΙ. Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας λόγοι τρεις», των εκδόσεων Πουρναράς. Κείμενο, μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Νίκος Ματσούκας.