Η γυναίκα του σήμερα και η κρίση του γάμου (1)

Ο Παπαδιαμάντης σε ένα διήγημά του μιλάει για μια γυναίκα που είναι στην εκκλησία με το μωρό της αγκαλιά και πάει ένας επίτροπος με υπερβάλλοντα ζήλο να της πει να κάνη ησυχία, με αποτέλεσμα ο ίδιος κάνει περισσότερη φασαρία από το μωρό… Και συμπληρώνει ο Παπαδιαμάντης «και μετά σου λένε πως οι άνδρες είναι δήθεν εξυπνότεροι των γυναικών!…». Οι ειδικοί αποφαίνονται ότι η γυναίκα έχει 1) περισσότερο συναίσθημα από τον άντρα, 2) περισσότερη αντοχή και 3) περισσότερη πίστη στο Θεό. Όταν όμως κάποιος δεν ξέρει την δύναμή του ή την χρησιμοποιεί λάθος τότε γίνεται επικίνδυνος. Ξέρετε, όσο πιο μεγάλη δύναμη έχεις, το λάθος σου είναι όλο και πιο καταστροφικό. Ας αναλύσουμε λίγο το κάθε χαρακτηριστικό της γυναίκας ξεχωριστά.

1) Η γυναίκα έχει περισσότερο συναίσθημα: Έχει την δυνατότητα να συνεισφέρει μέσα στην οικογένειά της, κυρίως με το συναίσθημα, ενώ ο άντρας κυρίως με τη λογική. Υπάρχουν βέβαια και οικογένειες με διαφοροποιήσεις, αλλά κατά κανόνα η γυναίκα αποτελεί την καρδιά της οικογένειας ενώ ο άνδρας το μυαλό της.

Όταν μιλάμε για συναισθήματα εννοούμε τα συναισθήματα της αγάπης, της τρυφερότητας, της καλοσύνης και κυρίως την ικανότητα να νοιώθει, πώς νοιώθει ο άλλος, να μπαίνει στη θέση του. Κάτι που είναι προϋπόθεση για την Αγάπη.

Αυτή την τελευταία ικανότητα, η γυναίκα εξασκείται από νωρίς να την αποκτήσει. Ήδη από την εγκυμοσύνη! Συγγραφείς πολλοί, ψυχολόγοι και ψυχαναλυτές έχουν περιγράψει την κατάσταση της εγκυμοσύνης, ως μια κατάσταση στην οποία η γυναίκα για πρώτη φορά, με τόσο έντονο τρόπο, μαθαίνει να μπαίνει στη θέση του άλλου. Και επειδή εξασκείται σε αυτό, μπορεί σιγά- σιγά να το εφαρμόσει και σε άλλες πτυχές της ζωής της οικογένειας. Να μπορεί, ας πούμε, να αισθανθεί τι έχει ανάγκη το παιδί της την ώρα που είναι στεναχωρημένο, την ώρα που είναι άρρωστο, την ώρα που είναι απογοητευμένο, και αντίστοιχα τι έχει ανάγκη ο άντρας της. Έχει μεγαλύτερη ικανότητα να συλλαμβάνει τα αισθήματα του άλλου και να συντονίζεται προς αυτά. Αυτό θα ήταν η ευτυχής χρήση του συναισθηματικού κόσμου της γυναίκας.

Στη πράξη, όμως, γνωρίζουμε ότι δεν συμβαίνει αυτό πάντοτε. Γιατί εκτός από τα ευχάριστα συναισθήματα της αγάπης, της τρυφερότητας και της κατανοήσεως, η γυναίκα μπορεί να είναι επιρρεπής σε δυσάρεστα συναισθήματα, πιο έντονα από τον άνδρα, επειδή έχει μεγαλύτερη συναισθηματική δύναμη. Από τα αρνητικά συναισθήματα διαλέξαμε να σταθούμε σε δύο, που είναι αρκετά συνηθισμένα μέσα στην οικογένεια.

Το ένα είναι η ζήλεια. Είναι μια κακή χρήση της συναισθηματικότητας της γυναίκας, και οφείλεται στο γεγονός ότι, οι περισσότερες γυναίκες από κορίτσια μεγαλώνουν με κάποια αίσθηση μειονεξίας σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό τους μεταδίδεται κατά την αγωγή και την ανατροφή τους. Δεν είναι το ίδιο με τους άνδρες. «Κάτι λείπει» δήθεν στη γυναίκα, κάτι που οι άνδρες το έχουν. Αυτό το αίσθημα της μειονεξίας, όταν η γυναίκα μεγαλώσει και μπει μέσα στην ενεργό ζωή, μπορεί να εκδηλωθεί ως ζήλεια, όχι πια προς τους άνδρες, αλλά ζήλεια προς κάτι που το έχει μια άλλη γυναίκα, με αποκορύφωμα την ερωτική αντιζηλία! Και η ζήλεια κατατρώγει την ψυχή της γυναίκας και επιδρά καταλυτικά στην εκδήλωση των ευχάριστων συναισθημάτων. Δεν μπορεί, δηλαδή, να αγαπήσει, δεν μπορεί να δείξει την τρυφερότητά της, δεν μπορεί να δείξει το δυναμισμό της.

Το δεύτερο συναίσθημα που απειλεί τον συναισθηματικό κόσμο της γυναίκας είναι, σύμφωνα με τους πατέρες της εκκλησίας μας, ένα από τα πιο δύσκολα να αντιμετωπιστούν αφού αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα πάθη, είναι η μνησικακία. Μνησικακία θα πει όχι απλά να θυμάμαι ζωντανά το κακό που μου έκανε κάποιος, το πόσο με πλήγωσε, και να θέλω να τον εκδικηθώ- δεν είναι μόνο αυτό. Μνησικακία μπορεί να έχω ακόμα, και όταν δεν μου περνάει ποτέ από το νου, το κακό που μου έκανε ο άλλος, και εν προκειμένω ο σύντροφος (που με πρόσβαλε μιλώντας μου άσχημα, που με απογοήτευσε, που με πρόσβαλε δημόσια, κ.τ.λ.). Μπορεί αυτό να μην έρχεται στο νου μου και παρόλα αυτά να έχω μνησικακία.

Πώς εκδηλώνεται τότε η μνησικακία; Εκδηλώνεται με μια γενική αναδίπλωση του ψυχισμού της γυναίκας- συζύγου, που δεν ανοίγεται μέσα στη σχέση της συζυγίας, δεν καταθέτει τον εαυτό της και την προσωπικότητά της, δεν βγάζει την αγάπη της, εξαιτίας του κακού που της συνέβη. Αυτό είναι μνησικακία. Και για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να πούμε ότι πάρα πολλές φορές οι άντρες δίνουμε την αφορμή ώστε να μνησικακεί η γυναίκα εις βάρος μας.

2) Η δεύτερη πτυχή της υπεροχής της γυναίκας που ανέφερα είναι η αντοχή της. αντοχή σε όλα τα επίπεδα. Εμείς οι άνδρες όταν έχουμε 38 πυρετό είμαστε ερείπια. Δεν μπορούμε να πάμε ούτε στη δουλειά ούτε να κάνουμε τίποτα. Εσείς με 38 πυρετό εργάζεσθε μέσα στο σπίτι και έξω από αυτό. Είστε στο πόδι και με 39 καμιά φορά.

Ας εξετάσουμε την ψυχική αντοχή της γυναίκας μόνο σε ένα συγκεκριμένο θέμα ελλείψει χρόνου: στο γεγονός ότι έχοντας την συναίσθηση της ευθύνης ως μητέρα, επωμίζεται κυρίως αυτή το βάρος της ανατροφής των παιδιών. Πολλές φορές, ή μάλλον κατά κανόνα, η γυναίκα θα ξυπνήσει τη νύχτα και θα ασχοληθεί με το μωρό και πολλές φορές γινόμαστε γελοίοι εμείς οι άντρες που λέμε το πρωί «Ά ωραία κοιμήθηκε απόψε το μωρό». «Εσύ κοιμήθηκες ωραία, όχι το μωρό» απαντάει η γυναίκα.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω την προσοχή των γυναικών σε κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά μέσα στις οικογένειες (και καμιά φορά μέσα στις λεγόμενες χριστιανικές οικογένειες πιο συχνά ακόμα). Η πολύ καλή πρόθεση της γυναίκας να αναλάβη τις ευθύνες της στην ανατροφή των παιδιών περισσότερο από τον άνδρα, την οδηγεί στο άλλο άκρο. Στο να μονοπωλήσει αυτή τα παιδιά. Ή με άλλα λόγια, όσο και να ακούγονται σκληρά, να αφαιρέση τα παιδιά από τον πατέρα. Η αφαίρεση των παιδιών από το πατέρα δεν γίνεται απότομα και καμιά φορά δεν το καταλαβαίνει ούτε η ίδια ότι το κάνει. Αποτέλεσμα του γεγονότος είναι να χαθεί η ισορροπία.

Η ισορροπία όμως εδώ για να είμαστε και δίκαιοι, δεν χάνεται μόνο από την γυναίκα. χάνεται επίσης και από τους άνδρες, οι οποίοι πάρα πολλές φορές αδιαφορούμε για το ρόλο μας. Δεν θέλουμε να ασχοληθούμε με τα παιδιά μας!

Σπάνιο είναι όμως η γυναίκα να αντιληφθεί ότι πρέπει να βάλει και τον άνδρα της εξίσου στην ανατροφή των παιδιών (όχι με την μορφή του τιμωρού, που θα έρθει το βράδυ και θα του πει «με σκάσανε» περιμένοντας να ρίξει ξύλο ο πατέρας, προκειμένου εκείνος να κρατήσει τον κακό ρόλο, και εκείνη να είναι καλή με τα παιδιά, όχι με αυτή την έννοια!) αλλά να του επιτρέψει να είναι κοντά στα παιδιά και να έχει γνώμη. Ένας ανεπαρκής Ή κακός πατέρας, είναι προτιμότερος από έναν «όχι πατέρα» αυτό ας το θυμόμαστε.

Και μου κάνει πολύ εντύπωση η αντίδραση της Παναγίας όταν ο Χριστός δώδεκα χρονών πήγε στα Ιεροσόλυμα και εκείνη μαζί με τον Ιωσήφ τον έψαχναν ώρες και μέρες Όταν τον βρήκαν, τελικά, εν μέσω των διδασκάλων στο Ναό να τους διδάσκει, έχετε προσέξει τι του είπε ταραγμένη και ανήσυχη η Παναγία; «Παιδί μου, ο Πατέρας σου και εγώ με πόνο ψυχής σε αναζητούσαμε!» «Ο πατέρας σου και εγώ», που δεν ήταν και πατέρας του! Κι όμως η Παναγιά του δίνει την θέση που του αρμόζει!

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να πω και κάτι άλλο. Ότι ένας τρόπος που η γυναίκα παγιδεύεται, είναι το γεγονός ότι μόλις γίνει μητέρα, ξεχνάει ότι είναι σύζυγος. Αυτό ακριβώς παθαίνουν και οι άνδρες. Αλλά οι γυναίκες επειδή έχουν φορτισθεί με το ρόλο της μητέρας περισσότερο από ό,τι οι άνδρες με το ρόλο του πατέρα, το παθαίνουν πιο έντονα. Η συζυγία εγκαταλείπεται υπέρ της τεκνογονίας.

Μα η νέα ιδιότητα, αυτή της μητέρας, προέρχεται από την πρώτη. Έγινε μητέρα γιατί έγινε σύζυγος. Και στη συζυγία της, στο σύντροφό της οφείλει τα παιδιά της. Επομένως τα νέα καθήκοντα σε καμία περίπτωση δεν σημαίνουν παραμέληση του πρώτου ρόλου. Γιατί τότε έρχονται τα πράγματα ανάποδα, και είναι σαν να λέμε με πολύ απλά λόγια «χρειαζόμουνα έναν άνθρωπο να κάνω παιδιά, και αφού τα απέκτησα μπορώ να τον κάνω στην άκρη». Επαναλαμβάνω το ίδιο κάνουν και οι άνδρες στις γυναίκες πολλές φορές, σε σημείο που συχνά αναρωτιέται κανείς μήπως ο γάμος σε μερικούς ανθρώπους, λειτουργεί ως πρόσχημα για να γίνουν γονείς. Ξεχνούν οι άνθρωποι ότι ξεκινούν μόνοι τους ως σύζυγοι και θα παραμείνουν πάλι μόνοι τους. Αυτός δεν είναι ο προορισμός μας;

Την συζυγία πρέπει να καλλιεργήσουμε, εκεί πάνω πρέπει να δουλέψουμε με όλη την δύναμη της ψυχής μας για να βαθύνουμε τη σχέση της αγάπης. Και όταν η συζυγία λειτουργεί καλά, θα χρειαστεί πολύ λιγότερα λόγια να πούμε προς τα παιδιά, γιατί τα παιδιά θα έχουν λάβει τα μηνύματα που είναι περιττό να διατυπώσουμε με λόγια.

Πολύ απλό και πρόχειρο παράδειγμα: φέρτε στο νου σας πως υποδέχεστε τα παιδιά σας όταν έρχονται από το σχολείο, (ιδίως κατά τις πρώτες τάξεις του δημοτικού) και πως υποδέχεστε τον σύντροφό σας όταν έρχεται από τη δουλειά. Για σκεφτείτε…

Συνεχίζεται…

Πηγή: Καθεδρικός Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργού