Ο Άγιοι Ιερομάρτυρες Αμβρόσιος Μητροπολίτης Μοσχονησίων, Ευθύμιος Επίσκοπος Ζήλων και Προκόπιος Μητροπολίτης Ικονίου

Ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος στις 14 Σεπτεμβρίου του 1922 μαζί με 6.000 χριστιανούς και 12 Ιερείς και Μοναχούς εκτοπίσθηκε στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας όπου καθ’ οδόν σε μια χαράδρα φρικωδώς σφαγιάσθηκε. Πρώτα οι δήμιοι τον πετάλωσαν κι’ υστέρα κόβοντας σιγά-σιγά τα μέλη του τον τελείωσαν. Μέχρι τέλους έμεινε πιστός και έλαβε τον στέφανο της ζωής. Κατ’ άλλους, αφού πρώτα οι στρατιώτες του έκοψαν τα χέρια και τα πόδια, υστέρα τον έθαψαν ζωντανό σε ένα τάφο με 9 Ιερείς. Ήταν 15 Σεπτεμβρίου του τραγικού έτους 1922 όταν ο θρυλικός Ιεράρχης πότιζε με το αίμα του τη γη της Ιωνίας.

Ο Ζήλων Ευθύμιος στις 21 Ιανουαρίου 1921 συνελήφθη από τους Τούρκους για την εθνική του δράση και υπέστη πολλούς εξευτελισμούς και βασανιστήρια. Στις 29 Μαΐου εξαντλημένος από τις στερήσεις και τις κακουχίες της φυλακής παρέδωσε την αγία ψυχή του. Πολλοί φυλακισμένοι τον άκουγαν λίγες ημέρες προ του θανάτου του να ψάλει την ακολουθία της κηδείας. Τρεις ημέρες μετά το ηρωϊκό του τέλος ήρθε από τον Κεμάλ Ατατούρκ η έγγραφη καταδίκη του σε θάνατο. Ανεδείχθη γενναίος αθλητής του Χριστού και ήρωας της Πατρίδος.

Ο Ικονίου Προκόπιος με την πλούσια εθνική και κοινωνική του δράση συνελήφθη αιχμάλωτος και κατεδικάσθη σε θάνατο. Δεν εξετελέσθη, αλλά εσάπισε στις φυλακές και απέθανε μέσα σε φρικτούς πόνους. Για την Εκκλησία και την πατρίδα προτίμησε τον θάνατο παρά την φυγή. Με καρτερία και χριστομίμητη υπομονή κράτησε τον σταυρό του μαρτυρίου του και εδόξασε την μαρτυροστεφανωμένη Ορθοδοξία.

Αρχιμ. Νικολάου Ι. Πρωτοπαπά

(νυν Μητροπολίτου Φθιώτιδος)

πηγή: Αρχιμ. Νικολάου Ι. Πρωτοπαπά, Οι Άγιοι της Μικρασιατικής Καταστροφής – Οι σφαγιασθέντες ώσπερ άρνες αρχιερείς και ιερείς της Μικράς Ασίας, Αθήνα 1992