Ειδήσεις και Ανακοινώσεις

Ένας ορθόδοξος ηγέτης εμβαθύνει στην προοδευτική στάση υπέρ του περιβάλλοντος

25 Ιανουαρίου 2013

Ένας ορθόδοξος ηγέτης εμβαθύνει στην προοδευτική στάση υπέρ του περιβάλλοντος

04ORTH-articleLargeΆρθρο στους Times της Νέας Υόρκης  της Μαρλίζ Σίμονς

Σε μιά  διάσκεψη στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο Ιούνιο, η Τζέιν Γκούτολ, εμπειρογνώμονας για τους πιθήκους, μίλησε για τον επαπειλούμενο με εξαφάνιση οικότοπο των ‘πιό κοντινών μας συγγενών’, όπως τους αποκάλεσε.

Υπογραμμίζοντας τον εξελεκτικό κρίκο μαζί τους, μάς περιέγραψε τη συνάντησή της μ’ ένα ηγετικό, αρσενικό χιμπαντζή που είχε μιά ‘ωραία λευκή γεναιάδα’.

Μ’ ένα χαμόγελο στράφηκε στον 72 χρονο άνδρα της πρώτης σειράς και του είπε «Κάπως σαν τη δική σας»

Ο κύριος με τη μακρυά, λευκή γεναιάδα ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος Α , ο παγκόσμιος πνευματικός ηγέτης των Ορθοδόξων Χριστιανών.

Ευτυχώς είναι γνωστός για τον ευπροσίγορο και καταδεκτικό του τρόπο και έτσι γέλασε κι αυτός μαζί με τους άλλους.

Επι πλέον η αφοσίωσή του στα περιβαλλοντικά θέματα είναι πολύ ουσιαστική, χαρίζοντάς του και τον τίτλο του ‘Πράσινου’ Πατριάρχη. Διακυρήττει ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι μιά θρησκευτική αναγκαιότητα και για περισσότερο από μιά δεκαετία συγκεντρώνει θεολόγους και επιστήμονες όπως την Δρ Γκούτολ σε διάφορα σεμινάρια και  συνεδρίες.

 

Φέτος έχουν καταγραφεί αριθμοί ρεκόρ για την τίξη των πάγων καθώς και ακραίες ξηρασίες που έχουν προσδώσει νέο επήγοντα χαρακτήρα στις προειδοποιήσεις του Βαρθολομαίου  για την καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος. Ενώ οι οικονομολόγοι και οι πολιτικοί υποστηρίζουν περισσότερη ανάπτυξη και κατανάλωση για να υπερπηδήσουν την οικονομική κρίση, ο πατριάρχης επιμένει ότι η αληθινή κρίση είναι πνευματική και πολιτισμική, που μπορεί μόνο να υπερπηδηθεί αν ο κόσμος απαρνηθεί τον άκρατο υλισμό.Ολοι οι άνθρωποι, λέει, πρέπει να διαχωρίσουν «αυτά που θέλουν με αυτά που χρειάζονται».

 

Τον περασμένο Σεπτέμβριο σε μιά αυστηρή εγκύκλιο του, κάλεσε όλους τους Ορθόδοξους χριστιανούς να μετανοήσουν γιατί «η αμαρτωλότητά μας δεν κάνει αρκετά υπέρ του περιβάλλοντος». Η βιοποικιλότητα ως «έργο της Θείας Σοφίας» δεν δόθηκε στην ανθρωπότητα για να την καταχράται». «Η ανθρωπινη εξουσία πάνω στον πλανήτη δεν του δίνει το δικαίωμα να μαζεύει με απληστία και να καταστρέφει τους φυσικούς πόρους».  Εψεξε ιδιαίτερα «τους δυνατούς του κόσμου» λέγοντας ότι χρειάζονται νέα νοοτροπία για να σταματήσουν να καταστρέφουν τον πλανήτη για το κέρδος ή για βραχυπρόθεσμα ωφέλη.

 

Αλλοι πνευματικοί ηγέτες, περιλαμβανομένου του Πάπα Βενέδεικτου XVI, του Δαλάι Λάμα και του αρχιεπισκόπου της Καντερβουργίας, έκαναν επίσης έκκληση για μιά πιό υπεύθυνη χρήση του περιβάλλοντος. Ωστόσο ο Βαρθολομαίος προχώρησε περισσότερο από τους άλλους.

«Παραδοσιακά στην Ορθοδοξία, η αμαρτία ήταν αυτό που έκανε κάποιος σε άλλο» σύμφωνα με τον Κάλλιστο Γουέαρ, ένα επιφανή Ορθόδοξο θεολόγο που βρίσκεται στη Βρεττανία, « ωστόσο ο Βαρθολομαίος επιμένει ότι και αυτό που κάνουμε στα ζώα, στον αέρα, στο νερό, στο έδαφος είναι αμαρτία και όχι απλώς τρέλλα. Και αυτό αποτελεί μιά σηματνική διαφοροποίηση από τους άλλους».

 

Κύκλοι προσκείμενοι στον πατριάρχη λένε ότι η επιμονή του στα περιβαλλοντικά θέματα είναι μέρος της προσπάθειάς του να εκσυχρονίσει μιά βαθειά συντηριτική εκκλησία που μπορεί να φαίνεται απόμακρη και εσωστρεφής με την προσύλωσή της στις μακρές Βυζαντινές ιεροτελεστίες και στο μυστικισμό. Μιλώντας υπέρ της φύσης ως δημιουργήματος του Θεού συνάδει με τα δόγματα της εκκλησίας. Αλλά το σημαντικότερο, σύμφωνα με τους ίδους κύκλους, είναι ότι ίσως μπορέσει να υπερπηδήσει την εχθρότητα και τα εθνικιστικά χάσματα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ως μιά ομοσπονδία 15 ανεξάρτητων εκκλησιών η Ανατολική Ορθοδοξη Εκκλησία δεν έχει την συγκεντρωτική εξουσία, π.χ. του Βατικανού.

 

Παρόλα αυτά η έδρα του Βαρθολομαίου, που εγκαθιδρύθηκε πριν από 1700 χρόνια, διατηρεί την υπεροχή ανάμεσα στα 300 εκατομμύρια Ορθοδοξων Χριστιανών. Ως ‘πρώτος μεταξύ ίσων’ στην εκκλησία, ο πατριάρχης ενεργεί ως σύνεδρος και μπορεί να ρυθμίσει την ημερίσια διάταξη  συζητήσεων.

 

Ωστόσο, δεν ευαισθητοποιούνται το ίδιο όλοι οι ιεράρχες από τις προσπάθειές του να φωτίσει το ποίμνιό του για το περιβάλλον. «Ο πατριάρχης προχωρεί ενάντια στο ρεύμα μέσα στην Ορθοδοξία» ανέφερε ο π. Ιωάννης Χρυσαυγής, αρχιδιάκονος της εκκλησίας και σύμβουλός του για περιβαλλοντικά θέματα. «Πρεπει συνεχώς να διδάσκει και να προωθεί αυτά τα θέματα».

Πάνω στο πλοίο καθοδόν για την Κωνσταντινούπολη, ο π. Χρυσαυγής μάς έδειξε το εκκλησιαστικό κτίριο που επεκτείνεται στο νησί Μπουγιουκάδα. Προκειται για ένα πρώην ορφανοτροφείο το οποίο είχε κατασχεθεί από την Τουρκική κυβερνηση αλλά τώρα επεστράφηκε στην εκκλησία. Τώρα βρίσκεται άδειο και ερηπωμένο αλλά αν τα καταφέρει ο Βαρθολομαίος θα καταστεί ένα διαθρησκευτικό κέντρο για την προστασία του περιβάλλοντος.

 

«Επιθυμεί τη δημιουργία ενός μόνιμου ιδρύματος», λέει ο π. Χρυσαυγής, γιατί  «οταν φύγει απ’ αυτή τη ζωή μπορεί να μην υπάρχει η ίδια διάθεση για προστασία του περιβάλλοντος».

 

Είναι δύσκολο να μετρήσει κάποιος την απήχηση που έχουν τα κηρύγματα και οι διασκέψεις του Πατριάρχη. Μέχρι στιγμής υπάρχει ενδιαφέρον για ένα νέο βιβλίο με τίτλο ‘Πρασινίζοντας την Ορθοδοξη ενορία’, λέει ο Αμερικανός συγγραφέας του, Φρέντερικ Κρούκερ. Το βιβλίο έχει υπότιτλο ‘Ένα εγχειρίδιο για την Χριστιανική οικολογική πρακτική’ και προλογίζεται από τον ίδιο τον Πατριάρχη. Περιλαμβάνει θεολογία, ειδικές λειτουργίες και προσευχές καθώς και επιστημονικά θέματα και πρακτικές συμβουλές.

 

Αρκετά ορθόδοξα μοναστήρια και εκκλησίες στην Ανατολική Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν την ηλιακή ενέργεια τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσά τους και το μοναστήρι της Χρυσοπηγής στην Κρήτη, όπου οι μοναχές χρησιμοποιούν τα κείμενα του πατριάρχη και άλλων θεολόγων για το περιβάλλον στα σεμινάριά τους.

«Όλο και περισσότεροι νέοι  παρακολουθούν τα μαθήματά μας», ανέφερε η ηγουμένη Θεοξένη, σε μιά διάσκεψη στη Χάλκη, κοντά στην Κωνσταντινούπολη. «Ερχονται κοντά μας για να βρούν νόημα. Πολλοί εμπνέονται από την οικολογία.

Οι προσέλευση έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία δέκα χρόνια».


Τέλος

Μετάφραση:Olga Konnaris-Kokkinos