Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

H γυναίκα κατά τον 16ο-αρχές του 17ου αι. θεωρούνταν από την κοινή αντίληψη ως την απόγονο της Εύας και συνεπώς συνεχιστή της αμαρτίας με μοναδική εξαίρεση το πρόσωπο της Παναγίας ως τη μόνη αγνή και ενάρετη γυναίκα. Τον 16ο αι. παρατηρείται μεγάλη τάση απεικόνισης του γυμνού στην τέχνη και θεματολογία παρμένη από την αρχαία μυθολογία. Παρατηρείται ακόμη μια στροφή προς τον συμβολισμό και τον νεοπλατωνισμό με την έννοια του ιδανικού κάλλους του εναρμονισμένου με την ενάρετη ψυχή. Η Γέννηση της Αφροδίτης- Σάντρο Μποτιτσέλι. Το πρότυπο της ωραίας γυναίκας άλλοτε παρουσιάζεται με πολυτελή ρούχα και κοσμήματα κι άλλοτε παρουσιάζεται γυμνή με αναλογίες πληθωρικές. Το νεανικό γυναικείο σώμα συνδυάζει το αρνητικό στοιχείο της θεϊκότητας με το θετικό στοιχείο της ζωικότητας με την έννοια ...

Ο μαθητής του Χριστού Βαρθολομαίος αναφέρεται με αυτό το όνομα στους Συνοπτικούς Ευαγγελιστές, αλλά ο Ιωάννης στο δικό του Ευαγγέλιο τον αναφέρει με το όνομα Ναθαναήλ. Σ' αυτή τη διήγηση, εμφανίζεται ως καταγόμενος από την Κανά και επιστήθιος φίλος του Φιλίππου, ο οποίος και τον οδήγησε στον Διδάσκαλο, την προηγούμενη μέρα από το γνωστό γάμο στην πόλη αυτή. Όταν, μάλιστα, τον είδε ο Ιησούς, τον χαρακτήρισε ως έναν άδολο και γνήσιο Ισραηλίτη. Το όνομα Βαρθολομαίος σημαίνει στα εβραϊκά "γιος του Θολομαίου", ενώ το Ναθαναήλ σημαίνει "Θεόδωρος". Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιες μεμονωμένες απόψεις που διακρίνουν τα δύο πρόσωπα, αλλά φαίνεται πως κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί. Ο Απόστολος Βαρθολομαίος κήρυξε σύμφωνα με ορισμένες παραδόσεις στην Αρμενία και τις Ινδίες. Στη μακρινή αυτή περιοχή φέρεται ...

+ ήσας Γαβριήλ πριν το Xαίρε τη Kόρη, άδεις δε και νυν, άξιόν σε υμνέειν. H Σύναξις αύτη και εορτή του Aρχαγγέλου Γαβριήλ ηκολούθησεν εν τω Aγίω όρει του άθω, εις ένα κελλίον του Mοναστηρίου του Παντοκράτορος, επονομαζόμενον «άξιόν εστιν», εν τόπω καλουμένω άδειν. Ηκολούθησε δε, διά το εξής ρηθησόμενον θαύμα. Kατά την Σκήτιν του Πρωτάτου, την ευρισκομένην εις τας Kαρεάς, εκεί πλησίον εν τη τοποθεσία της Iεράς Mονής του Παντοκράτορος, είναι λάκκος μεγάλος, όστις έχει κελλία διάφορα. Eις ένα λοιπόν των κελλίων τούτων, επ’ ονόματι τιμώμενον της Kυρίας Θεοτόκου της Kοιμήσεως, εκατοίκει ένας Iερομόναχος γέρων και ενάρετος, μετά άλλου υποτακτικού. Eπειδή δε ήτον συνήθεια να γίνεται αγρυπνία κάθε Kυριακήν εις την ρηθείσαν Σκήτιν του Πρωτάτου, κατά το εσπέρας ενός Σαββάτου, ...

Στα πρώτα χρόνια της διακονίας του στην Κριμαία είχε πολύτιμο φίλο, συμπαραστάτη και πνευματικό τον αρχιμανδρίτη Τύχωνα Μπογγοσλάβετς, ο οποίος ήταν άνθρωπος μεγάλης πνευματικότητας και διακριτικότητας. Ένας από τους ελάχιστους στάρετς που είχαν απομείνει. Ο αρχιμανδρίτης Τύχων γεννήθηκε το 1859. Καταγόταν από φτωχή οικογένεια. Μετά τη στοιχειώδη εκπαίδευση σπούδασε σε τεχνικές σχολές. Υπηρέτησε τη θητεία του στο ναυτικό και ως ναύτης ταξίδεψε σε αρκετά μέρη μέσα κι έξω από τη χώρα. Από παιδί διακρινόταν για την καλοσύνη, την εγκράτεια, την αγνότητά του. Ο αρχιμανδρίτης Τύχων Μπογγοσλάβετς Δεν έτρωγε ποτέ κρέας. Ανάμεσα στους ναύτες ξεχώριζε για τα πνευματικά του χαρίσματα. Οι αξιωματικοί τον αγαπούσαν για τη σεμνότητα, την καλοσύνη, την τιμιότητα, την καθαρότητά του. Άνθρωπος αγάπης και θυσίας, ήταν έτοιμος να διακονήσει τους άλλους και να προσφέρει τα πάντα. Είχε την ιδιαίτερη ευλογία από το Θεό να γνωριστεί με το μεγάλο στάρετς της Ρωσίας, τον άγιο Αμβρόσιο της Όπτινα, ο οποίος έγινε και πνευματικός του. Ο στάρετς Άμβρόσιος επέδρασε καθοριστικά στη ζωή του και στην πνευματική του πορεία. Όταν τελείωσε τη θητεία του εγκατεβίωσε στην 'Ιερά Μονή των Σπηλαίων – Ίνκερμαν. ...

11 Ιουνίου 1900. Ημέρα διοκλητιάνειου διωγμού των ευάριθμων Χριστιανών της αχανούς Κίνας. Ημέρα οργής και φωτιάς και συσ-σεισμού. Οι επαναστάτες Πυγμάχοι («Μπόξερς») έστρεψαν το μένος τους ιδιαίτερα εναντίον των εφτακοσίων όλων κι όλων Ορθοδόξων, και χτύπησαν με λύσσα το «μικρόν ποίμνιον» του Χριστού... ΄Ισως να είχαν πολλά παράπονα με τους ξένους και με τις διάφορες «ιεραποστολές» τους, που δεν ήταν πάντοτε άμοιρες εγκόσμιων επιδιώξεων και σκοπιμοτήτων. ΄Ομως η μικρή Ορθόδοξη Εκκλησία της Κίνας, άγιο τέκνο της ρωσικής ιεραποστολικής φλόγας παλαιοτέρων εποχών, από νωρίς ειχε δείξει και αποδείξει ότι έγνοιά της και έργο της ήταν αποκλειστικά ο ευαγγελισμός και η εξάπλωση της Βασιλείας του Θεού, και όχι η «θρησκευτική» υποστήριξη πολιτικών και άλλων μάταιων και εφάμαρτων σκοπιμοτήτων. ΄Ετσι, αν άλλοι είχαν δόσει λαβή ...

Ο Απόστολος Βαρνάβας ήταν Κύπριος, ιουδαϊκής καταγωγής και από τη φυλή του Λευΐ. Ανήκε στον ευρύτερο κύκλο των «Εβδομήκοντα» μαθητών και κατείχε εξέχουσα θέση στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων. Αποκαλούνταν «υιός παρακλήσεως», επειδή είχε την ικανότητα να στηρίζει αποτελεσματικά τους νεοφώτιστους στην εκκλησιαστική κοινότητα. Είναι εκείνος που έπεισε τους χριστιανούς των Ιεροσολύμων να δεχθούν στους κόλπους τους τον Παύλο, καθώς δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι ο πιο απηνής διώκτης τους είχε μεταστραφεί στη δική τους πίστη. Αφού διέδωσε το Χριστιανισμό στην Αντιόχεια και τη Σελεύκεια, φλεγόταν από επιθυμία να κηρύξει στην πατρίδα του. Στην επιθυμία του αυτή βρήκε πρόθυμο συνεργάτη τον Απόστολο Παύλο και οι δυο τους μαζί με τον άγ. Μάρκο, ανεψιό του Βαρνάβα, κήρυξαν σε όλο το νησί. Μάλιστα, κατάφεραν ...

Την Τετάρτη στις 11:00 στο Διαδικτυακό Ραδιόφωνο Pemptousia FM, στην εκπομπή "Σύγχρονα Μουσικά Ρεύματα", ακούστε το τραγούδι "Ανθρωπίνη προστασία", των Hip Hop καλλιτεχνών John Wu και Jamster. Οι στίχοι αναφέρονται στην Παναγία Μητέρα μας και την απέραντη αγάπη της προς όλους τους ανθρώπους. Είναι η προστασία μας, η Υπέρμαχος Στρατηγός, εκίνη που μας στηρίζει και μας ενδυναμώνει σε κάθε δυσκολία στη ζωή μας.   "Ανθρωπίνη Προστασία" Μερικές φορές η ζωή Τα φέρνει έτσι ώστε να μην μπορείς να ζεις όπως θες εσύ τα πάντα εναντίον στης ζωής το βίο κάθε μια μέρα είναι και μια σελίδα από της ζωής μας το βιβλίο δώρο απ το Θεό ευκαιρία να αγγίξουμε το Φως μα δεν μπορώ μόνος νιώθω να ’μαι τόσο μικρός η επιθυμία μου φουντώνει μα όσο πιο πολύ το θέλω τόσο πιο πολύ το σκοτάδι γύρω πυκνώνει στη ...

Εκδήλωση για τα 180 χρόνια της Αθήνας ως πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους, πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες (31 Μαΐου), στο Μουσείο της Ακρόπολης, από τον Όμιλο Ουνέσκο Τεχνών Λόγου και Επιστημών Ελλάδος.  Κεντρικός ομιλητής, στην κατάμεστη αίθουσα του Μουσείου της Ακρόπολης, ένας νέος επιστήμων, ο γεωπολιτικός Πέτρος Δ. Καψάσκης, ο οποίος μίλησε με θέμα: ''Αθήνα ζαφειρόπετρα στης γης το δαχτυλίδι''.  Στην εκδήλωση καταξιωμένοι ηθοποιοί απήγγειλαν ποιήματα του Κωστή Παλαμά, ενώ βραβεύτηκαν από τον Όμιλο ο διεθνούς φήμης Σολίστ του πιάνου Δημήτρης Σγούρος και ο Αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός.  Στην Πεμπτουσία μίλησε για την εκδήλωση, αλλά και για την πολιτιστική διπλωματία  ο γεωπολιτικός επιστήμων, Πέτρος Δ. Καψάσκης. Ο Πέτρος Καψάσκης κατά την ομιλία του στο Μουσείο της Ακρόπολης  Πεμπτουσία: Να ξεκινήσουμε κύριε Καψάσκη με ...

Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η διακριτικότητα και η αγάπη βοηθούν στην παρηγορητική ανακούφιση κάθε πονεμένου συνανθρώπου μας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας προσκαλεί προς τούτο λέγοντας: «Δώστε, δώστε στους πτωχούς».  Ακόμη όμως και αν δεν έχεις να δώσεις τροφή η χρήματα, δώσε χαμόγελο, δώσε ένα καλό λόγο, δώσε το χέρι σου σε εκείνον που απλώνει μπροστά σου το δικό του! Έτσι έκανε και ο Χριστός. Άπλωσε τα δικά Του χέρια στο Σταυρό και αγκάλιασε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μας το λέγει το τροπάριο των Αίνων του Σταυρού, κατά το οποίο «εύρος και μήκος σταυρού ουρανού ισοστάσιον», δηλαδή οι οριζόντιες και οι κάθετες ακτίνες του Σταυρού του Χριστού μας νοητώς επεκτεινόμενες αγκαλιάζουν όλο τον κόσμο, στον οποίον αφειδώλευτα προσφέρουν τη ...

Ένας Αββάς του Γεροντικού έλεγε: «Δεν είμαι μοναχός, αλλά είδα αληθινούς μοναχούς». Αύτη η φράση με βοηθεί και δικαιολογεί την παρουσία μου απόψε μεταξύ σας. Και από αυτά που είδα, θα προσπαθήσουμε να πούμε μερικές λέξεις για το τι είναι ένας ορθόδοξος μοναχός, και το τι βαθειά σχέση έχουμε όλοι με τη λειτουργική ζωή των μοναστηριών και τις προσωπικές εμπειρίες των άγιων ασκητών. Ο Κύριος δεν ήλθε στον κόσμο για να καλυτερεύση απλώς τις συνθήκες της παρούσης ζωής, δεν ήλθε για να προτείνη κανένα οικονομικό η πολιτικό σύστημα, ούτε για να μας διδάξη καμιά μέθοδο ψυχοσωματικής ισορροπίας. Ήλθε για να νικήση το θάνατο και να φέρη την αιώνια ζωή. «Ούτως ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ...

Ο Γέροντας Σωφρόνιος είχε ορισμένους δικούς του σκληρούς λόγους. Για παράδειγμα έλεγε: «Αν κάποιος δεν έχει φθάσει το μέτρο της υποστατικής προσευχής –δηλαδή να φέρει μέσα του όλο τον Αδάμ και να προσάγει όλο το ανθρώπινο γένος ενώπιον του Θεού στην προσευχή του υπέρ όλου του κόσμου– τότε ας μην τολμά να αποκαλεί τον εαυτό του χριστιανό χωρίς φόβο και ντροπή». Πηγή:http://www.agiabarbaradafnis.gr/ Τέτοιοι λόγοι έχουν τη δύναμη να μας σώσουν. Στόχος τους είναι να μας συγκλονίσουν. Η χριστιανική παράδοση του «συσσεισμού» μας βοηθεί να ανακαλύψουμε τη βαθειά καρδιά, χωρίς την οποία είναι αδύνατον να δεχθούμε αληθινά το χάρισμα της Πεντηκοστής, την έκχυση του Πνεύματος πάνω σε κάθε σάρκα (Ιωήλ 2,28). Έχουμε ανάγκη από την απαλή εκείνη και τόσο πολυτελή ενώπιον του ...

Ο ορισμός της έννοιας άνθρωπος, αποτελεί αντικείμενο μιας σειράς επιστημών, αλλά και της θρησκείας και της ηθικής, οι οποίες διατυπώνουν τη δική τους ανθρωπολογία επί της οποίας θεμελιώνουν το σκοπό της ύπαρξης του ανθρώπου και τις αρχές τις οποίες είναι δέον να ακολουθεί κατά τη διάρκεια της ζωής του. Για τον άνθρωπο, τη φύση, την προέλευση και το σκοπό του, υπεύθυνη είναι κάθε κοινωνία, η οποία μέσω της θρησκείας, της φιλοσοφίας και της επιστήμης που διαθέτει, δύναται να αποφασίσει την εννοιολόγησή του. Συνεχίζουμε τη δημοσίευση με τη μορφή σειράς άρθρων της εργασίας “ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΑΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ” του θεολόγου Παναγιώτη Πολυχρονόπουλου. Η ανθρωπολογία, όπως αναφέρθηκε, αποτελεί ...

Η ψαλτική τέχνη αρχίζει να υφίσταται ως επιστήμη με σημειογραφία ήδη από τα μέσα του 10ου αιώνα, ίσως και λίγο νωρίτερα, με τέλεια ορ­γάνωση, έτσι ώστε να καλύψει τις ανάγκες της λατρείας της Ορθόδοξης Ανατολής. Στην Ψαλτική Τέχνη διακρίνουμε τέσσερις περιόδους ανάλογα με την σημειογραφία της καθεμιάς. Το ύψιστο σημείο ακμής της τέχνης ορίζεται κατά τον 13ο και 14ο αιώνα. Σε αυτή την εξέλιξη συνέβαλλαν με την παρουσία και τη μουσική δραστηριότητά τους πρόσωπα όπως ο Ιωάννης ο Κουκουζέλης, ο Ιωάννης ο Γλυκής, ο Νικηφόρος ο Ηθικός και ο Ξένος  Κορώνης, οι οποίοι συνέθεσαν την πρώτη μεγάλη τετρανδρία της Ψαλτικής Τέχνης. Η τέχνη αυτή ήκμασε σε όλες τις περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας όπου δημιουργήθηκαν ξεχωριστά κέντρα εκμάθησης και διάδοσής της. Κομβικό σημείο ...

Τον Μάρτιο του 2001, το Μηνιαίο Περιοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής ΤΟΛΜΗ, με το οποίο συνεργαζόμουν, μου ζήτησε μία συνέντευξη με τον μακαριστό σήμερα, Ηγούμενο τότε, της Ιεράς Μονής Γρηγορίου Αγίου Όρους, Αρχιμανδρίτη Γεώργιο Καψάνη.  Η διεύθυνση του Περιοδικού, πριν από την συνέντευξη μου είχε επισημάνει ότι ο μακαριστός Ηγούμενος, ήταν από τους ανθρώπους που εγκατέλειψαν τα εγκόσμια ενώ είχαν εξασφαλισμένο λαμπρό μέλλον, όπως επίσης και το γεγονός ότι ο τότε Αρχιεπίσκοπος -μακαριστός σήμερα- Χριστόδουλος, είχε προτείνει στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο και στην Ιεραρχία την εγγραφή του στον κατάλογο των προς Αρχιερατείαν εκλογίμων, χωρίς ο ίδιος να το ζητήσει. Ακολουθεί ένα απόσπασμα από την συνέντευξη, που δημοσιεύτηκε στο Τεύχος 6, του Περιοδικού ΤΟΛΜΗ, (σελ.19-21), τον Μάρτιο του 2001. Τόλμη: Πώς εξηγείτε το γεγονός ...

Την Τρίτη στις 10:00 στο Διαδικτυακό Ραδιόφωνο Pemptousia FM, στην εκπομπή "Κοινωνία και Πολιτισμός", ο καθηγητής Παιδαγωγικής κ. Γεώργιος Κρουσταλάκης, θα μιλήσει για τα δεδομένα και τα προβλήματα της εφηβείας.

Ομιλία του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου "Περί του Αγίου Πνεύματος".   %audio%