Επιστήμες, Τέχνες & ΠολιτισμόςΟρθόδοξη πίστη

Ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο, δώρο του Πατριάρχη Φωτίου Α΄ στον αυτοκράτορα Βασίλειο Α΄

24 Οκτωβρίου 2013

Ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο, δώρο του Πατριάρχη Φωτίου Α΄ στον αυτοκράτορα Βασίλειο Α΄

Ο Μέγας Κωνσταντίνος και η μάχη της Μιλβίας γέφυρας.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος και η μάχη της Μιλβίας γέφυρας.

Οι Ομιλίες του Γρηγορίου Ναζιανζηνού είναι βυζαντινό εικονογραφημένο χειρόγραφο που φυλάσσεται στην Εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας με αριθμό BNF MS gr. 510. Είναι έξοχο δείγμα εικονογραφίας από την εποχή της Μακεδονικής αναγέννησης και της Βυζαντινής τέχνης γενικότερα. Θεωρείται μάλιστα ένα από τα πολυπλοκότερα και πλέον εξειδικευμένα εικονογραφημένα χειρόγραφα που κατασκευάστηκαν ποτέ στο Βυζάντιο.

Το χειρόγραφο γράφτηκε το έτος 879 ως 882 στην Κωνσταντινούπολη υπό την αυστηρή επιμέλεια του Πατριάρχη Φωτίου Α΄. Ο Φώτιος το δώρισε στον Αυτοκράτορα Βασίλειο Α΄ τον ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας ως ψυχαγωγικό και επιμορφωτικό ανάγνωσμα. Οι Ομιλίες του Γρηγορίου Ναζιανζηνού ήταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά αναγνώσματα στην Βυζαντινή αυτοκρατορία. Η χρήση των Ομιλιών ήταν καθιερωμένη στις λειτουργικές τελετές όλο το χρόνο, ενώ αντίγραφά τους ήταν πολύ διαδεδομένα. Το χειρόγραφο BNF MS gr. 510 περιέχει το πλήρες κείμενο των Ομιλιών του Γρηγορίου Ναζιανζηνού.

Η εύρεση του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη.

Η εύρεση του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη.

Το πέρασμα του χρόνου έχει φέρει σημαντική φθορά στο χειρόγραφο BNF MS gr. 510. Περιέχει 46 ολοσέλιδες μικρογραφίες, καθώς και ωραιότατα επίτιτιλα και πολλά διακοσμητικά αρχικά γράμματα, πολλά εκ των οποίων επίχρυσα. Περιέχει επίσης περισσότερες από 200 εικόνες από την ζωή της αυτοκρατορικής οικογένειας, του Γρηγορίου Ναζιανζηνού, πολλών Αγίων και Μαρτύρων.
Δείτε παρακάτω 23 φωτογραφίες από αυτό το χειρόγραφο:

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Γρηγορίου Πρεσβυτέρου εις τον βίον του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Διακοσμητικό αρχικό γράμμα (Σ).

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή:
+ Γρηγορίου Πρεσβυτέρου εις τον βίον του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου.
Διακοσμητικό αρχικό γράμμα (Σ).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Μετάφρασις εις τον Εκκλησιαστήν. Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (δύο Τ).

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Μετάφρασις εις τον Εκκλησιαστήν.
Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (δύο Τ).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα κατά το πλάτος μιας στήλης που φέρει στο κέντρο του  τον τίτλο της ομιλίας: + Κατά Ιουλιανού στηλιτευτικός α΄. Επίχρυσα διακοσμητικά αρχικά  γράμματα (στη φωτογραφία φαίνονται δύο Α). Κεφαλαιογράμματη γραφή σε δύο στήλες.

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα κατά το πλάτος μιας στήλης που φέρει στο κέντρο του
τον τίτλο της ομιλίας: + Κατά Ιουλιανού στηλιτευτικός α΄. Επίχρυσα διακοσμητικά αρχικά
γράμματα (στη φωτογραφία φαίνονται δύο Α). Κεφαλαιογράμματη γραφή σε δύο στήλες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Διακοσμητικό αρχικό γράμμα με φυτική διακοσμητική απόληξη (Α).

Διακοσμητικό αρχικό γράμμα με φυτική διακοσμητική απόληξη (Α).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

χρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Προς Ευάγριον μοναχόν. Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (Σ και Τ).

χρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Προς Ευάγριον μοναχόν.
Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (Σ και Τ).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Εις το ρητόν του Ευαγγελίου. Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (Ο και Π).

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα με την επιγραφή: + Εις το ρητόν του Ευαγγελίου.
Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (Ο και Π).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα κατά το πλάτος μιας στήλης που φέρει στο κέντρο του  τον τίτλο της ομιλίας: + Εις την χειροτονίαν Δοαρών. Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (Δ και Τ).

Επίχρυσο τετράγωνο διακοσμητικό κόσμημα κατά το πλάτος μιας στήλης που φέρει στο κέντρο του
τον τίτλο της ομιλίας: + Εις την χειροτονίαν Δοαρών. Διακοσμητικά αρχικά γράμματα (Δ και Τ).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες. Διακρίνονται οι επιγραφές:  Ο Άγιος Βασίλειος ευχόμενος κατά Ιουλιανού (μέση). Ιουλιανός σφαζόμενος υπό του Αγίου Μερκουρίου (κάτω).

Μικρογραφίες. Διακρίνονται οι επιγραφές:
Ο Άγιος Βασίλειος ευχόμενος κατά Ιουλιανού (μέση).
Ιουλιανός σφαζόμενος υπό του Αγίου Μερκουρίου (κάτω).

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες.

Μικρογραφίες. Απεικονίζονται: η Ευδοκία Αυγούστα (στη μέση),  ο Λέων ΣΤ΄ο Σοφός (αριστερά) και ο Αλέξανδρος Γ' (αριστερά).

Μικρογραφίες.
Απεικονίζονται: η Ευδοκία Αυγούστα (στη μέση),
ο Λέων ΣΤ΄ο Σοφός (αριστερά) και ο Αλέξανδρος Γ’ (αριστερά).