Επιστήμες, Τέχνες & Πολιτισμός

Η δασκάλα που εφηύρε το πρώτο «ebook» το 1949 έμεινε στην αφάνεια.

9 Μαρτίου 2022

Η δασκάλα που εφηύρε το πρώτο «ebook» το 1949 έμεινε στην αφάνεια.

Η ιδέα των ebook δεν αποτελεί καινοτομία των τελευταίων χρόνων. Ο πρόγονός τους, η «μηχανική εγκυκλοπαίδεια», εφευρέθηκε τη δεκαετία του ’40 από μία γυναίκα, το όνομα της οποίας παραμένει στην αφάνεια. Για την Ισπανίδα Άνχελα Ρουίζ Ρόμπλες, κινητήριος δύναμη δεν ήταν τόσο η αγάπη για την επιστήμη και την καινοτομία, όσο η αγάπη για τα παιδιά και τη μάθηση.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στην ισπανική επαρχία του Λεόν το 1895, ανακάλυψε από μικρή την κλίση της. Μόλις τελείωσε το σχολείο, σπούδασε παιδαγωγικά. Παράλληλα εκπαιδεύτηκε σε χρήσιμες πρακτικές της εποχής, όπως η στενογραφία, η δακτυλογράφηση και η λογιστική. Από το 1917 ξεκίνησε να διδάσκει σε σχολεία. Σταδιακά ανελίχθηκε σε διευθυντικές θέσεις. Πέρα από ικανή και αφοσιωμένη εκπαιδευτικός, κέρδιζε την αγάπη των μαθητών της, που τη φώναζαν «κυρία Ανχελίτα».

Μηχανική Εγκυκλοπαίδεια

Η Ρουίζ κατοχύρωσε την πατέντα της μηχανικής εγκυκλοπαίδειας τον Δεκέμβριο του 1949.

Ήταν μία ιδέα που σχεδίαζε χρόνια.

Το σκεπτικό ήταν οι μαθητές της να κουβαλάνε όσο το δυνατόν λιγότερα βιβλία στο σχολείο. Η ίδια την περιέγραφε ως «μία συσκευή που συνδυάζει τη μηχανική, την ηλεκτρονική και την πίεση του αέρα για την ανάγνωση βιβλίων».

Ουσιαστικά, ήταν ένα είδος φορητού κινητοσκόπιου. Με την κατάλληλη χρήση του φωτός, λεπτές σελίδες με κείμενα γραμμένα σε πολλές κατευθύνσεις και μικρούς μοχλούς κύλισης, η «μηχανική εγκυκλοπαίδεια» περιείχε όλα τα απαραίτητα βιβλία που χρειάζονταν οι Ισπανοί μαθητές.

Η Ρουίζ κέρδισε βραβείο ευρεσιτεχνίας και η εφεύρεσή της χαρακτηρίστηκε ριζοσπαστική. Ωστόσο, η μαζική παραγωγή της απαιτούσε υψηλή χρηματοδότηση.

Η ξεχασμένη εφευρέτρια Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν πως ο λόγος που η Άνχελα Ρουίζ Ρόμπλες δεν βρήκε χρηματοδότηση για την καινοτόμα εφεύρεση, ήταν τα στερεότυπα της εποχής. Το γεγονός ότι ήταν γυναίκα, εκπαιδευτικός και ανύπαντρη μητέρα τριών παιδιών, ήταν ένας συνδυασμός που αποθάρρυνε πολλούς από το να την πάρουν στα σοβαρά. Άλλοι πιστεύουν ότι ήταν απλώς κακή συγκυρία.

Σε μία Ευρώπη που ακόμα πάσχιζε να συνέλθει από τον Β’ Παγκόσμιο, λίγοι προτίθεντο να πάρουν επιχειρηματικά ρίσκα. Έτσι, πέρα από τους επαίνους που έλαβε για την μηχανική εγκυκλοπαίδεια, η ιδέα δεν προχώρησε περαιτέρω.

Η ίδια συνέχισε το εκπαιδευτικό έργο της γράφοντας και κυκλοφορώντας πάνω από 15 βιβλία. Εφηύρε ακόμα, άλλες συσκευές σχετικές με τη στενογραφία και την διδασκαλία της ορθογραφίας.

Ως εφευρέτρια του πρώτου «ebook» όμως έμεινε στην αφάνεια. Σήμερα, η πρωτότυπη και μοναδική μηχανική εγκυκλοπαίδεια εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Λα Κορούνια.