«Μπορεί να βάλει κανείς κάρβουνα στον κόρφο του και να μην κατακαούν τα ρούχα του;»
16 Μαρτίου 2011
Βαρύ κακό είναι η αμαρτία και βαριά αρρώστια της ψυχής η παρανομία. Αυτή αποδυναμώνει την ψυχή και γίνεται αιτία της κόλασής της στην αιώνια φωτιά. Η διαστροφή του αυτεξουσίου προς το κακό πηγάζει από την προαίρεση του ανθρώπου. Και το ότι αμαρτάνουμε, επειδή εμείς το θέλουμε, το επιβεβαιώνει ο προφήτης Ιερεμίας που λέει: «Εγώ σε φύτεψα απ’ άκρη σ’ άκρη αμπέλι γνήσιο και καρποφόρο. Γιατί, αμπέλι, αλλοτριώθηκες και μου κάνεις πικρά σταφύλια, λες και είσαι ξένο; (Ιερ. 2,21). Το φυτράδι είναι καλό, αλλά ο καρπός που βγαίνει από την προαίρεση είναι κακός. Γι’ αυτό και δεν θα φταίει ο φυτευτής, όταν το αμπέλι θα γίνει στάχτη από τη φωτιά. Επειδή, ενώ φυτεύτηκε για να βγάλει καλό καρπό, εξαιτίας της κακής προαίρεσης, καρποφόρησε κακή καρποφορία. Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ευθύ, όπως λέει στο βιβλίο του Εκκλησιαστή (Εκκλ. 7, 29)2, και αυτός σκόρπισε το λογισμό του σε πολλούς στόχους και κατευθύνσεις. «Είμαστε δικό Του δημιούργημα και πλαστήκαμε για να κάνουμε το καλό», λέει ο Απόστολος Παύλος (Εφεσ. 2, 10). Και ο μεν Δημιουργός, που είναι αγαθός, δημιούργησε τον άνθρωπο για να εργάζεται το αγαθό. Το δε δημιούργημα, μεταστράφηκε, εξαιτίας της κακής του προαίρεσης, σε εργάτη της πονηρίας. Πολύ βαρύ λοιπόν κακό, όπως είπαμε, είναι η αμαρτία, αλλά δεν είναι και αθεράπευτο. Είναι πολύ βαρύ για όποιον εξουσιάζεται από αυτή, αλλά είναι ευκολοθεράπευτο και το ξεφορτώνεται ο άνθρωπος με τη μετάνοια. Ας υποθέσουμε ότι κάποιος κρατάει στα χέρια του κάρβουνα. Όσο τα κρατάει κατακαίγεται. Αν όμως τα πετάξει, απομακρύνει συγχρόνως και το κάψιμο. Και αν υπάρχει κανείς που νομίζει ότι ενώ αμαρτάνει δεν κατακαίγεται, σ’ αυτόν λέει η Αγία Γραφή: «Μπορεί να βάλει κανείς κάρβουνα στον κόρφο του και να μην κατακαούν τα ρούχα του;» (Παροιμ. 6,27). Γιατί ή αμαρτία καίει, αποδυναμώνει την ψυχή, προκαλεί σοβαρές διανοητικές και συναισθηματικές διαταραχές, την αποδιοργανώνει και την αποπροσανατολίζει.
Αλλά θα πει κανείς: Τί είναι λοιπόν αυτή η αμαρτία; Είναι ζώο; Άγγελος; Δαίμονας; Τί είναι αυτό που ενεργεί μέσα στον άνθρωπο; Άνθρωπέ μου, αυτός που σε αντιμάχεται δεν είναι εξωτερικός εχθρός, αλλά δικό σου γέννημα που ξεπετάγεται από μέσα σου, εξαιτίας της κακής σου προαίρεσης. Κοίταξε με καθαρά μάτια (Πρβλ. Παροιμ. 4, 25) και δεν θα σου γεννηθεί κακή επιθυμία. Μην αρπάζεις ξένα πράγματα και η τάση της αρπαγής θα ναρκωθεί μέσα σου. Φέρνε πάντα ατό νου σου τη μέλλουσα Κρίση και δεν θα σε εξουσιάσει ούτε πορνεία, ούτε μοιχεία, ούτε φόνος, ούτε καμιά άλλη αμαρτία. Όταν όμως βγάλεις το Θεό από το μυαλό και από την καρδιά σου, τότε αρχίζει να γυρίζει ο λογισμός σου στα πονηρά και να κάνει πράξη την αμαρτία.
Και το κακό δεν αρχίζει και δεν ξεκινά μόνο από σένα. Υπάρχει και κάποιος άλλος ο οποίος το σχεδιάζει και το προωθεί. Αυτός είναι ο διάβολος. Λοιπόν αυτός σχεδιάζει και παρακινεί προς την αμαρτία, αλλά δεν μπορεί να επιβληθεί αναγκαστικά σ’ αυτούς που δεν θα δεχθούν τις εισηγήσεις του. Γι’ αυτό και λέει ο Εκκλησιαστής: «Αν παρακινήσεις το λογισμό σου και σε εξαναγκάσει ο διάβολος να αμαρτήσεις, μην του παραχωρείς τόπο στην καρδιά σου» (Εκκλ. 10, 4). Αν του κλείσεις την πόρτα και τον απομακρύνεις, δεν θα σου κάνει κακό. Αν όμως δεχτείς την παρακίνηση της κακής επιθυμίας με αδιαφορία, ριζώνει με το λογισμό μέσα σου, σού σφιχτοδένει τη διάνοια και σε πετάει στο βόθρο της κακίας. Ίσως όμως πεις: Είμαι πιστός και δεν θα ριζώσει μέσα μου η επιθυμία, ακόμα και αν τη φέρνω πιο συχνά στο νου μου. Ξεχνάς λοιπόν ότι ρίζα που έζησε και αυξήθηκε έσπασε πολλές φορές και την πέτρα; Μη δέχεσαι το σπόρο γιατί θα φυτρώσει. Η ρίζα του θα σου κομματιάσει την πέτρα της πίστης. Πριν ακόμα ανθίσει, ξερίζωσε το κακό, μήπως αδιαφορώντας στην αρχή, χρειαστείς μετά τσεκούρια (Πρβλ. Ιερ. 23, 29) και φωτιά (Πρβλ. Ματθ. 3, 10).
Ζήτησε την θεραπεία του ματιού σου έγκαιρα, μόλις παρουσιαστεί η πρώτη ενόχληση, για να μην καταντήσεις να ζητάς τον οφθαλμίατρο τότε που θα έχεις τυφλωθεί ολότελα.
(Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, «Κατηχήσεις», εκδ. Ετοιμασία, Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου, Καρέα)
