Συναξαριακές Μορφές

Άγιος Καλλίνικος της Τσέρνικα

11 Απριλίου 2011

Άγιος Καλλίνικος της Τσέρνικα

Ό άγιος Καλλίνικος γεννήθηκε στο Βουκουρέστι τό 1787, σέ οικογένεια ιδιαιτέρως ευλαβή. Φοίτησε στην έλληνο-ρουμανική σχολή τής πόλεως και σέ ηλικία είκοσι ετών εισήλθε στήν Μονή Τσέρνικα. Έκάρη μοναχός μετά από έναν χρόνο και γρήγορα διακρίθηκε για τον ασκητικό του ζήλο. Κοιμόταν μόνο τρεις ώρες, τήν νύχτα, καθισμένος σέ σκαμνί, και τήν ημέρα αναλάμβανε τα πλέον βαριά διακονηματα. “Οταν ό γέροντας του έφυγε και πήγε στο “Αγιον “Ορος, ό Καλλίνικος αποφάσισε να τρέφεται μόνο με ψωμί και νερό, μετά τήν δύση του ηλίου, και πολλές φορές παρέτεινε τήν ξηροφαγία επί σαράντα ημέρες. Καθώς ο ηγούμενος τής μονής είχε απαγορεύσει τέτοιους ασκητικούς άθλους, ο Καλλίνικος συμμετείχε στήν κοινή τράπεζα αλλά έτρωγε μικρή ποσότητα, ενώ τά Σάββατα και τίς Κυριακές έτρωγε τυρί και γάλα, ώστε νά κατανικήσει κάθε πειρασμό υπερηφάνειας. Τό παρουσιαστικό του μαρτυρούσε τίς σκληραγωγίες αυτές καί τήν απονέκρωση κάθε σαρκικού φρονήματος, ένώ οί οφθαλμοί του ήσαν πρησμένοι άπό τά δάκρυα πού άφθονα έρρεαν κάθε βράδυ στό κελλί του.

Τό 1813, μετά άπό μιά επιδημία στήν οποία απεβίωσαν πολλοί ιερείς, δέχθηκε κατ’ ανάγκη νά χειροτονηθεί πρεσβύτερος. Διπλασίασε τότε τους ασκητικούς αγώνες καϊ έδειξε μεγάλη αγάπη γιά όλους τους αδελφούς

αδιακρίτως. Ή παρουσία εντός του τής θείας χάριτος τον έκανε να βλέπει κάθε συνάνθρωπο του ώς εικόνα Θεοΰ και ή αγάπη αυτή εκφραζόταν με όλο καί μεγαλύτερη ταπείνωση. Δυο χρόνια αργότερα, ορίστηκε πνευματικός της μονής καί συντομία, όχι μόνον μοναχοί αλλά καί πολλοί λαϊκοί τής περιοχής, ιερείς, επίσκοποι, υψηλά ιστάμενες προσωπικότητες, καί ό ‘ίδιος ό μητροπολίτης, προσέτρεχαν στην Μονή Τσέρνικα για νά λάβουν από τον άγιο παρηγοριά καί πνευματική νουθεσία.

Επιστρέφοντας από ένα προσκύνημα στο ‘Άγιον “Ορος, ό Καλλίνικος εξελέγη ηγούμενος (1818) σέ ηλικία 31 ετών. Ή ταπείνωση καί ή αγάπη του κατόρθωσαν νά διορθώσουν τό ήθος κάποιων ατίθασων μοναχών, ενώ Ολοι οί αδελφοί υποτάσσονταν με ενθουσιασμό σ’ εκείνον, θεωρώντας τον άγγελο Κυρίου. Ό άγιος Καλλίνικος θεωρούσε τήν υπακοή θεμέλιο του μοναχικού βίου καί έλεγε: «Ή κοινοβιακή ζωή στηρίζεται στήν αγία υπακοή καί καθιερώθηκε άπό τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, ό οποίος μας άφησε τό υπόδειγμα του επίγειου βίου Του». Συνιστούσε στους μονάχους νά αποφεύγουν τήν πολυλογία, πού αναπόφευκτα οδηγεί στήν καταλαλιά, ώστε νά συγκεντρώνουν όλες τους τις προσπάθειες στήν αδιάλειπτο νοερά προσευχή. Έλεγε επίσης: «Ό ηγούμενος είναι ή καρδία Ολων τών καρδιών είναι ή οδός προς τήν τελειότητα γιά όσους συγκεντρώνονται γύρω του».

Τήν εποχή τής εξέγερσης του 1821, πού προκάλεσε φρικώδη αντίποινα άπό πλευράς Τούρκων, πολλοί κάτοικοι του Βουκουρεστίου κατέφυγαν στήν Μονή Τσέρνικα. Ό άγιος ηγούμενος δεχόταν όλους όσοι έφταναν, τους έδινε τροφή άπό τά αποθέματα τής μονής καί παρηγορούσε στοργικά τους δεινοπαθούντες. Μία ημέρα εμφανίστηκε τουρκικός στρατός με πυροβολικό καί πρόθεση νά καταστρέψει τήν μονή• ό άγιος συγκέντρωσε τότε μοναχούς καί λαϊκούς στο καθολικό καί τέλεσε ολονύκτια αγρυπνία. Χάρις στις δεήσεις του καί τήν μεσιτεία του άγιου Νικολάου, προστάτου τής μονής, τά εχθρικά στρατεύματα αποχώρησαν χωρίς νά προξενήσουν ζημίες. Σύντομα όμως εξαντλήθηκαν τά αποθέματα τροφίμων καί ή μονή απειλήθηκε με λιμό. Ό άγιος Καλλίνικος άρχισε τότε νά προσεύχεται καί αμέσως παρουσιάστηκαν στήν είσοδο τής μονής άνθρωποι ξένοι με δύο βοϊδάμαξες φορτωμένες καρβέλια ψωμί, πού έστειλε δώρο ο πασάς του γειτονικού στρατοπέδου.

Κι άλλες φορές, ή προσευχή του άγιου Καλλινίκου έσωσε τήν μονή άπό τήν απειλή τών Τούρκων. Ή ποιμαντική του φροντίδα κάλυπτε όλες τις πτυχές τής ζωής, άπό τά υψηλότερα πνευματικά προβλήματα έως λεπτομέρειες τής καθημερινής διαβίωσης του λαοΰ που του εμπιστεύθηκε ό Θεός. Μέσα σέ λίγα χρόνια, οι μοναχοί πού βρίσκονταν υπό τήν καθοδήγηση του έφθασαν νά άριθμοΰν τους τριακόσιους πενήντα. Ανήγειρε γι’ αυτούς νέο ναό, πολλά κελλιά καί εργαστήρια, όπου κατασκευάζονταν ό,τι χρειαζόταν γιά τις ανάγκες τής μονής καί γιά τις ελεημοσύνες. Επιπλέον οί περισσότερες μονές τών περιχώρων του Βουκουρεστίου τον είχαν εκλέξει πνευματικό τους πατέρα καί άκολουθοΰσαν τις διδαχές του.

Ή άμεμπτη ευαγγελική διαγωγή του αγίου Καλλινίκου κίνησε τον φθόνο ορισμένων, καί μία ήμερα ένας εχθρός του του έδωσε νά πιει δηλητήριο. Κλινήρης ο άγιος ετοιμαζόταν νά παραδώσει τό πνεΰμα του στον Κύριο. Αίφνης, άκουσε φωνή έξ ούρανού πού τον διέτασσε νά σηκωθεί καί του ανήγγελλε τον διορισμό του στον επισκοπικό θρόνο τής Ριμνίκουλ-Βαλτσέα. Ό θρόνος είχε παραμείνει σέ χηρεία επί μία δεκαετία καί ή κατάσταση τής επισκοπικής περιφέρειας ήταν άθλια: ή επισκοπική κατοικία καί ό καθεδρικός ναός ήταν σέ κατάσταση έρειπιώδη μετά άπό μιά πυρκαγιά, ή ιερατική σχολή ήταν κλειστή, ό κλήρος αμόρφωτος καί συχνά σέ δυσχερή οικονομική κατάσταση, ενώ πολλοί ναοί ήσαν κλειστοί ή είχαν υποστεί ζημίες λόγω έλλειψης συντήρησης. Ό ταπεινός Καλλίνικος, ό όποιος στο παρελθόν είχε αρνηθεί τό αξίωμα του μητροπολίτη, υποχρεώθηκε αυτή τήν φορά νά ενδώσει στις πιέσεις του πρίγκιπα Μπάρμπου Σιρμπέι καί χειροτονήθηκε επίσκοπος τό 1850.

Αμέσως καταπιάστηκε μέ τά απαραίτητα έργα: ανοικοδόμησε τήν επι-σκοπική κατοικία καί ανήγειρε νέο καθεδρικό ναό, τά σχέδια του όποιου έκανε ό ίδιος• ή ιερατική σχολή άρχισε νά λειτουργεί έκ νέου καί εγκαταστάθηκε εκεί τυπογραφείο. “Ιδρυσε επίσης τήν Μονή Φρασινέι, ή όποια διαφυλάσσει έως τις ήμερες μας αγιορείτικο Τυπικό καί αυστηρή τάξη. Έκεί του άρεσε νά αποσύρεται γιά νά ξαναβρίσκει τήν μοναχική ησυχία.

Κατά τό υπόδειγμα του άγιου Νικολάου, του όποιου τους Χαιρετισμούς έψαλλε κάθε ήμερα, ό άγιος Καλλίνικος έδειχνε άνευ ορίων στοργή καί εύσπλαγχνία γιά τό πνευματικό του ποίμνιο. Μοίραζε καί τά ίδια τά ενδύματα του καί μέ δάκρυα παρακαλοΰσε τον μαθητή του Αθανάσιο νά βρει όπου μπορεί χρήματα γιά νά τά μοιράσουν στους πτωχούς, τούς όποιους ονόμαζε «αδελφούς του Χρίστου». Αξιώθηκε νά επιτελεί θαύματα καί νά λάβει τό διορατικό καί τό προφητικό χάρισμα. Προανήγγειλε τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877 καί τις μεγάλες πολιτικές ανακατατάξεις πού θά γνώριζε ή Ρουμανία μετά τήν έλευση του τσάρου και του ρωσικού στρατού.

Τήν ήμερα άσχολεΐτο μέ τά ποιμαντικά του καθήκοντα καί εξακολουθούσε νά αφιερώνει τήν νύχτα στήν προσευχή ή στήν πνευματική μελέτη. Γιά νά μήν ενδίδει στον ύπνο, τοποθετούσε ένα βαρύ αντικείμενο πάνω στο βιβλίο, ώστε άν αποκοιμιόταν, ό θόρυβος πού θά έκανε πέφτοντας νά τον ξυπνάει. Ενθάρρυνε τους ιερείς νά ακολουθούν τό παράδειγμα του ασκητικού βίου τών μοναχών καί τιμωρούσε αυστηρά τήν σιμωνία καί τήν άνηθικότητα στις τάξεις του κλήρου.

Μετά δεκαεπτά χρόνια επισκοπικής θητείας, ό άγιος Καλλίνικος αποσύρθηκε στήν Μονή Τσέρνικα, όπου έγκαταβίωσε επί ένα περίπου έτος ως απλός μοναχός. “Ήταν αφιερωμένος ολόκληρος στήν προσευχή, και συχνά τον περιέβαλλε ενα άρρητο φως, τό οποίο οι μαθητές του στο κελλί μπορούσαν νά δουν. Μετά ένα τέτοιο δράμα, ο άγιος απάντησε σέ ερώτημα του Αθανασίου λέγοντας: «Προσέξτε, γιατί σ’ αυτό τό σπίτι έρχονται αδιάκοπα άγγελοι καί άλλα ουράνια πρόσωπα- νά θυμάσαι ό,τι σου είπα καί σοΰ έδειξα».

Προείπε, δεκατρείς ημέρες πριν, τήν έκδημία του τήν Δευτέρα τής Διακαινησίμου, 11 Απριλίου 1868, ανέλαβε τίς δυνάμεις του, ενδύθηκε τό νεκρικό ράσο, πλύθηκε καί ευλόγησε όλους τους παρευρισκομένους. Κατόπιν, σηκώθηκε όρθιος κρατώντας στο χέρι τον Σταυρό καί έσκυψε στο στέρνο του μοναχού Γερμανού, λέγοντας: «Χαίρε! θά ξαναβρεθούμε στήν χαρά του άλλου κόσμου!»

Ή τιμή του άγιου Καλλινίκου αναγνωρίστηκε επισήμως τό 1955, άλλά ήδη άπό πολύ πρίν, ο ρουμανικός λαός τον τιμούσε ώς τον πλέον αγαπητό εθνικό του άγιο. Πολυάριθμα θαύματα εξακολουθούν νά επιτελούν τά τίμια λείψανα του, τά όποια φυλάσσονται στήν Μονή Τσέρνικα.

Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Εκδόσεις Ίνδικτος