O Όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ

Α. Περί Θεού.

Ο Θεός είναι φωτιά που θερμαίνει και φλογίζει την καρδιά. Αν νοιώσουμε λοιπόν στην καρδιά μας ψυχρότητα, ας επικαλεσθούμε τον Κύριο για να έρθει να μας θερμάνει εμπνέοντάς μας αγάπη προς Αυτόν και πρός τον πλησίον.

Οι πατέρες έλεγαν: Αναζήτησε τον Κύριο, αλλά μην ερευνάς περίεργα που βρίσκεται. Όπου βρίσκεται ο Θεός, εκεί δεν υπάρχει κακό. Όσα προέρχονται από τον Θεό είναι ειρηνικά και ωφέλιμα και οδηγούν τον άνθρωπο στην αυτομεμψία και την ταπείνωση.

Ο Θεός φανερώνει την φιλανθρωπία Του όχι μόνο όταν κάνουμε το καλό, αλλά και όταν Τον προσβάλλουμε και Τον παροργίζουμε με τις αμαρτίες μας. Πόσο μακρόθυμα υπομένει τα παραπτώματά μας! Αλλά και όταν τιμωρεί, με πόση συμπάθεια τιμωρεί!

Ο Θεός είναι βέβαια δίκαιος, αλλά συνήθως η δικαιοσύνη Του δεν φαίνεται στη ζωή μας… Ο Δαβίδ τον ωνόμαζε δικαιοκρίτη. Ο Υιός Του όμως μας έδειξε ότι ο Θεός είναι περισσότερο αγαθός και εύσπλαγχνος. Αν και είμαστε αμαρτωλοί, ήρθε και σταυρώθηκε για μας!

Όσο ο άνθρωπος προχωρεί στην αρετή, τόσο περισσότερο βαδίζει στα ίχνη του Κυρίου, ο οποίος στον μέλλοντα αιώνα θα του φανερώσει το πρόσωπό Του. Οι δίκαιοι, όσο ζουν σ’ αυτή τη γη, Τον βλέπουν σαν σε κάτοπτρο. Στην άλλη όμως ζωή θα Τον δουν όπως ακριβώς είναι.

Αν δεν γνωρίσεις τον Θεό, δεν θα μπορέσεις να Τον αγαπήσεις. Για να Τον αγαπήσεις πρέπει να Τον γνωρίσεις. Γιατί η γνώση του Θεού προηγείται της αγάπης Του.

Όταν είσαι χορτάτος, μη συλλογίζεσαι τα έργα του Θεού. Πώς μπορείς με γεμάτο στομάχι να εξιχνιάσεις τα θεία μυστήρια;

Β. Η αγάπη πρός τον Θεό.

Όποιος απέκτησε την τέλεια αγάπη προς τον Θεό, ζει σ’ αυτή τη ζωή σαν να μην υπάρχει. Είναι ξένος για τα γήϊνα και περιμένει ανυπόμονα τα αιώνια. Έχει αλλοιωθεί ολόκληρος από την αγάπη του Θεού και δεν δεσμεύεται από καμία άλλη αγάπη.

Όποιος αγαπά τον εαυτό του, δεν μπορεί να αγαπά τον Θεό. Όποιος χάριν της αγάπης του Θεού δεν αγαπά τον εαυτό του, εκείνος αγαπά τον Θεό.

Αυτός που αγαπά πραγματικά τον Θεό θεωρεί τον εαυτό του ξένο και πάροικο στη γη αυτή. Και τούτο, γιατί προσπαθώντας να ενώσει νου και καρδιά με τον Θεό αφοσιώνεται μόνο σ’ Αυτόν.

Ψυχή που αγάπησε ολοκληρωτικά τον Θεό, κι όταν ακόμη χωρίζεται από το σώμα, δεν θα φοβηθεί τον εναέριο άρχοντα. Θα πετάξει μαζί με τους αγγέλους σαν από ξένη χώρα στην ουράνια πατρίδα της.

Γ. Ο φόβος του Θεού.

Όποιος αποφασίσει να ζήσει πνευματική ζωή, πρώτα απ’ όλα πρέπει να αποκτήσει τον φόβο του Θεού, που είναι η αρχή της σοφίας.

Στον νου του ας είναι πάντα τυπωμένα τα προφητικά λόγια: « Δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω και αγαλλιάσθε αυτώ εν τρόμω» (Ψαλ. 2,11).

Ο άνθρωπος αυτός πρέπει να αντιμετωπίζει με πολλή προσοχή και ευλάβεια κάθε τι ιερό. Αν όμως ζεί με αμέλεια, τότε θα επαληθευθεί ο προφητικός λόγος: « Επικαταράτος πας ο ποιών τα έργα του Κυρίου αμελώς» ( Ιερ. 31, 10).

Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή, γιατί η θάλασσα- η καρδιά με τους λογισμούς και τις επιθυμίες- πρέπει να καθαρισθεί, είναι μεγάλη και ευρύχωρη. « Εκεί ερπετά, ων ουκ έστιν αριθμός, ζώα μικρά μετά μεγάλων» ( Ψαλ. Ργ, 25). Δηλαδή, μέσα σ’ αυτήν φωλιάζουν λογισμοί μάταιοι, ψεύτικοι και ακάθαρτοι, γεννήματα των πονηρών πνευμάτων.

«Φοβου τον Θεόν, λέει ο σοφός, και τας εντολάς αυτού φύλαττε» (Εκκλ. 12, 13). Όταν τηρείς τις εντολές, σε κάθε σου έργο θα είσαι δυνατός και όλα τα έργα σου θα γίνωνται πάντα καλά. Θα τα κάνεις όλα καλά από φόβο και αγάπη πρός τον Θεό. Τον διάβολο μην τον φοβάσαι. Όποιος φοβάται τον Θεό, κατανικά τον διάβολο. Γι’ αυτόν ο διάβολος είναι ανίσχυρος.

Υπάρχουν δύο μορφές θείου φόβου: Κατά την πρώτη, επειδή φοβάσαι τον Θεό δεν κάνεις το κακό, ενώ κατά την δεύτερη, επειδή φοβάσαι τον Θεό κάνεις το καλό.

Κανείς όμως δεν μπορεί να αποκτήσει τον θείο φόβο, αν δεν ελευθερωθεί από όλες τις βιοτικές μέριμνες. Τότε ο νους κινείται από τον φόβο του Θεού και ελκύεται στην αγάπη της αγαθότητος Του.

Δ. Η πολυλογία.

Η πολυλογία είναι αρκετή να διασπάσει την ψυχική ειρήνη ενός πνευματικού ανθρώπου.

Το λυπηρότερο απ’ όλα είναι ότι η πολυλογία μπορεί να σβήσει τη φωτιά, που ήλθε ο Κύριος να ανάψει στη γή της ανθρώπινης καρδιάς. « Τίποτε δεν σβήνει τόσο τη φωτιά που ανάβει το Άγιον Πνεύμα στην καρδιά για τον αγιασμό της ψυχής, γράφει ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος, όσο η συναναστροφή, η πολυλογία και η συζήτησις, εκτός αν γίνεται με πνευματικούς αδελφούς και έχει σαν περιεχόμενο την γνώση του Θεού και την προσέγγιση μας σ’ Αυτόν»…

Απομάκρυνε λοιπόν την πολυλογία, για να προφυλάξεις την ψυχή σου.
«Ανήρ φρόνιμος ησυχίαν άγει» ( Παροιμ. 11, 12). « Όποιος φυλάσσει το στόμα του, φυλάσσει τη ψυχή του» ( Παροιμ. 13, 3).

 

Πηγή: Αρχιμ. Τιμοθέου, Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ, Εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός-Αττικής 1988, σ.321 κ.εξ. αποσπάσματα.