Συναξαριακές Μορφές

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

26 Οκτωβρίου 2013

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

 Εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου εκάστου έτους.

 

Δημήτριον νύττουσι λόγχαι Χριστέ μου,

Ζηλούντα πλευράς λογχονύκτου σης πάθος.

Εικοστή μελίαι Δημήτριον έκτη ανείλον.

 

Βιογραφία

Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περί το 280 – 284 μ.Χ. και μαρτύρησε επί των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού το 303 μ.Χ. η το 305 μ.Χ. η (το πιο πιθανό) το 306 μ.Χ.

Ο Δημήτριος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας στη Θεσσαλονίκη. Σύντομα ανελίχθηκε στις βαθμίδες του Ρωμαϊκού στρατού με αποτέλεσμα σε ηλικία 22 ετών να φέρει το βαθμό του χιλιάρχου. Ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη (και έπειτα αυτοκράτορα) Γαλερίου Μαξιμιανού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Διοκλητιανός, έγινε χριστιανός και φυλακίστηκε στην Θεσσαλονίκη το 303 μ.Χ., διότι αγνόησε το διάταγμα του αυτοκράτορα Διοκλητιανού «περί αρνήσεως του χριστιανισμού». Μάλιστα λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει κύκλο νέων προς μελέτη της Αγίας Γραφής.

Στη φυλακή ήταν και ένας νεαρός χριστιανός ο Νέστορας, ο οποίος θα αντιμετώπιζε σε μονομαχία τον φοβερό μονομάχο της εποχής Λυαίο. Ο νεαρός χριστιανός πριν τη μονομαχία επισκέφθηκε τον Δημήτριο και ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Άγιος Δημήτριος του έδωσε την ευχή του και το αποτέλεσμα ήταν ο Νέστορας να νικήσει το Λυαίο και να προκαλέσει την οργή του αυτοκράτορα. Διατάχθηκε τότε να θανατωθούν και οι δύο, Νέστορας και Δημήτριος.

Οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γρηγόριος ο Παλαμάς και Δημήτριος Χρυσολωράς, αναφέρουν ότι το σώμα του Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος μετεβλήθη σε βαθύ φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, εξ ου και η προσωνυμία του Μυροβλήτου.

Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο.

Σήμερα ο Άγιος Δημήτριος τιμάται ως πολιούχος Άγιος της Θεσσαλονίκης.

Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου είναι και το εξής. Το 1823 μ.Χ. οι Τούρκοι που ήταν αμπαρωμένοι στην Ακρόπολη της Αθήνας ετοίμαζαν τα πυρομαχικά τους για να χτυπήσουν με τα κανόνια τους, τους Έλληνες που βρισκόντουσαν στον ναό του Αγίου Δημητρίου, μα ο Άγιος Δημήτριος έκανε το θαύμα του για να σωθούν οι Χριστιανοί και η πυρίτιδα έσκασε στα χέρια των Τούρκων καταστρέφοντας και τμήμα του μνημείου του Παρθενώνα. Για να θυμούνται αυτό το θαύμα, ο ναός λέγεται από τότε Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης, από την λουμπάρδα δηλαδή το κανόνι των Τούρκων που καταστράφηκε.

Απολυτίκιον (Κατέβασμα)

Ήχος γ’.

Μέγαν εύρατο εv τοις κιvδύvοις, σε υπέρμαχοv, η οικουμένη, Αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον. Ως ουν Λυαίου καθείλες την έπαρσιν, εν τω σταδίω θαρρύvας τον Νέστορα, ούτως Άγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Κοντάκιον

Ήχος β’. Αυτόμελον.

Τοις τωv ιαμάτωv σου ρείθροις Δημήτριε, τηv Εκκλησίαν Θεός επορφύρωσεv, ο δους σοι το κράτος αήττητοv, και περιέπωv την πόλιv σου άτρωτοv• αυτής γαρ υπάρχεις το στήριγμα.

 Καθισμα

Βασιλεί των αιώνων ευαρεστών, βασιλέως ανόμου πάσαν βουλήν, εξέκλινας Ένδοξε, και γλυπτοίς ουκ επέθυσας• δια τούτο θύμα, σαυτόν προσενήνοχας, τω τυθέντι Λογω αθλήσας στερρότατα• όθεν και τη λόγχη, την πλευράν εξωρύχθης, τα πάθη ιώμενος, των πιστώς προσιόντων σοι, Αθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου.

 Έτερον Καθισμα

Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λογον.

Ευσεβείας τοις τρόποις καταπλουτών, ασεβείας την πλάνην καταβαλών, Μαρτυς κατεπάτησας, των τυράννων τα θράση, και τω θείω πόθω, τον νουν πυρπολούμενος, των ειδώλων την πλάνην, εις χάος εβύθισας• όθεν επαξίως, αμοιβήν των αγώνων, εδέξω τα θαύματα, και πηγάζεις ιάματα, Αθλοφόρε Δημήτριε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου.

 Μεγαλυνάριον

Φύλαττε τους δούλους σου αθλητά, μάρτυς μυροβλύτα τους υμνούντάς σε ευσεβώς, και ρύσαι κινδύνων και πάσης άλλης βλάβης, Δημήτριε τρισμάκαρ ταις ικεσίαις σου.

 Έτερον Μεγαλυνάριον

Τον μέγαν οπλίτην και αθλητήν, τον στεφανηφόρον, και εν μάρτυσι θαυμαστόν, τον λόγχη τρωθέντα, πλευράν ως ο δεσπότης, Δημήτριον τον θείον ύμνοις τιμήσωμεν.

Οπτικοακουστικό Υλικό

 

 

Αγιογραφίες / Φωτογραφίες

 

 

Το 1890 μ.Χ. όταν ήρθαν οι Βούλγαροι (κομιτατζήδες) καίγανε ή έβγαζαν τα μάτια του Αγ. Δημητρίου. Για να μην γίνει αυτό οι μοναχοί της μονής του Αγ. Γεωργίου Τριμορφου επιζωγράφησαν την εικόνα του Αγ. Γεωργίου πάνω στην εικόνα του Αγ. Δημητρίου. Αυτό ανακαλύφθηκε το 2000 μ.Χ. και στείλανε την παραπάνω εικόνα στο Παν. Θεσσαλονίκης, όπου έγινε η αποκατάσταση με την διαφορά ότι αφήσανε το κεφαλάκι του Αγ. Γεωργίου για να θυμόμαστε το γεγονός.

Το 1890 μ.Χ. όταν ήρθαν οι Βούλγαροι (κομιτατζήδες) καίγανε ή έβγαζαν τα μάτια του Αγ. Δημητρίου. Για να μην γίνει αυτό οι μοναχοί της μονής του Αγ. Γεωργίου Τριμορφου επιζωγράφησαν την εικόνα του Αγ. Γεωργίου πάνω στην εικόνα του Αγ. Δημητρίου. Αυτό ανακαλύφθηκε το 2000 μ.Χ. και στείλανε την παραπάνω εικόνα στο Παν. Θεσσαλονίκης, όπου έγινε η αποκατάσταση με την διαφορά ότι αφήσανε το κεφαλάκι του Αγ. Γεωργίου για να θυμόμαστε το γεγονός.

 

 

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Κόσμημα του 12ου αι. μ.Χ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Κόσμημα του 12ου αι. μ.Χ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Φορητή εικόνα 14ος αι. - Μονή Βατοπαιδίου

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Φορητή εικόνα 14ος αι. – Μονή Βατοπαιδίου

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Τοιχογραφία από τον Άγιο Δημήτριο Αετού Αιτωλοακαρνανίας

Τοιχογραφία από τον Άγιο Δημήτριο Αετού Αιτωλοακαρνανίας

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Οχρίδα 14ος αι. - Τέμπερα σε ξύλο

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Οχρίδα 14ος αι. – Τέμπερα σε ξύλο

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο - Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο – Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης μαζί με τον Άγιο Νέστωρ

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης μαζί με τον Άγιο Νέστωρ

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης μαζί με τον Άγιο Νέστωρ

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης μαζί με τον Άγιο Νέστωρ

Η Κοίμηση του Αγίου Δημητρίου - άγνωστος ζωγράφος του Χάνδακα, δεύτερο μισό του 15ου αιώνα μ.Χ.

Η Κοίμηση του Αγίου Δημητρίου – άγνωστος ζωγράφος του Χάνδακα, δεύτερο μισό του 15ου αιώνα μ.Χ.

Το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου - άγνωστος ζωγράφος του Χάνδακα, δεύτερο μισό 15ου αιώνα μ.Χ.

Το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου – άγνωστος ζωγράφος του Χάνδακα, δεύτερο μισό 15ου αιώνα μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Χρήστος Στύλος©

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Χρήστος Στύλος©

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Εικόνα από το Aγιογραφείο της Μονής Βατοπαιδίου

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Εικόνα από το Aγιογραφείο της Μονής Βατοπαιδίου

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού 18 αι. Δυτ. Βιρτζίνια, Η.Π.Α.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού 18 αι. Δυτ. Βιρτζίνια, Η.Π.Α.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μουσείο Σάρις, Σλοβακία

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Μουσείο Σάρις, Σλοβακία

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μουσείο Αντιβουνιώτισσα, Κέρκυρα, 17ος αι.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Μουσείο Αντιβουνιώτισσα, Κέρκυρα, 17ος αι.

Τα λείψανα του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Τα λείψανα του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Ψηφιδωτή εικόνα, Μονή Ξενοφώντος, 12ος αι.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Ψηφιδωτή εικόνα, Μονή Ξενοφώντος, 12ος αι.

Η Κοίμησις του Αγίου Δημητρίου. Πατριαρχείο του Πεκ, Κόσσοβο

Η Κοίμησις του Αγίου Δημητρίου. Πατριαρχείο του Πεκ, Κόσσοβο

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μονή Σίμωνος Πέτρας. Επάργυρο εγκόλπιο - φυλακτό (7,1x7,1 εκ.), 19ος αι

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Μονή Σίμωνος Πέτρας. Επάργυρο εγκόλπιο – φυλακτό (7,1×7,1 εκ.), 19ος αι

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μονή Κουτλουμουσίου, 1540 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Μονή Κουτλουμουσίου, 1540 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Θεοφάνης ο Κρης, Μονή Μεγίστης Λαύρας, 1535 - 1541 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Θεοφάνης ο Κρης, Μονή Μεγίστης Λαύρας, 1535 – 1541 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Φράγγος Κατελάνος, β’ μισό του 16ου αι. Βυζαντινό Μουσείο

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Φράγγος Κατελάνος, β’ μισό του 16ου αι. Βυζαντινό Μουσείο

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης - Μανουήλ Πανσέληνος, Πρωτάτο, περίπου 1290 μ.Χ.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης – Μανουήλ Πανσέληνος, Πρωτάτο, περίπου 1290 μ.Χ.

 

Πηγή: saint.gr