Οι χαρακτηρισμοί του Τιμίου Προδρόμου στον Παρακλητικό κανόνα του Αγίου Μαξίμου του Γραικού.
7 Ιανουαρίου 2014
Στο υμνογραφικό έργο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού συμπεριλαμβάνεται και ο Παρακλητικός Κανόνας στον Τίμιο Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη. Ο Άγιος Μάξιμος συνέθεσε τον κανόνα αυτόν κατά την μοναχική του άθληση στην Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου (1506-1516) και από τότε ψάλλεται ανελιπώς .Εκδόθηκε πρώτα από τον επίσκοπο Αργυρουπόλεως Σεραφείμ Βυζάντιο το 1863,χωρίς να αναφέρεται το όνομα του ποιητή,αλλά φαινόταν ότι τον κανόνα δημιοούργησε ο ίδιος ο επίσκοπος.Στην πραγματικότητα ο ανωτέρω επίσκοπος επέφερε τέτοιες τροποποιήσεις ώστε να είναι εμαφανέστατη η αλλοίωση του κανόνα.Επίσης το 1925 ο ιερέας Γεώργιος Α.Βουτέρης εξέδωσε στην Αθήνα το:”Παράκλησις και ΚΔ οίκοι εις τον θείον Βαπτιστήν και Πρόδρομον Ιωάννην¨” με την ένδειξη ότι ” συνετάχθη υπό τινος ευσεβούς και εδιωρθώθη υπό του επισκόπου Αργυρουπόλεως Σεραφείμ”.
Το 1938 ο Στυλιανός Ρηγόπουλος επανεξέδωσε τον παραπάνω κανόνα στο βιβλίο” Θησαυρός Αγίων¨.
Το 1989 το Ιερό Ησυχαστήριο Τιμίου Προδρόμου Ακριτοχωρίου Σιδηροκάστρου εξέδωσε το:”Χαιρετισμοί και Παρακλητικός Κανόνας εις τον Πρόδρομον του Χριστού και Βαπτιστήν Ιωάννην” ,που είναι ουσιαστικά μιά επανέκδοση του κειμένου του Στυλ.Ρηγόπουλου .
Ο δικηγόρος και ιστορικός ερευνητής Κ.Τσιλιγιάννης στηριγμένος στον κώδικα 1016 της Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου δημοσίευσε αποκατεστημένο τον παρακλητικό κανόνα το 1991 στο περιοδικό «Γρηγόριος Παλαμάς» τεύχος 737,σελ.265-298.
Στο ΠΡΟΔΡΟΜΑΡΙΟ, που εξέδωσε η Καλύβη του Τιμίου Προδρόμου της Ιεράς Σκήτης Αγίας Άννας (Άγιο Όρος )σημειώνονται τα εξής για τον κανόνα που εξέδωσε ο κ,Τσιλιγιάννης
«Αποτελεί την μέχρι τούδε ορθοτέραν και πληρεστέραν έκδοσιν του κανόνος, πλήν όμως φιλοξενεί και μερικά αβλεπτήματα, αφενός μεν λόγω ημαρτημένης αναγνώσεως του εις αρίστην κατάστασιν Βατοπαιδινού χειρογράφου υπ΄αριθμ.1016 του 18ου αι.και αφ΄ετέρου λόγω περιορισμού της εκδόσεως αποκλειστικώς και μόνον στο χειρόγραφον τούτον, το οποίον εξέλαβεν ως το αρχαιότερον εκ των περιεχόντων τον εν λόγω Παρακλητικό κανόνα.
Εις την παρούσαν έκδοσιν είχαμε υπ΄όψιν τους Αγιορειτικούς Κώδικες.
Α.Διονυσίου 735 του 17ου αιώνα.
Β.Ζωγράφου 346.20 του 17ου αιώνα
Γ.Σκήτης Αγίας Άννης 132 του 17ου αιώνα και 252 του 18ου αιώνα
Δ.Μεγίστης Λαύρας 2032-65 του 18ου αιώνα
Ε.Βατοπαιδίου 1016 του 18ου αιώνα
Και την έκδοση του Κυρίου Τσιλιογιάννη.»(σελ.22 )
Οι χαρακτηρισμοί και η κοσμητική φρασεολογία που αναφέρονται στον Τίμιο Πρόδρομο στην συνέχεια είναι από τον Παρακλητικό Κανόνα του Αγίου Μαξίμου, όπως δημοσιεύτηκε στο Προδρομάριο της Αγιορείτικης Σκήτης της Αγίας Άννας. Είναι δε μέρος σχετικής εργασίας μας .Σε επόμενο άρθρο θα παρουσιάσουμε αναλυτικό θεολογικό σχολιασμό των χαρακτηρισμών αυτών.
Χαρακτηρισμοί του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
1.Ο του Κυρίου μεγαλώνυμος κήρυξ
2.Των Αποστόλων η κρηπὶς
3.Ο Προφήτης και Πρόδρομος Χριστού
4.Ο τον ειρηνάρχην βαπτίσας Κύριον
5.Ευσπλαχνίας το πέλαγος
6.Ο ανυποστόλως κηρύξας άπασι
7.Ο πληρώσας την υφήλιον τω κηρύγματί σου φωτός του αδύτου.
8.Ο κηρύξας αιωνίαν λύτρωσιν και την ειρήνην την πάντα νούν υπερέχουσα.
9.Ο τον Σωτήρα βαπτίσαι φανείς επάξιος.
10.Ο Προστάτης της ζωής
11.Θερμός πρέσβυς εν περιστάσεσιν.
12.Ο διαλύων νέφος πειρασμών και πάσα νόσον και πειρασμόν ελαύνοντα
13.Ιωάννης μεγαλώνυμος και Παμάκαρ
14.Κοινός μεσίτης προς τον Θεόν
15.Πρεσβεία θερμή ,προστάτης θερμός και μέγας αντιλήπτωρ.
16.Θησαυρός σωτηρίας και γαλήνιος όρμος.
17.Εν κινδύνοις ταχύς προστάτης τοις καλούσι
18.Ο ικετεύων τον αρχηγόν της σωτηρίας
19.Ο εν ροαίς Ιορδάνου των πάντων Θεόν βαπτίσας
20.Λύχνος φαεσφόρος
21.Των Προφητών σεβασμιότερος
22.Προστάτης της ζωής ακοίμητος.
23.Ο διαλύων νέφος πειρασμών
24.Αντιλήπτωρ των χριστιανών ο στερρότατος
25.Παρακλήτωρ των αμαρτωλών ο θερμότατος
26.Μύστης του Χριστού
27.Ο του Ζαχαρίου θείος βλαστός και της Ελισάβετ η παγκόσμια χαρμονή
28.Η Φωνή του Λόγου
29.Ο Λύχνος του Ηλίου
30.Ο Καθηγητής της μετανοίας
31.Ο αντιλήπτωρ και φρουρός των μοναζόντων
32.Υπέρτερος Αγίων και Θεόπτης Προφήτης
33.Φίλος Χριστού και κήρυξ
35.Μάρτυς,άγγελος,ασκητής,μύστης Θεολόγος
36.Ο Μείζων των προφητών κριθείς
37.Της ερήμου μέγας καθηγητής .
38.Λύχνος φαεσφόρος-Λύχνος του ηλίου φαεινότατος
39.Λύχνος του ηλίου,εωσφόρος φωταγωγός
40.Στείρας ο πανάγιος βλαστός –Ο τα στειρωτικά δεσμά διαλύσας
41.Βλάστημα τερπνόν της ερήμου
42.Η χελιδών η τερπνή ,η αηδών η εύλαλος ,η περιστερά η χρυσή
43.Ο μαρτυρηθείς παρά του Σωτήρος μείζων εν γεννητοίς.
44.Ο διαλύσας την πατρικήν αφωνίαν και εις ευφωνίαν μετατρεψάμενος.
45.Ο πάσι τον σωτήριον νόμον προκηρύξας και ο αξιωθείς τον ένα Θεόν Λόγον χειρί κρατήσαι και βαπτίσαι.
πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου
