Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ὁ καημένος ὁ Ἀλέξανδρος! Καινούργιες ἀνησυχίες θὰ εἶχε πάλι ἡ ἀσκητική του ψυχὴ μὲ τὴ συρροὴ τόσων ξένων καὶ δικῶν μας μουσαφιρέων στὸ ταπεινό του σπιτάκι τοῦ ὡραίου νησιοῦ. Τὸν ἐτρόμαζε τόσο πολὺ «ἡ περιέργεια τοῦ Κοινοῦ». Εἶχα διηγηθεῖ ἄλλοτε τὴν ἀνησυχία του αὐτή, ὅταν πῆγα, κλέφτικα, μὲ χίλιες προφάσεις, νὰ τὸν φωτογραφίσω ἀπάνω στὸ καφενεδάκι τῆς Δεξαμενῆς. Δὲν ὑπῆρχε ὡς τότε φωτογραφία τοῦ Παπαδιαμάντη. Καὶ συλλογιζόμουν ὅτι ἀπ᾿ τὴ μιὰ μέρα στὴν ἄλλη μποροῦσε νὰ πεθάνει ὁ μεγάλος Σκιαθίτης, καὶ μαζί του νὰ σβύσῃ γιὰ πάντα ἡ ὁσία μορφή του. Καὶ πότε αὐτό; Σὲ μία ἐποχὴ ποὺ δὲν ὑπάρχει ἀσημότητα ποὺ νὰ μὴν ἔχει λάβει τὶς τιμὲς τοῦ φωτογραφικοῦ φακοῦ. Καὶ πῶς θὰ μποροῦσε νὰ δικαιολογηθεῖ μία τέτοια παράλειψη τῆς ...

Τα πανέμορφα παραδοσιακά πλεκτά κεριά της Φλώρινας είναι λίγο γνωστά στη Δυτική Μακεδονία και άγνωστα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Κατ' εξαίρεση, τέτοια κεριά προσφέρονται σε μεμονωμένες περιπτώσεις από ειδικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης μόνο τις παραμονές του Πάσχα, ενώ στην Αθήνα, πωλούνται σε κάποια κεντρικά καταστήματα δώρων και ειδών λαϊκής τέχνης, χωρίς να αναγράφεται ο τόπος προέλευσης τους. Η τέχνη των πλεκτών κεριών, που κατά ανεξακρίβωτη παράδοση προέρχεται από το Βυζάντιο, αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στην πόλη της Φλώρινας, όπου υπήρχαν από παλαιά εντόπιοι κηροπλέκτες. Αυτή η τέχνη γνώρισε νέα ακμή μετά το 1914, όταν κατέβηκαν στην απελευθερωμένη πλέον Μακεδονία πρόσφυγες, κατά την πλειονότητά τους από το Μοναστήρι, όπου η κηροπλεκτική ανθούσε επί αιώνες. Ορισμένες, μάλιστα, οικογένειες Μοναστηριωτών εγκαταστάθηκαν στην Έδεσσα, με συνέπεια και εκεί ...

Λόγος Εγκωμιαστικός σε όλους τους Αγίους της Ιεράς Μεγίστης Μονής του Βατοπαιδίου ( 10 Ιουλίου) Ως ήλιος λαμπρός, ανέτειλε η σημερινή εορτή για την Εκκλησία του Χριστού και ιδιαίτερα για την Ιερά και Σεβασμία Μεγίστη Μονή του Βατοπαιδίου. Ας πανηγυρίσωμε με σεμνότητα και θείο φρόνημα και ας συνεορτάσουμε, όσοι συγκεντρωθήκαμε στον πανίερο αυτό ναό. Ας ψάλλουμε, κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, καινά και κοινά άσματα. Κοινά, γιατί οι εορταζόμενοι Πατέρες ήσαν και είναι κοινοί προστάτες και ευεργέτες, σε μας που κατοικούμε στον ιερό αυτό χώρο. Καινά, γιατί καινή, νέα δηλαδή, είναι και η μνήμη τους. Δεν ετελείτο παλαιότερα. Δίκαια και εύλογα εορτάζεται σήμερα μετά την ιστορική επαναφορά από τη μακροχρόνια ιδιορρύθμη ζωή στο κοινόβιακό σύστημα της Μονής κατά το σωτήριον έτος ...

Όλοι ξέρουμε πόσο υποφέρουν οι ποντικοί από τις γάτες! Αιώνιος και διαρκής ο πόλεμος τους και δυστυχώς οι γάτες είναι πάντα νικητές. Κάποτε όμως, νικημένοι οι ποντικοί τόσες και τόσες φορές, μαζεύτηκαν στον πιο μεγάλο υπόγειο διάδρομό τους και κάνανε συμβούλιο. Το θέμα φυσικά της συνέλευσης ήταν οι επικίνδυνες γάτες και το πώς θα τις νικήσουν…. - Δεν πάει άλλο, οι βρομόγατες μας βρίσκουν όπου και να πάμε, έχουν μια μύτη αυτές! - Και ορμάνε σαν σίφουνες πάνω μας και μας κάνουν μια χαψιά! - Ειδικά τα μικρά και άπειρα ποντικάκια μας… Τέτοια κι άλλα πολλά ακούγονταν και οι ποντικοί με λίγα λόγια κλαίγαν τη μοίρα τους, ώσπου... - Μας λείπει η οργάνωση, αυτό μας λείπει. Θα εκλέξουμε δέκα  στρατηγοποντικούς, που θα έχουν απόλυτη εξουσία ...

1. Όσιος Διονύσιος ο Ρήτωρ (+1606) Γεννήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνος. Έλαβε μεγάλη μόρφωση και γι’ αυτό του δόθηκε η επωνυμία του Ρήτορος. Μοναχός έγινε στην περίφημη μονή του Στουδίου. «Τελειοτέρας γλιχόμενος εν ησυχία ζωής, ανεχώρησεν εις το Αγιώνυμον Όρος του Άθω». Στην αρχή κατοίκησε στην σκήτη των Καρυών, έπειτα στη σκή­τη της Αγίας Άννης και τέλος στην ερημική περιοχή, όπου σήμε­ρα η σκήτη της Μικράς Αγίας Άννης. Εκεί, μαζί με τον μαθητή του όσιο Μητροφάνη, ασκήθηκαν μέσα σε σπήλαιο, που σήμερα δια­μορφώθηκε σε ναό, για όλη τους τη ζωή. Θεωρούνται οι πρώτοι οικήτορες της σκήτης και τιμώνται ιδιαίτερα. Ο θεοφώτιστος όσιος Διονύσιος, «συντονωτάτη κεχρημένος ησυ­χία και ασκήσει, ήρθη εις ύψος μυστικών θεωριών, και επλήσθη των αΰλων του Παρακλήτου ελλάμψεων, υπελθών τον ...

Στο αυτεξούσιο του ανθρώπου και τα όρια της ελευθερίας, που του δόθηκε από το Θεό, αλλά και για την ευθύνη, που προκύπτει από αυτήν, αναφέρονται συχνά οι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας.   Συνεχίζουμε τη δημοσίευση με τη μορφή σειράς άρθρων της εργασίας “ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΑΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ” του θεολόγου Παναγιώτη Πολυχρονόπουλου. Κατά τον Άγ. Ιωάννη το Χρυσόστομο όλες οι δωρεές του Θεού  «είναι απεικόνιση όσων ‘κέκτηται’ ο Θεός, πάντα όμως προσφερόμενα στο πρόσωπο του Χριστού» . Το αυτεξούσιο είναι ανάμεσα σε αυτές και ένεκα αυτού «ελεύθεροι εσμεν και προαιρέσεως κύριοι» και «τα ανθρώπινα ουδεμιά ανάγκη άγεται, πάντα δε ελευθερία προαιρέσεως τετίμηται». Ο άνθρωπος, βέβαια, με την ...

Το όνομα του Ιερομάρτυρα είναι Ιωσήφ, υιός του Γεωργίου Μωυσή, που ήταν υιός του Μουχάνα Άλ-Χαντάντ, γνωστός ως Πατέρας Ιωσήφ Μουχάνα Άλ-Χαντάντ. Χαιρόταν να συστήνη τον εαυτό του ως άτομο του οποίου η καταγωγή ήταν από την Βηρυτό, και η πατρίδα του ήταν η Δαμασκός, και ότι ειχε την Ορθόδοξη πίστι. Οι βιογράφοι του Ιωσήφ τον περιγράφουν ως ιερέα μέτριου αναστήματος, με λευκή χροιά, αξιοπρεπή εμφάνισι, μεγάλο μέτωπο, έξυπνα μάτια και θαμνώδη γενειάδα. Γεννήθηκε το Μάιο του 1793, σε μία φτωχή, αλλά ευσεβή οικογένεια. Σε νεαρή ηλικία έμαθε τα αραβικά και μερικά ελληνικά. Επειδή ο πατέρας του δεν μπορούσε να πληρώση τα δίδακτρα, αποφάσισε να σταματήση την εκπαίδευσί του και να τον βάλη να εργασθή στην βιομηχανία του μεταξιού. Η επιθυμία ...

Θερμές ευχαριστίες εκφράζω προς τον Γυμναστικό Σύλλογο Στροβόλου «Κεραυνός», και όλους εσάς, που μου κάματε την τιμή σήμερα να ευρίσκομαι εδώ μαζί σας. Kι είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή η ημέρα, η 9η Ιουλίου, διότι η περιοχή της ευρύτερης Λευκωσίας, στην οποία βρισκόμαστε, ταυτίστηκε με τους αγώνες και με τα αίματα των μαρτύρων της πίστεως και της πατρίδος την περίοδο της τουρκοκρατίας. Αλλά και ο Στρόβολος, η γενέτειρα του εθνομάρτυρος και ιερομάρτυρος Kυπριανού, έτυχε ιδιαίτερης τιμής και ευλογίας από το μαρτύριό του, συνδεόμενος με την ιστορία και την πορεία του, αλλά και με την ιερά μονή Mαχαιρά, της οποίας ο Κυπριανός υπήρξε γνήσιο τέκνο. Η Ιερά Βασιλική και Σταυριπηγιακή Μονή Μαχαιρά, Λευκωσία Κύπρος Αποδεχόμενος την πρόσκληση να μιλήσω για τον ιερομάρτυρα Kυπριανό, ...

Άξιο προσοχής τυγχάνει το γεγονός ότι η ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει τοποθετηθεί έναντι των τεχνικών της παρεμβατικής γονιμοποίησης με την έκδοση πανορθόδοξου κειμένου, αν και αναγνωρίζει ότι αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά επιστημονικά επιτεύγματα με ψυχολογική σπουδαιότητα, κοινωνική σημασία, πνευματική βαρύτητα κι επιδεικνύει ενδιαφέρον γι’ αυτές, αφού προσφέρουν λύσεις σε προσωρινές ή μόνιμες δυσκολίες στην αναπαραγωγή, δικαιώνουν την επιθυμία της γονεϊκότητας και τις προσδοκίες των υπογόνιμων ζευγαριών, ενισχύουν τη συνοχή της σχέσης και της ζωής των συζύγων, μεγαλώνουν το αίσθημα πληρότητας και ολοκλήρωσης της οικογένειας. *Συνεχίζουμε την παρουσίαση σε σειρά άρθρων της μελέτης σχετικά με την Παρεμβατική Γονιμοποίηση της καθηγήτριας Μ.Ε. και θεολόγου, Χαρίκλειας Φωτοπούλου. Πρόκειται για αναθεωρημένη έκδοση του κειμένου το οποίο κατατέθηκε στο ΕΑΠ ως μεταπτυχιακή – διπλωματική εργασία με ...

Ο Μελέτιος καταχωρείται και αυτός ως φιλόμουσος συνδρομητής σε βιβλία βυζαντινής μουσικής με το επίθετο «πανοσιομουσικολογιώτατος». Δίπλα από το όνομά του τις πλείστες φορές αναγράφεται η λέξις βηματάρης. Είχε φαίνεται το διακόνημα -την εργασία δηλαδή- του βηματάρη στην μονή Βατοπαιδίου. Ο βηματάρης είναι ο υπεύθυνος του ιερού βήματος και τακτοποιεί τα ιερά σκεύη, τα άγια λείψανα, τα άμφια. Συνήθως αυτό το διακόνημα ανελάμβαναν μοναχοί που είχαν χειροτονηθεί κληρικοί - διάκονοι η πρεσβύτεροι. Από το 1840 φαίνεται ότι ανέλαβε καθήκοντα στα μετόχια της μονής Βατοπαιδίου ως προηγούμενος και εγκατεστάθη στο μοναστήρι της Γκόλια στο Ιάσιο. Ο Διονύσιος παρέμεινε στο Βατοπαίδι μέχρι το 1836, οπότε μετέβη στο Ιάσιο για να αναλάβει καθήκοντα ηγουμένου στο μοναστήρι της Γκόλιας. Εκ της υπό εξέτασιν επιστολής μαθαίνουμε ...

"Σημεία των καιρών" είναι ο τίτλος του τραγουδιού του Hip Hop συγκροτήματος F.F.C. , που θα ακούσετε την Τετάρτη στις 11:00, στην εκπομπή "Σύγχρονα Μουσικά Ρεύματα" και μιλάει για τα σημεία των καιρών.   "Σημεία των καιρών" Νιώθω λοιπόν τον κίνδυνο να πλανιέται στον αέρα σκέψεις σκοτεινές να μου τρυπάνε το μυαλό όπως μια σφαίρα που διακόπτει τη ροή της ζωής όπως κάνει το φράγμα στο ποτάμι για να πιστέψεις λες πως θέλεις πρώτα να δεις ιδού λοιπόν η προφητεία από το παρελθόν, τώρα εκπληρώνεται στο παρόν και λένε οτι κανείς δεν θα είναι απών την ημέρα της κρίσης, που σμίγει κάτω από την οργή της φύσης που δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις και να κατανοήσεις κάτω από σατανικές ανακατατάξεις με λογικές μεταλλάξεις, βλάσφημες πράξεις, κλωνοποιήσεις, εφευρέσεις και άλλες εκτοξεύσεις σε όλο το ηλιακό σύστημα, θα δεις πως ο ...

Σε εορταστική ατμόσφαιρα εγκαινιάστηκε επίσημα το  Masterclass  βυζαντινής μουσικής στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Τεχνών "George Enescu" στο Ιάσιο. Φετινό θέμα του masterclass είναι «Το ειρμολογικό γένος μελοποιίας. Θεωρητικές  και Πρακτικές προσεγγίσεις.» Μετά την παρουσίαση των επισκεπτών καθηγητών που θα υποστηρίξουν θέματα πρακτικής ερμηνείας και θέματα θεωρητικά, μίλησε η κα Κοσμήτορας της Σχολής  Σύνθεση και Θεωρητικών Μουσικών Σπουδών κα Laura Vasiliu. Στην ομιλία της, τόνισε τη σημασία του Masterclass ως πολιτιστικού φαινομένου στο χώρο της Μολδαβίας και τη σημαντική του για τον ρουμανικό ορθόδοξο πνευματικό χώρο. Ο λόγος της στάθηκε στο πρόσωπο του Λυκούργου Αγγελόπουλου και στη συμβολή του στην υποστήριξη και εδραίωση αυτού του θεσμού. Ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Rădăşanu μετέφερε το μήνυμα του Μητροπολίτη Μολδαβίας και Μπουκοβίνας για επιτυχή έκβαση του ...

Εγκατεστημένη εξαρχής σε χωρική συνάφεια με το κελλί του, η προσωπική βιβλιοθήκη του αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη αποτέλεσε τον πυρήνα της πλουσιότατης βιβλιοθήκης της Μεγίστης Λαύρας. Ακολουθώντας το παράδειγμά του και οι υπόλοιπες Μονές δημιούργησαν σημαντικές βιβλιοθήκες, που αρχικά στεγάζονταν συνήθως σε διαμερίσματα του καθολικού, ενώ αργότερα, καθώς ο αριθμός των βιβλίων μεγάλωνε, αλλά και για λόγους πυρασφάλειας, μεταφέρονταν σε άλλους χώρους, στις πτέρυγες και στους πύργους, συχνά μαζί με το σκευοφυλάκιο και το αρχείο. Βιβλιοθήκη της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρα Παρά τις επανειλημμένες αφαιμάξεις διά των οποίων εμπλουτίσθηκαν οι μεγαλύτερες βιβλιοθήκες της Δύσης και της Ρωσίας, οι βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους εξακολουθούν να διαθέτουν πολλά από τα ωραιότερα ελληνικά χειρόγραφα παγκοσμίως. Πέρα από την ποιότητα, το μέγεθος σε απόλυτους αριθμούς των ...

Περί του Ιωαννικίου μαθαίνομεν εκ της ερεύνης ότι το 1805 διατελούσε έξαρχος της μονής Βατοπαιδίου στην μονή της Γκόλιας στο Ιάσιον, ενός των μετοχίων της μονής Βατοπαιδίου στην Μολδοβλαχία. Καταχωρείται ως συνδρομητής μουσικού βιβλίου, εκ δε της σημειώσεως αυτής φαίνεται ότι ήταν πελοποννήσιος την καταγωγή και μουσικολογιώτατος, καθώς και ότι γνώριζε την παλαιάν παρασημαντική μέθοδο της βυζαντινής μουσικής. Ήταν ο διδάσκαλος στην βυζαντινή μουσική του μοναχού Ματθαίου Βατοπαιδινού. Ο Ιωαννίκιος, μαθητής του Πέτρου Βυζαντίου, έμαθε την βυζαντινή μουσική στην Κωνσταντινούπολιν. Εκεί διέτριβεν ο διδάσκαλός του Πέτρος ο Βυζάντιος, εξ ου και το επώνυμον, μεταξύ των ετών 1771-1800, ο οποίος διαδοχικά ανέβηκε την κλίμακα της ψαλτικής τέχνης γενόμενος πρώτον δομέστικος (1771-1789), έπειτα λαμπαδάριος (1789-1800) και τέλος πρωτοψάλτης (1800-1805). Εκεί στην Κωνσταντινούπολιν ο ...

Πριν προχωρήσουμε στην βιοηθική προσέγγιση της συνθετικής βιολογίας με βάση την φιλοσοφία και της αρχές της βιοηθικής, κρίναμε σκόπιμο να παραθέσουμε τον το σκεπτικό και τον τρόπο αντιμετώπισής της από τα αρμόδια διεθνή και εθνικά θεσμικά όργανα – φορείς του βιοηθικκού διαλόγου. Το γεγονός ότι τέτοια κείμενα έχουν δει το φως της δημοσιότητας είναι από μόνο του μεγάλης σπουδαιότητας, διότι σημαίνει την επίσημη έναρξη του δημόσιου διαλόγου γύρω από αυτό το φλέγον ζήτημα. Επίσης, θεωρούμε ως σημαντική την πρόταξη των επίσημων απόψεων, διότι από μόνες τους αποτελούν υλικό για προβληματισμό και κριτική. Ορισμένα από τα κείμενα αυτά, τα πιο πρόσφατα, αναφέρονται άμεσα στη συνθετική βιολογία. Άλλα πάλι, αναφέρονται σε διαφορετικά, πλην συναφή, βιοηθικά ζητήματα, από τα οποία ο ερευνητής της βιοηθικής ...

Aφού αναλύθηκαν εκτενώς οι επιμέρους έννοιες που σχετίζονται με την Απεργία Πείνας και τη Νηστεία (προηγούμενο άρθρο: www.pemptousia.gr/?p=70752), η μελέτη του κ. Χρυσόστομου Χατζηλάμπρου, προχωρά πλέον στην ουσία τής μεταξύ τους συγκριτικής εξέτασης.  ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4.     ΝΗ– ΕΣΘΙΩ: ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ - ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗ 4.1   Συγκριτική προσέγγιση απεργίας πείνας και νηστείας Στην προσπάθεια να ερευνηθεί η απεργία πείνας ως κοινωνικό φαινόμενο και να εκφραστεί η κοινωνική της διάσταση, είναι αναγκαίο να παρατεθούν οι απόψεις διαφόρων επιστημόνων των κοινωνικών επιστημών αναφορικά με την έκφραση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και δράσης. Ο θεμελιωτής της Δομο – λειτουργικής Σχολής Parsons ερμηνεύει την ανθρώπινη συμπεριφορά μέσα από ένα κοινό θεωρητικό σχήμα με στοιχεία ωφελιμισμού, θετικισμού και ιδεαλισμού, με την ονομασία: «βουλησιαρχική θεωρία της δράσης». Ο Parson θεωρεί ότι η ανάπτυξη συλλογικών επαναστατικών δράσεων περνά ...