Άγιοι - Πατέρες - ΓέροντεςΟρθόδοξη πίστη

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: Ο αόρατος πόλεμος (μέρος 4ο)

4 Μαρτίου 2020

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: Ο αόρατος πόλεμος (μέρος 4ο)

Η απάτη που χρησιµοποιεί ο εχθρός, για εκείνους που νοµίζουν ότι βαδίζουν στην τελειότητα

guido_reni_031

 

Όταν ο εχθρός δεν µπορή να νικήση ούτε αυτούς που έχουν εξαρτηθή απο την αµαρτία, ούτε αυτούς που ζητάνε να ελευθερωθούν από αυτήν, όπως παραπάνω είπαµε, τότε τρέχει ο πονηρός στους ενάρετους και πολεµάει σαν πανούργος να τους κάνη να λησµονήσουν τους εχθρούς, που είναι κοντά τους και έµπρακτα τους πολεµούν και τους βλάπτουν, να επιθυµούν όµως και να φαντάζωνται πάνω απο την δύναµί τους τα υψηλά και µεγάλα * και πριν από τον κατάλληλο καιρό να έχουν αποφασιστικούς σκοπούς, για να φθάσουν στην τελειότητα. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα το να µη φροντίζουν αυτοί για τίς πληγές, µε τίς οποίες είναι πληγωµένοι, αλλά, νοµίζοντας αυτές τίς επιθυµίες και αποφάσεις της τελειότητας σάν να ήταν έργα και πράγµατα, υπερηφανεύονται µε διαφόρους τρόπους. Οπότε, µη θέλοντας να υποφέρουν στην πράξι κάτι το αντίθετο, ούτε το παραµικρό εµπόδιο ή ένα µικρό λόγο, χάνουν µετά απο αυτό τον καιρό τους σε µεγάλες µελέτες αποφάσεων, αποφασίζοντας δηλαδή µε το νου τους, να υποφέρουν µεγάλες δοκιµασίες για την αγάπη του Θεού. Και επειδή, όταν παίρνουν τίς φαντασµένες αυτές αποφάσεις, δεν αισθάνονται καµµία θλίψι και αντίθεσι στο σώµα τους, γι’ αυτό νοµίζουν οι ταλαίπωροι ότι βρίσκονται στό ύψος εκείνων των εναρέτων, που υποφέρουν µεγάλες δοκιµασίες έµπρακτα. και δεν γνωρίζουν, πως άλλα είναι τα λόγια και οι αποφάσεις και άλλα είναι τα έργα και η πραγµατικότητα.

Λοιπόν, αν θέλης να αποφύγης, αδελφέ, αυτή την απάτη, αποφάσισε να πολεµάς µε τους εχθρούς, που σε πολεµούν πραγµατικά και απο κοντά και έτσι θα γνωρίσης φανερά, αν οι αποφάσεις που παίρνεις, είναι αληθινές ή ψεύτικες· δυνατές ή αδύνατες· και έτσι θα βαδίσης στην αρετή και την τελειότητα, µέσα απο τον δοκιµασµένο ασφαλή και βασιλικό δρόµο.

*Γνώριζε, λοιπόν, αγαπητέ, ότι από έξι µέρη µας πολεµούν οι δαίµονες, όπως λέγουν οι Πατέρες και µάλιστα ο άγιος Μελέτιος ο Οµολογητής· από πάνω και κάτω, από δεξιά και αριστερά και από εµπρός και από πίσω.
Και από επάνω είναι οι υπερβολές που είναι πάνω από την δύναµί µας που κάνοµε για την αρετή· από κάτω οι ελλείψεις που έχοµε στην ίδια αρετή από την αµέλειά µας· (γι’ αυτό είπαν οι Πατέρες ότι τα άκρα είναι των δαιµόνων)·

Και δεξιά λέγονται, όταν οι δαίµονες µε δεξιά αιτία και πρόφασι του καλού, µας ρίχνουν στο κακό· αριστερά, όταν από φανερή αιτία του κακού, µας κάνουν να αµαρτάνωµε. Και από µπροστά, όταν οι δαίµονες µας πολεµούν µε τους λογισµούς και ενθυµήσεις των πραγµάτων που πρόκειται να έλθουν· από πίσω, όταν µας πολεµούν µε τις ενθυµήσεις και προλήψεις των περασµένων πραγµάτων.

Και γενικά, όλοι οί πονηροί λογισµοί προσβάλλουν την ψυχή εσωτερικά ή εξωτερικά· και εσωτερικά την προσβάλλουν ή µε ιδέα και εικόνα που τυπώνεται θεωρητικά στην φαντασία, ή µε τον ενδιάθετο λόγο της καρδιάς που τυπώνεται ουσιαστικά στην ίδια την φαντασία. Εξωτερικά την προσβάλλουν δια µέσου των αισθητών αντικειµένων των πέντε αισθήσεων, δηλαδή µε τα ορατά πράγµατα, τα ακουστά, τα οσφρητά, τα απτά και τα γευστικά· (σχετικά µε αυτά βλέπε στο κγ΄ κεφάλαιο: Πως πρέπει να διορθώνουµε τις αισθήσεις µας).

Τα αίτια των εσωτερικών και εξωτερικών κινουµένων λογισµών είναι τρία· πρώτα οι δαίµονες, δεύτερον τα πάθη, δηλαδή οι πληγές που δεχθήκαµε στην καρδιά µας µε την έξι προαιρετικά, ή µισώντας κάποιο πράγµα, ή αγαπώντας αυτό µε εµπάθεια· και τέλος η διεφθαρµενη κατάστασις της ανθρωπίνης φύσεως.

Εναντίον των εχθρών εκείνων, που δεν σε ενοχλούν πρός το παρόν, δεν σε συµβουλεύω να κάνης πόλεµο, πάρα µόνο οταν πιθανά αµτιληφθής οτι µε την πάροδο του χρόνου θα σε πολεµήσουν. Γιατί µε την πρόγνωσι και την προµελέτη µπορείς να προετοιµασθής µε γενναίες αποφάσεις για να αντισταθής· και όταν έρθουν, µένουν άπρακτοι, αφου σε βρίσκουν προετοιµασµένο. Γι’ αυτό µη νοµίσης ποτέ οτι οι αποφάσεις σου πως να έγιναν και έργα και πράξεις κι αν ακόµη εξασκήθηκες στις αρετές για λίγο χρόνο µε τους κατάλληλους τρόπους· αλλά σε αυτά ας είσαι ταπεινός και να φοβάσαι τον εαυτό σου και την αδυναµία σου· και ελπίζοντας στο Θεό, τρέξε σε αυτόν µε συχνές δεήσεις για να σε δυναµώνη και να σε φυλάη από τους κινδύνους και µάλιστα από κάθε µικρή υπόληψι και ελπίδα του εαυτού σου. Γιατί αν εσύ είσαι κατά αυτό τον τρόπο ταπεινός στον εαυτό σου, πιθανόν να µην είσαι ελεύθερος τελείως από κάποια µικρά ελαττώµατα (στα οποία σε αφήνει ο Θεός καµιά φορά για να σε κάνη να γνωρίσης την αδυναµία του εαυτού σου και για να φυλάξη σε σένα κάποιο καλό που έχεις), παρόλα αυτά, σου επιτρέπεται να επιθυµής και να παίρνης µεγάλες αποφάσεις, για να ανέβης σε ψηλότερο βαθµό τελειότητας.

 

Πηγή