Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η μελέτη του κ. Χρυσόστομου Χατζηλάμπρου, που αναφέρεται στις σχέσεις μεταξύ Απεργίας Πείνας και Νηστείας(προηγούμενο άρθρο: www.pemptousia.gr/?p=70751), παρουσιάζει σήμερα τις θεολογικές προϋποθέσεις κατανόησης της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο σύγχρονο κοινωνικό περιβάλλον.  Η ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου φανερώνει το απύθμενο βάθος της αγάπης της θεότητας. Αυτή την αγάπη καλείται ο άνθρωπος να ζήσει μέσα από μια παγκόσμια κοινωνία προσώπων, χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις. Η αγάπη αποκαλύπτει τη βαθύτερη ουσία των πραγμάτων. Ο άνθρωπος βλέπει τον συνάνθρωπό του ως «δημιούργημα του Θεού, εικόνα του Θεού, τέκνο Θεού, αδελφό» του και χωρίς να καταλύεται η προσωπική του ελευθερία, αγαπά και αποδέχεται ελεύθερα κάθε δικαίωμα του συνανθρώπου του, σύμφυτο με την ανθρώπινη ύπαρξη του. Πηγή:http://16days.thepixelproject.net/ Σε μια τέτοια χριστολογική προοπτική, η νομική κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ...

Οι λίγοι νικούν τους πολλούς. Γιατί νίκησε; Ποιός νίκησε και ποιούς νίκησε; Η ομάδα των Δώδεκα. Αν οι ποδοσφαιρικές ομάδες έχουν έντεκα παίκτες, η ομάδα του Χριστού έχει δώδεκα αθλητές. Και αν μία ομάδα γνωρίζει και νίκες και ήττες και ισοπαλίες, η ομάδα του Χριστού είχε μόνο νίκες και θριάμβους. Και αν οι ομάδες αγωνίζονται στο στίβο ενός γηπέδου ή σταδίου, η ομάδα των Δώδεκα αγωνίσθηκε στο στίβο ολόκληρης της οικουμένης. Και αν ο αγώνας των ομάδων έχει μερικές χιλιάδες θεατές, ο αγώνας των Δώδεκα είχε θεατές όλη την οικουμένη, όλη τη γη και όλο τον ουρανό. Καταλάβατε ασφαλώς ποιά είναι η ομάδα των Δώδεκα. Είναι οι Δώδεκα Απόστολοι. Ο Παύλος γράφει για τον αγώνα των Αποστόλων και τους ορατούς και ...

1. Το μυστήριο του Χριστού. Το ουσιαστικό περιεχόμενο της ορθοδόξου αγωγής αποκαλύπτεται με τη φανέρωση του Θεού εν σαρκί στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Το μυστήριο του Χριστού, που αποτελεί και ολόκληρο το Ευαγγέλιο, προσφέρεται στον άνθρωπο για την πραγμάτωση της αληθινής παιδείας του. Εκείνο που εδώ παιδαγωγεί τον άνθρωπο, δεν είναι μια ιδέα ή ένα αφηρημένο ιδανικό, αλλά η προσωπική ύπαρξη του Χριστού. Η παρουσία του Χριστού ανάμεσά μας μάς βοηθά να ανακαλύψουμε στο Πρόσωπό Του την αληθινή φύση του ανθρώπου και επομένως τη δική μας προσωπική ύπαρξη. Η τοποθέτηση ενός προσώπου απέναντί μας, που θα μας βοηθήσει στην ανακάλυψη και της δικής μας υποστάσεως αποτελεί ένα από τα βασικά και ουσιώδη προβλήματα της σύγχρονης αγωγής. Παρ’ όλη την αυτονομία ...

Αίνοι (λεπτομέρεια)Ησαϊας (7), 1744 μ.Χ.Άγιον Όρος, Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου, ΝάρθηκαςΆνδρας παίζει ανακαράδες. Σε εικονογραφικές μεταβυζαντινές παραστάσεις στο Άγιον Όρος συναντούμε την ζωγραφική απεικόνιση μουσικών οργάνων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την παράσταση της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου και θα αναφέρουμε και άλλες σε επόμενες αναρτήσεις. Πρόκειται για παράσταση κρουστού οργάνoυ, πιθανόν περσικής προέλευσης. Οι ανακαράδες εμφανίζονται στην βυζαντινή εικονογραφία από τον 12ο αιώνα κ.ε., σε ζεύγος λεβητοειδών μεμβρανόφωνων τυμπάνων ιδίου μεγέθους με ημισφαιρικό, η ανοιχτή πλευρά του οποίου καλύπτεται με μεβράνη που προσαρμόζεται συνήθως με σκοινιά. Κρούονται με δύο λεπτά πλήκτρα που ονομάζονται «ξυλίφια». Στην εικονογραφία συνηχούν με άλλα όργανα σε εορταστικές ή δοξαστικές περιστάσεις όπως οι Αίνοι. Παίζονται πάντοντε από άνδρες σε όρθια ή καθιστή θέση. Ονομάζονται και ανάκαρα (τα), ανακαράς (ο), νιάκαρα (τα) ...

Με αφορμή την πρόσφατη επέτειο της έναρξης του πολέμου της Κορέας (25/6) συνεχίζουμε τη δημοσίευση αποσπασμάτων από το βιβλίο του Michael Hickey "Ο πόλεμος της Κορέας" που θέτει το ιστορικό περίγραμμα της τριετούς σύρραξης στην οποία ενεπλάκησαν έθνη από πάρα πολλά και μακρινά σημεία του πλανήτη.  Στη συνδιάσκεψη της Γιάλτας τον Φεβρουάριο του 1945, ο Στάλιν, διαισθανόμενος τη μεταστροφή της αμερικάνικης πολιτικής απέναντι στην Kορέα, πρότεινε την εγκατάσταση μιας κοινής εγγυήτριας δύναμης για την Kορέα, που θ’ αποτελούνταν από τις Hνωμένες Πολιτείες, την EΣΣΔ, την Kίνα και το Hνωμένο Bασίλειο. O Pούσβελτ έδινε τότε ελάχιστη προσοχή στις διαδικασίες της συνδιάσκεψης. Ήταν κουρασμένος κι άρρωστος, αλλά συνέχιζε να ξεγελά τον εαυτό του, πιστεύοντας ότι είχε εξασφαλίσει μια ειδική σχέση με το Στάλιν, και ...

Κάποια μέρα που ο Ιησούς περπατούσε δίπλα στη λίμνη Γενησαρέτ, είδε δυο αδέρφια, τον Σίμωνα και τον Ανδρέα, που έριχναν τα δίχτυα τους στη θάλασσα για ψάρεμα. Μπήκε στο πλοιάριο του Σίμωνα κι από εκεί άρχισε να μιλάει στον κόσμο που είχε μαζευτεί στην ακροθαλασσιά να τον ακούσει. Ύστερα είπε στον Σίμωνα: «Φέρε το καΐκι σου στ’ ανοιχτά και ρίξε τα δίχτυα σου». Κι ο Σίμωνας είπε: «Δάσκαλε, όλη τη νύχτα κοπιάσαμε στο ψάρεμα και δεν πιάσαμε ούτε ένα ψάρι. Επειδή όμως εσύ μου το ζητάς, θα ξαναπροσπαθήσω». Κι όταν ξανάριξε τα δίχτυα, γέμισαν τόσο πολύ από τα ψάρια, που σχίζονταν. Κι ο Σίμωνας φώναξε κι άλλους ψαράδες από γειτονικές βάρκες να τους βοηθήσουν. Τρόμαξε ο Σίμωνας από το πλήθος των ...

Πέρασαν πενήντα χρόνια από τότε που ο άνθρωπος του Θεού, ο αοίδιμος π. Γερβάσιος Παρασκευόπουλος, έγειρε το αγιασμένο και λευκασμένο από τους ιερούς αγώνες υπέρ της ευσεβείας κεφάλι του και άφησε την ψυχή του να φτερουγίσει στην αγκαλιά του Ουρανίου Πατρός. Πλήθος λαού τότε τον προέπεμψε στην αιωνιότητα με δάκρυα στα μάτια, γιατί έφευγε ο πνευματικός τους πατέρας, ο οποίος τους εδίδαξε τον λόγο του Θεού, τους εστήριξε στον πόνο τους, χάρηκε στην χαρά τους και εφώτισε ως αστήρ φαεινός την πορεία της ζωής τους. Γεννημένος το 1877 στην Γρανίτσα, σημερινή Νυμφασία της Γορτυνίας, στα άγια χώματα της ηρωοτόκου και αγιοτόκου Αρκαδίας, και έχοντας φάει του πόνου και της αρφάνιας το ψωμί, έφτασε με κόπους και οδύνες πολλές στην πόλη του Αγίου ...

Αλλά θα μπορούσε ίσως να πει κανείς, ότι όλα αυτά του ήταν ευχάριστα για χάρη του Χριστού. Αυτό λοιπόν λέγω και εγώ, ότι δηλαδή εκείνα που για μάς είναι αιτία λύπης, αυτά προκαλούσαν σ’ εκείνον μεγάλη ευχαρίστηση. Και γιατί λέγω τους κινδύνους και τις άλλες ταλαιπωρίες; Αφού πραγματικά ήταν σε διαρκή λύπη· γι’ αυτό και έλεγε- «Ποιος ασθενεί και δεν ασθενώ και εγώ μαζί του; ποιός σκανδαλίζεται και δεν δοκιμά­ζομαι και εγώ;». Αλλ’ όμως και τη λύπη θα μπορούσε να πει κανείς ότι είχε σαν ευχαρίστηση. Γιατί πολλοί και όταν χάσουν τα παιδιά τους και τους επιτρέπεται να θρηνούν, παρηγορούνται· όταν όμως εμποδίζονται, στενοχωρούνται. Έτσι λοι­πόν και ο Παύλος, κλαίοντας νύκτα και ημέρα, παρηγορούνταν. Γιατί κανένας δεν πένθησε έτσι τα δικά ...

Απόκτη­σε την αγάπη του Παύλου και θα έχεις τέλειο το στεφάνι. (Εγκώμιο στον Άγιο Απόστολο Παύλο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου) Ομιλία Γ΄. Ο μακάριος Παύλος δείχνοντας τη δύναμη της ανθρώπι­νης προθυμίας και ότι μπορούμε να πετάξουμε και προς αυτόν τον ουρανό, αφήνοντας τους αγγέλους και τους αρχαγγέλους και τις άλλες δυνάμεις, άλλοτε διά μέσου του εαυτού του μόνο προτρέπει τους πιστούς να γίνονται μιμητές του Χριστού λέγοντας, «Να γίνεστε μιμητές μου, όπως και εγώ του Χριστού», και άλλοτε χωρίς τον εαυτό του ανεβάζει τους πιστούς προς τον ίδιο το Θεό λέγοντας, «Να γίνεστε λοιπόν μιμητές του Θε­ού, σαν τέκνα αγαπητά». Έπειτα για να δείξει ότι τίποτε δεν κάνει τη μίμηση αυτήν τόσο, όσο το να ζει κανείς για το κοινό καλό και να ...

Έναν ακόμη αποχαιρετισμό φιλοξενεί σήμερα η "Πεμπτουσία":  Η μελέτη του Δρ.Θ. Β. Ταμιωλάκη για τις ευρέσεις των Τιμίων Λειψάνων του Βαπτιστή Ιωάννη, φτάνει αισίως στην ολοκλήρωσή της. Αφού διευκρινίζονται ορισμένα ακόμη θέματα που σχετίζονται με την εξέταση των ιερών λειψάνων, (βλ. και προηγούμενο άρθρο: www. pemptousia.gr/?p=70582) επισημαίνεται η αλλαγή στάσης των προτεσταντών σχετικά με την τιμή των ιερών λειψάνων. Τέλος, ύστερα από τα επιλογικά σχόλια, παρατίθεται η σχετική βιβλιογραφία. Η διαχείριση κάποιων αρνητικών αποτελεσμάτων θα είναι ακόμη δυσχερέστερη. Αν τα αποτελέσματα μιας χρονολόγησης κάποιου λειψάνου είναι αρνητικά, δηλαδή αν η ραδιοχρονολόγηση δείξει πως τα λείψανα που χρονολογήθηκαν είναι μεταγενέστερα της εποχής που έζησε ο Άγιος, του οποίου φέρεται πως είναι, γεννάται το ερώτημα τι θα πουν οι εκκλησιαστικοί ηγέτες στο πλήρωμα της Εκκλησίας. Και κανείς ...

Ο Απόστολος Πέτρος Ο Πέτρος γεννήθηκε στη Βηθσαϊδά (Ιωάν. 1, 45), κοντά στη λίμνη Γεννησαρέτ, όπου με τον αδελφό του Ανδρέα, που και αυτός έγινε Απόστολος, ασκούσαν το επάγγελμα του ψαρά, μαζί με δυο άλλους Αποστόλους (Ματθ. 4, 18), τον Ιάκωβο και Ιωάννη, γιους του Ζεβεδαίου. Σ' όλους τους καταλόγους των Ευαγγελίων αναφέρεται πρώτα ως Σίμων (Ματθ. 10, 2. Μάρκ. 3, 16. Λουκ. 6, 14), ενώ σ' άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης αναφέρεται και ως Συμεών (Πρ. 15, 14. 2 Πετρ. 1, 1). Αρκετές φορές μνημονεύεται ως Σίμων Πέτρος (Ματθ. 10, 2. 16, 16. Μάρκ. 3, 16. Λουκ. 6, 14. Ιωάν. 1, 40. 6, 68. 13, 6· 8· 24. 18, 10) καθώς επίσης και Κηφάς (1 Κορ. 1, 12. 3, 12. 9, ...

Τις τελευταίες 4 δεκαετίες στη Νάουσα στον τομέα της παραδοσιακής μουσικής κυριαρχούν οι ζουρνάδες. Στη δισκογραφία επίσης όσον αφορά τη Νάουσα βρίσκει κανείς μόνο δίσκους με παραδοσιακούς σκοπούς παιγμένους με ζουρνάδες. Δίσκοι με τραγούδια ή μουσική παιγμένη με άλλα όργανα δεν υπάρχουν. Σχηματίζεται λοιπόν εύλογα η πεποίθηση ότι αυτή είναι η μουσική παράδοση της Νάουσας.  Σκοπός της έρευνας ήταν να συγκεντρωθούν στοιχεία και να αποδειχθεί ότι την περίοδο 1870-1970 οι λαϊκοί οργανοπαίχτες στη Νάουσα χρησιμοποιούσαν έγχορδα και χάλκινα πνευστά όργανα. Να αντληθούν πληροφορίες με εθνογραφικό και κοινωνιολογικό ενδιαφέρον, καθώς και πληροφορίες που αφορούν τις μελωδίες και τους χορούς αυτής της περιόδου. Για εκατό τουλάχιστον χρόνια υπήρχε μια λαϊκή μουσική παράδοση η οποία για τούς λόγους που θα αναλύσουμε χάθηκε και σιγά-σιγά ...

        Τι τέλος πάντων είναι ο άνθρωπος και πόση είναι η ευγένεια της δικής μας φύσης και πόσο ικανό στην αρετή είναι αυ­τό το ον, μας το έδειξε περισσότερο απ’ όλους τους ανθρώπους ο Παύλος. Και τώρα σηκώνεται, από εκεί που έχει φθάσει, και με καθαρή φωνή προς όλους εκείνους που κατηγορούν τη φύση μας απολογείται για χάρη του Κυρίου, προτρέπει για αρετή, κλείνει τα αναίσχυντα στόματα των βλάσφημων και αποδεικνύει ότι δεν είναι μεγάλη η διαφορά ανάμεσα στους αγγέλους και στους ανθρώπους, αν θέλουμε να προσέχουμε τον εαυτό μας. Γιατί χωρίς να έχει άλλη φύση, ούτε να έχει λάβει άλλη ψυχή, ούτε να κατοίκησε σ’ άλλο κόσμο, αλλά αν και ανατράφηκε στην ίδια γη και τόπο ...

Στο παρόν πρώτο μέρος του αφιερώματός μας στους κινδύνους που κρύβονται στην αυξημένη ηλιοφάνεια και τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, αναπτύσσουμε όσο γίνεται απλούστερα τους φυσιολογικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με την παραγωγή, την αποβολή και την διατήρηση της θερμότητας στον ανθρώπινο οργανισμό. Φυσιολογία της θερμοκρασίας του σώματος Η θερμοκρασία (Θ)του σώματος διακρίνεται σε κεντρική, δηλαδή αυτή που είναι στο εσωτερικό (κέντρο) του σώματος, και σε περιφερική, δηλαδή την Θ στην επιφάνεια του σώματος. Η κεντρική μετριέται με θερμόμετρο στο ορθό, ή το στόμα, ή ακριβέστερα ακόμη με αισθητήρα θερμοκρασίας στην ουροδόχο κύστη, ενώ η περιφερική με τοποθέτηση θερμομέτρου στην μασχάλη. Η κεντρική θερμοκρασία του σώματος, και όταν είναι γυμνό, παραμένει σταθερή μεταξύ 36-37,5οC, ακόμη και σε ακραίες θερμοκρασίας περιβάλλοντος, όπως πολύ χαμηλή ...

Με αφορμή την πρόσφατη επέτειο της έναρξης του πολέμου της Κορέας δημοσιεύουμε το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του Michael Hickey "Ο πόλεμος της Κορέας" που θέτει το ιστορικό περίγραμμα της τριετούς σύρραξης στην οποία ενεπλάκησαν έθνη από πάρα πολλά και μακρινά σημεία του πλανήτη.  O λαός της Κορέας για πολύ καιρό ζούσε ανάμεσα σε αντίπαλους πολιτισμούς, συρόμενος πότε από εδώ και πότε απ’ εκεί μεταξύ της Kίνας, που ιστορικά ήταν ο «Mεγάλος Aδελφός» ή της Iαπωνίας και, για ένα αρκετό διάστημα, κατά το 19ο αιώνα, της Tσαρικής Pωσίας. Tο 16ο αιώνα, μια ιαπωνική δύναμη εισβολής απωθήθηκε από το φημισμένο Kορεάτη ναύαρχο Γι, ο οποίος χρησιμοποίησε γαλέρες εξοπλισμένες μ’ επαναστατικούς, για την εποχή, εκτοξευτές ογκόλιθων για να βυθίσει τα πολεμικά πλοία του εχθρού. ...

Στο πλαίσιο του εορτασμού της επετείου των 150 ετών από την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα (1864-2014), η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνει επιστημονική ημερίδα με θέμα: «Η Εκκλησία στα Ιόνια Νησιά: Από τη Βενετοκρατία στην Ένωση (1797-1864)» Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 30 Ιουνίου 2014 στο Κτήριο της Θεολογικής Σχολής (Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου), στην Αίθουσα Οπτικοακουστικών Μέσων. Το Πρόγραμμα της Ημερίδας βρίσκεται στο Σύνδεσμο: http://deantheol.uoa.gr/fileadmin/deantheol.uoa.gr/uploads/events/I_Ekklisia_sta_Ionia_Nisia_Imerida_THSCH_EKPA_30-06-2014.pdf Θα δοθούν βεβαιώσεις συμμετοχής.

Μνήμη της ευρέσεως των τιμίων λειψάνων των αγίων και θαυματουργών Αναργύρων, Κύρου και Ιωάννου. Στίχ. Οστά φανέντα μαρτύρων Αναργύρων         Βλύζουσι κρουνούς θαυμάτων αναργύρως. Μετ. Τα ανευρεθέντα οστά των μαρτύρων Αναργύρων αναβλύζουν αναργύρως (δωρεάν) κρουνούς θαυ­μάτων. Οι άγιοι μάρτυρες και θαυματουργοί Ανάργυροι, Κύ­ρος και Ιωάννης, έζησαν και έδρασαν κατά την εποχή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.). Ο Κύρος κα­ταγόταν από την Αλεξάνδρεια, ο δε Ιωάννης από την Έδεσσα της Μεσοποταμίας. Αυτοί λοιπόν ενώθηκαν, επειδή ταίριαζαν στη γνώμη και τον τρόπο ζωής, και περιερχόμενοι από τόπο σε τόπο θεράπευαν κάθε νόσο και ασθένεια. Οι άγιοι Ανάργυροι, πέραν των ιατρικών τους υπηρε­σιών, παρακινούσαν πολλούς να μη δειλιάζουν, αλλά να δέχονται με καρτερία τα μαρτύρια και το θάνατο για χάρη του Χριστού. Η ενέργειά τους όμως αυτή έγινε ...