Ο μυστικός χώρος

Απ’ όλους τους χώρους και τόπους στους οποίους θα μπορούσαμε να μεταφερθούμε, αυτό το άρθρο αναφέρεται στους πιο σημαντικούς. Υποθέτω ότι η αποτυχία μας στο να αναγνωρίσουμε τους άγιους χώρους στο φυσικό μας περιβάλλον, συνδράμει στην ανικανότητά μας να βρούμε τον άγιο χώρο και στην ίδια μας την καρδιά. Δεν γνωρίζω ποιος από τους δύο πρέπει να προηγηθεί, αλλά πρέπει να γνωρίζουμε και τους δύο. Αν δεν δώσουμε τη σωστή σημασία στο μυστικό χώρο του Υψίστου και τον μυστικό χώρο που είναι η αληθινή μας καρδία, δεν θα γνωρίσουμε ούτε το Θεό, ούτε τον εαυτό μας.

«Ο κατοικών εν βοηθεία του Υψίστου, εν σκέπη του Θεού του ουρανού αυλισθήσεται» ( Ψαλ.90.1)

Δεν υπάρχουν πια μυστικοί χώροι. Ζω σε μια πόλη που είναι γνωστή ως η «Μυστική Πόλη», γιατί κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν μια από τις κύριες περιοχές του Προγράμματος Μανχάταν, σύμφωνα με το οποίο κατασκευαζόταν η ατομική βόμβα, ή κάποια μέρη της. Ζω εδώ είκοσι χρόνια και θεωρώ το όνομά της δεδομένο. Αλλά τα μυστικά είναι συχνά παντού. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ζούσαν σ’ αυτή την πόλη 100,000 άνθρωποι, και οι πλείστοι δεν είχαν ιδέα ποιό πράγμα κατασκεύαζαν. Ούτε και όσοι ζούσαν στα περίχωρα είχαν την παραμικρή ιδέα.

Μου φαίνεται , λοιπόν, ότι τα μυστικά υπάρχουν, όμως , τα κρατούμε όλο και λιγότερο. Για κάποιους η λέξη « μυστικό» είναι συνώνυμο με κάτι ανήθικο ή κακό. Αυτά που κρατούμε ως μυστικά πρέπει να είναι κακά, αλλιώς θα τα λέγαμε σε όλους.

Υπάρχει και κάτι άλλο που μπορούμε να πούμε για τα μυστικά. Οι ψυχολόγοι τα τοποθετούν στην κατηγορία των « ορίων». Οι θεολόγοι τα βλέπουν σαν ένα αναγκαίο τομέα της έννοιας του Προσώπου.

Είναι σημαντικό για μένα το γεγονός ότι οι Γραφές χρησιμοποιούν τη φράση «μυστικός χώρος» για να περιγράψουν τον πλέον προσωπικό χώρο στον οποίο θα μπορούσαμε να συναντήσουμε το Θεό. Είναι μυστικός γιατί δεν μπορώ να τον μοιραστώ, δεν μπορώ να βρω λόγια να τον περιγράψω. Βρίσκομαι εκεί μόνο και μόνο γιατί με έχουν προσκαλέσει και όταν είμαι εκεί, ( έχοντας βγάλει τα υποδήματά μου) βρίσκομαι σ’ ένα ιερό χώρο, όπου το « μυστικό» δεν είναι κάτι το κακό, αλλά η καθαυτή Καλοσύνη.

Τι κάνω λοιπόν με το μυστικό; Όταν στέκομαι στο Μυστικό Χώρο του Υψίστου, Τον λατρεύω. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν ιεροσυλία. Μπορώ να λατρεύω τον Ύψιστο, ακόμα και αν δεν μπορώ να βρω λόγια να εκφράσω τη λατρεία μου.

Κάθε άνθρωπος έχει το δικό του « μυστικό χώρο»- αυτόν που μέσα του είναι ο πιο κρυφός- που δεν περιγράφεται με λόγια- που έχει πλαστεί για το Θεό. Το να μάθουμε να μπαίνουμε σ αυτόν τον χώρο είναι πολύ δύσκολο και μπορεί να γίνει μόνο με την πάροδο του χρόνου και με την εξάσκηση. Ο σημερινός πολιτισμός, όπου ακόμα και τα πλέον μυστικά διαλαλούνται σε όλους, μας προκαλεί να φανερώνουμε και να διαλαλούμε ακόμα και τα απόκρυφά μας. Έτσι χάνουμε κάτι που βρίσκεται στην ουσία της Προσωπικότητάς μας. Όταν αυτά βιαστούν κάθε άνδρας και κάθε γυναίκα εκπορνεύονται.

Η Εκκλησία, ιδιαίτερα η Ορθόδοξη, έχει μια ιδιαίτερη στάση απέναντι στο «Μυστικό», όχι για να προστατεύσει το κακό ή για να δημιουργήσει μια συνωμοσία- αλλά για να εκθειάσει το αγιότερο μέρος του είναι του καθενός μας. Έτσι μαθαίνουμε να πλησιάζουμε το Μυστικό Χώρο με μεγάλη ευλάβεια, ακόμα και με σιωπή ή δέος.

Πολλοί Αμερικανοί όταν επισκέπτονται μια Ορθόδοξη εκκλησία , βρίσκουν προσβλητικό το γεγονός ότι η Αγία Τράπεζα κρύβεται πολλές φορές πίσω από κλειστές πόρτες και κλειστές κουρτίνες, μακριά από τα βλέμματα. Αυτό προσβάλλει την αίσθηση δημοκρατίας που έχουν- κάτι που δεν έχει να κάνει με την Παρουσία του Θεού. Παρόλο που η Εκκλησία θα ήθελε να μας διδάξει ότι υπάρχει αυτό που αποκαλούμε « Μυστικός χώρος», ότι υπάρχουν πράγματα μπροστά από τα οποία θα έπρεπε να μένουμε σιωπηλοί και να μην εισερχόμαστε, εμείς, μέσα από την Προμηθειακή μας τρέλα, προσπαθούμε να εκδημοκρατίσουμε τα πάντα, να βεβηλώσουμε όποιο μυστικό χώρο βρούμε, ακόμα και αυτόν που βρίσκεται μέσα μας.( Σημ. Στις Ορθόδοξες Εκκλησίες βρίσκουμε κάποιες παραλλαγές στις θύρες, στις κουρτίνες, στη σιωπή. Σε άλλες, οι θύρες του Αγίου Βήματος παραμένουν ανοικτές καθ’ όλη την διάρκεια της Θείας λειτουργίας).

Η Εκκλησία μάς προκαλεί να εισέλθουμε σ’ ένα πολύ κρυφό χώρο – να βρούμε το χώρο αυτό μέσα μας. Όταν στεκόμαστε μπροστά στην εικόνα του Χριστού, στην παρουσία του ιερουργού Του, εισερχόμαστε στον απόκρυφο χώρο της καρδίας μας και αναφερόμαστε σε πράγματα που συχνά δεν λέμε σε κανένα και εξομολογούμαστε τα αμαρτήματά μας. Καμιά νομική συναλλαγή δεν λαμβάνει χώρα.( Η άφεση από τον Θεό με αντάλλαγμα την μεταμέλεια ). Ο ιερέας, εδώ, μόνο ακούει- του απαγορεύεται να κρίνει. (Καμιά φορά μπορεί να δώσει συμβουλή αν πρόκειται να βοηθήσει, θεωρείται όμως, μεγάλο αμάρτημα αν ο ιερέας κρίνει αυτόν που εξομολογείται μπροστά στο Θεό) Όπως μας φανερώνουν οι προσευχές της συγχωρητικής ευχής, ο ιερέας στέκεται δίπλα από τον μετανοούντα «μόνο ως μάρτυρας». Όταν θα έχουν ειπωθεί όλα, ο ιερέας θα διαβάσει τη συγχωρητική ευχή ως ο αντιπρόσωπος του Θεού, και ότι έχει ειπωθεί θα κλειστεί στη σιωπή, κρυμμένο στον Μυστικό Χώρο του Υψίστου, εκεί όπου ο ίδιος ο Θεός θα μας καθαρίσει, θα εξαφανίσει τα αμαρτήματά μας και θα μας ανανεώσει. Οι Πατέρες της Εκκλησίας αποκαλούν το μυστήριο της εξομολογήσεως «δεύτερο βάπτισμα».

Η εξομολόγηση αποτελεί επίσης μια προσπάθεια να μάθουμε να ανακτούμε την καρδία μας- τον απόκρυφό μας χώρο. Ο ιερέας δεν πρόκειται ποτέ να μιλήσει γι’ αυτό, μήπως και καθαιρεθεί. Πραγματικά είναι έκδηλο ότι ο μετανοών δεν θα πρέπει να αναφέρει σε άλλους τι έχει εξομολογηθεί . Έτσι, όλα τελειώνουν εκτός και αν πρέπει να αναζητηθεί η μετάνοια και άλλων ανθρώπων.

Υπάρχουν πολλά στην Ορθόδοξη λατρευτική ζωή που προσπαθούν να διδάξουν την ανθρωπότητα για το Μυστικό Χώρο του Υψίστου και για τον κρυφό χώρο που βρίσκεται μέσα στις καρδιές μας. Η έλλειψη αυτής της γνώσης μάς υποκλέπτει την ικανότητα να λατρεύουμε το Θεό, να αντιληφθούμε την ίδια την προσωπικότητά μας, να αγαπούμε τους άλλους ακόμα και το ίδιο μας το μυαλό σωστά. Μόνο ένας άφρονας κόσμος θα κατέστρεφε τους μυστικούς χώρους. Χωρίς αυτούς μετατρεπόμαστε σε ανθρώπινα όντα που δεν έχουν κέντρο. Όταν κατακλυζόμαστε από την παρουσία των άλλων, ενώ θα έπρεπε να είμαστε μόνοι μας, τρελαινόμαστε όπως τους Λεγεωνάριους.

Όπως ανέφερα, πολλοί προσβάλλονται από την εκτέλεση μυστικών τελετουργιών, όταν εισέρχονται στις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Κάποιοι δεν ανέχονται τις θύρες και τις κουρτίνες, άλλοι την αποκλειστικότητα του Θυσιαστηρίου. Με ρωτούν: «Γιατί μόνο άνδρες γίνονται ιερείς;» Και τους απαντώ: « Δεν είναι μόνο άνδρες που μπορούν να ιερουργούν αλλά μόνο λίγοι άνδρες». Μόνο λίγοι έχουν διαλεχτεί για να σταθούν μπροστά στον Αγιότερο Χώρο και να προσφέρουν την Αγία Αναφορά. Η δημοκρατία και η ισότητα σταματούν μπροστά στις θύρες του Χώρου αυτού, γιατί μπροστά στο Θεό κανένας δεν μπορεί να δικαιωθεί, κανένας δεν είναι άξιος, κανένας δεν μπορεί να έχει απαιτήσεις. Ερχόμαστε μόνο όταν μας καλέσουν. Αυτοί που έχουν κληθεί να σταθούν μπροστά στο χώρο του Θυσιαστηρίου και να κρατήσουν στα χέρια τους το Πανάγιο Σώμα του Κυρίου, του Θεού και Σωτήρα μας, όταν το κάνουν σωστά τρέμουν, γιατί στέκονται μπροστά στο Μυστικό Χώρο του Υψίστου.

Η πιο ιερή στιγμή ολόκληρης της Θείας Λειτουργίας, αν τολμώ να πω κάτι τέτοιο, λαμβάνει χώρα όταν ανοίγουν οι θύρες και οι κουρτίνες και ο διάκονος καλεί: «Μετά φόβου Θεού, Πίστεως και Αγάπης, προσέλθετε!». Τότε οι πιστοί προσέρχονται να μεταλάβουν το Σώμα και το Αίμα του Θεού: Αυτό που είναι Πανάγιο, που βρίσκεται στον Πλέον Μυστικό Χώρο, προσφέρεται σαν δώρο στον πιστό, που το μεταλαμβάνει με χαρά, με πίστη και μετάνοια, με επίγνωση του Θεού, ο Οποίος διαμένει στο Μυστικό Χώρο και που τώρα εισέρχεται στο δικό μας κρυφό χώρο.

Διαμένω σε μια πόλη που αναφέρεται και ως « Μυστική πόλη», αλλά ποθώ για την αληθινή, Μυστική πόλη, την οποία γνωρίζει μόνο ο Θεός και αυτοί στους οποίους την αποκαλύπτει. Μία από τις ενορίτισσες μου κατάγεται από την Ναγκασάκι της Ιαπωνίας. Χαίρομαι γιατί, αυτή και εγώ εν Χριστώ, μπορούμε να συναντηθούμε στη Μυστική Πόλη Του και γνωρίζουμε ότι εκεί θα είμαστε όλοι ασφαλείς γιατί ο Θεός δεν πρόκειται να καταπιέσει ή να κακοποιήσει κανέναν. Ακόμα και Αυτός, ο Ύψιστος Θεός, εισέρχεται μόνο αν τον προσκαλέσουμε στον πιο κρυφό μας χώρο. Τέτοια είναι η Φιλανθρωπία και η Αγάπη Του. Τόσος είναι ο σεβασμός Του για το Πρόσωπό μας, που είναι κατ’ εικόνα του Ίδιου, του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

« Ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω. Εάν τις ακούσει της φωνής μου και ανοίξει την θύραν, και εισελέυσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ’ αυτού και αυτός μετ’ εμού». ( Απ. 3-20)

Επιτρέψατε μου να κάνω μια παράκληση: Αν έχετε μια ιστοσελίδα ή ένα blog, μην το κάνετε χώρο όπου θα αποκαλύπτετε τα μυστικά σας ή τα μυστικά των άλλων, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις. Δεν βγαίνει τίποτε καλό από αυτό, μόνο αμαρτία. Να φανερώνετε τα μυστικά σας στο Θεό και να στέκεστε μπροστά στον ιερουργό Του. Εκεί θα βρείτε αγάπη και σεβασμό, όχι κριτική. Και θα βρείτε γιατρειά στη ψυχή σας. Το ιντερνέτ, ο πλέον δημόσιος χώρος, μισά τα μυστικά σας και τα χρησιμοποιεί μόνο για να σας καταστρέψει. Μάθετε να είστε σιωπηλοί και να μιλάτε στο Θεό μέσα στην καρδιά σας. Σας κάνω αυτή την έκκληση… αν έχετε αναρτήσει τα μυστικά σας- σβήστε τα! Κλείστε τις πόρτες, τραβήξτε τις κουρτίνες και σταθείτε μυστικά μπροστά στον Ύψιστο!

Πηγή: Αρχική δημοσίευση στο fatherstephen.wordpress.com

Μετάφραση VatopaidiFriend