Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης

του Ανδρέα Ν. Παπαβασιλείου
Διδάκτορα θεολογίας
apapavassiliou@cytanet.com.cy

Ένα θέμα που απασχολεί έντονα, όχι μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και όλη την Ορθοδοξία, κυρίως δε την Ελληνική, είναι η μη εισέτι επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η οποία παραμένει κλειστή, από τον Αύγουστο του 1971. ύστερα από απόφαση χου Τουρκικού Υπουργείου Παιδείας, το οποίο στηρίχθηκε πάνω σε αναχρονιστικό Νόμο, που απαγορεύει τη λειτουργία των Ιδιωτικών Σχολών Ανωτάτης Εκπαίδευσης. Δυστυχώς, παρ’ όλο ότι έχουν περάσει έκτοτε σαράντα και πλέον χρόνια, η μεγάλη αυτή Σχολή παραμένει ακόμη χωρίς φοιτητές, έστω κι αν διαθέτει όλη την αναγκαία υποδομή, για να εκπέμψει και πάλι τα φώτα της προς κάθε κατεύθυνση του σύγχρονου κόσμου. Ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια, καταβλήθηκαν μεγάλες προσπάθειες για να πειστεί η Τουρκική Κυβέρνηση να αποσύρει αυτόν τον ανελεύθερο και αντισυνταγματικό Νόμο, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης, ωστόσο φαίνεται ότι αυτή απαρέγκλιτα εφαρμόζει τη γνωστή ρήση: “Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα”!
Έτσι και στο θέμα αυτό η Τουρκική Κυβέρνηση, παρ’ όλο ότι από μερικών τώρα ετών χτυπά την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να καταστεί ισότιμο μέλος της μεγάλης Οικογένειας των Ευρωπαϊκών χωρών, ακολουθεί την πάγια τακτική της κωλυσιεργίας, επειδή την κάθε της κίνηση συνδέει με την αποκόμιση κάποιου κέρδους. Στην παρούσα περίπτωση η Τουρκία κακώς συνέδεσε την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με την αξίωση της για επίδειξη από μέρους της Ελλάδας μεγαλύτερης ευαισθησίας απέναντι στους μουσουλμάνους της Δυτικής Θράκης, τους οποίους πονηρά χαρακτηρίζει ως “Τουρκική μειονότητα”. Είναι εν προκειμένω αρκούντως αποκαλυπτικός ο Τούρκος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες της οικονομικής ημερήσιας εφημερίδας των Αθηνών “Ναυτεμπορική” (20 Ιουνίου 2012), ανέφερε, ότι “έχει επίγνωση της ανάγκης, που νιώθουν οι 2.800 περίπου Ρωμιοί πολίτες που ζουν στην Τουρκία (δεν είναι άραγε τούρκοι υπήκοοι;), να γίνονται οι βαφτίσεις τους και οι κηδείες τους από θρησκευτικούς παράγοντες, οι οποίοι να κατέχουν θεολογικές γνώσεις”. Και προσέθεσε: “Η Κυβέρνησή μας, πιστεύοντας, ότι ο σεβασμός στην ελευθερία της συνείδησης θα πρέπει να είναι παγκόσμια αξία, θα συνεχίσει να εργάζεται και για τα δικαιώματα των Τούρκων της Δυτικής Θράκης”. Και δεν αρκούσε η περίεργη αυτή δήλωση, με την οποία συνόδευσε τη διακήρυξή του για “σεβασμό της ελευθερίας, ως παγκόσμιας αξίας”, προχώρησε ένα βήμα παρακάτω, παρακάμπτοντας τάχα την “αρχή της αμοιβαιότητας”, λέγοντας ότι “η Ελλάδα, ταυτόχρονα με την Τουρκία, θα πρέπει να προβεί σε βήματα καλής θέλησης, διότι οι μουσουλμάνοι στην Αθήνα δεν έχουν ακόμα ένα νεκροταφείο, ούτε και τέμενος, όπου θα μπορούσαν να εκπληρώσουν τις θρησκευτικές τους υποχρεώσεις”. Ο Τούρκος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων δεν αρκέστηκε στις προκλητικές αυτές δηλώσεις, αλλά και προσέθεσε, ότι “για μας είναι πολύ σημαντικό να δείξει η Ελλάδα την ίδια ευαισθησία για τα προβλήματα της Τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη”. Και κατέληξε ως εξής, ωσάν το πρόβλημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης είναι θέμα διαφοράς μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας: “Κρατώντας διάπλατες τις πόρτες του διαλόγου, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, ώστε να απολαμβάνουν όλοι τα δικαιώματα τους, χωρίς προβλήματα”! Ευτυχώς όμως ότι ακούστηκαν και αντίθετες από αυτές φωνές, οι οποίες προέρχονταν από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τις οποίες είναι ντροπή για την Τουρκία το γεγονός, ότι για τόσα χρόνια η Σχολή παραμένει κλειστή, ταλαιπωρώντας έτσι και βασανίζοντας τους πολίτες της. Στις δηλώσεις του Αντιπροέδρου του Κόμματος της “Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης” Χουσεΐν Τσελίκ, ο οποίος ζήτησε την άμεση επαναλειτουργία της Σχολής, ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Μεχμέτ Αλί Μπιράντ, σε άρθρο του στην εφημερίδα “Posta”, έγραψε: “Επιτέλους κάποιος βγήκε και είπε τις αλήθειες. Δήλωσε πως δεν έχει κανένα νόημα η παράτασή του κλεισίματος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τσελίκ κάνει παρόμοιες δηλώσεις. Φαίνεται όμως ότι δεν μπορεί να γυρίσει τον τροχό και φωνάζει “φτάνει”. Άντε πια, κάνετε κάτι. Τι περιμένει η χώρα, που όταν θέλει, μπορεί και ψηφίζει νόμους μέσα σε δύο ημέρες;
Όλοι λέγουν πως η Σχολή πρέπει να ανοίξει, αλλά κανείς δεν κάνει κάτι. Έχει περάσει ήδη καιρός να γλυτώσουμε από την ντροπή, που κρατούμε τη Σχολή κλειστή”. Η ημερομηνία της επαναλειτουργίας της Σχολής της Χάλκης, η οποία τέθηκε για σαράντα και πλέον χρόνια σε “αναγκαστική σιωπή και παροπλισμό”, όπως ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης σε σχετική δήλωσή του στην Κρήτη, κατά την πρόσφατη εκεί επίσκεψή του, δεν θα πρέπει να καθυστερήσει άλλο, διότι είναι πρώτιστης αναγκαιότητας και υψίστης σημασίας για την προώθηση του επιτελικού της έργου. Αυτό θα πρέπει να έχουν αντιληφθεί και όσοι είναι σε θέση να ασκήσουν πιέσεις προς την Τουρκία για κάμψη της αδιαλλαξίας της, ανεξάρτητα, αν αυτή εμφανίζεται ως υπέρμαχος επίλυσης των διαφορών μέσω ενός διαλόγου! Έχουν καταβληθεί μέχρι τώρα αρκετές προσπάθειες, οι οποίες όμως υπήρξαν ατελέσφορες. Κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία, τον περασμένο Αύγουστο, ο βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Φίλιπ Γκόρντον ξεναγήθηκε από τον Μητροπολίτη Προύσης Ελπιδοφόρο Λαμπρινίδη, Ηγούμενο της Μονής της Αγίας Τριάδος, όπου στεγάζεται η Σχολή της Χάλκης. Είδε “ιδίοις όμμασι” τις τάξεις έρημες και αναξιοποίητη την πλούσια Βιβλιοθήκη της. Ελπίζουμε, ότι το αμείωτο ενδιαφέρον της χώρας του θα μετουσιωθεί σύντομα σε συγκεκριμένες ενέργειες. ‘Οπως και αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ευχόμαστε με τον νέο χρόνο η Τουρκία να δικαιώσει τον χαρακτηρισμό της ως Ευρωπαϊκής χώρας.
Πηγή: Εφημερίδα «Ο Πολίτης», § Εις τον τύπον των ήλων, 5 Δεκεμβρίου 2012.