Οι Κύπριοι της Εποχής του Χαλκού έτρωγαν σιτάρι με τρεμίθια
25 Νοεμβρίου 2025
Ένας μεγάλος φούρνος διαμέτρου περίπου τεσσάρων μέτρων, ο οποίος διέσωσε καμένα υπολείμματα τροφής από σιτάρι και τερέβινθο, αποτελεί το κυριότερο εύρημα της φετινής ανασκαφικής περιόδου στη θέση Κισσόνεργα-Σκαλιά, στην επαρχία Πάφου.
Αν και η ακριβής χρήση του φούρνου παραμένει ασαφής, μέσω του συστηματικού υγρού κοσκινίσματος του περιεχομένου του, ανακτήθηκαν υπολείμματα τροφής από τερέβινθο και σιτάρι, τα οποία πιθανότατα κάηκαν κατά λάθος στον φούρνο. Αυτό, επιτρέπει την ενδιαφέρουσα πιθανότητα οι Κύπριοι να κατανάλωναν ένα είδος φαγητού με σιτάρι και τρεμίθια ήδη από την Εποχή του Χαλκού.
Ο φούρνος αυτός κατασκευάστηκε ως ημισφαιρικό κοίλωμα από ψημένο μίγμα λάσπης και ασβέστη. Φαίνεται ότι είχε χαμηλούς τοίχους από λάσπη αλλά όχι οροφή. Η ανασκαφή αυτού του φούρνου έχει πλέον ολοκληρωθεί αποκαλύπτοντας λίθινα εργαλεία, κομμάτια ασβέστη, κεραμικά όστρακα, και οστά ζώων. Ο φούρνος έπαψε να χρησιμοποιείται πριν από την εγκατάλειψη του χώρου, επιχωματώθηκε και καλύφθηκε με δάπεδο πριν από την κατασκευή του μικρότερου θολωτού φούρνου στην ίδια αυλή.
Σύμφωνα με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, η αρχαιολογική αυτή θέση διατηρεί κατάλοιπα από ένα χρονολογικά ευρύ φάσμα της Εποχής του Χαλκού αλλά και ενδείξεις για κατοίκηση κατά τη Χαλκολιθική περίοδο, πριν από το 2500 π.Χ. και φαίνεται ότι διαδέχεται τον γειτονικό οικισμό Κισσόνεργα-Μοσφίλια της Νεολιθικής περιόδου-Φάση Φιλιάς.
Η ανασκαφική έρευνα, που ολοκληρώθηκε το 2025, διεξήχθη υπό τη διεύθυνση της διευθύντριας του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχαιολογικών Ερευνών Κύπρου (CAARI) Λίντι Κρου.
Ο οικισμός στη θέση Κισσόνεργα- Σκαλιά εγκαταλείφθηκε γύρω στο 1600 π.Χ., μόλις στις αρχές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, κι είναι ένα παράδειγμα του φαινομένου, που παρατηρείται εκείνη την περίοδο, το οποίο περιλαμβάνει την οικοδόμηση μεγαλύτερων κτηρίων και την παραγωγή αγαθών σε μεγαλύτερη κλίμακα, παράλληλα με την άνθιση του θαλάσσιου εμπορίου στη Μεσόγειο.
Καθώς η θέση εγκαταλείφθηκε λίγο μετά την ανέγερση του οικοδομήματος, και τα κατάλοιπα δεν έχουν καταστραφεί εξαιτίας μεταγενέστερης ανθρώπινης δραστηριότητας, υπάρχει η δυνατότητα, το φαινόμενο αυτό να μελετηθεί με λεπτομέρεια.
Το κτηριακό σύμπλεγμα περιλάμβανε σειρά από ανοιχτούς και στεγασμένους χώρους αποτελούμενους από μεγάλους τοίχους πλάτους έως 1,2 μ. σε διάφορες κατευθύνσεις και δάπεδο από καλά πατημένο πηλό ή γύψο. Το νέο κτηριακό σύμπλεγμα υπήρξε σε χρήση μόνο για μερικές γενιές πριν εγκαταλειφθεί οριστικά γύρω στο 1600 π.Χ.
Το σύμπλεγμα δεν διατηρεί ενδείξεις για οικιστική χρήση αφού οι δραστηριότητες που σημειώνονται φαίνεται να ήταν βιοτεχνικού χαρακτήρα, όπως οι μεγάλες εστίες, οι χώροι άλεσης και επεξεργασίας υλικών και τα πολλά αποθηκευτικά αγγεία.
Κατά την ανασκαφική περίοδο του 2025, η ομάδα συνέχισε την αποκάλυψη των καταλοίπων του συμπλέγματος με στόχο τον εντοπισμό ενδείξεων που σχετίζονται με τη χρήση του χώρου.
