Θεολογία και Ζωή

Δόξα εν υψίστοις…

25 Δεκεμβρίου 2009

Δόξα εν υψίστοις…

Λεπτομέρεια από τη Γέννηση (1312) Ι. Μ. Μονή Βατοπαιδίου

Τα Χριστούγεννα έχουν πάνω τους τη γλύκα της γιορτής ενός παιδιού. Ένας καινούργιος άνθρωπος γεννιέται ανάμεσά μας, ένα καινούργιο παιδί μας χαμογελάει. Κι αυτό το παιδί δεν είναι ξένο για κανένα μας- είναι ο εαυτός μας, που γεννιέται με τη θεία του ομορφιά, ανώτερη κι από το πρώτο κάλλος του, με την ωραιότερη μορφή του στο πρόσωπο του θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Γιορτάζοντας ο πιστός τα Χριστούγεννα ζει κάθε φορά ένα μεγάλο μυστήριο· τη γέννηση της καινούργιας ανθρωπότητας.

Αυτά δεν είναι σχήμα λόγου ούτε καν λόγια. Σημαίνουν την ίδια την ιστορία του ανθρώπου στο πιό βαθύ και ουσιαστικό της μέρος, την ιστορία της ψυχής του. Σημαίνουν τη λύση που έδωσε ο Θεός στο δράμα του ανθρώπου, όταν δίπλα στο δρόμο της εξορίας του από το παράδεισο, χάραξε γι’ αυτόν παράλληλα και το δρόμο της λυτρώσεώς του. Τα Χριστούγεννα οι δύο αυτοί δρόμοι συναντώνται κι ανοίγει φωτεινό για τους πιστούς το μονοπάτι της νέας ζωής. Εδώ, στο σταυροδρόμι των Χριστουγέννων, μαθαίνουμε από αγγέλων χείλη ότι επιτέλους φανερώθηκε στη γη μας η δόξα του Θεού, η ειρήvn του κόσμου, και η ευδοκία του ανθρώπου·«Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία»(Λκ2,14).

Με τη γέννηση του Χριστού ο Θεός απεκάλυψε τον εαυτό του στον άνθρωπο. Μπρος στα έκθαμβα μάτια μας ξεδίπλωσε τα μυστικά του, έδειξε το πλάτος της αγάπης του, το βάθος της σοφίας του, άφησε να δούμε το πρόσωπα του -όσο μπορούσαμε. Η φυσική δημιουργία, αλλά κι η ιστορία του εκλεκτού λαού είχαν ήδη μιλήσει για την αρετή και τη θειότητά του, για τη δύναμη και το μεγαλείο του. Αλλά ποτέ πριν δεν φάνηκε έτσι η δόξα του, όπως στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, διότι ποτέ πριν δεν εκφράσθηκε έτσι η αγάπη του. Έριξε το μονάκριβο παιδί του στη μεγαλύτερη περιπέτεια, για να μας αναγγείλει με σάρκα και στόμα ανθρώπινο το όνομά του, του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος, να μας διδάξει ποιός είναι ο αληθινός Θεός και τί είναι αληθινός Θεός. Αυτή η αποκάλυψη αποτελεί, από μόνη της δόξα Θεού. Όπως δόξα για το διαμάντι είναι αυτή η λάμψη του, καθώς στραφταλίζει κάτω απ’ το έμπειρο βλέμμα, όπως δόξα για το βασιλιά είναι αυτό το αξίωμά του, όταν ασκείται επάξια, ανάλογα δόξα για τον Θεό είναι αυτό· το ίδιο το φανέρωμα του, καθώς «έκλινε ουρανούς και κατέβη» (Ψαλμ. 17,10) και πλάγιασε σαν βρέφος μέσα στη φάτνη.

Η δόξα του Θεού είναι ένα καθρέφτισμα του ουρανού πάνω στο πρόσωπο της γης, αλλά είναι και μία αντανάκλαση του ουρανού μέσα από το πρόσωπο της γης. Όπως μπορούμε να καταλάβουμε τη λαμπρότητα του ήλιου κοιτάζοντας προς αυτόν, αλλά και βλέποντας τη πλάση να φωτίζεται από το φως του, έτσι μπορούμε να θαυμάσουμε τη δόξα του Θεού μελετώντας τις φανερώσεις του, άλλα και εκτιμώντας τα αποτελέσματα της επισκέψεώς του στη γη. Η επίσκεψι του Χριστού σημαίνει την επίσκεψη της ειρήνης στον κόσμο, που τον είχε εγκαταλείψει ντροπιασμένη για την απιστία του ανθρώπου στη πρώτη εκείνη συνθήκη με το Θεό μέσα στο παράδεισο. Τώρα που η συνθήκη ανανεώνεται, που με το πολύ του έλεος ο Πλάστης γίνεται Πατέρας, η ειρήνη ξανάρχεται στη γη, όχι αφηρημένα σαν κατάσταση, αλλά συγκεκριμένα σαν πρόσωπο· είναι ο Εμμανουήλ. Μεθ ημών ο Θεός. Το σώμα του γίνεται σώμα μας, καθώς όλοι οι πιστοί συναρμολογούνται πάνω του ως μέλη, κι ο ίδιος γίνεται ο οργανικός σύνδεσμος του ανθρώπου με το συνάνθρωπο, αφού ενώνει και τους πιο αντίθετους μέσα στον οργανισμό της Εκκλησίας του. Το πανανθρώπινο αίτημα της αγάπης και της αδελφοσύνης παίρνει σάρκα και οστά μ’ αυτή την κοινωνία ειρήνης του αγίου Πνεύματος, την Εκκλησία του Χριστού. Κι η ειρήνη, που έτσι κατοικεί πάνω στη γη, δοξάζει το Θεό ανταποδίδοντας τη δόξα του.

Αλλά η ειρήνη του Χριστού δεν είναι μόνο μια ειρήνη του ανθρώπου με το συνάνθρωπο, είναι επίσης μια ειρήνη του ανθρώπου με το Θεό. Ο Ιησούς ως τέλειος άνθρωπος και Θεός μαζί γίνεται ο ζωντανός δεσμός μεταξύ τους και ειρηνεύει την επαναστατημένη καρδιά μας. Μας προσφέρει την ευδοκία του Θεού, την αμνηστία και την εύνοιά του. Μας συμφιλιώνει μαζί του και ζητά να δεχθούμε αυτή τη συμφιλίωση. Δεν ζητά να κάνουμε κάτι, αλλά μόνο να δεχθούμε την ευδοκία, που ο Ίδιος αντιπροσωπεύει, θέλει ένα τόπο να γεννηθεί μέσα μας, για να μας αναγεννήσει στη χάρη και στη λύτρωση. Η χαρά μας και η αρμονία μας τότε θα συνθέσουν με τη σειρά τους την πιο αληθινή δοξολογία στο Θεό.

Στο σταυροδρόμι των Χριστουγέννων οι φωνές των αγγέλων σκεπάζονται σήμερα από απαίσιες κραυγές. Ο άνθρωπος βρίζει το Θεό· φασκελώνει τη δόξα του κι επιδεικνύει αυτάρεσκα τα δικά του επιτεύγματα. Χλευάζει την ειρήνη του· την αγνοεί και δεν την εννοεί. Απορρίπτει την ευδοκία του- γι’ αυτό μένει δυστυχισμένος και βασανιζόμενος. Τί Χριστούγεννα θα κάνει φέτος η ανθρωπότητα; Ποιός θα ακούσει τον ύμνο των αγγέλων; Αν με λαχτάρα προσεύχεσαι «αγιασθήτω το όνομά σου», θα ακούσεις το «δόξα εν υψίστοις Θεώ». Αν με αγάπη ζητάς· «ελθέτω η βασιλεία σου», θα νιώσεις το «επί γης ειρήνη». Κι αν με χαρά και αφοσίωση ομολογείς· «γενηθήτω το θέλημα σου», πηγαία θα αναφωνήσεις το «εν ανθρώποις ευδοκία». Αυτός που γιορτάζει αληθινά τη γέννηση του Χριστού, γιορτάζει πράγματι τη δική του αναγέννηση, τη γέννηση ενός καινούργιου και λυτρωμένου άνθρωπου.

 (Στεργ. Ν. Σάκκου, «Ο Θεός στη γη μας». Εκδ. Ο.Χ.Α. Απολύτρωσις. Θεσσαλονίκη 2005. σ.25-28)