Έλληνες δούλοι στη Βοστώνη-1827

Ο Χριστόφορος Πλάτων Καστάνης (Christophorus Plato Castanis 1814-1866) καταγόταν από τη Λιβαδειά της Χίου. Έχασε την οικογένειά του στη σφαγή του νησιού και αιχμαλωτίστηκε, πουλήθηκε ως δούλος και αναγκάστηκε να γίνει Μωαμεθανός. Τον έφεραν στην περιοχή του Boston οι γνωστοί φιλέλληνες Samuel Gridley Howe (δείτε το άρθρο για τον Αναγνωστόπουλο) και εργάστηκε ως τυπογράφος και μεταφραστής στην περιοχή.

Ήταν αποτελεσματικός υποστηρικτής του Ελληνικού πνεύματος, πίεσε Κυβερνητικούς παράγοντες και συμμετείχε σε δημόσιες συνεδριάσεις φορώντας την παραδοσιακή φορεσιά της Χίου (βλ. φωτογραφία).

Ο Καστάνης ήταν επίσης ένας αποφασιστικός παράγοντας στην αλλαγή της κοινής γνώμης υπέρ των Ελληνικών δικαίων. Σπούδασε στο Κολέγιο Amherst και στο Πανεπιστήμιο Yale. Παντρεύτηκε την Rutha H. Clark στο Worcester, ΜΑ, στις 22 Οκτωβρίου 1844.

H αίτηση διαβατηρίου του Καστάνη στην περιοχή Βοστώνης το 1856. Το σημείο που αναφέρεται στη μύτη του έχει μείνει κενό…

To αποδεικτικό έγγραφο που δείχνει την πολιτογράφηση του Καστάνη το 1851

Η Γ. Μοχάλβη (μάλλον Γαρυφαλιά Μοχάλβη στην Ελληνική από το Garafilia Mohalbi 1817-1830) γεννήθηκε στα Ψαρά και οι γονείς της σκοτώθηκαν στην σφαγή της Χίου. Πουλήθηκε στους Τούρκους ως δούλη και ο Αμερικανός Πρόξενος Joseph Langston τη βρήκε στη Σμύρνη, την απελευθέρωσε και την έφερε στην περιοχή του Boston το 1827.

Η ομορφιά της ενέπνευσε την Anne Hall να ζωγραφίσει το «Κορίτσι της Ελλάδας» (“The Greek Girl”, βλ. σκίτσο), τον γλύπτη Hiram Powers να κάνει το φημισμένο άγαλμα του 1844 με τίτλο «Ελληνίδα Δούλη» (“Greek Slave”) και την Elizabeth Barrett Browning να γράψει ένα σονέτο γι’ αυτήν.

Σήμερα το άγαλμα βρίσκεται στο Μουσείου του Brooklyn και χρησιμοποιήθηκε από τον Powers στην καμπάνια εναντίον της δουλείας.

Η Ελληνίδα Δούλη του Hiram Powers
Λένε πως ιδανική ομορφιά δεν γίνεται να υπάρχει
Στο χώρο της οδύνης. Στο κατώφλι στέκει
Ένα ξένο ομοίωμα με αλυσοδεμένα χέρια,
Ονομαζόμενο Ελληνίδα Δούλη! σαν να ‘θελε ο τεχνίτης
(Την απαθή τελειότητα που της δάνεισε,
Να σκιάζει δίχως ν’ αμαυρώνει το περβάζι που επεκτείνεται)
Ν’ αντιμετωπίσει τ’ ανθρώπινα εγκλήματα σε πολλές χώρες
Με την ανθρωπιά. Τρυπημένο μέχρι το κέντρο,
Το πύρινο δάκτυλο της τέχνης! σπάζοντας για λίγο
Τη δουλοπαροικία αυτού του κόσμου. Επικαλέσου, ξανθή πέτρα,
Τα ύψη της Θεϊκής ομορφιάς εντάντια στ΄ ανθρώπινα
τα λάθη!
Φέρε στο θεϊκό της πρόσωπο, ποτέ μόνης
Τη θλίψη της Ανατολής στη Δύση, και πλήξε και ντρόπιασε τους ισχυρούς,
Με κεραυνούς λευκής σιγής, ν’ ανατραπεί.

ΤΟ ΆΓΑΛΜΑ ΤΟΥ HARIM POWERS ΜΕ ΤΊΤΛΟ “GREEK SLAVE”

TO ΣΚΊΤΣΟ ΤΗΣ ANNE HALL ΓΙΑ ΤΗΝ Γ. ΜΟΧΆΛΒΗ, ΕΜΠΝΕΥΣΜΈΝΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΆ ΤΗΣ

Η Γ. Μοχάλβη στον κατάλογο επιβατών του πλοίου Brig Suffolk που έφυγε από τη Σμύρνη το 1827 με προορισμό τη Βοστώνη. Την χαρακτηρίζει Ψαριανή

Emmanuel (Manny) Paraschos, Ph.D.Professor and Graduate Program Director
Department of Journalism, Emerson College, 120 Boylston St., Boston, MA USA
Emmanuel_Paraschos@Emerson.edu

The first Greeks of Boston

Μετάφραση από το αγγλικό
με σχετική συγκατάθεση από το συγγραφέα
Ιάκωβος Γαριβάλδης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Πηγή: diasporic.org