Ουκρανία

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ – ΚΥΡΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

Έκταση: 604.000 τετ. χιλ. (Ελλάδα: 132.000 τετ. χιλ.)

Πρωτεύουσα: Κίεβο.

Είναι κτισμένο στις όχθες του ποταμού Δνείπερου.

Είναι ο τρίτος μεγαλύτερος ποταμός στην Ευρώπη μετά το Βόλγα και το Δούναβη. Έχει συνολικό μήκος 2.285 Km. Σε μήκος 1.677 Km είναι πλωτός.

Σημαντικά αστικά κέντρα: Χάρκοβο, Ντνιεπροπετρόφσκ, Ντονέσκ, Οδησσός, Λβοβ.

ΚΛΙΜΑ

Εύκρατο με θερμοκρασίες από -30ο C έως +30ο C.

 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ

Πληθυσμός: 51 εκατ. κάτοικοι – Κίεβο 8,5 εκατ. κάτοικοι.

Στο εξωτερικό βρίσκονται περί τα 6 εκατομμύρια Ουκρανοί της διασποράς.

Τα 36 εκατ. ζούνε σε αστικές περιοχές και τα 15 εκατ. σε αγροτικές.

Εθνικότητα: Ουκρανοί 73%, Ρώσοι 22%, υπόλοιπο: Λευκορώσοι, Μολδαβοί, Ούγγροι, Βούλγαροι, Εβραίοι, Πολωνοί, Τάταροι της Κριμαίας.

Ο ρυθμός γεννήσεων συνεχώς μειώνεται. Ρυθμός παιδικής θνησιμότητας 22%.

Ο ρυθμός θνησιμότητας αυξήθηκε ταχύτερα από τον αντίστοιχο της γεννητικότητας. Το 2009 καταγράφηκαν 702.536 θάνατοι και 381.254 γεννήσεις.

Προσδοκία ζωής: 62 χρόνια για άνδρες, 73 για γυναίκες.

Το AIDS έχει στην Ουκρανία από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη.

2,5% (του ενεργού σεξουαλικού πληθυσμού).

Η φυματίωση και η ηπατίτιδα βρίσκονται σε έξαρση λόγω της κακής δημόσιας υγιεινής και ιατρικής πρόληψης.

Το 98% του πληθυσμού είναι εγγράμματοι.

Το 70% των ενήλικων Ουκρανών κατέχουν δευτεροβάθμια ή πανεπιστημιακή παιδεία.

Λειτουργούν περίπου 150 πανεπιστήμια και κολέγια, τα πιο σημαντικά των οποίων εδρεύουν στο Κίεβο, στο Λβοβ και στο Χάρκοβο.

Σε 5 Ουκρανικά πανεπιστήμια υπάρχει η έδρα της Ελληνικής Φιλολογίας (χωρίς καμία ουσιαστική στήριξη ή συνεργασία με το Ελληνικό κράτος).

Υπάρχουν επίσης 80 ερευνητικά ινστιτούτα, όπου ασχολούνται 70.000 σπουδαστές.

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ουκρανίας είναι σταθερό, σε υψηλό επίπεδο και οι σχολές σε όλα τα επίπεδα λειτουργούν σε απόλυτη τάξη.

Επίσημη γλώσσα: Ουκρανική.(Διαφέρει αρκετά από την Ρωσική γλώσσα).

Το 75% όμως των κατοίκων μιλούν μεταξύ τους Ρωσικά.

ΝΟΜΙΣΜΑ

Γκρίβνα. Ισοτιμία Απριλίου 2010: 1€=10,50 γκρίβνες

1$=8,50 γκρίβνες

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πολιτικό σύστημα: Προεδρευόμενη Κοινοβουλετική Δημοκρατία.

Ανεξαρτησία: 24 Αυγούστου 1991.

Σύνταγμα: 28 Ιουνίου 1996.

Εξουσίες: Εκτελεστική – Πρόεδρος, Πρωθυπουργός, Υπουργικό Συμβούλιο.

Ο Πρόεδρος εκλέγεται από το λαό με 5ετή θητεία και διορίζει τον Πρωθυπουργό και την Κυβέρνηση με έγκριση της Βουλής.

Οι βουλευτές εκλέγονται από το λαό με 4ετή θητεία.

Διοικητικές υποδιαιρέσεις: 24 Νομαρχίες + Αυτόνομη Δημοκρατία Κριμαίας.

Στην βουλή των 450 βουλευτών σήμερα υπάρχουν 4 κόμματα

(από 10-100 βουλευτές το καθένα). Εκτός βουλής υπάρχουν άλλα 10 κόμματα.

Στην πολιτική ζωή ξοδεύονται τεράστια ποσά στις προεκλογικές περιόδους και γενικά στο πολιτικό σύστημα υπάρχει ανωριμότητα και πολύ μεγάλη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα.

Για την συντριπτική πλειοψηφία των ασχολουμένων με τα κοινά η πολιτική είναι μέσον πλουτισμού.

Οι μισοί περίπου κάτοικοι έχουν στραμμένα τα μάτια στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι υπόλοιποι μισοί στην «Μητέρα» Ρωσία.

Σήμερα, αρκετοί από τους φτωχούς ανθρώπους, απογοητευμένοι, θυμούνται το σκληρό κομμουνιστικό καθεστώς που τους στερούσε μεν την ελευθερία αλλά τους χάριζε στέγη, εργασία, σιγουριά και ασφάλεια. Ποτέ όμως δεν ξεχνούν την αστυνόμευση, τις διώξεις και την καταπίεση.

Πάντως στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές το Κομμουνιστικό κόμμα έλαβε 3%.

ΕΠΙΣΗΜΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Χριστιανοί Ορθόδοξοι (70%).

Πολλοί είναι άθεοι, 10% καθολικοί – ουνίτες (Δυτική Ουκρανία) καθώς και πολλοί αιρετικοί, ειδικά τα τελευταία χρόνια.

Ο Ουκρανός Αρχιεπίσκοπος Φιλάρετος, που μέχρι το 1992 μετείχε στη Ρωσική Σύνοδο της Μόσχας, μετά την ανεξαρτησία της χώρας ζήτησε την Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας και όταν το αίτημά του απερρίφθη από το Φανάρι και την Μόσχα, αυτοαναγορεύτηκε Πατριάρχης Ουκρανίας δημιουργώντας Εκκλησιαστικό σχίσμα. Τότε η Μόσχα τον καθαίρεσε χειροτονώντας τον νέο Αρχιεπίσκοπο Βλαδίμηρο με νέα Σύνοδο.

Έτσι σήμερα, δυστυχώς, υπάρχουν βασικά δύο μεγάλες αντιμαχόμενες Ορθόδοξες Χριστιανικές εκκλησιαστικές κινήσεις, καθώς και άλλες αυτόνομες Ορθόδοξες εκκλησίες.

Μεγαλύτερη είναι η κανονική που αναγνωρίζει η Μόσχα και το Φανάρι υπό τον Βλαδίμηρο αλλά η Ουκρανική κυβέρνηση βασικά τάσσεται με την σχισματική εκκλησία υπό τον Φιλάρετο.

Όλες ακολουθούν το παλαιό Ιουλιανό ημερολόγιο που είναι 13 ημέρες πίσω από το Δυτικό Γρηγοριανό.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Σλαβικά φύλλα ίδρυσαν κατά τον 6ο αιώνα την πόλη του Κιέβου και επεκτάθηκαν στις πέριξ του Δνείπερου περιοχές όπου κατά τα μέσα του 9ου αιώνος συνενώθηκαν με τους Βάραγκες σε ηγεμονία με πρωτεύουσα το Κίεβο. Ο ηγεμών του Κιέβου Βλαδίμηρος ο Μέγας νυμφεύθηκε την πριγκίπισσα Άννα, αδελφή του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Βασιλείου και διέδωσε τον Χριστιανισμό σε όλη τη χώρα. Έλληνες ιερείς ήλθαν στο Κίεβο για τον εκχριστιανισμό των εντοπίων ενώ κατά την εποχή αυτή (10ος αιώνας) υπήρξε έντονη ελληνική παρουσία σε όλους τους τομείς.

Μετά το θάνατο του Βλαδίμηρου του Μεγάλου (1014) και του διαδόχου του Γιαροσλάβ του Σοφού (1054), η διανομή της Ηγεμονίας του Κιέβου στους απογόνους έγινε αφορμή μακρότατων εμφύλιων πολέμων, οι οποίο άνοιξαν το δρόμο σε ξένους κατακτητές.

Από τότε, εδώ και 1.000 χρόνια η Ουκρανία βρίσκεται υπό την κατοχή Τατάρων, Πολωνών και Ρώσων.

Οι Ουκρανοί απολαμβάνουν την ελευθερία τους μόλις από το 1991.

Το 1240 στρατεύματα των Τατάρων κατέλαβαν το Κίεβο. Οι κατακτητές, σε σύντομο χρονικό διάστημα, εξαφάνισαν τόσο τους κατοίκους του όσον και όλα τα μνημεία πολιτισμού της πόλεως και της χώρας.

Η Ουκρανία περιήλθε στη συνέχεια στην κυριαρχία των Λιθουανών και των Πολωνών. Οι τελευταίοι παρέμειναν μέχρι τον 15ο αιώνα.

Η Αικατερίνη Β’ κατέλυσε όλα τα προνόμια της Ουκρανίας και την συγχώνευσε με την υπόλοιπη Ρωσία. Ο Αλέξανδρος Β’ απηγόρευσε την χρήση της Ουκρανικής γλώσσας στον τύπο και στην δημόσια εκπαίδευση (1876).

Τους 3 αιώνες (1654-1991) της Ρωσικής κατοχής οι Ουκρανοί – εν πολλοίς – αφομοιώθηκαν από τους Ρώσους λόγω βασικά της ίδιας θρησκείας (Ορθοδοξία).

Ωστόσο, από τα μέσα του 19ου αιώνα, άρχισε η κίνηση για απόκτηση ανεξαρτησίας, η οποία εκδηλώθηκε κυρίως μέσω της Oυκρανικής λογοτεχνίας.

Στις 11 Δεκεμβρίου 1897 η Ουκρανία κήρυξε την ανεξαρτησία της, την οποία όμως την επόμενη ημέρα κατήργησαν οι Ρώσοι. Πρόεδρος των 24 ωρών ήταν ο κορυφαίος διανοούμενος λογοτέχνης Μ. Γρουσέφσκυ.

Στις αρχές του 20ου αιώνα η κίνηση αυτή έλαβε δυναμικότερο χαρακτήρα, με την εκδήλωση των εξεγέρσεων του αγροτικού πληθυσμού καθώς και με την εκλογή των 52 εθνικιστικών βουλευτών στην πρώτη Ρωσική Δούμα (1906).

Με την Ρωσική επανάσταση του 1917, η Ουκρανία ζήτησε από την προσωρινή κυβέρνηση της Πετρούπολης την αυτονομία της, η οποία αναγνωρίσθηκε τον Απρίλιο του 1917.

Με την επικράτηση της κόκκινης επαναστάσεως συνεστήθη στο Χάρκοβο τοπική μπολσεβίκικη κυβέρνηση (όργανο της Μόσχας), αντίπαλη της κυβέρνησης του Κιέβου, και ζήτησε την ένωση της Ουκρανίας με τη λοιπή σοβιετική Ρωσία.

Η Βουλή (Ράδα) του Κιέβου ζήτησε την βοήθεια των Γερμανικών και Αυστριακών στρατευμάτων, τα οποία κατέλαβαν την Ουκρανία, διέλυσαν την Ράδα και εγκατέστησαν τον στρατηγό Σκοροπάντσκυι ως κυβερνήτη (Χέτμαν) με δικτατορικές εξουσίες, γεγονός που προκάλεσε λαϊκή εξέγερση, την οποία εκμεταλλεύτηκαν οι μπολσεβίκοι.

Όταν έληξε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Ουκρανία κήρυξε την ένωσή της με τη δημοκρατία που είχε συσταθεί στο Λβοβ της Γαλικίας (σημερινή Δυτική Ουκρανία).

Επικεφαλής της Κινήσεως αυτής είχε τεθεί ο εθνικιστής πατριώτης Σιμών Πετλιούρα.

Στις αρχές του 1919, εξερράγη στο Κίεβο μπολσεβίκικη επανάσταση, ο δε Σιμών Πετλιούρα αναγκάσθηκε να εκκενώσει την πόλη, συνενώθηκε με τους Πολωνούς, που είχαν τη βοήθεια της Γαλλίας, και εστράφη κατά των μπολσεβίκων. Παράλληλα, ο Ρώσος στρατηγός Ντενίκιν ανέλαβε την αρχηγία των αντεπαναστατικών στρατευμάτων, κατέλαβε το Χάρκοβο και προετοιμάζετο να βαδίσει κατά της Μόσχας. Αλλά ο μπολσεβίκικος στρατός που αναδιοργανώθηκε στο μεταξύ ανέκτησε το Χάρκοβο και κατεδίωξε τις στρατιές των αντεπαναστατών, τις οποίες περιέκλεισε στην Κριμαία. Κατέλαβε επίσης το Κίεβο και την Οδησσό. Οι Πολωνοί πέτυχαν μερικές νίκες, αλλά στη συνέχεια υπέστησαν αλλεπάλληλες ήττες και εξαναγκάσθηκαν να αποσυρθούν από την Ουκρανία. Παράλληλα, οι μπολσεβίκοι διέσπασαν το μέτωπο του Περεκόπ, εισέβαλαν στην Κριμαία και κατατρόπωσαν τον στρατό του στρατηγού Βράγγελ, ο οποίος είχε αντικαταστήσει τον αντικομμουνιστή στρατηγό Ντενίκιν.

Η Πολωνία αναγκάσθηκε με τη συνθήκη της Ρίγας (12.10.1920) να αναγνωρίσει την αυτονομία της Ουκρανίας, η οποία στις 28.10.1920 διακανόνισε τα μεταξύ αυτής και των σοβιετικών δημοκρατικών εκκρεμή ζητήματα και την 6.6.1923 αποδέχθηκε το σοβιετικό πολίτευμα της Μόσχας και έγινε μέλος του σοβιετικού κράτους.

Η Ουκρανική Δημοκρατία της ΕΣΣΔ (1923) αποτελούσε μια από τις 15 ομόσπονδες δημοκρατίες της Σοβιετικής Ενώσεως και περιελάμβανε αρχικά τα παλαιά κυβερνεία Κιέβου, Χαρκόβου, Βολυνίας, Αικατερινοσλάβ και Χερσώνος όπως επίσης και την Αυτόνομη Μολδαβική Δημοκρατία.

Έκτοτε με απόφαση του Στάλιν, ενσωματώθηκαν σ’ αυτήν διάφορες περιοχές, ήτοι:

• την 1.11.1939 η Δυτική Ουκρανία (88.000 τ. χιλ.) που αποσπάσθηκε από την Πολωνία,

• την 2.8.1940, η Βόρειος Βουκοβίνα (6.000 τ. χιλ.) που αποσπάσθηκε από την Ρουμανία όπως επίσης και οι περιοχές των πόλεων Χοτίν, Άκκερμαν και Ισμαήλ της Βεσσαραβίας,

• την 29.6.1945 η Ρουθηνία (7.000 τ. χιλ.) που αποσπάσθηκε από την Τσεχοσλοβακία,

• την 19.2.1954 η Κριμαία, την οποία απέσπασε από την Ρωσία ο τότε ηγέτης της ΕΣΣΔ Νικήτα Κρούστσεφ, Ουκρανικής καταγωγής, και την προσέφερε ως δώρο στην Ουκρανία με την ευκαιρία συμπλήρωσης 300 ετών από την υπογραφή της Συνθήκης του Περεγιάσλαβ.

Μετά την σύσταση, το 1940, της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μολδαβίας, με πρωτεύουσα το Κισινό, – ομόσπονδης δημοκρατίας της Σοβιετικής Ένωσης – (60% Ρουμάνοι – 40% Ρώσοι) αυτή απεσπάσθη από την Ουκρανία.

Στην Ουκρανία γεννήθηκαν δύο μεγάλοι σύγχρονοι ηγέτες:

Συμπτωματικά γεννήθηκαν και πέθαναν την ίδια χρονιά!

• Ο Νικήτας Κρούτσεφ (1894-1971) στην πόλη Καλιβόνκα.

Από νέος υπήρξε στέλεχος του κομμουνιστικού κόμματος, πολιτικός επίτροπος στην ιστορική μάχη του Στάλινγκραντ, διαδέχθηκε τον Στάλιν το 1953.

Υπήρξε ένας σπουδαίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο (παγκόσμια και εσωτερικά) διατηρώντας λεπτές ισορροπίες (αποσταλινοποίηση – ψυχρός πόλεμος).

• Η Γκόλντα Μέιρ (1894-1971) στο Κίεβο.

Μετανάστευσε το 1921 στην Παλαιστίνη και έγινε η μητέρα και ηγέτης του νεοσύστατου Ισραήλ το 1948. Χαρακτηρίστηκε κάποτε από τον Νταβίντ Μπεν Γκουριόν ως «ο μόνος άντρας στην κυβέρνηση». Είναι η πρώτη (και, μέχρι σήμερα, μόνη) γυναίκα πρωθυπουργός του Ισραήλ, και ήταν η τρίτη γυναίκα πρωθυπουργός στον κόσμο.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η σκληρή εφαρμογή της κολεκτιβοποίησης είχε σαν αποτέλεσμα το 1933 σε αυτή την τόσο εύφορη χώρα να χάσουν τη ζωή τους από την πείνα 7.000.000 άνθρωποι.

Το θύματα αυτά του κομμουνιστικού συστήματος ήταν στην πλειοψηφία τους αθώα μικρά παιδιά και γυναίκες.

Το 1937 το καθεστώς της Μόσχας εξαπέλησε διωγμό εναντίον κάθε μειονότητας (Εβραίοι, Πολωνοί, Έλληνες κ.α.). Θανατώθηκαν 1.000.000 άνθρωποι και άλλοι τόσοι εξεδιώχθησαν από τη χώρα.

Στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο η Ουκρανία θυσίασε για την ελευθερία της ανθρωπότητας 10.000.000 ανθρώπους από τα συνολικά 26.000.000 θύματα σε ολόκληρη την Σοβιετική Ένωση. Μόνο την πρώτη εβδομάδα της Γερμανικής εισβολής χάθηκαν 3.500.000 στρατιώτες!

Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ουκρανία υπέστη τραγικές καταστροφές, η δε πόλη του Κιέβου κατακτήθηκε από το Βέρμαχτ-Γερμανικό στρατό, ο οποίος προέβη σε μαζικές σφαγές και εκτελέσεις, ιδιαίτερα εναντίον του πολυάριθμου εβραϊκού στοιχείου. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι πολλοί ήταν και οι κάτοικοι που εντάχθηκαν στη Βέρμαχτ, κυρίως ως παραστρατιωτικά σώματα, είτε λόγω του έκδηλου αντικομμουνισμού τους είτε γιατί ήλπιζαν ότι ο Χίτλερ μετά τη νίκη του θα τους αντάμειβε με ανεξαρτησία από τη Σοβιετική Ένωση. Αυτό πλήρωσαν πολύ ακριβά χιλιάδες Ουκρανικές οικογένειες μετά την ήττα των Γερμανών με νεκρούς που έφτασαν τα 2.000.000 εκτελεσθέντες.

(ΣΗΜ. Στη Γερμανική κατοχή την φρουρά την Ακροπόλεως στην Αθήνα όπως και σε άλλα σημαντικά κτίρια, αποτελούσαν Ουκρανοί).

Παρά τις ολοσχερείς καταστροφές που προκάλεσαν οι Γερμανοί, το Κίεβο – αφού κυριολεκτικά ισοπεδώθηκε – ανοικοδομήθηκε στη συνέχεια βασικά από Γερμανούς αιχμαλώτους και φυσικά Ουκρανούς κατάδικους – άμεσα και έγινε ξανά η τρίτη σπουδαιότερη – μετά τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη – πόλη της ΕΣΣΔ στη μεταπολεμική εποχή.

Συνολικά την περίοδο 1931-1946 σε 15 χρόνια έχασαν τη ζωή τους από βίαιο θάνατο

20.000.000 Ουκρανοί.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πριν την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917 υπήρχαν 80% φτωχοί, 19,9% μεσαία τάξη και 0,1 πάμπλουτοι.

Σήμερα, δεν υπάρχει μεσαία τάξη. Υπάρχουν πολυεκατομμυριούχοι, εκατομμυριούχοι και φτωχοί. Συγκεκριμένα:

• 0,1% (50.000 κατ.) έχουν εισόδημα άνω των 100.000 €/χρόνο

• 0,9% (450.000) από 10.000 έως 100.000 € ετησίως

• 9% (4,5 εκ.) από 3.000 έως 10.000 € ετησίως

• 90% (45 εκ.) από 1.000 έως 3.000 € ετησίως

Η Ουκρανία είναι ο μεγαλύτερος σιτοβολώνας της Ευρώπης.

Το κίτρινο χρώμα της σημαίας συμβολίζει το σιτάρι και το θαλασσί τον ουρανό.

Έχει πλούσιο υπέδαφος, πολύ εύφορη γη, τεράστιες πεδιάδες, πανέμορφες παραλίες στην Κριμαία και υπέροχα βουνά τα Καρπάθια.

• Πληθωρισμός 21%

• Ανεργία 17%.

• Βασικός μηνιαίος μισθός ανειδίκευτου εργάτη: 170 € μηνιαίως

• Μέση σύνταξη εργατών: 70 € μηνιαίως

• Σύνταξη βουλευτών: 2.000 € μηνιαίως

• Επιτόκια Kαταθέσεων: 18-20%

• Επιτόκια Δανεισμού : 22-25%

• Στοιχεία Μάρτιος 2010

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τον 8ο π.χ. αιώνα εμφανίζονται στην Κριμαία, οι πρώτες Ελληνικές αποικίες, Χερσόνα, Γυάλτα (Γυαλός), Λεβάδεια, Ευπατορία, Θεοδοσία, Νυμφαίο, Παντικάπαιο, Όλβια και Θήρα στο Δνείστερο, Σεβαστούπολη, Συμφερούπολη, Μαριούπολη, Οδησσός είναι πόλεις που γεννήθηκαν από την Ελλάδα.

Στον 3ο μ.χ. αιώνα, κτίζονται οι πρώτες Χριστιανικές Εκκλησίες όπου σήμερα διαβάζει κανείς στις Αγιογραφίες, τα ελληνικά γράμματα (Αγ. Σοφία, Μιχαήλ, Γαβριήλ – Κίεβο).

Τον 18ο και 19ο αιώνα ήκμαζε το Ελληνικό στοιχείο στις περιοχές της Κριμαίας όπου ζούσαν 150.000 Έλληνες.

Η Ρωσική ηγεσία ευνοούσε τους Έλληνες – Φαναριώτες (Καντακουζηνό, Μουρούζη, Υψηλάντη, Καρατζή και άλλους), παραχωρώντας τους μεγάλα κτήματα στο Νότο της Ουκρανίας.

Στις αρχές του 19ου αιώνα στην Οδησσό, όπου διαβίωνε μια από τις πιο έγκυρες και πλούσιες κοινότητες, αναπτύχθηκε το ελληνικό εθνικό κίνημα.

Εδώ το 1814 ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία, η οποία διαδραμάτισε εξαιρετικό ρόλο στην απελευθέρωση της Ελλάδος από τον τουρκικό ζυγό.

Στο Κίεβο υπάρχει το πατρικό σπίτι και ο τάφος της οικογένειας Υψηλάντη.

(ΣΗΜ. Σήμερα το σπίτι του Υψηλάντη είναι Κινέζικο εστιατόριο, γιατί το 1991 το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών δεν μπόρεσε να διαθέσει 8.000 $ για την αγορά του!)

Ο τάφος του Κωνσταντίνου Υψηλάντη, πατέρα του Δημητρίου και Αλεξάνδρου βρίσκεται στην είσοδο της Λαύρας του Κιέβου.

Το 1596-1600 διετέλεσε Πρύτανης στην ιστορική ακαδημία Οστρόγκ του Κιέβου ο εκ Κρήτης λόγιος κληρικός Κύριλλος Λούκαρης μετέπειτα Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης (1620-1638).

Τον 16ο αιώνα έζησε στο Λβωφ ο Κωνσταντίνος Κορνιακτός μέγας ευεργέτης της πόλης.

Τον 17ο αιώνα ο πρώτος δήμαρχος Οδησσού ήταν ο περίφημος Γάλλος Καρδινάλιος Ρισελιέ.

Τον 18ο αιώνα δήμαρχος Οδησσού ήταν ο Κεφαλλονίτης έμπορος Ν. Ιγγλέσης .

Τον 19ον αιώνα οι οικογένειες Ζωσιμά, Ριζάρη και Φουντουκλή κατείχαν κορυφαία θέση στην επιχειρηματική και οικονομική ζωή του Κιέβου.

Ο Γιάν. Φουντουκλής μάλιστα διετέλεσε δήμαρχος Κιέβου επί 14 χρόνια (1839-1853). Επί της εποχής του έγινε το σύγχρονο πολεοδομικό σχέδιο πάνω στο οποίο ανεπτύχθη στη συνέχεια το Κίεβο. Έκανε μεγάλες δωρεές στην πόλη, (κτίρια, πλακόστρωτους δρόμους) και υπάρχει οδός με το όνομά του.

Τέλη του 19ου αιώνα Δήμαρχος Οδησσού επί 17 χρόνια, ήταν ο Έλληνας επιχειρηματίας και εθνικός ευεργέτης Γρ. Μαρασλής, την ίδια εποχή που δήμαρχος Κωνστάντζας στη Ρουμανία ήταν ο Γ. Μαυροκορδάτος.

Τρεις διαπρεπής Έλληνες δήμαρχοι σε τρεις μεγάλες ιστορικές πόλεις!

Σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της Ουκρανικής επιστήμης στα τέλη του 18ου αιώνα έκαναν ο Ευγένιος Βούλγαρης και ο Νικηφόρος Θεοτόκης, ιδρυτές της περίφημης Ιερατικής Σχολής στην Πολτάβα.

Στα τέλη του 18ου αιώνα στη Νότια Ουκρανία εγκαταστάθηκαν Έλληνες, κυνηγημένοι από τις Οθωμανικές αρχές κατά τον ρωσο-τουρκικό πόλεμο του 1768-1774. Το 1779-1783, κατόπιν διαταγής των Ρωσικών Αρχών, από την Κριμαία στην Προαζοφική μετοίκισαν χιλιάδες Έλληνες, παλαιοί κάτοικοι της χερσονήσου. Οι μέτοικοι ίδρυσαν τη Μαριούπολη και 20 χωριά. Οι Αρχές τους παραχώρησαν σημαντικά προνόμια, γεγονός που τους επέτρεψε να πετύχουν, εντός συντόμου χρονικού διαστήματος, την οικονομική άνθηση της περιοχής.

Ο Λάμπρος Κατσώνης, ο οποίος γεννήθηκε το 1752 στην Λειβάδια, εντάχθηκε σε ηλικία 18 ετών στο Ρωσικό ναυτικό υπό τον Ναύαρχο Ορλώφ.

Σύντομα οι Ρώσοι διακρίνοντας το μεγάλο του ταλέντο στην ναυτική πολεμική τέχνη, του ανέθεσαν την ηγεσία στόλου που έδωσε σημαντικές μάχες τόσο στον Ρωσσοτουρκικό πόλεμο όσο και κατά της πειρατείας που μάστιζε την εποχή εκείνη τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους.

Για τις ανδραγαθίες του αυτές παρασημοφορήθηκε από τον τσάρο με την μεγαλύτερη τιμητική διάκριση, που δόθηκε σε ξένο υπήκοο.

Επί πλέον του χάρισε μεγάλη παραλιακή περιοχή στην Κριμαία στην οποία ο Λ. Κατσώνης έδωσε το όνομα της γενέτειράς του LIVADIA η οποία σήμερα με αυτή την ονομασία είναι γνωστή σαν ένα από τα ομορφότερα και ακριβότερα θέρετρα της Ουκρανίας.

Έχοντας την μεγαλύτερη πολεμική δράση στην θάλασσα την περίοδο των εθνικών μας διεκδικήσεων δίκαια θεωρήθηκε μέγας Εθνικός ήρωας.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε στη LIVADIA της Κριμαίας κοντά στην Γυάλτα – όπου είχε παντρευτεί. Εκεί σώζεται το σπίτι του στο οποίο πέθανε το 1805.

Το 1805 ίδρυσε το πανεπιστήμιο του Χάρκοβου ο επιστήμονας εκ Καστοριάς Βασίλειος Καρατζής.

Στο Χάρκοβο επίσης γεννήθηκε και έζησε ο σπουδαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης – ακαδημαϊκός Μανόλης Καλομοίρης, θεμελιωτής της νεοελληνικής εθνικής μουσικής σχολής.

Το 1918 ο Ελ. Βενιζέλος έστειλε στην Κριμαία εκστρατευτικό σώμα για να πολεμήσει στο πλευρό των Λευκορόσων εναντίον του κόκκινου στρατού. Άσχετα με την αποτυχία της εκστρατείας, αυτή η στρατιά δεν επέστρεψε στην Ελλάδα αλλά πραγματοποίησε το όραμα του Γένους να ελευθερώσει το 1919 την Σμύρνη και τον περί αυτής Ελληνισμό γιατί αυτή ήταν η αρχική συμφωνία του Ελ. Βενιζέλου με τους Άγγλους και Γάλλους.

Την περίοδο 1930 – 1950 οι κομμουνιστές προσπάθησαν να ξεριζώσουν τελείως το Ελληνικό στοιχείο που δέχθηκε μεγάλους διωγμούς.

Παρ΄όλα αυτά, βασικά στην περιοχή της Μαριούπολης ζουν περίπου 80.000 Έλληνες.

Η Ελληνική Πρεσβεία στην Ουκρανία, ιδρύθηκε το 1992 στο Κίεβο και προξενεία υπάρχουν στην Οδησσό και στην Μαριούπολη.

Στο Κίεβο ζούνε 100-150 Έλληνες.

Σήμερα στη Συμφερούπολη λειτουργεί η Ομοσπονδία Ελλήνων Κριμαίας, στους κόλπους της οποίας συγκεντρώνονται 16 σύλλογοι.

Η οργανωμένη ομογένεια έχει τις ακόλουθες εφημερίδες:

• «Έλληνες της Ουκρανίας» – Μαριούπολις

• « Χρόνος» – Μαριούπολις

• «Καμπάνα» – Ντονέτσκ

• «Οδησσός» – Οδησσός

• «Ελληνική Εφημερίδα» – Οδησσός

• «Νέος Πόντος» – Συμφερούπολη

• «Χερσόνησος» – Σεβαστούπολη

• «Ελπίδα» – Σεβαστούπολη

• Σύλλογος Ελλήνων Κιέβου «Κωνσταντίνος Υψηλάντης» – Κίεβο

• «Ελληνική Σημαία» – Κίεβο

• Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Κιέβου «Ζορμπάς» – Κίεβο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ – ΑΝΝΑ ΛΟΥΛΗ

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010