Βεβήλωση Μονής της Χώρας: Αναζητείται ηχηρή παρέμβαση για την άκρατη αλαζονεία – “Πανηγυρίζουν” τα τουρκικά ΜΜΕ, ανησυχούν οι αρχαιολόγοι

Συνεχίζονται οι αντιδράσεις για την μετατροπή την Μονής της Χώρας σε τζαμί από την τουρκική κυβέρνηση, ένα ακόμη πλήγμα μετά την Αγιά Σοφιά όχι μόνο για την Ορθοδοξία αλλά και για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Δεν πρόκειται για πρωτοφανή ούτε για αιφνιδιαστική κίνηση από την πλευρά της Τουρκίας καθώς η απόφαση είχε ληφθεί από το 2020, λίγες μόνο ημέρες μετά την αλλαγή του καθεστώτος στην Αγιά Σοφιά. 

Την ώρα που η ενέργεια για μετατροπή σε τέμενος, η οποία τέθηκε σε ισχύ από το πρωί της Δευτέρας, πλήγωσε βαθιά καθώς έγινε μία μόλις ημέρα μετά τον εορτασμό του Πάσχα, οι διεθνείς φορείς κωφεύουν χωρίς να έχει υπάρξει κάποια καταδίκη της Τουρκίας για την συστηματική, όπως αποδεικνύεται, εργαλοιοποίηση και οικονομική αξιοποίηση των Ορθοδόξων μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας.

Στην Ελλάδα τόσο το Υπουργείο Εξωτερικών όσο και πολιτικά κόμματα καταδίκασαν την ενέργεια. Η Ντόρα Μπακογιάννη, σε ανάρτησή της έγραψε ότι η Ελλάδα θα φέρει το ζήτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας της Ευρώπης. “Η μετατροπή της Μονής της Χώρας, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε τζαμί είναι ύβρις για τον πολιτισμένο κόσμο. Τέτοιου επιπέδου μνημεία δεν ανήκουν σε καμία χώρα, ανήκουν στην οικουμένη που έχει δικαίωμα να τα επισκέπτεται και να τα θαυμάζει. Όπως και με την Αγία Σοφία θα φέρουμε το θέμα στην αρμόδια επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης”, έγραψε.

Αναζητείται ηχηρή παρέμβαση για τη βεβήλωση – “Πανηγυρίζουν” τα τουρκικά ΜΜΕ

Ωστόσο, όπως εκτιμούν αναλυτές, δεν αρκεί μόνο αυτό. Θα πρέπει να υπάρξει ηχηρή παρέμβαση από τη χώρας μας αλλά και από διεθνείς οργανισμούς και φορείς καθώς η Τουρκία επιδεικνύει συστηματικά άκρατη αλαζονεία ως προς τα θέματα αυτά. Η αποτύπωση αυτής της αλαζονείας φαίνεται και στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης τα οποία, όπως έκανε και πριν τέσσερα χρόνια με την Αγιά Σοφιά, πανηγυρίζει.

“Με κουρτίνες καλύπτουν τις αγιογραφίες και τα ψηφιδωτά εντός του χώρου” ανέφεραν τα τουρκικά μέσα.

“Το μνημείο που με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου του 1945 είχε μετατραπεί σε μουσείο και για 75 χρόνια λειτούργησε ως μουσείο. Το 2020 μεταβιβάστηκε στη διεύθυνση θρησκευτικών υποθέσεων και έγιναν εργασίες αναστήλωσης πριν το άνοιγμα για προσκύνημα” δήλωσε ο μουφτής της Κωνσταντινούπολης.

Τηλεοπτικό δίκτυο NTV: “Το Καριγιέ τζαμί για πρώτη φορά μετά από 79 χρόνια άνοιξε για προσευχή. Μετά την επίσημη τελετή όπως βλέπετε έρχονται οι πιστοί και προσεύχονται. Αυτός ο χώρος το 1985 συμπεριελήφθη στη λίστα των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Πριν στους τοίχους υπήρχαν διαφορές αγιογραφίες και ψηφιδωτά, και όπως βλέπετε μέσα στον χώρο της προσευχής οι αγιογραφίες και οι τοιχογραφίες καλύπτονται έτσι με κουρτίνα. Μόλις έμαθα το ευχάριστο νέο ήρθα μαζί με τη σύζυγό μου. Προσευχήθηκα και διάβασε το Κοράνι και δόξα τον Αλλάχ”.

Ανησυχία από τους αρχαιολόγους

Η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη είναι το σημαντικότερο μνημείο της εποχής των Παλαιολόγων και λόγω του μοναδικού του εικονογραφικού προγράμματος ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της βυζαντινής τέχνης.

Ο Έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και Δωδεκανήσων, Δημήτρης Αθανασούλης, εξέφρασε τις ανησυχίες του για το μέλλον του μνημείου. “Ο ναός χτίστηκε σε ερείπια παλαιοτέρων κτηρίων[…] και ανακαινίστηκε τον 14ο αιώνα, την εποχή των Παλαιολόγων δηλαδή όποτε είναι και η κυρίως φάση στην οποία βλέπουμε σήμερα και θαυμάζουμε. Εκεί διατηρούνται στο εσωτερικό σπουδαία ψηφιδωτά που αφηγούνται σκηνές από τον βίο του Χριστού και της Θεοτόκου. Και υπάρχει και ένα παρεκκλήσιο όπου είχε νεκρικό χαρακτήρα, ήταν δηλαδή ταφικό και έχει τοιχογραφίες με τέτοιο περιεχόμενο, με σκηνές δηλαδή σωτηριολογικές από τον κύκλο της Ανάστασης, με τη Δευτέρα Παρουσία. Παρεκκλήσι στο οποίο ήταν να ταφεί ο κτήτορας της Μονής, αυτός ο οποίος ανακαίνισε δηλαδή το μνημείο αυτό τον 14ο αιώνα, ο Θεόδωρος Μετοχίτης, άρχοντας, μεγάλος λογοθέτης στην αυλή των Παλαιολόγων. Η σημασία του μνημείου είναι τεράστια, ακριβώς γιατί σώζεται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση αυτός ο διάκοσμος, ο οποίος αποκαλύφθηκε και συντηρήθηκε, και αυτό έχει μεγάλη σημασία νομίζω να το πούμε, όταν μετά το 1945 η κεμαλική κυβέρνηση αποφάσισε να το μετατρέψει σε μουσείο, από το Byzantine Institute of America , ένα αμερικανικό ινστιτούτο το οποίο ανέλαβε μετά τη δημιουργία του σύγχρονου τουρκικού κράτους, την αποκατάσταση και την αναστήλωση όλων των εμβληματικών βυζαντινών ναών της Κωνσταντινούπολης, περιλαμβανομένης και της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας. Επομένως, αυτό το οποίο πρέπει να τονίσουμε είναι ότι το μνημείο αυτό ήταν αναστηλωμένο και συντηρημένο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και όποιος το έχει επισκεφθεί μπορεί να το αντιληφθεί”, είπε, μιλώντας στην ΕΡΤ και την εκπομπή “Συνδέσεις”.

“Νομίζω το σημαντικότερο που μας ανησυχεί είναι αφενός μεν ότι η λεγόμενη αναστήλωση για την οποία γίνεται αναφορά μας θορυβεί γιατί το μνημείο ήταν ήδη αναστηλωμένο και αποκατεστημένο και επεμβάσεις όπως έγιναν σε άλλα μνημεία – όπως στο λεγόμενο Ζεϊρέκ Τζαμί- για να γίνουν τζαμιά, ουσιαστικά κάλυψαν τις βυζαντινές φάσεις του μνημείου προκειμένου να αναδειχθούν νεώτερες σύγχρονες διακοσμήσεις για να γίνει τζαμί. Το ίδιο λοιπόν ελπίζουμε να μη γίνει στην περίπτωση της Χώρας, ενώ η μετατροπή του σε τέμενος που επιβάλλει να καλυφθούν οι παραστάσεις των τοιχογραφιών και των ψηφιδωτών, ουσιαστικά δημιουργεί μια πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση. Γιατί όπως πολύ σωστά αναφέρθηκε και ο κ. Μανδαλίδης, πρόκειται για ένα μικρό μνημείο όπου είναι εξαιρετικά δύσκολο ταυτόχρονα να μπαίνουν τουρίστες να βλέπουν, να θαυμάζουν αυτό το μοναδικό διάκοσμο και ταυτόχρονα αυτό να είναι και χώρος προσευχής. Επομένως, νομίζω ότι σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια σοβαρή υποβάθμιση αυτού του σπουδαίου μνημείου”, πρόσθεσε.

Διαβάστε επίσης: Τουρκική πρόκληση και βεβήλωση η λειτουργία της Μονής της Χώρας ως τζαμί – Η πρώτη μουσουλμανική προσευχή και οι αντιδράσεις στην Ελλάδα