Ιστορία, Αρχαιολογία, Παλαιογραφία, Στρατιωτικά & Εθνικά θέματαΚοινωνιολογικά (κοινωνική πρόνοια & οικογενειακά θέματα)

Ἡ πτώση τῆς Βασιλεύουσας (Ἀβραμόπουλος Πάνος M.Sc Δ/χὸς Μηχανικὸς Ε.Μ.Π.)

30 Μαΐου 2022

Ἡ πτώση τῆς Βασιλεύουσας (Ἀβραμόπουλος Πάνος M.Sc Δ/χὸς Μηχανικὸς Ε.Μ.Π.)

«Ἡ Ρωμανία κι ἂν πέρασεν, ἀνθεῖ καὶ φέρει κι ἄλλο».

Αἰῶνες μετὰ τὴν πτώση της ἡ βασιλεύουσα, στὶς καρδιές, τὸν νοῦ καὶ τὴν ψυχὴ τῶν Ἑλλήνων, ἀποτελεῖ τὸν κεντρικὸ ἀλυτρωτικὸ  πόθο τοῦ γένους. Ἐκφραζόμενο μέσα ἀπὸ τὰ χείλη τοῦ λαοῦ μας, μὲ παραδόσεις, δοξασίες, μύθους καὶ εὐχές. «Πάλι μὲ χρόνια μὲ καιρούς, πάλι δικά μας, θὰ ΄ναι» (Δημοτικὸ τραγούδι), «Ἡ Ρωμανία κι ἂν πέρασεν, ἀνθεῖ καὶ φέρει κι ἄλλο» (Δημοτικό του Πόντου), «Ὁ μαρμαρωμένος βασιλιὰς θὰ ξυπνήσει καὶ θὰ ἀπελευθερώσει τὴ Ρωμιοσύνη» (λαϊκὸς μύθος).

Καλώντας στὸν ὑπέρ πάντων ἀγώνα τοὺς ὑπερασπιστὲς τῆς βασιλεύουσας ὁ ἡρωικὸς αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος, κάλεσε μὲ ἀπαράμιλλη αὐτοθυσία καὶ ἠρωϊσμό, ὅλους τους κατοίκους τῆς πόλης, λαό, κλῆρο, ἀγρότες, ἐμπόρους καὶ ἀνθρώπους τῶν γραμμάτων, νὰ μὴν λυπηθοῦν τὴ ζωή τους καὶ νὰ πέσουν μαχόμενοι γιὰ τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τοῦ γένους, ποὺ γιὰ αἰῶνες ὑπῆρξαν ἡ πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ ἰκμάδα τοῦ λαοῦ μας, στὴν ἀχανῆ λεωφόρο τοῦ χρόνου. Καὶ μὲ τὸν πύρινο λόγο του ποὺ τρυποῦσε σὰν πύρινη ρομφαία τὶς καρδιὲς τῶν ἡρωικῶν ὑπερασπιστῶν τῆς πόλης, ἔθρεψε γιὰ αἰῶνες στὴν ἱστορικὴ συνείδηση καὶ τὴν μνήμη τοῦ λαοῦ μας, τὸ ὅραμα γιὰ τὴν ἀνάκτηση τῆς θρυλικῆς Ρωμανίας. Καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἡρωικὸ ὁρόσημο τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης, ἄντλησαν οἱ Ἕλληνες τὴν ἠθικὴ δύναμη στὰ χρόνια ποὺ τοὺς σκίαζε τὸ ἔρεβος καὶ ὁ «ἀπαραδειγμάτιστος ζυγὸς» τῆς ὀθωμανικῆς δουλείας, γιὰ νὰ ὀργανώσουν καὶ νὰ ὑλοποιήσουν τὸν ἀγώνα τῆς ἐθνεγερσίας. Τὸ ἐμπνευσμένο δημοτικὸ τραγούδι «Σώπασε κυρὰ Δέσποινα καὶ μὴ πολυδακρύζεις πάλι μὲ χρόνους, μὲ καιρούς, πάλι δικά μας θὰ ‘ναι», ἔγινε ἕνα παλίμψηστο ἀνάστασης τοῦ σκλαβωμένου γένους, προκειμένου νὰ ἀνακτήσει τὶς δυνάμεις του γιὰ τὴν ἐθνικὴ καὶ κοινωνική του ἐλευθερία. Καὶ ἀκόμα καὶ σήμερα, ποὺ περισσότερο ἀπὸ ποτὲ ἐπιβάλλεται ὁ ἑλληνισμὸς νὰ ἀνασυγκροτηθεῖ καὶ νὰ ἐξέλθει ἀπὸ τὶς ἐπικίνδυνες ἀτραποὺς τῆς ἠθικῆς καὶ πολιτικῆς χαύνωσης, στὶς ὁποῖες τὸν ὁδήγησαν ἡ εὐμάρεια τῆς ὕλης, ὁ ξέφρενος καταναλωτισμός, ὁ δεσποτισμὸς τῆς μηχανῆς καὶ ἡ ἠθική του ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὰ ἰδεώδη του ἔθνους, τὰ λόγια τοῦ ἐθνομάρτυρα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ἠχοῦν σὰν ἕνας νέος θούριος της ἐλευθερίας.Θὰ πεῖ στήν ἱστορική του ὁμιλία πρὸς τοὺς ὑπερασπιστὲς ὁ Παλαιολόγος «Τὸ δὲ τὴν Πόλιν σοι δοῦναι οὔτε ἐμὸν ἐστὶ οὒτ΄ἄλλου τινὸς τῶν κατοικούντων ἐνταύθα΄ πάντες γὰρ αὐτοπροαιρέτως ἀποθανούμεθα καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἠμῶν». Καὶ σὲ μετάφραση «Δὲν θὰ λυπηθοῦμε τὴ ζωή μας, ἀλλὰ ὅλοι, μὲ τὴ θέλησή μας θὰ πολεμήσουμε γιὰ τὴν πατρίδα μας, τὴν Πόλη, μέχρι θανάτου, γιατί δὲν ἔχουμε δικαίωμα, νὰ τὴν παραδώσουμε σὲ ἐσένα (Μωάμεθ), οὔτε ἐγὼ οὔτε κανεὶς ἄλλος ποὺ κατοικεῖ σ΄αὐτή».

Ἡ πτώση τῆς βασιλεύουσας καὶ συνακόλουθά τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας (Ρωμανίας) μπορεῖ νὰ θεωρεῖτο ἀναμενόμενη, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι ὑπέκοιτο καὶ αὐτὴ στοὺς νόμους τῆς φθορᾶς καὶ τῆς τριβῆς ἀπὸ τὸν πανδαμάτορα χρόνο, ὅλων τῶν μεγάλων ἱστορικὰ αὐτοκρατοριῶν, ποὺ χάνουν προϊόντος τοῦ χρόνου, τὴν ἐσωτερική τους συνοχή, τὴν ἐθνολογική τους ὁμοιογένεια, τὴν οἰκονομική τους αὐτοδυναμία, τὸ κοινὸ πολιτισμικό τους ὅραμα καὶ τὴν ἐθνικὴ παιδεία, ποὺ εἶναι τὰ κεντρικὰ στοιχεῖα συνοχῆς μίας μεγάλης γεωγραφικῆς-πολιτικῆς ἕνωσης αὐτοκρατορίας. Ἡ παράδοση καὶ ὁ πολιτισμὸς ὅμως τῶν ἀμιγῶς Ἑλλήνων τῆς πόλης, συνετέλεσαν στὸ νὰ ἀποτελέσουν τὰ χρόνια της τουρκικῆς σκλαβιᾶς, χρόνια ἠθικῆς δοκιμασίας τῶν Ἑλλήνων, ἐθνικῆς κριτικῆς γιὰ τὴν ἀναζήτηση τῶν πολιτισμικῶν σταθερῶν του γένους, μετάνοιας γιὰ τὴν ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸν μεγάλο ἐθνικὸ συνεκτικὸ ἱστὸ τῆς πίστης καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀφοῦ ὁ παπισμὸς εἶχε εἰσδύσει στὴν αὐτοκρατορία καὶ συνέβαλε στὴν ἀλλοτρίωση τῆς πίστης μας καὶ ἐν τέλει στὸ νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὴν ἠθικὴ μεγαλουργία τοῦ ’21 καὶ στὴν ἀνάκτηση τῆς ἐλευθερίας. Ὅμως ἀξίζει σήμερα αἰῶνες, μετὰ ἀπὸ τὸ μεγαλύτερο ἱστορικό μας ὁρόσημο, νὰ δοῦμε μὲ κριτικὴ ματιὰ τὰ γεγονότα ποὺ ὁδήγησαν στὴν πτώση τῆς βασιλεύουσας καὶ νὰ ἀποτελέσει αὐτὴ ἕνα διαχρονικὸ μήνυμα ἐθνικοῦ φρονιματισμοῦ τῶν Ἑλλήνων, γιὰ νὰ μὴν ἐνσκήψουν στὸ εὐγενὲς – ἀπὸ τὴν ἀδέκαστη ἱστορικὴ μοίρα – ἔθνος τῶν Ἑλλήνων καὶ ἄλλες συμφορές. Οἱ παράμετροι ποὺ συνετέλεσαν ἔτσι στὴν ἀποδόμηση τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ρωμανίας εἶναι :

(1) Τῆς ἅλωσης τῆς πόλης εἶχαν προηγηθεῖ μερικὰ δραματικὰ γεγονότα ποὺ «προετοίμαζαν» σταδιακὰ τὴν τραγωδία τοῦ γένους. Μὲ ἀφετηρία τὴν πρώτη πτώση τῆς πόλης στὴν ἀλήστου μνήμης Μάχη τοῦ Μαντζικὲρτ τὸ 1071 μ.Χ. εἶχε ἀπὸ τὸν 11ο αἰώνα στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Ἀνατολῆς, μὲ κέντρο τὴν Μικρὰ Ἀσία, κάνει δυναμικὰ τὴν ἐμφάνισή του τὸ Μουσουλμανικὸ τόξο, μὲ τὴν κατάκτηση μεγάλων χριστιανικῶν-Ὀρθόδοξων περιοχῶν, ἀπὸ τοὺς Σελτζούκους, Τούρκους. Καὶ τὸ γεγονὸς αὐτό, θὰ ἀκολουθηθεῖ ἀπὸ τὴν σύσταση τουρκικῶν κρατιδίων καὶ τὸν ἐπακόλουθο ἐξισλαμισμό τους, εἴτε ἐθελοντικά, εἴτε βίαια. Καὶ ὁ ἐθελοντικὸς ἐξισλαμισμός, ὅπως εὐλόγως θὰ ἀναρωτᾶται ὁ ἀναγνώστης, ἦταν ἀπόρροια τῆς ληστρικῆς φορολογίας, ποὺ ἐπέβαλαν οἱ βυζαντινοὶ μεγαλογαιοκτήμονες στὶς μικρὲς ἐλεύθερες ἰδιοκτησίες, εἴτε στὴν εἰδεχθῆ ἐξάρτηση, σὲ ὅσους ἦταν καθολικὰ ἐξαρτημένοι ἀπὸ αὐτούς. Γιὰ αὐτὲς τὶς κατηγορίες τῶν κατοίκων, ἡ ἐπιλογὴ τοῦ Ἰσλάμ, συνιστοῦσε λύτρωση ἀπὸ τὴν χυδαία ἐκμετάλλευση τὴν ὁποία ὑφίστατο, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ ἐπιλογὴ κρυφά τοῦ χριστιανισμοῦ, ἀφοῦ ὁ παπισμὸς εἶχε εἰσδύσει σὲ ὅλα τὰ ἐδάφη τῆς Ρωμανίας.

(2) Ἀκόμα ἐλάμβαναν χώρα πλῆθος ἀπὸ ἐπιγαμίες  μεταξὺ Τούρκων ἡγεμόνων καὶ Βυζαντινῶν πριγκιπισσῶν ἢ καὶ συμμαχίες μεταξὺ Βυζαντινῶν καὶ Τούρκων, ἐναντίον ἄλλων Χριστιανῶν καὶ Τούρκων, μὲ ἀποτέλεσμα μεσομακροπρόθεσμα νὰ ἀλλοτριωθεῖ τὸ ἑλληνοχριστιανικὸ ἰδεῶδες τῆς αὐτοκρατορίας, ποὺ ἀποτελοῦσε τὸν κεντρικὸ συνεκτικό της ἱστό.

(3) Ἐνῶ θὰ πρέπει ἐπίσης νὰ σημειώσουμε ὅτι στὰ χρόνια ποὺ προηγήθηκαν τῆς πτώσης τῆς βασιλεύουσας, πλῆθος ἀπὸ ἐμφύλιες συρράξεις γιὰ τὴν διεκδίκηση τοῦ αὐτοκρατορικοῦ θρόνου, ἀλλὰ καὶ ἐνδοχριστιανικοὶ πόλεμοι μεταξὺ τῶν λαῶν τῶν Βαλκανίων, μὲ ἕνα παρεπόμενο χάσμα μεταξύ τῆς πολιτικῆς ἐλὶτ καὶ τοῦ λαοῦ, ὑπέσκαπταν διαρκῶς τὴν ἑνότητα καὶ τὴν συνοχὴ τῆς αὐτοκρατορίας.  Ἐδῶ καθοριστικὸ ρόλο εἶχε διαδραματίσει ἡ παπικὴ ἐκκλησία, ποὺ στὸ ὄνομα μίας δῆθεν ἀποστολῆς δυτικῶν, φράγκικων καὶ λατινικῶν δυνάμεων, γιὰ νὰ ἀποκρουστοῦν οἱ Τοῦρκοι τοῦ Μωάμεθ, ἐπεχειρεῖτο ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ ὀρθόδοξου χριστιανικοῦ δόγματος στὴν αὐτοκρατορία καὶ ἡ σταδιακὴ ὑποκατάστασή του ἀπὸ τὸν καθολικισμό. Ὡστόσο ἡ προοπτικὴ αὐτὴ ἦταν δόλια, ἀλλὰ καὶ ἀνυπόστατη καὶ ἂν ἀκόμα ὑποθέσουμε ὅτι θὰ θυσίαζαν οἱ χριστιανοὶ τὴν πίστη τους, ἀσπαζόμενοι τὸν καθολικισμό, γιὰ νὰ διασώσουν τὴν ἐλευθερία τους. Τὸ ἱστορικὸ προηγούμενο τῆς ἅλωσης τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους τὸ 1204, ποὺ σφετερίζονταν τὸ χριστιανικὸ ὄνομα, ἔπειθε γιὰ τὸ ἀντίθετο. Στὴν πραγματικότητα ἡ Δύση, ἐπισκοποῦσε ὑλικὰ καὶ κοσμικὰ συμφέροντα μακριὰ ἀπὸ τὸ ἀληθὲς ἰδεῶδες της Ὀρθοδοξίας, εἶχε καταβληθεῖ ἀπὸ τὸ σύνδρομο τῆς ἀπληστίας καὶ τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ ποτὲ ἀληθινά, δὲν θὰ προσέτρεχε τὴν Χριστιανικὴ βασιλεύουσα, στὴν προάσπιση τῆς ἐλευθερίας της.

(4) Μία ἀκόμα παράμετρος ποὺ δραματικὰ ἔγειρε τὴν πλάστιγγα γιὰ τὴν πτώση τῆς πόλης, ἦταν ἡ σοβαρὴ ἀμυντική της ἐξασθένηση. Ὁ στόλος ὁ ὁποῖος συνιστοῦσε τὸν κεντρικὸ ἀμυντικὸ θώρακα τῆς πόλης, σταδιακὰ παρηχωρεῖτο μέσω τοῦ ἐμπορίου καὶ τῆς ναυτιλίας, στὶς μεγάλες ἰταλικὲς ἀποικιοκρατικὲς πόλεις τῆς Γένουας καὶ τῆς Βενετίας.

(5) Τέλος στὶς κοινωνικὲς καὶ πολιτικὲς παραμέτρους, ποὺ δρομολόγησαν τὴν ἀποδόμηση τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Βυζαντίου-Ρωμανίας, θὰ πρέπει ἐμφατικὰ νὰ τονίσουμε, τὰ σοβαρότατα λάθη καὶ τὴν ἠθικὴ ἀλλοτρίωση τῆς ἡγεσίας τῆς ἐκκλησίας στὴν βασιλεύουσα. Μίας ἡγεσίας ποὺ βουτηγμένη στὴν ἰδιοτέλεια, τὴν ἀπόκτηση πλούτου καὶ στὴν συγκέντρωση κοσμικῆς ἐξουσίας καὶ δόξας, ἐκφυλίστηκε ἀπὸ τὶς κεντρικὲς κατευθυντηρίους τοῦ μαρτυρικοῦ μηνύματος τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἦταν ἡ ἀγάπη, ἡ προσφορὰ καὶ ἡ ἀρωγὴ πρὸς τὸν πλησίον.Ὅλα τοῦτα εἶχαν συμβάλει στὸν ἐκμαυλισμὸ καὶ στὴν ἠθικὴ κατάπτωση τοῦ λαοῦ τῆς αὐτοκρατορίας, ποὺ χωρὶς ἕρμα καὶ ἠθικὸ προσανατολισμό, βυθίζονταν καὶ αὐτὸς στὸ τέλμα τῆς ἠθικῆς χαύνωσης καὶ στὴν ὑπερχειλικὴ ἱκανοποίηση καὶ μόνο – χωρὶς πλέον στόχους καὶ ἰδανικὰ – ὑλικῶν ὁραμάτων.

Ὡστόσο σήμερα ποὺ ὁ ἑλληνισμὸς ἔχει ἐγκλωβιστεῖ στὶς ἐπικίνδυνες ἀτραποὺς τῆς χρεοκοπίας καὶ τῆς φαλκίδευσης μὲ ἔμμεσο τρόπο τῶν ἐθνικῶν του δικαίων, ὁ ἑορτασμὸς τοῦ μεγαλύτερου ἱστορικοῦ ὁροσήμου τοῦ ἑλληνισμοῦ, δὲν πρέπει νὰ ἀρκεσθεῖ σὲ ἕναν στεῖρο καὶ μόνο ἐπετειακὸ χαρακτήρα. Πρέπει νὰ ἀποτελέσει ἕνα νέο ἐγερτήριο θούριο τοῦ λαοῦ μας, ποὺ θὰ τὸν ψυχώσει ἀπὸ ἄκρη σὲ ἄκρη, κάθε σπιθαμῆς ἑλληνικῆς γῆς, στὴν μεγάλη πανστρατιὰ ἀποτίναξης τῆς οἰκονομικῆς καὶ ἐθνικῆς μας συνάμα ὑποδούλωσης. Νὰ ἀντιπαλαίψει μὲ ὅλην του τὴν ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ ἰκμάδα, τὴν οἰκονομική του χειραγώγηση καὶ τὴν ἀλλοτρίωσή του ἀπὸ τὶς μεγάλες ἀξίες καὶ ἀρετὲς τοῦ γένους. Αὐτὰ εἶναι τὰ νέα ἠθικὰ καὶ πολιτικὰ προτάγματα ποὺ ὑπαγορεύει ὁ ἱστορικὸς ἑορτασμὸς τῆς πτώσης τῆς Ρωμανίας. Πού καὶ αὐτὴ βυθισμένη τότε στὶς ἔριδες, στὴν σειρῆνες τῆς χλιδῆς, τοῦ πλούτου καὶ κάθε κοσμικῆς ἀπόλαυσης, ἀποπροσανατολισμένη ἔντεχνα ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία, ὑπὸ τὴν ἐπήρεια τῶν ἰντριγκῶν τῆς παπικῆς ἐκκλησίας καὶ τῆς δῆθεν ἀποστολῆς βοήθειας ἀπὸ αὐτήν, ἔχασε τὸν ἠθικὸ προσανατολισμό της, ἀπόλεσε τὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὶς κλασικὲς ἀξίες ἀρετῆς τῆς φυλῆς καὶ ὁδηγήθηκε ἀναπόδραστα στὴν ἠθικὴ καὶ πολιτικὴ αἰχμαλωσία.

Ἐπιβάλλεται ἔτσι σήμερα νὰ ἐκσυγχρονίσουμε τὴν Δημόσια Διοίκησή μας βασισμένη στὴν ἀξιοκρατία καὶ τὴν  ὀρθολογικὴ ἀξιοποίηση τοῦ ἀνθρώπινου δυναμικοῦ μας. Νὰ ἀναβαθμίσουμε τὴν Παιδεία μας δίνοντάς της, ἠθικὸ καὶ πατριωτικὸ προσανατολισμό, ἐμπνέοντάς της ὅραμα εὐγενὲς ὑπηρεσίας τοῦ ἔθνους καὶ τῆς πατρίδας, ποὺ παραπαίει σήμερα υἱοθετώντας φθηνὰ καὶ ξεπερασμένα δυτικὰ πρότυπα πολιτιστικῆς ὑποκουλτούρας. Νὰ καταστήσουμε τὸ κράτος μᾶς φιλικὸ πρὸς τοὺς πολίτες, ποὺ θὰ τοὺς ἐμπνέει τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν προσφορὰ ὑπηρεσίας σ΄αὐτό. Κράτος-πατρίδα καὶ ὄχι κέντρο διαφθορᾶς καὶ ὑπηρεσίας ξένων ἐπικυρίαρχων οἰκονομικῶν καὶ πολιτικῶν συμφερόντων.Μόνο τότε μπορεῖ ὁ ἑλληνισμὸς νὰ ἐλπίζει καὶ νὰ συμπορευτεῖ στὸν μεγάλο ἀγώνα τῆς πνευματικῆς ἄθλησης, μὲ τοὺς ἄλλους προοδευμένους λαοὺς τῆς ἀνθρωπότητας, προσφέροντας καὶ πάλι σ΄αὐτήν, ἀτίμητα δῶρα ἤθους καὶ πολιτισμοῦ. Τέλος ὡς ἀκροτελεύτια παράγραφο τοῦτο τοῦ σημειώματός μας, θὰ παραθέσουμε τὰ λόγια τοῦ ἀρχιστράτηγου τῆς ἐθνεγερσίας μας Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, πρὸς τοὺς Νέους τῆς Ἑλλάδος στὴν Πνύκα, λίγο μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση : «Πρέπει νὰ φυλάξετε τὴν πίστη σας καὶ νὰ τὴν στερεώσετε, ὅταν ἐπιάσαμε τὰ ἅρματα εἴπαμε πρῶτα ὑπὲρ Πίστεως καὶ ἔπειτα ὑπὲρ Πατρίδος».

Πηγή: agiazoni.gr