Διεθνές Συνέδριο Κοσμήματος, στις 13 Σεπτεμβρίου 2013, στη Μόσχα

Η Ρωσία να γίνει παγκόσμιο κέντρο στο κόσμημα

Τον στόχο να μετατραπεί σε ένα από τα κορυφαία κέντρα κοσμημάτων παγκοσμίως, όπως ήταν την εποχή του διάσημου Καρλ Φαμπερζέ, θέτει η Ρωσία. Το θέμα θα γίνει αντικείμενο συζητήσεων στο Διεθνές Συνέδριο Κοσμήματος, στις 13 Σεπτεμβρίου 2013, στη Μόσχα.

Το Συνέδριο, το οποίο διοργανώνει η «Ενωση Κοσμηματοποιών» με την υποστήριξη του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Ρωσίας, πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ημέρα που ιδρύθηκε η Ένωση και είναι αφιερωμένη στους κοσμηματοποιούς που προμήθευαν με υπέροχα κοσμήματα-έργα Τέχνης την τσαρική αυλή.

Η Γκαλίνα Ανάνινα, γενική διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Συλλογής έργων Τέχνης, αναφέρει ότι τα δημιουργήματα των κοσμηματοποιών αποτελούσαν ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι του ρωσικού πολιτισμού, ξεκινώντας από την εποχή της θριαμβευτικής επιτυχίας που είχαν σημειώσει οι ρώσοι τεχνίτες στην Πρώτη Παγκόσμια έκθεση κοσμημάτων στο Λονδίνο (1851). Τα τελευταία 20 χρόνια ο χώρος του κοσμήματος στη Ρωσία σημείωσε πολύ μεγάλη πρόοδο, καθώς όχι μόνο αναγέννησε τις χαμένες στο χρόνο τεχνικές, αλλά ξεπέρασε και όσα είχαν πετύχει οι παλιοί τεχνίτες. Ένα παράδειγμα αποτελούν τα εκκλησιαστικά σκεύη για το ναό του Χριστού Σωτήρα, τα οποία αναπαράχθηκαν από του σύγχρονους κοσμηματοποιούς σε υψηλότατο επίπεδο.

Βραβευμένοι

Τα καλύτερα δείγματα της εθνικής παραγωγής κοσμημάτων παρουσιάζονται κάθε χρόνο σε σπουδαίες διεθνείς εκθέσεις  κοσμημάτων και ρολογιών στη Βιτσέντσα, τη Βασιλεία, το Βερολίνο και το Χονγκ Κονγκ. Το 1996 η «Σφίγγα της Γκίζας» της Γελένα Οπάλεβα κέρδισε το διαμαντένιο διεθνές βραβείο «De Beers», κάτι αντίστοιχο των Όσκαρ στο χώρο του κοσμήματος. Φέτος, για δεύτερη συνεχή χρονιά, ο ρώσος καλλιτέχνης και κοσμηματοποιός, Ιλγκίζ Φαζουλζιάνοφ, κέρδισε το γκραν πρι και τον τίτλο του «Νικητή των νικητών» στον Παγκόσμιο διαγωνισμό κοσμηματοπωλών International Jewellery Design Excellence Award στο Χονγκ Κονγκ. Επίσης, στις διεθνείς εκθέσεις γνωρίζουν διακρίσεις τα διαμάντια του Γιακούτσκ και τα στολίδια σε εθνικά μοτίβα, καθώς και δουλειές λιθοξόων από τα Ουράλια. Τα βασικά κέντρα κοσμήματος σήμερα στη Ρωσία είναι η Μόσχα, η Αγία Πετρούπολη, η Κοστρομά και το Γιαροσλάβλ.

Ωστόσο, όπως επεσήμανε η Ανάνινα, οι Ρώσοι συχνά δεν έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα σύγχρονα αριστουργήματα της εγχώριας κοσμηματοποιίας και να διαμορφώσουν ολοκληρωμένη εικόνα για τα επιτεύγματα στον τομέα αυτό. Ετσι, «τελικά μένει η εντύπωση πως οι ρώσοι τεχνίτες φτιάχνουν μόνο δαχτυλιδάκια και αλυσιδίτσες». Η ίδια εκτιμά ότι οι ρωσικές εταιρίες κοσμημάτων κατασκευάζουν ένα 20% αποκλειστικών προϊόντων και ένα 80% μαζικών, τα οποία προορίζονται για πελάτες μεσαίου ή και χαμηλότερου εισοδήματος.

Η εκτελεστική διευθύντρια του Συνδέσμου Παραγωγών Διαμαντιών και Κοσμημάτων της Δημοκρατίας Σαχά (Γιακουτία), Τατιάνα Κιρμπάσοβα, θεωρεί -και αυτή- ότι ο κλάδος αναγεννάται, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «στη Γιακουτία η τέχνη του κοσμήματος έχει ρίζες αιώνων, ενώ η δεύτερη αναγέννηση του κλάδου έγινε την μετά την εποχή της ΕΣΣΔ, χάρις στις ιδιωτικές επενδύσεις». Προσθέτει, ότι το τελευταίο διάστημα έχει γίνει ιδιαίτερα αισθητή η στήριξη των σχετικών επιχειρήσεων από την πλευρά του κράτους.

Επισημαίνει την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα, αλλά παρατηρεί ότι το εργατικό δυναμικό, καθώς και η εξόρυξη των διαμαντιών με την υπόγεια μέθοδο την οποία χρησιμοποιεί η «Αlrosa» (ο κύριος παραγωγός διαμαντιών στη Ρωσία), είναι δαπανηροί παράγοντες. Επίσης, προσθέτει ότι ακρίβυναν ο εξοπλισμός για την κατασκευή κοσμημάτων από διαμάντια, χρυσό και ασήμι. Ένα ακόμη πρόβλημα του κλάδου είναι η νομοθετική βάση που έχει κληρονομηθεί από την εποχή της ΕΣΣΔ.

Ωρα για νέα άλματα

Ακόμα, οι κοσμηματοποιοί αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη φορολογική επιβάρυνση. Από τη μεριά της, η Κιρμπάσοβα αναφέρει ότι για την ώρα σε αγορές του εξωτερικού, όπως στη Ραμάτ Γκαν (Ισραήλ), στην Αντβέρπ (Βέλγιο), στη Σαγκάη (Κίνα), πωλούνται κυρίως μόνο διαμάντια. Αντίθετα, σμαράγδια, ζαφείρια, αλεξανδρίτες και άλλοι πολύτιμοι λίθοι εισάγονται από το εξωτερικό και υπόκεινται σε φόρο και τέλη που φτάνουν το 33% της αξίας τους, εξηγεί ο πρόεδρος του Συμβουλίου Διαμαντιών της Δημοκρατίας, Σαχά, Βασίλι Βλάσοφ .  

Εν τω μεταξύ, το κόστος παραγωγής διαμαντιών στη Ρωσία είναι πολύ υψηλό, εξαιτίας των ιδιαιτεροτήτων της εξόρυξης και του υψηλού εργατικού κόστους. Οσον αφορά την παραγωγή μικρών διαμαντιών, αυτή είναι ασύμφορη, αν και ακριβώς αυτά έχουν μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά. Αυτά, όμως, αγοράζονται περισσότερο από την Κίνα και την Ινδία για την κύρια μάζα των κοσμημάτων, λέει ο κ. Βλάσοφ. Ο ίδιος αναφέρει ότι υπάρχουν προβλήματα και στον τομέα των πωλήσεων στο εσωτερικό. Για παράδειγμα, η εταιρία Alrosa πωλεί στους συνεργάτες της στο εξωτερικό τα διαμάντια χωρίς φόρο, ενώ από τους ρώσους εισπράττει ΦΠΑ. Πάντως, όπως λέγει, τα τελευταία δέκα χρόνια γίνονται προσπάθειες να αντιμετωπιστούν προβλήματα, αλλά η υποστήριξη από τη ρωσική κυβέρνηση δεν είναι πάντοτε δεδομένη.

Κοινή πεποίθηση είναι ότι το Διεθνές Συνέδριο Κοσμήματος θα βοηθήσει τους κοσμηματοποιούς να προσελκύσουν την προσοχή στον κλάδο και να επιλύσουν τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί. Στις εργασίες του Συνεδρίου θα μετάσχουν πολλές ξένες αντιπροσωπείες,  μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Κοσμημάτων CIBJO, επικεφαλείς εθνικών Ομοσπονδιών από γειτονικές και μακρινές χώρες, αντιπρόσωποι ρωσικών επιχειρήσεων, επενδυτικές εταιρίες, οίκοι δημοπρασιών, γκαλερί και εταιρίες εκθέσεων, κορυφαίοι κριτικοί τέχνης, κ.ο.κ.. Στο πλαίσιο του Συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν μεγάλος φιλανθρωπικός χορός (14 Σεπτεμβρίου), έκθεση με την ονομασία «Η τέχνη του κοσμήματος στη Ρωσία: Παραδόσεις και σύγχρονη εποχή» και η παρουσίαση των μεταλλίων της χειμερινής Ολυμπιάδας του 2014 στο Σότσι.

Της Μαρίνας Ομπραζκόβα

Πηγή:rbth.gr