Η υπεράσπιση του χριστουγεννιάτικου δένδρου
22 Δεκεμβρίου 2020
Πριν από μερικά χρόνια, κατά τη διάρκεια της χριστουγεννιάτικης περιόδου, ένα θρησκευτικό, τηλεοπτικό πρόγραμμα μου προκάλεσε το ενδιαφέρον. Στο πρόγραμμα συζητούσαν τους κινδύνους από τις αιρέσεις ιδιαίτερα στους νεαρούς. Βρέθηκα να συμφωνώ με τους συζητητές στις προειδοποιήσεις τους προς τους νέους για τους κινδύνους που περιέχει η ανάμιξή τους στην πνευματικότητα της « Νέας Εποχής».
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, ένας από τους προσκεκλημένους έκανε μια αναφορά που με εξέπληξε. « Και το χριστουγεννιάτικο δένδρο είναι παγανιστικό…» ανέφερε.
Το χριστουγεννιάτικο δένδρο παγανιστικό; Είναι δυνατόν κάτι που τόσοι πολλοί ενθουσιάζονται μαζί του να προέρχεται από το παγανιστικό μας παρελθόν; Παρόλη την εμπορικότητα της ιδέας, το χριστουγεννιάτικο δένδρο είναι κάτι που πολλοί από μας συνδέουν με την πρώιμη, παιδική μας ηλικία. Και ποιος δεν θυμάται την κάθοδο του προς το Χριστουγεννιάτικο δένδρο το πρωί των Χριστουγέννων; Σήμερα, τόσο το απολαμβάνουν που κάποιοι το στολίζουν από το Νοέμβριο! Το Χριστουγεννιάτικο δένδρο βρίσκει πάντοτε ένα χώρο στο σπίτι και των πιστών αλλά και των απίστων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η συνήθεια του Χριστουγεννιάτικου δένδρου εισήλθε στην Αμερική από τους Γερμανούς μετανάστες, αλλά από πού ακριβώς προήρθε για πρώτη φορά;
Το χριστουγεννιάτικο δένδρο δεν προέρχεται από την αρχαία Γερμανία. Το παρελθόν του βρίσκεται σε μια συνήθεια που έχει σχεδόν εξαφανιστεί από το Χριστιανισμό και το Λειτουργικό δράμα. Στο Μεσαίωνα, λειτουργικά θεάματα ή δράματα παρουσιάζονταν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από τη λειτουργία στις εκκλησίες της Δυτικής Ευρώπης. Τα παλαιότερα από αυτά σχετίζονταν με τα μυστήρια της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα. Αρχικά ήταν δραματοποιήσεις των λειτουργικών βιβλίων. Το πιο παλιό αφορά στη δραματοποίηση του Πάσχα « Ποιόν Ζητείς;»
Αυτές οι παραστάσεις αργότερα εξελίχθηκαν σε έργα Θαυμάτων και Ηθικής. Κάποια από αυτά σχετίζονταν με γεγονότα από τη ζωή πολύ γνωστών αγίων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνταν στις εισόδους των εκκλησιών. Παρόλο που αυτές οι λειτουργικές δραματοποιήσεις έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, Το Δράμα του Θείου Πάθους στη Γερμανία αποτελεί μια σύγχρονη αναβίωση αυτής της δραματικής μορφής.
Μια παραμονή Χριστουγέννων, ένα δράμα παρουσιάστηκε που είχε επίσης σχέση με τη γιορτή του Αδάμ και της Εύας στη Δυτική Εκκλησία. Το δράμα «Του Παραδείσου» αναφερόταν στην πολύ γνωστή ιστορία του Αδάμ και της Εύας στον Κήπο της Εδέμ. Το Δένδρο του Παραδείσου ή το Δένδρο της Γνώσεως ήταν το κεντρικό σημείο στο δράμα και ήταν φορτωμένο με μήλα.
Το Δένδρο του Παραδείσου είχε γίνει πολύ δημοφιλές στους Γερμανούς και σύντομα άρχισαν να στήνουν δένδρα στα σπίτια τους. Αρχικά τα στόλιζαν με ψωμάκια για να θυμούνται τη γιορτή των Ευχαριστιών. Αργότερα αυτά αντικαταστάθηκαν με διάφορα γλυκά. Επομένως, το Χριστουγεννιάτικο δένδρο δεν προέρχεται από το παγανιστικό παρελθόν μας, αλλά από τη Βίβλο και το δένδρο του Παραδείσου, στολισμένο με μήλα, τιμώντας τον Αδάμ και την Εύα στις 24 Δεκεμβρίου.
Το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δένδρο στήθηκε στο Στρασβούργο το 1605. Μέχρι το 1700, η συνήθεια αυτή διευρύνθηκε μεταξύ των Γερμανών και εισήχθη στην Αμερική από γερμανούς μετανάστες. Στην Αγγλία, έγινε δημοφιλές εξ αιτίας του Πρίγκιπα Αλβέρτου, του Γερμανού συζύγου της Βασίλισσας Βικτώριας.
Η χρήση των πράσινων δένδρων μπορεί να προέρχεται από τον Άγιο Βονιφάτιο του 8ου αιώνα , ο οποίος προσέφερε ένα πεύκο στο Άγιο Βρέφος για να αντικαταστήσει την βαλανιδιά του Οντίν. Ωστόσο το χριστουγεννιάτικο δένδρο όπως το γνωρίζουμε σήμερα δεν φαίνεται να είναι τόσο παλιό. Πρώτα παρουσιάστηκε στο αρχαίο Χριστιανικό δράμα της βιβλικής ιστορίας του Αδάμ και της Εύας.
Πόσο δικαιούμαστε, όμως, να χρησιμοποιούμε ένα πεύκο για τη γιορτή των Χριστουγέννων; Από πολύ νωρίς στην ζωή της Εκκλησίας, οι Χριστιανοί προσέφεραν στη λατρεία πολλά υλικά τα οποία δημιούργησε ο Θεός, όπως το νερό , το κρασί, λάδι, κεριά και θυμίαμα. Όλα αυτά είναι μέρος της δημιουργίας του Θεού. Είναι μέρος του κόσμου τον οποίο ο Χριστός ήρθε να σώσει. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να απορρίψει την υλική δημιουργία χωρίς να απορρίψει την ίδια την ανθρώπινη του πλευρά. Στη Γένεση, ο άνθρωπος είχε πάρει εξουσία πάνω στον υλικό κόσμο.
Τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε το μυστήριο της Ενανθρώπησης. Μυστηριωδώς ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος. Για να μας σώσει, ο Θεός έγινε ένας από μας. Η Ενανθρώπιση Του, επιβεβαιώνει τη σημασία τόσο του άνθρωπου όσο και ολόκληρης της δημιουργίας. « Τόσο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο….»
Μια Πίστη που θα προσπαθούσε να αποστασιοποιήσει τον εαυτό της από όλα τα υλικά στοιχεία, προσπαθώντας να βρει την απόλυτη πνευματική θρησκεία, παραβλέπει το πιο κεντρικό μυστήριο των Χριστουγέννων, το μυστήριο του Θεού που γίνεται άνθρωπος, το μυστήριο της Ενανθρωπίσεως. « Ο θεός πήρε σάρκα και έζησε ανάμεσά μας…» Χαρείτε με το Χριστουγεννιάτικο δένδρο σας.
Το κείμενο είναι του π. Daniel Daly. Η μετάφραση της Όλγας Κόκκινου
