Προς μια διαφορετική παγκοσμιοποίηση

 «Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια· εορταζέτω γουν πάσα κτίσις την έγερσιν Χρίστού εν η εστερέωται».

 Τη διέξοδο στο τραγικό αδιέξοδο της ανθρώπινης υπάρξεως, την τελική υπέρβαση του θανάτου, τη συνανάσταση της ανθρώπινης φύσεως ευαγγελίζεται η ανάσταση του Χρίστου. Όπως η αμαρτία, η πτώση του πρώτου Αδάμ, οδήγησε στο θάνατο όλη την ανθρωπότητα, έτσι και, η μέχρι Σταυρού αγάπη του δευτέρου Αδάμ, του Χριστού, οδηγεί στην έγερση σε μια νέα ζωή όλο το ανθρώπινο γένος· «ώσπερ γαρ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται» (Α’ Κορ. 15:22).

Οι  συνέπειες της εκπληκτικής αυτής νίκης δεν περιορίζονται σε ένα μόνο κύκλο ανθρώπων ή λαών αλλά αφορούν στους πάντες. Ο Αναστάς εκ νεκρών απελευθερώνει την ανθρωπότητα από την εξουσία των πολύμορφων δαιμονικών δυνάμεων, μεταμορφώνει κάθε μορφή ζωής, σχέσεων και εξελίξεων μέσα στην οικουμένη. «Εδόθη μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης», βεβαίωσε τους μαθητές Του. Και ο απόστολος Παύλος με συγκλονιστικό τρόπο τόνισε ότι «τα πάντα βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία του Χριστού». Με την Ανάσταση του Θεανθρώπου καταυγάζονται από ανέσπερο φως «τα πάντα», όχι μόνο τα ανθρώπινα αλλά και ολόκληρη η κτίση. «Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια».

Η πίστη λοιπόν στον αναστάντα Χριστό δεν μας κλείνει στον εαυτό μας, στον κύκλο μας, στη χώρα μας, στην τοπική Εκκλησία μας. Η αναστάσιμη βεβαιότητα, που καθορίζει το ορθόδοξο φρόνημα και ήθος, μας ανοίγει τον ορίζοντα απέραντα. Μας καλεί να αγκαλιάσουμε τους πάντες και τα πάντα με ελπίδα και αγάπη. Ενωμένοι οργανικά με τον Χριστό, που προσέλαβε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση, καλούμεθα να γίνουμε με πνευματική έννοια «παγκόσμιοι», όπως αποκαλούνται πολλοί άγιοι της Εκκλησίας μας. Στις μέρες μας ακούγονται πολλά για οικονομική παγκοσμιοποίηση, η οποία άλλους ενθουσιάζει και άλλους τρομάζει. Η ανάσταση του Χριστού άνοιξε την προοπτική και τη δυνατότητα για μια διαφορετική παγκοσμιοποίηση. Από τα πρώτα χρόνια της υπάρξεώς της, η Εκκλησία μίλησε για τη σημασία που είχε ο σταυρός και η ανάσταση του Χριστού για την προσέγγιση των ανθρώπων και τη συναδέλφωση όλων των λαών της οικουμένης.

Αντικρίζοντας τον άλλο, τον διαφορετικό, μέσα στο φως της Αναστάσεως, τον βλέπουμε όχι πλέον σαν αντίπαλο ή σαν απειλή, αλλά ως αδελφό που έχει δικαίωμα να συμμετάσχει και εκείνος στο φως και στη χαρά του Πάσχα. Του οφείλουμε την αναγγελία της πασχαλινής αλήθειας, χωρίς διάθεση επιβολής της με οποιαδήποτε μορφή βίας. Η αναστάσιμη βεβαιότητα διαθέτει τη δική της δυναμική και δεν χρειάζεται κοσμικές δυνάμεις για να επιβληθεί. Η Εκκλησία τη ζει, τη γιορτάζει, την αναγγέλλει, χωρίς να πιέζεται από το άγχος των στατιστικών. Καταθέτει αδιάκοπα μια μαρτυρία που σφραγίσθηκε με το αίμα των δικών της μαρτύρων και όχι με το αίμα των αντιπάλων της. Ακόμα και για όσους δεν συμμερίζονται αυτή την πασχαλινή ελπίδα, επιβάλλει ειλικρινή σεβασμό. Οι άλλοι δεν είναι εχθροί. Άλλωστε, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας υποχρεώνει να δεόμεθα όχι μόνο «υπέρ των αγαπώντων ημάς» αλλά και «υπέρ των μισούντων ημάς».

Έτσι λοιπόν οι Ορθόδοξοι δεν αγωνιούμε από την πολυσυζητημένη «παγκοσμιοποίηση» μέσω της τεχνολογίας και του εμπορίου. Γνωρίζουμε ότι η ανάσταση του Χριστού έχει ήδη καθορίσει τον δρόμο για μια σωτήρια παγκοσμιοποίηση, πού στηρίζεται στην υπέρβαση του εγωκεντρισμού, ατομικού ή συλλογικού, και στην καλλιέργεια της αγάπης σε τοπικές αλλά και σε παγκόσμιες διαστάσεις.

Μετά την ανάσταση του Χριστού όλα κινούνται σε οικουμενική προοπτική. Και οσάκις έχουμε τη ροπή να γυρίζουμε στο μικρό μας εγώ, το ατομικό, το τοπικό, το εθνικό, αυτή η γιορτή μας αποκαλύπτει ότι με την Ανάσταση «νουν πάντα πεπλήρωται φωτός» και μας ξανατοποθετεί στην προοπτική της οικουμένης. Μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε ότι η Εκκλησία δεν είναι μια κλειστή εταιρεία σεσωσμένων, που απολαμβάνουν αποκλειστικά αυτοί, τα δώρα του Θεού, και διεκδικούν να εξασφαλίσουν ανέσεις, προνόμια και κοσμική εξουσία. Αλλά είναι η ευχαριστιακή κοινότητα των πιστών που γνωρίζει και γιορτάζει την εμπειρία της Αναστάσεως, της νίκης πάνω στο θάνατο. Και μ’ αυτή την αλήθεια ζωογονεί και μεταμορφώνει τη ζωή όλης της οικουμένης εν ελευθερία και αγάπη.

Ό,τι είναι η Εκκλησία, ό,τι έχει, ό,τι κάνει, προορίζεται για ολόκληρη την ανθρωπότητα, για την ανύψωση και την ανακαίνιση του κόσμου. Στην πρόκληση λοιπόν της οικονομικής παγκοσμιοποιήσεως που ενδιαφέρεται μόνο για τη διεύρυνση της αγοράς ισοπεδώνοντας ιδιαιτερότητες πολιτισμών και λαών, οι χριστιανοί καλούμεθα να απαντήσουμε με φωτισμένες πρωτοβουλίες για μια κοινωνία κατανοήσεως και συναδελφώσεως, η οποία στηρίζεται στο σεβασμό κάθε ανθρωπίνου προσώπου και κάθε λαού και προωθεί την αλληλοκατανόηση και την αλληλεγγύη σ’ ολόκληρο τον πλανήτη. Με την πεποίθηση ότι το μέλλον του κόσμου δεν βρίσκεται στη διάθεση διαφόρων ομάδων οικονομικά ή πολιτικά ισχυρών. Με την αισιοδοξία ότι η εξέλιξη της οικουμένης δεν συντελείται ερή­μην του Δημιουργού του κόσμου. Με τη βεβαιότητα ότι ο Υιός του Θεού, η νικηφόρα Αγάπη, είναι σε θέση να λύσει «τα έργα του διαβόλου» και να νικήσει τις δυνάμεις του θανάτου. Μέσα στο πασχαλινό φως, μπορούμε να βλέπουμε με αισιοδοξία και δημιουργική σκέψη καθετί, ασφαλώς και τη μορφή της παγκοσμιοποιήσεως, και να προχωρούμε σε τολμηρές παρεμβάσεις και δίκαιους κοινωνικούς αγώνες, αρχίζοντας από το άμεσο περιβάλλον μας, την οικογένεια, την ενορία, την πόλη μας, την επισκοπή, τον τόπο μας. Να ενεργούμε το συγκεκριμένο και το άμεσο χρέος μας, με ορίζοντα όλο τον κόσμο.

«Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, …». Εύχομαι ολόψυχα να γιορτάζουμε το Πάσχα με ανανεωμένη την αισιοδοξία και την αγωνιστικότητά μας για τη συμφιλίωση και τη δημιουργική συνύπαρξη των ανθρώπων και των λαών στην περιοχή μας και σ’ ολόκληρη την οικουμένη. Αντί για μια οικονομική παγκοσμιοποίηση, που καταλήγει στην ισοπέδωση και στην εκμετάλλευση των πολλών, ας αγωνισθούμε, ο καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του, για μια ουσιαστική προσέγγιση των ανθρώπων, για μια οικουμενική αδελφοσύνη που θα στηρίζεται στην ελευθερία, στον αλληλοσεβασμό και την αγάπη, όπως απορρέουν από το σταυρό και τον ζωηφόρο τάφο του αναστάντος Κυρίου.

Χρίστος Ανέστη! Αυτή η βεβαιότητα ας μας γεμίζει δύναμη κι ελπίδα για το παρόν και το μέλλον· το δικό μας, του τόπου μας, του κόσμου ολόκληρου.

 (Αναστασίου, Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας, «Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός», εκδ. Μαΐστρος)