Ιερά Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου η επονομαζομένη «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου»

1 Μαρτίου 2013

Η Σύναξις Αυτής: 25η Ιανουαρίου

Στην κωμόπολι Σκλόβ της επαρχίας Μογιλοβίας της Λευκορωσίας ετιμάτο ήδη κατά τον Iς΄ αί. μία θαυματουργή Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου με την επιγραφή «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου».

Η Ιερά Εικών ευρίσκετο σε γυναικείο Μοναστήρι και έγινε ευρύτερα γνωστή κατά την διάρκεια του ΙΗ’ – ΙΘ’ αί. Κατά το έτος 1840, η ιερά Μονή μετετράπη σε ενοριακό Ναό της Αναστάσεως του Χριστού και είναι άγνωστο τι συνέβη με την ιερά Εικόνα μετά το τέλος του ΙΘ’ αίώνος. Η ιστορία αυτής συνεχίζεται διά μέσου αντιγράφου, το οποίο μετεφέρθη στη Μόσχα.

* * *

Στην εικόνα αυτή η Παναγία εικονίζεται με το Θείον Βρέφος, το Οποίο κρατά ειλητάριον με το γραφικό: «Δίκαιον κρίνατε και έλεος και οικτιρμόν ποιείτε έκαστος προς τον αδελφόν αυτού» (Ζαχ. ζ’ 9). Η Θεοτόκος κλίνει ελαφρά την κεφαλή Της και κρατά με το αριστερό Της χέρι το πρόσωπό Της, ωσάν να προσέχη στις δεήσεις των ικετών Της ή σφογγίζει ένα δάκρυ.

* * *

Κατά το έτος 1640, επί της βασιλείας του Τσάρου Μιχαήλ Θεοδώροβιτς (1613-1645), οι Κοζάκοι προσέφεραν αντίγραφο της ιεράς Εικόνος «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου» στην Μόσχα και έθεσαν Αυτήν στον ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου «να Πουπίσαχ» πλησίον του Μετοχίου των Κοζάκων. Μετά από καιρό η ιερά Εικών αποθηκεύθηκε με άλλες παλαιές Εικόνες στο κωδωνοστάσιο του Ναού.

Αλλοι παρατηρούν, ότι τα στρατεύματα του Τσάρου Αλεξίου, υιού και διαδόχου του Μιχαήλ, κατά τα έτη 1654-55 κατέλαβαν την πόλιν Σκλόβ και την γύρω περιοχή, κατά τον πόλεμο με τους Πολωνούς. Εκ τούτου θεωρούν, ότι πιθανόν τότε να ιστορήθηκε αντίγραφο της ιεράς Εικόνος, το οποίο μεταφέρθηκε στην Μόσχα.

Το παλαιότερο αντίγραφο της Παναγίας «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου» που υπάρχει στην Μόσχα, ευρίσκετο εκεί από το δεύτερο ήμισυ του ΙΖ’ αί. στον ιερό Ναό του Αγίου Τύχωνος Αμαθούντος στο Αρμπάτ της Μόσχας. Η ιερά Εικών τώρα φυλάσσεται στον ιερό Ναό της Αναστάσεως του Χριστού.

Η θεία Πρόνοια ευδόκησε να εμφανισθή η χάρις της θαυματουργού «λησμονημένης» (στο κωδωνοστάσιο) Εικόνος του ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου με τον εξής τρόπο.

Κατά το δεύτερο ήμισυ του ΙΗ αιώνος, μία ευγενής κυρία της επαρχίας, μακρυά από την Μόσχα, υπέφερε πολλά χρόνια από παραλυσία των χεριών και των ποδιών της. Οι θεραπείες των ιατρών δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.

Κάποτε, στον ύπνο της, η ασθενής άκουσε φωνή: «Διέταξε να σε μεταφέρουν στην Μόσχα· εκεί, στον Ναό του Αγίου Νικολάου στο Ποπύσοβο, υπάρχει η Εικών “Καταπράϋνον την Θλίψιν μου”· να προσευχηθής έμπροσθεν Αυτής και θα θεραπευθής»!… Ενεφανίσθη δε και η ιερά Εικών στο όραμά της!

Η ασθενής κυρία πράγματι μεταφέρθηκε στην Μόσχα στον ειρημένο Ναό του Αγίου Νικολάου, αλλά δεν ευρήκε την Εικόνα, την οποία ζητούσε. Τότε ο Ιερευς άρχισε να κατεβάζη τις παλαιές Εικόνες, που

ήσαν στο κωδωνοστάσιο. Πράγματι, σε μία από αυτές υπήρχε η επιγραφή «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου».

Μόλις την είδε, η κυρία αναφώνησε: «Αυτή! Αυτή!» και έκανε το σταυρό της με το μέχρι τότε παραλυμένο χέρι της! Εν συνεχεία, ετελέσθη ιερά Παράκλησις και έπειτα η ασθενής αισθάνθηκε τόση δύναμι, ώστε σηκώθηκε μόνη της στα πόδια και έφυγε από τον Ναόν θεραπευμένη.

* * *

Μετά το θαύμα αυτό, κτίσθηκε Παρεκκλήσιον αφιερωμένο στην Παναγία «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου». Τα Εγκαίνια ετέλεσε ο Μητροπολίτης Μόσχας Τιμόθεος την 25η Ιανουαρίου του έτους 1760. Τότε συνετάχθη στα σλαβονικά η ιερά Ακολουθία και οι Χαιρετισμοί της ιεράς Εικόνος και καθιερώθηκε η ημέρα αυτή ως ημέρα εορτής της Συνάξεώς Της.

Έκτοτε, η δύναμις της Θεοτόκου εκδηλώθηκε με πολλές θαυματουργίες και υπήρχαν γραπτές μαρτυρίες περί των θαυμάτων στον Ναό. Ιδιαιτέρως στον καιρό της επιδημίας της πανούκλας του έτους 1771 επιτελέσθηκαν πολλά θαύματα.

Κατά την δεκαετία του 1930, οι σοβιετικές αρχές έκλεισαν αυτόν τον Ναό. Η ιερά Εικών «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου» μετακομίσθηκε στον άλλο Ιερό Ναό του αυτού Αγίου, «Νικόλα-Κουζνέτσκυ» της Μόσχας, όπου φυλάσσεται και συνεχίζεται να θαυματουργή μέχρι σήμερα.

Διασώζονται πολλά αντίγραφα της ιεράς Εικόνος· τέσσερις ετιμώντο ως θαυματουργές στην Μόσχα. Το 1765 μία από Αυτές μεταφέρθηκε στον ιερό Ναό της Αναλήψεως του Σωτήρος της Αγίας Πετρουπόλεως.

Επίσης, στην πόλι Σαράτωβ, υπάρχει ο γνωστός για την αρχιτεκτονική του Ναός της Παναγίας «Καταπράϋνον την την Θλίψιν μου», ο οποίος δεν κατεστράφη επι του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Αξίζει να σημειωθή, ότι στα αντίγραφα της ιεράς Εικόνος υπάρχουν σημαντικές διαφορές: η Θεομήτωρ είναι στραμμένη είτε προς τα δεξιά είτε στα αριστερά, υπάρχουν διάφορα ρητά στο ειλητάριον και άλλα.

Στα ελληνικά η Ιερά Εικών ονομάζεται και Παναγία «της Παραμυθίας».

Έμπροσθεν της ιεράς Εικόνος «Καταπράϋνον την Θλίψιν μου» οι πιστοί προσεύχονται στις συμφορές, θλίψεις και απελπισίες τους, ζητούντες απαλλαγή από ασθένειες και σωματικές θλίψεις, ως και από τα αμαρτωλά πάθη που πολεμούν την καρδιά του άνθρώπου.

Απολυτίκιον. Ήχος πλ. α’.

Παύσον τον πόνον, της πολυστενάκτου ψυχής μου, η παύσασα παν δάκρυον, από προσώπου της γής· συ γάρ βροτών τας οδύνας διώκεις, αμαρτωλών την κατήφειαν λύεις· Σε πάντες κεκτήμεθα, ελπίδα και στήριγμα, Παναγία Μητροπάρθενε.

Έτερον: «Μη καταπιστεύσης με, ανθρωπίνη προστασία…».

Κοντάκιον: «Προστασία των Χριστιανών…».