Ομιλία Προκόπη Παυλόπουλου σε εκδήλωση προς τιμήν της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ
21 Νοεμβρίου 2023
Προκόπης Παυλόπουλος: Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ αποκάλυψε την μεγάλη αλήθεια: Ο Βυζαντινός Πολιτισμός οικοδόμησε τα «προπύλαια» της Αναγέννησης
Στην ομιλία του, κατά την εκδήλωση του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή προς τιμήν της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, με θέμα «Οι «αντηρίδες» του Βυζαντινού Πολιτισμού ως «προπύλαια» της Αναγέννησης», ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Προκόπιος Παυλόπουλος επισήμανε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:
«Πρόλογος
Στον ευρύτερο χώρο της Ιστορίας και του Πολιτισμού, διεθνώς, η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θα μείνει ως η πρωτοπόρος Ερευνήτρια, η οποία μεταξύ άλλων ανέδειξε και την πεμπτουσία του Βυζαντινού Πολιτισμού. Ειδικότερα μπορούμε -και δικαίως- να δεχθούμε ότι η Ιστορία του Βυζαντίου και του Βυζαντινού Πολιτισμού χωρίζεται σε δύο ερευνητικές περιόδους: Εκείνη προ της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ και εκείνη μετά από αυτήν. Πριν από την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, η Ιστορία του Βυζαντίου και του Βυζαντινού Πολιτισμού ήταν μια σύνθεση γεγονότων -συχνά εμφανώς παραποιημένων- δίχως βαθύτερη αποτίμηση της σημασίας τους και, ιδίως, της «προβολής» τους στον χρόνο. Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, στα χνάρια της ιστορικής μεθόδου του Θουκυδίδη, αποκάλυψε το πώς και γιατί το Βυζάντιο θ’ «αντέχει» πάντα στην ανεύθυνη διαστρέβλωση εκείνων, οι οποίοι επιχείρησαν -εμφανώς προκειμένου να «ξεπλύνουν» κατ’ εξοχήν τις «αμαρτίες» της Καθολικής Εκκλησίας και της Ιεράς Εξέτασης- να το συνδέσουν ευθέως με τον Μεσαίωνα. Με απλές λέξεις, η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ ξεκίνησε την «δοξαστική» ιστορική «εκστρατεία» για την ανάδειξη του ότι το Βυζάντιο δεν έχει καμία σχέση με τον Μεσαίωνα. Όλως αντιθέτως, το Βυζάντιο ήταν «φως», δεδομένου ότι οι «αντηρίδες» του Βυζαντινού Πολιτισμού αποτελούν, κατ’ ουσία, τα «προπύλαια» της Αναγέννησης: Δίχως το Βυζάντιο, η Αναγέννηση θα είχε αργήσει πολύ και, σίγουρα, δεν θα διέθετε ορισμένα από τα essentialia negotii που μετέπειτα έθεσαν τα «θεμέλια» του κοινού μας σήμερα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Με την ελπίδα ότι δεν αλλοιώνω την σκέψη της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ συμπυκνώνω, στην συνέχεια, τις κύριες συνιστώσες της κατά τα ως άνω εμβληματικής ιστορικής συμβολής της.
