Το προφίλ του συνοδού παράλληλης στήριξης

Ο ρόλος του συνοδού παράλληλης στήριξης σε ένα παιδί που αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, είναι υποστηρικτικός. Παίζει σπουδαίο ρόλο στην υποστήριξη του παιδιού και λειτουργεί παράλληλα με τον δάσκαλο της τάξης την ώρα του μαθήματος (Rainforth & England,1997). Κάθε παιδί που διαγιγνώσκεται με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έχει έναν υποστηρικτή εκπαιδευτικό βοηθώντας το την ώρα της διδασκαλίας, χωρίς να εμπλέκεται στο έργο του εκπαιδευτικού (Murawski & Dieker,2004). Πέρα από την υποστηρικτική ικανότητα του συνοδού παράλληλης στήριξης ο ρόλος του είναι να ενσωματώσει το παιδί στη σχολική ζωή μαζί με τον εκπαιδευτικό γενικής αγωγής (Βλάχου & Ζώνιου-Σιδέρη,2009).

Ο συνοδός παράλληλης στήριξης πέρα από την συμβολή του μέσα στη σχολική τάξη, βοηθάει το παιδί στην διεκπεραίωση των καθημερινών δραστηριοτήτων σε συνεργασία με την οικογένεια. Σύμφωνα με το άρθρο 28, παρ.18 του νόμου 4186/2013 (Φ.Ε.Κ. 193Α), ως συνοδός παράλληλης στήριξης μπορεί να αποτελέσει ο προτεινόμενος από την οικογένεια για να συμβάλει στην υποστήριξη του παιδιού με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αφού συμφωνήσει ο διευθυντής και ο σύλλογος διδασκόντων.

Ο συνοδός παράλληλης στήριξης παρατηρεί τη συμπεριφορά του παιδιού την αξιολογεί και την εκτιμάει. Αφού σχηματίσει μία σφαιρική εικόνα για το παιδί με ειδικές ανάγκες καταρτίζει ένα ειδικό εκπαιδευτικό παρεμβατικό πρόγραμμα. Επίσης, έχει την υποχρέωση να ελέγχει την εκρηκτική συμπεριφορά του παιδιού και να διαχειριζεί το άγχος. Έπειτα, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού, το υποστηρίζει σε όλα τα περιβάλλοντα μάθησης και σε ότι αφορά το παιδί συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς του.

Είναι αξιοσημείωτο πως ο συνοδός παράλληλης στήριξης μπορεί να προστατεύσει το παιδί από τον σχολικό εκφοβισμό. Πρέπει να στέκεται δίπλα στο παιδί, να το βοηθήσει να κοινωνικοποιηθεί και να ενταχθεί στη σχολική τάξη. Τέλος, πρέπει να συμμετέχει στις ενδοσχολικές δραστηριότητες του σχολείου. Σύμφωνα με το νόμο, ο συνοδός παράλληλης στήριξης απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα του.

Ένας υπεύθυνος και ευσυνείδητος συνοδός παράλληλης στήριξης θα πρέπει να εκτιμάει την διαφορετικότητα των μαθητών, καθώς μέσα από την διαφορετικότητά πηγάζουν εκπαιδευτικές πληροφορίες. Επίσης, είναι σημαντικό να υποστηρίζει όλους τους μαθητές και να επιδιώκει την ατομική ακαδημαϊκή ανέλιξη τους. Είναι υπεύθυνος για την πορεία της μαθησιακής δραστηριότητας και την δια βίου εκπαίδευση των μαθητών του. Τα παιδιά οφείλουν να έχουν ενεργητική συμμετοχή σε ενδοσχολικές δραστηριότητες, που είναι ουσιαστικές, για τον καθορισμό της σχολικής τους πορείας.

Ένας συνοδός θα πρέπει να διαθέτει αναπτυγμένες ικανότητες, αντίληψεις, δεξιότητες και οφείλει να βασίζει τις αντιλήψεις του στην ισότητα και στη δημοκρατία. Στη συνέχεια, θα πρέπει να είναι οπλισμένος με θεωρητικές και πρακτικές δεξιότητες που να βασίζονται στην ενταξιακή εκπαίδευση καθώς και να έχουν πλήρης κατανόηση των αδυναμιών του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ο συνοδός παράλληλης στήριξης πρέπει να κριτικάρει τις αντιλήψεις του και τις επιπτώσεις που έχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, να είναι αφοσιωμένος στο έργο του, να δείχνει σεβασμό στους μαθητές του και να εμπνέει εμπιστοσύνη. Να μην είναι εμπαθής απέναντι στους μαθητές με ειδικές ανάγκες, να χρησιμοποιεί την κατάλληλη γλώσσα για τους μαθητές, να ενισχύει την αυτοπεποίθηση των μαθητών, να αξιολογεί τις ικανότητές τους και να παρέχει ευκαιρίες για μάθηση.

Ουσιαστικά, τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι κοινωνικά περιβάλλοντα που ενισχύουν την αυτοεικόνα και την αυτοπεποίθησή του μαθητή παράλληλα με τις μαθησιακές του ικανότητες. Το σχολικό περιβάλλον αλλάζει και η διαφορετικότητα δεν παραμένει στάσιμη. Ο συνοδός πρέπει να γνωρίζει τους μηχανισμούς ανταπόκρισης στις αναμενόμενες καταστάσεις της διαφορετικότητας και τα σχολεία θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη δημιουργία επιτευγμάτων των μαθητών.

Ο συνοδός παράλληλης στήριξης οφείλει να προωθεί την κοινωνική και ακαδημαϊκή μάθηση των μαθητών, να παρακινεί τους μαθητές στην επιτυχία και στην ενεργητική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων σχετικά με την αξιολόγηση τους. Ένας συνοδός μπορεί να αντλεί πληροφορίες για τη σχολική πορεία του παιδιού από τους γονείς του. Οι γονείς θα πρέπει να επιδιώκουν την ενίσχυση της αυτονομίας και της αυτοδιάθεσης των μαθητών. Όχι μόνο, αλλά η οικογένεια μπορεί να αποτελέσει σπουδαία πηγή πληροφοριών για το συνοδό εκπαιδευτικό.

Ο συνοδός πρέπει να γνωρίζει την εξελικτική πορεία των παιδιών παράλληλα με την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και τα μοντέλα μάθησης και τις προσεγγίσεις. Να επικοινωνεί αποτελεσματικά με λεκτικές και μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας για να ικανοποιούνται οι ποικίλες επικοινωνιακές ανάγκες των μαθητών. Πρέπει να επιδιώκει την ανεξαρτησία και την αυτονομία των μαθητών, να διευκολυνθεί η συνεργατική μάθηση και να εφαρμόζει τις προσεγγίσεις της θετικής συμπεριφοράς. Έπειτα, να δημιουργεί ένα ασφαλή μαθησιακό περιβάλλον για τους μαθητές και να  νοιάζεται για όλα τα παιδιά. Να διευκολύνει τη μάθηση και να αναγνωρίζει ότι οι μαθητές μπορούν να μάθουν για να εξελιχθούν.

Ένας συνοδός διδάσκει στα παιδιά τους τρόπους μάθησης καθώς στην διαδικασία της διδασκαλίας δεν διαφέρει για κάθε μαθητή, είτε είναι φυσιολογικό ή μη φυσιολογικό. Δεν υπάρχουν ειδικές τεχνικές μάθησης. Ο συνοδός οφείλει να είναι ανοιχτός στις διδακτικές προσεγγίσεις της διαχείρισης της σχολικής τάξης με στόχο να υποστηρίξει τους μαθητές του. Να υπερβαίνει τα εμπόδια που προκύπτουν κατά την διάρκεια της διδασκαλίας, να αναπτύσσει τις βασικές δεξιότητες, να αξιολογεί τις διδακτικές μεθόδους όταν θέλει να εντοπίσει τις ικανότητές του μαθητή. Επίσης, να έχει την ικανότητα να διαφοροποιεί το περιεχόμενο του αναλυτικού προγράμματος της διδασκαλίας με απώτερο στόχο την ένταξη του μαθητή.

Παράλληλα, υιοθετεί ηγετικές δεξιότητες για τη διαχείριση της σχολικής τάξης, αξιοποιεί το αναλυτικό πρόγραμμα για να έχουν τη δυνατότητα οι μαθητές να προσεγγίζουν τη μάθηση. Πρέπει να διευκολύνει τη συνεργασία, την αλληλοβοήθεια μεταξύ των παιδιών, να χρησιμοποιεί την τεχνολογία και τεκμηριωμένες προσεγγίσεις για την ανάπτυξη διδακτικών στόχων. Οφείλει να συνεργάζεται με τους γονείς των παιδιών, να δέχεται την κουλτούρα τους και την διαφορετικότητά του τόπο προέλευσης, και να συμβάλλει στην ανάπτυξη επικοινωνίας και συνεργασίας μαζί τους.

Η ενταξιακή εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στις αρχές της συνεργασίας στις διαπροσωπικές δεξιότητες. Οι γονείς μπορούν να εμπλέκονται στη μάθηση του παιδιού και να υπάρχει συνεργασία με γονείς από ξένα κοινωνικά περιβάλλοντα. Η ενταξιακή εκπαίδευση βασίζεται στις αρχές της ομαδικότητας, της συνεργασίας, της συνεργατικής μάθησης και στην ανταλλαγή γνώσεων. Ο συνοδός παράλληλης στήριξης οφείλει να συνεργάζεται με ειδικούς εκπαιδευτικούς επαγγελματίες από άλλες δομές ή επιστημονικούς κλάδους, να συνεργάζεται με τους μαθητές, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, το προσωπικό και τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας. Επίσης, η ενταξιακή εκπαίδευση είναι ένα είδος συνδιδασκαλίας. Δημιουργείται μία κοινότητα, ενισχύεται η αξιολόγηση στο σχολείο, υπάρχει συνεργασία με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολεία που προβαίνουν σε μία λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία (Ευρωπαϊκός Φορέας για την Ανάπτυξη στην Ειδική Αγωγή).

 

Κούτνα Φωτεινή, νηπιαγωγός και εκπαιδευτής ενηλίκων με MSc στην Ειδική Εκπαίδευση (2019) & MSc στην Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων (2022)

Πηγή: formedia.gr