Ορθόδοξη πίστη

Ρόδον το Αμάραντον, το Ρόδο της Ιεριχούς, το Ρόδο της Παναγίας!

21 Ιουλίου 2015

Ρόδον το Αμάραντον, το Ρόδο της Ιεριχούς, το Ρόδο της Παναγίας!

to_athanato_rodo_ths_nekranastasis_Sophia_Drekou_Aenai_EpAnastasi

Εικόνα της Παναγίας το «Ρόδον το Αμάραντον» βρίσκεται στους Αγίους Τόπους, 
στο Παρεκκλήσιο της Μαρίας της Μαγδαληνής (ή Mη Μου Άπτου).
Ρόδον το Αμάραντον. Το Ρόδο της Ιεριχούς, το Ρόδο της Παναγίας!
Σοφία Ντρέκου
Ρόδον το Αμάραντον. Το Ρόδο της Ιεριχούς, το Ρόδο της Παναγίας, το Αθάνατο Ρόδο της Νεκρανάστασης. Είναι ένα φυτό που συμβολίζει την αιωνιότητα και το άφθαρτο, αθάνατο της ψυχής! «Ρόδον τὸ ἀμάραντον, χαῖρε, ἡ μόνη βλαστήσασα, τὸ μῆλον τὸ εὔοσμον, χαῖρε, ἡ τέξασα, τὸ ὀσφράδιον τοῦ πάντων Βασιλέως, χαῖρε, ἀπειρόγαμε, κόσμου διάσωσμα.»[1] Όση θεολογία υπάρχει στους ύμνους της Εκκλησίας μας δεν την ξέρουν όλοι μαζί οι θεολόγοι και μη του κόσμου.

Εἱρμὸς Α’ Ὠδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου.
«Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ κιβωτῷ ψαυέτω μηδαμῶς χεὶρ ἀμυήτων· χείλη δὲ πιστῶν τὴ Θεοτόκῳ ἀσιγήτως φωνὴν τοῦ ἀγγέλου ἀναμέλποντα, ἐν ἀγαλλιάσει βοάτω· Ὄντως ἀνωτέρα πάντων ὑπάρχεις, Παρθένε ἁγνή».Μεταγραφή από τον Φώτη Κόντογλου
«Ἐσένα ποὺ εἶσαι ζωντανὴ κιβωτὸς τοῦ Θεοῦ, ἂς μὴ σὲ ἀγγίζει ὁλότελα χέρι ἄπιστο, ἀλλὰ χείλια πιστὰ ἂς ψάλλουνε δίχως νὰ σωπάσουνε τὴ φωνὴ τοῦ ἀγγέλου (ὁ ὑμνωδὸς θέλει νὰ πεῖ τὴ φωνὴ τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, ποὺ εἶπε «εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξί») κι ἂς κράζουνε: «Ἀληθινά, εἶσαι ἀνώτερη ἀπ᾿ ὅλα Παρθένε ἁγνή».[2]
Δικό μας είναι το Ρόδον το Αμάραντον
Στα πέλαγα ταξιδεύουνε λογής-λογής καράβια και καΐκια πώχουνε γραμμένο απάνω στο μάγουλο τους το γλυ­κύτατο τ’ όνομα της. Ω! Αληθινά δική μας είναι η Παναγία, δικό μας είναι το Ρόδον το Αμάραντον! Ποιος θα μπορούσε να την υμνήσει όπως την υμνολογήσανε οι υμνωδοί της Εκκλησίας μας; Αρχαγγελικές σάλπιγγες θαρρείς πώς ακούγονται παντού, με ύψος και με σεμνότητα, μ’ ένα κάλλος πνευματικό που βρίσκεται μονάχα στην Ορθοδοξία. Στον Εσπερινό της παραμονής ψέλνουνε τούτα τα τροπάρια που γεμίζουνε την ψυχή μας με κάποιον αγιασμένον ενθουσιασμό: «Ω του παραδόξου θαύματος! Η πηγή της ζωής εν μνημείω τίθεται, και κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται. Ευφραίνου, Γεσθημανή, της Θεοτόκου το άγιον τέμενος. Βοήσωμεν οι πιστοί, τον Γαβριήλ κεκτημένοι ταξίαρχον Κεχαριτωμένη χαίρε, μετά σου ο Κύριος, ο παρέχων τω κοσμώ δια σου το μέγα έλεος.»[3]
[…] τι να πει κανείς, ή τι να πρωτοπεί και πώς να το πει, χωρίς τον κίνδυνο μην είναι λίγο ή λειψό ή άπρεπα ειπωμένο· γιατί ο Σίμων Kαράς δεν είναι βουνό να τ’ ανεβείς και να το περπατήσεις, μήτε πέλαγος να το διαβείς και να το περιπλεύσεις, μήτε στοιχειό μήτε άνθρωπος σαν κι εμάς να πας κοντά και ν’ αναμετρηθείς μαζί του, να τον γνωρίσεις απ’ την καλή και να το μολογήσεις. O Σίμων Kαράς είν’ άλλος άνθρωπος· αλλοιώς ψηλός κι αλλοιώς πλατύς κι αλλοιώς καλός κι ωραίος’!»[4]
♪♫ Ρόδον το αμάραντον, ήχος τέταρτος σε μέλος Βαλασίου ιερέως
και νομοφύλακος (έζησε στο β’ μισό του 17ου αιώνα).
Ψάλλουν Σίμων Καράς – βυζαντινός χορός «Τρόπος» ♪♫
ΠΑΝΑΓΙΑ ΡΟΔΟΝ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ
«Ρόδον το αμάραντον, χαίρε, η μόνη βλαστήσασα…»

Ο ύμνος αυτός των Χαιρετισμών χρησιμοποιεί σαν εικόνα ένα λουλούδι με το ωραιότερο άρωμα: Το ρόδο, δηλ. την τριανταφυλλιά. Η Παναγία είναι η Τριανταφυλλιά, απ’ όπου βλάστησε το Τριαντάφυλλο που λέγεται Χριστός.

Ο Χριστός είναι «Το Ρόδον Το Αμάραντον». Όποιος πλησιάζει τον Χριστό αισθάνεται μία ουράνια ευωδία. Το λέει ο απόστολος Παύλος: «Χριστού ευωδία εσμέν τω Θεώ εν τοις σωζομένοις» (Β’ Κορ. 2,15).

Ιησούς! Το ρόδον της σωτηρίας. Βλάστησε στη στείρα γη. Ο Χριστός είναι ρόδο, τριαντάφυλλο, εκ Παρθένου. Και τα ωραιότερα λουλούδια της γης είναι μολυσμένα από το μόλυσμα της αμαρτίας. Ένα λουλούδι είναι απόλυτα αμόλυντο: Ο Ιησούς Χριστός. Και αυτό γιατί γεννήθηκε από Παρθένο, χωρίς το κληρονομικό μόλυσμα του προπατορικού αμαρτήματος.

Και η Παρθένος Μητέρα είναι «ρόδον το αμάραντον», που φανερώνει το αμόλυντον και καθαρόν της Παρθένου. Ο Θεός έψαχνε να βρει ευωδία στον κόσμο, μα πουθενά. Παντού η δυσοσμία της αμαρτίας. Και ξαφνικά, να, βρίσκει ένα λουλούδι. Είναι μοναδικό. Μοσχοβολά. Ήταν η Μαρία η Παρθένος. Μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο χωρίς μολυσμό, πεντακάθαρη. Παναγία. Ρόδο, τριαντάφυλλο, φυτρωμένο στο βράχο, από τη στείρα Άννα.

Την είδε ο Θεός και οσφράνθηκε το άρωμα της αρετής της. Γι’ αυτό λέγεται «το οσφράδιον του πάντων Βασιλέως».

Όλα τα λουλούδια κάποτε μαραίνονται. Και μάλιστα γρήγορα. Και η ζωή του ανθρώπου ένα λουλούδι είναι που μαραίνεται. Ένα λουλούδι δύο χιλιάδες τώρα χρόνια παραμένει αμάραντο και θα παραμένει στους αιώνες: Η αειπάρθενος Παναγία. Ούτε ο χρόνος μπορεί να την μαράνει. Ούτε οι βλασφημίες των άσεβων μπορούν να την μολύνουν.

Ο κάθε πιστός μπορεί να γίνει Ρόδο. Η περίοδος του δεκαπενταυγούστου αποβλέπει στο να ευωδιάσουμε. Πώς; Με τη μετάνοια και τη νηστεία. Ο ιερός Χρυσόστομοςονομάζει μύρο τη νηστεία: «Στήθι εγγύς του νηστεύοντος και μετέλαβες αυτού ευθέως της ευωδίας· μύρον γαρ έστιν ο νηστεύων πνευμα­τικόν, και διά των οφθαλμών, και διά της γλώττης, και διά πάν­των εμφαίνων την της ψυχής ευταξίαν».

Ας απολαύσουμε τα ρόδα της χάριτος της Παρθένου Παναγίας, του Θεανθρώπου γλυκύτατου Ιησού και της γλυκείας ζωής της Εκκλησίας. Για να φθάσουμε στο γλυκύ παράδεισο.

H Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου του Αμαράντου Ρόδου, εορτάζει στις 3 Απριλίου εκάστου έτους. «Ρόδον το αμάραντον, χαίρε, η μόνη βλαστήσασα…»[5]

to-athanato-rodo-tis-nekranastasis«Sophia Drekou»Aenai-EpAnastasi1
Εικόνα «Ρόδον Το Αμάραντον» Ρωσικής τεχνοτροπίας
ΘΕΟΤΟΚΙΟΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
Τὸ Δογματικὸν – Ἦχος πλ. δ’

 

Πῶς σε μακαρίσωμεν Θεοτόκε; πῶς δὲ ἀνυμνήσωμεν ὑπερευλογημένη, τὸ ἀκατάληπτον μυστήριον τῆς κυοφορίας σου; Τῶν αἰώνων γὰρ ὁ ποιητής, καὶ τῆς ἡμετέρας δημιουργός φύσεως; τὴν ἰδίαν εἰκόνα οἰκτείρας, καθῆκεν ἑαυτόν, εἰς κένωσιν τὴν ἀνεξιχνίαστον, ὁ ὢν ἐν τοῖς ἀΰλοις κόλποις τοῦ Πατρός, ἐν μήτρᾳ σου ἁγνὴ κατεσκήνωσε, καὶ σάρξ ἀτρέπτως ἐγένετο ἐκ σοῦ, ἀπειρόγαμε, μείνας, ὅπερ ὑπῆρχε φύσει, Θεός.

Διὸ αὐτὸν προσκυνοῦμεν, Θεὸν τέλειον, καὶ ἄνθρωπον τέλειον, τὸν αὐτὸν ἐν ἑκατέρᾳ μορφῇ· ἑκατέρα γὰρ φύσις ἐστὶν ἐν αὐτῷ ἀληθῶς, διπλᾶ δὲ πάντα κηρύττομεν, τὰ φυσικὰ αὐτοῦ ἰδιώματα, κατὰ τὴν διπλόην τῶν οὐσιῶν, δύο σέβοντες τάς ἐνεργείας, καὶ τὰ θελήματα.

Ὁμοούσιος γὰρ ὢν τῷ Θεῷ καὶ Πατρί, αὐτεξουσίως θέλει, καὶ ἐνεργεῖ ὡς ἄνθρωπος. Αὐτὸν ἱκέτευε, σεμνὴ παμμακάριστε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.[6]

Τῶν οὐρανίων ταγμάτων, τὸ ἀγαλλίαμα,
τῶν ἐπὶ γῆς ἀνθρώπων, κραταιὰ προστασία,
ἄχραντε Παρθένε, σῶσον ἡμᾶς,
τοὺς εἰς σὲ καταφεύγοντας,
ὅτι ἐν σοὶ τὰς ἐλπίδας μετὰ Θεόν,
Θεοτόκε ἀνεθέμεθα. [7]to-athanato-rodo-tis-nekranastasis«Sophia Drekou»Aenai-EpAnastasi2

Οδυσσέας Ελύτης, «Το Αξιον Εστί», Ι’

Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν
και χαρές ανείδωτες με σκιάσανε
οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων
μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο

Στ’ ανοιχτά του πελάγου με καρτέρεσαν
Με μπομπάρδες τρικάταρτες και μου ρίξανε
αμαρτία μου να `χα κι εγώ μιαν αγάπη
μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο

Τον Ιούλιο κάποτε μισανοίξανε
τα μεγάλα μάτια της μες στα σπλάχνα μου
την παρθένα ζωή μια στιγμή να φωτίσουν
μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο [8]

Πηγές
1. Α’ Ὠδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου.
2. Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου – «Ἐπὶ σοὶ Χαίρει, Κεχαριτωμένη. Πᾶσα ἡ κτίσις» (Ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου). Ἀπό τὸ περιοδικὸ «Ἑλληνικὴ Δημιουργία», τ. 37, 1949
3. Απόσπασμα από το κείμενο με τίτλο: «Η Παναγία και ο Λαός» του Φώτη Κόντογλου. Από το βιβλίο «Παναγία και Υπεραγία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΜΟΣ.
4. «Σίμων Καράς – O τελευταίος των μεγάλων δασκάλων του Γένους, ο τελευταίος των Bυζαντινών» Νίκος Διονυσόπουλος, Περιοδικό, Δίφωνο, 1999
5. Ορθόδοξος συναξαριστής www.saint.gr
6. Από τον όρθρο και την θεια λειτουργία Κυριακής αγίων πάντων
7. Θεοτοκίον Ήχος α’, Απόστιχο Εσπερινού της Δευτέρας
8. Από το ποίημα «Το Άξιον Εστί» Ι’ (1949) Γράφτηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη το 1959 και εκδόθηκε έναν χρόνο αργότερα, ενώ εν πολλοίς ήταν αυτό που χάρισε στον δημιουργό του το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979.
ΚΑΛΟΦΩΝΙΚΟΣ ΕΙΡΜΟΣ ‘ΡΟΔΟΝ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ’
ΗΧΟΣ Δ’ ΑΓΙΑ – ΜΕΛΟΣ ΜΠΑΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΕΩΣ
ΨΑΛΛΕΙ Ο ΚΩΝ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

Της αγάπης αίματα

https://www.youtube.com/watch?v=vjwLL5y2Q-s

Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Μικτή Χορωδία της Θάλειας Βυζαντίου.

Οδυσσέας Ελύτης, απόσπασμα από «Το άξιον εστί» Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν και χαρές ανείδωτες με…

      https://www.youtube.com/watch?v=Kb3-dmQRWSs

    1. Άξιον Εστί – Της Αγάπης αίματα

      Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης
      Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
      Ερμηνεύει: Γιάννης Κότσιρας

https://www.youtube.com/watch?v=YkshroBQn2E

Εσύ, ο έσω αμόλυντος άνεμος
Εσύ, των εποχών το ποθητό συνονθύλευμα
Εσύ, η του φωτός άμορφη περιέλιξη
Ο έσχατος ασπασμός της αγάπης