Ορθόδοξη πίστη

Άγιοι Άγγελοι και το έργο τους (Από τα συγγράμματα του Μεγάλου Βασιλείου)

13 Φεβρουαρίου 2011

Άγιοι Άγγελοι και το έργο τους (Από τα συγγράμματα του Μεγάλου Βασιλείου)

α. Η δημιουργία των Αγγέλων
Ο Κτίστης και Δημιουργός των πάντων για την κατάσταση αυτή έπλασε δημιουργήματα, το νοητό φως που αρμόζει στη μακαριότητα αυτών που αγαπούν τον Κύριο, τις λογικές και αόρατες φύσεις των Αγγέλων και όλη την αρμονία των νοητών όντων, που υπερβαίνουν τη διάνοιά μας και των οποίων δεν μπορούμε να συλλάβουμε ούτε τις ονομασίες. Αυτά (τα νοητά όντα) αποτελούν την ουσία του αοράτου κόσμου, καθώς μας διδάσκει ο απ. Παύλος, λέγοντας: «Γιατί απ’ Αυτόν κτίστηκαν τα πάντα, είτε τα ορατά, είτε τα αόρατα, είτε Θρόνοι, είτε Κυριότητες, είτε Αρχές, είτε Εξουσίες, είτε Δυνάμεις», είτε στρατιές Αγγέλων, είτε επιστασίες Αρχαγγέλων.
Επειδή είναι φυσικό η αρχή να προηγείται από αυτά που την ακολουθούν, αναγκαστικά, όταν ο Μωϋσής, μιλώντας γι’ αυτά που δημιουργήθηκαν σε ορισμένο χρόνο, έθεσε πριν απ’ όλα τη φράση εκείνη που λέει: «Εν αρχή εποίησε» (Στην αρχή δημιούργησε ο Θεός). Γιατί, καθώς φαίνεται, υπήρχε κάτι και πριν από τη δημιουργία αυτού του κόσμου, κάτι το οποίον μπορούμε με τη διάνοιά μας θεωρητικά να εννοήσουμε, δεν εξιστορήθηκε όμως, γιατί δεν ήταν ακόμη κατάλληλο για αρχάριους και νηπιώδεις κατά τη γνώση. Υπήρχε μια κατάσταση προγενέστερη από τη δημιουργία του κόσμου, που ταίριαζε στις υπερκόσμιες δυνάμεις, (στους Αγγέλους), υπέρχρονη, αιώνια, παντοτινή (ο Θεός).

β. Δημιουργός των Αγγέλων ο Υιός του Θεού.
Την εμφάνιση και ύπαρξη των αγγέλων την έδωσε ο Δημιουργός Λόγος, ο ποιητής των όλων, τον αγιασμό όμως μετέδωσε σ’ αυτούς το Άγιο Πνεύμα. Γιατί οι άγγελοι δεν δημιουργήθηκαν σε νηπιακή κατάσταση και έπειτα σιγά-σιγά έγιναν τέλειοι με την άσκηση και έτσι έγιναν άξιοι να δεχθούν το Άγιο Πνεύμα- αλλά από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής τους είχαν μέσα στη φύση τους την αγιότητα• ήταν κατά κάποιον τρόπο ζυμωμένη (η αγιότητα), με την ουσία τους. Γι’ αυτό πολύ δύσκολα πέφτουν στην κακία, αφού από την αρχή σαν με κάποια βαφή ασφαλίστηκαν και ισχυροποιήθηκαν από την αγιότητα και είναι με τη χάρη του Αγ. Πνεύματος σταθεροί στην αρετή.

γ. Η φύση των Αγγέλων
Όπως ο καυτήρας (με τον οποίο γίνονται οι καυτηριάσεις) είναι μαζί με τη φωτιά, είναι όμως άλλο πράγμα το υλικό του καυτήρα και άλλο η φωτιά, έτσι προκειμένου και για τις αγγελικές δυνάμεις η ουσία τους είναι πνεύμα αεριώδες ή ίσως άϋλη φωτιά, σύμφωνα με την Αγία Γραφή: «Ο Θεός είναι εκείνος που έπλασε τους αγγέλους του ταχείς σαν ανέμους (πνεύματα) και τους άϋλους λειτουργούς, που Τον υπηρετούν, φωτεινούς σαν φλόγα φωτιάς». Γι’ αυτό και βρίσκονται σε ένα κάθε φορά τόπο και γίνονται ορατοί, επειδή εμφανίζονται στους άξιους με τη μορφή των δικών τους σωμάτων (των άξιων).
Ο αγιασμός λοιπόν, ενώ είναι έξω από την ουσία τους, συντελεί να φτάσουν στην τελειότητα με την κοινωνία τους (τη στενή τους σχέση) με το Άγιο Πνεύμα. Διατηρούν όμως την αξία τους με την επιμονή τους στο καλό. Και έτσι μένουν ελεύθεροι και αυτεξούσιοι, όμως ουδέποτε εκπίπτουν από την αφοσίωσή τους στο όντως αγαθό, που είναι ο Θεός.
Ανέβα, σε παρακαλώ, με τη σκέψη και κοίταξε την αγγελική κατάσταση, εάν αρμόζει σ’ αυτούς κάποια άλλη κατάσταση έκτος από αυτή της χαράς και της ευθυμίας. Γιατί καταξιώθηκαν να παραστέκουν κοντά στο Θεό και να απολαμβάνουν το ανέκφραστο κάλλος της δόξας του Δημιουργού μας. Ο απόστολος λοιπόν, παρακινώντας να ακολουθήσουμε κι εμείς τη ζωή εκείνη, μας διέταξε να χαίρουμε πάντοτε.
Δεν υπάρχει στους αγγέλους εριστικότητα ούτε φιλονικία ούτε αμφισβήτηση• τα πάντα ανήκουν στον καθένα και όλοι αποθηκεύουν για τους εαυτούς τους ολόκληρα τα καλά. Γιατί ο πλούτος των αγγέλων δεν είναι ύλη, που περιγράφεται, που χρειάζεται διαίρεση, όταν παραστεί ανάγκη να διανεμηθεί σε περισσότερους, αλλ’ είναι άϋλη περιουσία και ο πλούτος είναι διανοητικός. Και γι’ αυτό τα καλά παραμένουν ολόκληρα στη διάθεση του καθενός και τους κάνουν όλους ισότιμα πλουσίους, γιατί παρέχουν σ’ αυτούς βέβαια και ασφαλή τη δική τους περιουσία. Γιατί η θέα του ύψιστου αγαθού και η βεβαιότατη κατοχή των αρετών είναι θησαυρός των αγγέλων, προς αυτά δε μπορούν να βλέπουν όλοι και να παίρνει ο καθένας ολόκληρη τη γνώση και την περιουσία τους (την πνευματική).
Οι άγιες αγγελικές δυνάμεις, από την επικοινωνία τους με το εκ φύσεως Άγιο Πνεύμα αποκτούν τον αγιασμό, που έχει διαποτίσει ολόκληρη την ύπαρξή τους και έχει ταυτιστεί με τη φύση τους. Η διαφορά τους από το Άγιο Πνεύμα είναι η εξής: σ’ Αυτό η αγιοσύνη υπάρχει εκ φύσεως, ενώ οι άγγελοι αγιάζονται από τη μέθεξή τους στο Άγιο Πνεύμα. Όμως τα όντα εκείνα, που απόκτησαν το αγαθό εξ υστέρου και το έλαβαν από κάπου αλλού (όπως οι άγγελοι που δεν έχουν το αγαθό εκ φύσεως), έχουν τη δυνατότητα της πτώσεως στο κακό. Γιατί διαφορετικά δεν θα έπεφτε ο εωσφόρος, που ανατέλλει το πρωί, ούτε θα συντριβόταν πάνω στη γη, αν εκ φύσεως δεν είχε τη δυνατότητα να γίνει χειρότερος.
Οι άγγελοι δεν επιδέχονται καμία αλλοίωση. Γιατί κανείς ανάμεσα στους αγγέλους δεν είναι παιδί, ούτε νεαρός, ούτε γέροντας, αλλά παραμένουν στην κατάσταση στην οποίαν επλάστηκαν από την αρχή, και η σύ¬στασή τους (η ουσία τους) διατηρείται ακέραια (πλήρης) και αμετάτρεπτη (αμετάβλητη).
δ. Το έργο των Αγγέλων
Έργο των αγγέλων είναι να δοξολογούν το Θεό. Όλη η επουράνια στρατιά ένα έργο έχει, αυτό¬ να δοξολογεί τον Κτίστη. Όλη η κτίση, και η βουβή, και εκείνη που έχει φωνή, η υπερκόσμια και η επίγεια δοξάζει τον Πλάστη.
Οι φύλακες άγγελοι της ζωής μας με περισσότερη αφοσίωση παραμένουν κοντά σ’ εκείνους που έχουν καθαρθεί με τη νηστεία… Άγγελοι είναι αυτοί που κάνουν την απογραφή των νηστευτών σε κάθε Εκκλησία. Και ο απόστολος Παύλος λοιπόν επειδή γνώριζε ότι οι άγγελοι έχουν επιταχθεί (επιστρατευτεί) τρόπον τινά ως παιδαγωγοί ή παιδονόμοι των ανθρώπων, τους επικαλέστηκε ως μάρτυρες.
Ότι συνοδεύει καθένα από τους πιστούς ένας άγγελος, που σαν κάποιος παιδαγωγός και κηδεμόνας διευθύνει τη ζωή μας, κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί, αρκεί να θυμηθεί τα λόγια του Κυρίου, που είπε: «Να μην περιφρονήσετε ούτε ένα από τους μικρούς αυτούς, γιατί οι φύλακες άγγελοί τους, έχουν παρρησία ενώπιον του Θεού και ατενίζουν πάντοτε το πρόσωπο του Πατέρα μου, που είναι στους ουρανούς. Και ο ψαλμωδός λέει: «Ο άγγελος του Κυρίου θα περικυκλώσει εκείνους που Τον φοβούνται (και θα τους γλυτώσει από κάθε κίνδυνο)». Επίσης: «Ο άγγελος που με έσωσε, όταν ήμουν νέος». Και πολλά άλλα παρόμοια χωρία.
«Άγγελος Κυρίου θα περικυκλώσει όσους τον φοβούνται και θα τους γλυτώσει από κάθε κίνδυνο». Κοντά στον καθένα που πιστεύει βρίσκεται διαρκώς άγγελος Κυρίου, εάν δεν τον διώξουμε εμείς με τα πονηρά έργα μας. Γιατί, όπως τις μέλισσες τις διώχνει μακριά ο καπνός, και τα περιστέρια τα απομακρύνει η δυσωδία, έτσι και τον άγγελο, που είναι φύλακας της ζωής μας, τον απομακρύνει η άξια πολλών δακρύων και δυσώδης αμαρτία. Αν έχεις μέσα στη ψυχή σου έργα άξια να τα προστατεύουν οι άγγελοι, και εάν κατοικεί μέσα σου ένας νους πλούσιος στη θέα και στη γνώση της αλήθειας, αναγκαστικά τότε, εξαιτίας του πλούτου των πολύτιμων έργων της αρετής σου, ο Θεός θα τοποθετήσει κοντά σου φρουρούς και φύλακες και θα σε περιφρουρήσει με αγγελική φρουρά. Πρόσεξε δε πόσο δυνατή είναι η φύση των αγγέλων. Γιατί ο ένας άγγελος συγκρίνεται με ολόκληρο στράτευμα και πολυάριθμη παράταξη. Εξαιτίας του μεγέθους του φύλακά σου, ο Κύριος σου χαρίζει πολυάριθμη παράταξη. Λόγω δε της δύναμης του αγγέλου, σε περιτειχίζει κατά κάποιο τρόπο από παντού με τη δική του ασφάλεια. Αυτή τη σημασία έχει η λέξη «κύκλω» (γύρω-γύρω). Γιατί, όπως τα τείχη των πόλεων χτίζονται γύρω από αυτές και εμποδίζουν από παντού τις επιθέσεις των έχθρων, έτσι και ο άγγελος σε προφυλάσσει σαν προπύργιο από τα έμπροσθεν μέρη και φυλάσσει και τα όπισθεν. Αλλά και τις άλλες δύο πλευρές δεν τις αφήνει αφύλακτες. «Γι’ αυτό θα πέσουν στο πλευρό σου νεκροί χίλιοι άνθρωποι και από τα δεξιά σου θα πέσουν δέκα χιλιάδες, εσένα όμως δεν θα σε πλησιάσει καμιά προσβολή του εχθρού», «γιατί θα δώσει εντολή ο Κύριος στους αγγέλους Του να σε προστατεύσουν».
Ο θάνατος εξουσίαζε όλους τους ανθρώπους από την εποχή του Αδάμ μέχρι το Μωσαϊκό νόμο, έως ότου ήλθε ο αληθινός ποιμένας, που θυσίασε τη ζωή του για τα πρόβατά του, και έτσι, αφού τους ανέστησε μαζί με τον εαυτό του και τους έβγαλε από τη φυλακή του άδη το πρωί της αναστάσεως, τους παρέδωσε στους ευθείς στο χαρακτήρα ειλικρινείς και δίκαιους, δηλαδή στους αγίους αγγέλους του, για να τους ποιμαίνουν. «Και θα τους εξουσιάσουν πολύ γρήγορα οι δίκαιοι». Γιατί κοντά σε κάθε πιστό υπάρχει και ένας άγγελος, άξιος να βλέπει τον ουράνιο Πατέρα. Αυτοί λοιπόν οι «ευθείς» και δίκαιοι άγγελοι θα εξουσιάσουν αυτούς που ελευθερώθηκαν από την πικρότατη δουλεία, και θα εξουσιάσουν αυτούς που έφθασαν έγκαιρα, δηλαδή εκείνους που πρόλαβαν την ανατολή του φωτός.
Οι άγγελοι λαμβάνονται ως βοηθοί των ομοδούλων (των αγίων) και αξιόπιστοι μάρτυρες της αλήθειας… Κοντά στον Κριτή θα βρίσκονται άγγελοι, όταν θα έλθει με τη δόξα του ουράνιου Πατέρα Του να κρίνει τον κόσμο με δικαιοσύνη. Γιατί, όπως είπε ο Κύριος: «Αυτός που θα με ομολογήσει ως Θεό και σωτήρα μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω και εγώ ως οπαδό μου μπροστά στους αγγέλους του Θεού».

πηγή: Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας