Ο Μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης Δωρόθεος (Παλλαδινός) και η σχέσεις του με την Κύπρο…

Ο Μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης Δωρόθεος (Παλλαδινός) και η σχέσεις του με την Κύπρο…

 

 

Δεν μπορούσε να ανεχθεί την αδικία, την οποία στο όνομα των άνομων συμφερόντων τους κάποιοι «μεγάλοι» της γης έσπειραν στον πολύπαθο λαό της Μεγαλονήσου. Τα γεγονότα, που σημάδευαν με οδύνη, αίμα και θάνατο το πονεμένο κορμί της Κύπρου, γινόταν στην ευαίσθητη καρδιά του ιεράρχη κίνητρο επαναστατικής κραυγής, για την ελευθερία του Κυπριακού Ελληνισμού.

Δεν θα διστάσει να ξεσηκώσει το λαό των νησιών σε διαδηλώσεις υπέρ του ιερού αγώνα της Κύπρου, μπαίνοντας επικεφαλής της όλης προσπάθειας.

Σε μια χρονική περίοδο, όπου τα ερείπια των σεισμών του 1949, 1952, 1953 (Λευκάδα-Ιθάκη) παρέμεναν εφιαλτικά ανέπαφα ο Επίσκοπος της τοπικής Εκκλησίας θα ιεραρχήσει τις ανάγκες. Και δεν θα διστάσει να ζητήσει τη συνδρομή του λαού, για την ενίσχυση του έργου της «Πανελληνίου Επιτροπής Αυτοδιαθέσεως της Κύπρου».

Δύο εγκύκλιες επιστολές εξαπέλυσε τότε. Η μία προς τους ευλαβείς Χριστιανούς. Η δεύτερη προς τους Αιδ/τους ιερείς. Και οι δύο τόνιζαν το Χριστιανικό μας χρέος, για την ενίσχυση του μεγάλου και ιερού αγώνα της Κύπρου.

Ας δούμε τις εγκύκλιες αυτές επιστολές:

 

Εν Λευκάδι τη 3 Νοεμβρίου 1958

 

Βασίλειον της Ελλάδος

Ιερά Μητρόπολις Λευκάδος & Ιθάκης

 

Αρ.Πρωτ.844

Εγκ.147

 

Προς

Άπαντας τους ευλαβείς Χριστιανούς της Θεοσώστου ημών Μητροπόλεως

 

Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά και περιπόθητα

 

Είναι εις όλους υμάς γνωστός ο ιερός αγών τον οποίον διεξάγουν οι αδελφοί μας Κύπριοι, διά να αποτινάξουν τον ειδεχθή ζυγόν των Άγγλων κατακτητών, να αποκτήσωσι την πολυπόθητον ελευθερίαν των και να ενωθώσι με την Μητέρα Ελλάδα.

Τα ηρωικά τέκνα της μαρτυρικής Ελληνικής Μεγαλονήσου, από των Αρχηγών των, Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχου Μακαρίου και θρυλικού Διγενή, μέχρι και των μικρών μαθητών και αυτώντων γερόντων, δίδουσιν επί τέσσαρα και πλέον έτη τιτάνιον αγώνα, χωρίς να πτοούνται από τας πιέσεις, τας φυλακίσεις, τους ξυλοδαρμούς, τας εξορίας και αυτόν τον δι’ αγχόνης θάνατον.Αγωνίζονται εναντίον του βαρβάρου κατακτητού διά να κερδίσουν το πολύτιμον αγαθόν της ελευθερίας.

Αλλά και ο ελεύθερος Ελληνικός Λαός της Μητρός Ελλάδος, στερρός εις τας εθνικάς παραδόσεις αυτού, έχει να επιδείξη αγώνας και θυσίας προς ευόδωσιν του ιερού πόθου των Κυπρίων αδελφών μας και διά της Πανελληνίου Επιτροπής Αυτοδιαθέσεως Κύπρου, αγωνίζεται διά την ιεράν ταύτην υπόθεσιν.

Και ιδού. Η Πανελλήνιος αύτη Επιτροπή Αυτοδιαθέσεως της Κύπρου μας, εις την οποίαν συμμετέχουσιν εκπρόσωποι πασών των Τάξεων του Ελληνικού Λαού και της οποίας την αρχηγίαν έχει αναλάβει η Εκκλησία ημών, εις Κοινήν Συνεδρίασιν μετά του Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχου Μακαρίου, προς συντονισμόν και επέκτασιν των ενεργειών της υπέρ του σκοπού τούτου, απεφάσισεν την διενέργειαν Πανελληνίου Εράνου κατά την 15ην τρέχοντος μηνός Νοεμβρίου, προς ενίσχυσιν των πόρων αυτής διά τους ανωτέρω σκοπούς.

Απευθυνόμεθα και πάλιν προς Υμάς, ευσεβείς Χριστιανοί, διά της παρούσης και ζητούμεν την συνδρομήν Σας. Ζητούμεν την ελαχίστην προσφοράν Σας έναντι του αίματος πουπροσφέρουν οι αδελφοί μας της Κύπρου.

Βεβαίως δεν διαφεύγει της προσοχής ημών, ότι και πάλιν και κατ’ επανάληψιν εζητήσαμεν την συνδρομήν Σας διά τον αυτόν και δι’ άλλους ιερούς σκοπούς. Επίσης γνωρίζομεν την οικονομικήν κρίσιν ήτις μαστίζει όλας τας τάξεις των Χριστιανών μας, ιδιατέρως κατά το έτος τούτο και εις την ιδιαιτέραν μας Πατρίδα. Αλλά πιστεύομεν απολύτως, ότι ουδείς θα υστέρηση εις το εθνικόν τούτο προσκλητήριον. Θα δώσω μεν οι έχοντες εκ του περισσεύματος και οι μη έχοντες εκ του υστερήματος.

Ας αναλογισθώμεν, ότι και ημείς ως Επτανήσιοι προ ενεννήκοντα περίπου ετών, τους ιδίους είχομεν αγώνας και θυσίας διά την πολυπόθητον ελευθερίαν και την ένωσιν. Ας αναλογισθώμεν ότι ενώ ημείς αναπνέομεν τον ζήδωρον της ελευθερίας αέρα, υπάρχουσιν αδελφοί μας Έλληνες Χριστιανοί, οι οποίοι ζώσιν υπό το πέλμα δυνάστου μη διστάζοντος να πραγματοποιεί τα πλέονφρικτά εγκλήματα κατά αθώου αμάχου πληθυσμού.

Είμεθα βέβαιοι, ότι ως πάντοτε, χωρίς καμίαν εξαίρεσιν, οι ευσεβείς Χριστιανοί της Θεοσώστου Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης, θα αποδείξωσιν και εις την περίστασιν αυτήν ότι υπεράνω πάντων θέτουσι τα εθνικά ιδεώδη και ότι εκτιμώντες την προσπάθειαν της Πανελληνίου Επιτροπής Αυτοδιαθέσεως της Κύπρου μας, μετά προθυμίας θα ενισχύσωσιν τον διενεργηθησόμενον έρανον.

 

Μετά διαπύρων πατρικών ευχών

Ο Πρόεδρος της Τοπικής Επιτροπής Αυτοδιαθέσεως Κύπρου

† Ο Λευκάδος και Ιθάκης ΔΩΡΟΘΕΟΣ.[1]

 

* * *

Εν Αθήναις τη 3 Νοεμβρίου 1958

 

 

Βασίλειον της Ελλάδος

Ιερά Μητρόπολις Λευκάδος & Ιθάκης

 

 

Αρ.Πρωτ. 851

Εγκ.148

 

Προς

Τους Αιδ. Ιερείς της καθ’ ημάς Ι. Μητροπόλεως

 

Α’

Και πάλιν, ευλαβέστατοι Ιερείς της καθ’ ημάς Ι. Μητροπόλεως κατά το έτος τούτο, η Εκκλησία ημών απεφάσισε να Σας αναθέση την εκπλήρωσιν του υψίστου Εθνικού σκοπού τον οποίονεπιδιώκει, ο καθ’ άπασαν την χώραν διενεργούμενος έρανος, μεταξύ των ευσεβών Χριστιανών ελευθέρων Ελλήνων, υπέρ ενισχύσεως του έργου της Πανελληνίου Επιτροπής Αυτοδιαθέσεως της Κύπρου μας, εις την οποίαν Πρόεδρος τυγχάνει ο Αρχηγός της Ελληνικής Εκκλησίας Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Θεόκλητος και Μέλη εκπρόσωποι πασών των Τάξεων του Ελλην. Λαού.

Εις την υπ’ αριθ. 147 εγκύκλιον ημών, απευθυνομένην προς το ευσεβές πλήρωμα της Αγιωτάτης ημών Μητροπόλεως, επεξηγούμεν την ανάγκην της διενεργείας του εράνου τούτου.Εντελόμεθα δε όπως δώσητε πλήρη και εκτεταμένην δημοσιότητα ταύτης. Εκτός της αναγνώσεως αυτής κατά τας δύο προσεχείς Κυριακάς, αποστέλλομεν και έτερον αντίτυπον προς τοιχοκόλλησιν εις το κεντρικώτερον μέρος της ενορίας Σας. Επίσης διαδώσατε τα συνημμένα φέϋγ-βολάν, ώστε να μη μείνη κανείς ενορίτης Σας, που να μην γνωρίζη ότι την 15ην τρεχ. μηνός, θα διενεργηθή ο έρανος ούτος εις τας πόλεις Λευκάδος και Ιθάκης και την 16ην ιδίου μηνός εις πάντα τα χωρία και συνοικισμούς της Ιεράς ημών Μητροπόλεως. Τονίζομεν ιδιαιτέρως την σημασίαν την οποίαν έχει η έγκαιρος και με ενθουσιασμόν διαφώτησις των ευσεβών ενοριτών Σας. Εν ανάγκη επισκεφθήτε αυτούς κατ’ οίκον. Ενισχύσατέ τους το φρόνημα ότι η Κύπρος θα γίνη Ελληνική. Αλλά διά να γίνη τούτο, απαιτούνται θυσίαι. Οι αδελφοί μας εις την Κύπρον, θυσιάζουν τα πάντα διά την πολυπόθητον ελευθερίαν τους. Ημείς τι θα τους προσφέρομεν; Ηθικήν ενίσχυσιν. Η Πανελλήνιος όμως Επιτροπή Αυτοδιαθέσεως Κύπρου η οποία έχει αναλάβει όλον αυτόν τον αγώνα της ηθικής ενισχύσεως των αδελφών μας της Κύπρου, έχει ανάγκην υλικής ενισχύσεως διά να διαφώτιση την διεθνή Κοινήν γνώμην επί του δικαίου αιτήματος των Κυπρίων. Ο Εθνάρχης της Κύπρου Μακάριος αναχωρεί προσεχώς εις την Αμερικήν διά να ενισχύση διάτης παρουσίας του τα μέλη του ΟΗΕ, να λάβουν ευνοϊκήν απόφασιν διά το μέλλον της Κύπρου. Αυτήν όλην την εργασίαν καλείται ο Ελληνικός Λαός διά του οβολού του να ενισχύση.

Κατόπιν των ανωτέρω, έχομεν την γνώμην ότι θα καταβάλητε κάθε προσπάθειαν διά την πλήρη επιτυχίαν του εράνου τούτου. Προς τούτο παρέχομεν τας κάτωθι απαραιτήτους οδηγίας μας διά την διεξαγωγήν του εράνου.

 

Β’

Εις το έργον Σας αυτό καλούνται να Σας συνδράμουν οι κκ. Πρόεδροι των Κοινοτήτων. Δημοδιδάσκαλοι και λοιπά κατά την κρίσιν Σας ευϋπόληπτα της ενορίας σας μέλη, κυρίως δε μεταξύ των κυριών, άτινα βεβαίως με πάσαν προθυμίαν θα πρέπη να Σας βοηθήσουν εις το Έργον Σας.

Ημείς διά της παρούσης συγκροτούμεν εις εκάστην ενορίαν Επιτροπήν αποτελουμένην εκ του Αιδ. Εφημερίου ως Προέδρου και των κκ. Προέδρου Κοινότητος και Δημοδιδασκάλου. Η Επιτροπή αύτη θα συμπληρωθή διά των ως άνω μελών κατά την κρίσιν Σας. Οι κκ. Πρόεδροι των Κοινοτήτων και Δημοδιδάσκαλοι παρακαλούνται θερμώς όπως ενισχύσωσι εις το έργον τηςδιαφωτίσεως του Κοινού. Ζητήσατε την συνδρομήν πάντων όσων δύνανται και όσων θέλουν να σας βοηθήσουν.

 

Γ΄

Ο έρανος θα διεξαχθή εις χρήμα. Διά τούτο Σας αποστέλλομεν ορισμένον αριθμόν κουπονιών τα οποία θα παραλάβητε επί αποδείξει. Βεβαίως δεν θα αρνηθήτε εις ουδένα την προσφοράν του εις είδος. Μετά την λήξιν του εράνου και εντός μιας εβδομάδος, οι Εφημέριοι υποχρεούνται να προσκομίσωσιν αυτοπροσώπως εις το Γραφείον της Ιεράς Μητροπόλεως τα εις χείρας τωνυπόλοιπα κουπόνια και την αξίαν των διατεθέντων κουπονιών. Το αντίτιμον των εκποιηθησομένων ειδών υπό της Επιτροπής, θα δικαιολογηθεί διά κουπονιών. Ιδιαιτέρως εις Ιθάκην η παράδοσις θα γίνη εις Αρχιερατικόν Επίτροπον πόλεως Ιθάκης, εντός της αυτής προθεσμίας, όστις θα υποβάλη ημίν γενικόν λογαριασμόν εις Λευκάδα το ταχύτερον.

 

Δ’

Ως και ανωτέρω αναγράφομεν, ημέρα διενεργείας του εράνου ωρίσθη η 15η τρεχ. μηνός Νοεμβρίου διά τας πόλεις Λευκάδος και Ιθάκης και η επομένη 16 διά πάσας τας Κοινότητας της Ιεράς ημών Μητροπόλεως. Ουχ ήττον, οι ιερείς οίτινες εφημερεύουσι και εις άλλας Κοινότητας ή Συνοικισμούς και δεν θα προφθάσουν να διεξαγάγουν τον έρανον κατά την Κυριακήν 16ην, θα διενεργήσουν αυτόν εντός το πολύ δύο Κυριακών. Εις τους Αιδ. Εφημέριους των πόλεων Λευκάδος και Ιθάκης θα δοθούν ιδιαίτεραι οδηγίαι ως προς την διενέργειαν του εράνου. Ευθύς ωςπεριέλθει Υμίν η παρούσα, παρακαλούμεν όπως συγκαλέσητε την Επιτροπήν ως ανωτέρω ελέχθη, προς λήψιν αποφάσεων περί του καλλιτέρου τρόπου διενεργείας του εράνου, διά την επιτυχίαν του οποίου, επαφιέμεθα τόσον εις τας ενεργείας Υμών και των μελών της Επιτροπής, όσον και τα εθνικά και πατριωτικά αισθήματα πάντων των πνευματικών ημών τέκνων, των ευσεβών Χριστιανών της καθ’ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως.

 

Η Χάρις του Παναγίου Πνεύματος

είη μετά πάντων Υμών

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

Πρόεδρος της Τοπικής Επιτροπής

Αυτοδιαθέσεως Κύπρου

† Ο Λευκάδος και Ιθάκης ΔΩΡΟΘΕΟΣ[2].

 

 

 

Σημειώσεις:

1.  Αρχείο Ιεράς Μητροπόλεως.
2.  Αρχείο Ιεράς Μητροπόλεως.

 

 

Πηγή: Γερασίμου Ζαμπέλη Πρεσβυτέρου, Δωρόθεος Παλλαδινός – Μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης (1888-1977) – Ο «Άγγελος» της τοπικής μας Εκκλησίας, Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης, Λευκάδα 1999.