Απαύγασμα πατερικής Σοφίας

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Ο Απόστολος Ιωάννης ομιλεί σαν να ήλθε προ ολίγου από τους ουρανούς!

26 Σεπτεμβρίου 2020

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: Ο Απόστολος Ιωάννης ομιλεί σαν να ήλθε προ ολίγου από τους ουρανούς!

Ομιλία Β’
«Εν αρχήν ην ο Λόγος (Ιωάν.1,1).

α’. Εάν μεν ο Ιωάννης επρόκειτο να μας ομιλήση και να μας διηγηθή τα αφορούντα εις αυτόν, έπρεπε νομίζω υποχρεωτικώς να μας ειπή και διά την καταγωγή του και διά την πατρίδα του και διά την ανατροφή του.

Επειδή όμως όχι αυτός, αλλ’ ο Θεός ομιλεί δι’ αυτού προς το ανθρώπινον γένος, μου φαίνεται ότι είναι περιττόν και άσκοπον να αναζητώμεν αυτά.

Μάλλον όμως δεν είναι και τόσον περιττόν, ίσως μάλιστα είναι και πάρα πολύ αναγκαίο, διότι όταν πληροφορηθής ποίος ήτο, ποίους γονείς είχε, από πού κατήγετο και τι ήτο, έπειτα δε ακούσης τον λόγον του και ολόκληρον την φιλοσοφίαν του, τότε θα εννοήσης πλήρως, ότι αυτά δεν είναι ιδικά του, αλλά της θείας δυνάμεως, η οποία κινεί την ψυχήν του.

Ποία λοιπόν είχε πατρίδα; Κατ’ αρχάς, δεν είχε μεν καμίαν αξιόλογον πατρίδα, το χωριό του δε ήτο ασήμαντον και η χώρα του ακόμη πιο ασήμαντη και τίποτε το καλό δεν προήρχετο από αυτήν.

Διότι την Γαλιλαίαν κατηγορούν μεν οι Γραμματείς, λέγοντες· “Ερεύνησε και μάθε ότι εκ της Γαλιλαίας δεν προήλθε προφήτης”. Κατηγορεί δε και ο αληθινός Ισραηλίτης, λέγων “Από την Ναζαρέτ δύναται να προέλθη κάτι καλό;”

Αλλά προερχόμενος και από αυτήν την περιοχήν, δεν κατήγετο τουλάχιστoν από κάποιο επίσημο χωριό. Αλλ’ επί πλεον, δεν προήρχετο, έστω και από εκεί, από κάποιο γνωστό όνομα, καθ’ όσον ο πατήρ του ήτο πτωχός ψαράς, τόσον μάλιστα πτωχός, ώστε να δώση και εις τα παιδιά του το ιδικόν του επάγγελμα.

Και γνωρίζετε όλοι, ότι κανένας χειροτέχνης δεν θέλει να κάμη το παιδί του κληρονόμον της τέχνης του, εκτός εάν τον εξαναγκάση υπερβολικά εις αυτό η πτώχεια και μάλιστα όταν η τέχνη του είναι ασήμαντη.

Και δεν υπάρχει πτωχότερος από τους αλιείς, ούτε ευτελέστερος, αλλ’ ούτε και αμαθέστερος κανείς απ’ αυτούς θα ημπορούσε να γίνη. Εκτός όμως τούτων και μεταξύ αυτών των ιδίων των αλιέων άλλοι είναι ανώτεροι και άλλοι κατώτεροι.

Αλλ’ ο εν λόγω Απόστολός μας και μεταξύ αυτών κατείχε την κατωτέραν θέσιν, διότι δεν εψάρευεν εις την θάλασσαν, αλλά παρέμενε σε κάποιαν ασήμαντον λίμνην και περιερχόμενος αυτήν μαζί με τον πατέρα του και τον Ιάκωβον τον αδελφό του και ενώ έρραπταν σχισμένα δίκτυα -πράγμα που και αυτό αποδεικνύει ότι ήταν πάρα πολύ πτωχός- τον ευρήκε ο Χριστός και έτσι τον εκάλεσε κοντά του.

Αλλ’ ούτε άλλης παιδείας, οιασδήποτε, έτυχεν. Εστερείτο πάσης κοινωνικής μορφώσεως -θα ημπορούσε και εξ αυτής να ωφεληθή- και ήταν εντελώς αγράμματος.
Άλλωστε και ο Λουκάς μαρτυρεί τούτο, γράφων ότι δεν ήταν μόνον ιδιώτης, αλλά και αγράμματος. Ευλόγως δε διότι και πάρα πολύ πτωχός ήταν και εις τας αγοράς δεν εσύχναζε καθόλου και καμίαν επαφήν δεν είχε με αξιοπίστους άνδρας.

Η μόνη του ασχολία ήταν η αλιεία, στην οποίαν ήταν τελείως αφοσιωμένος, αν δε συναστράφη κάποτε και κάποιον αυτός θα ήταν ασφαλώς κάποιος ιχθυοπώλης ή μάγειρος.

Κατόπιν τούτων, εις τι επρόκειτο να διαφέρη και υπερτερή των θηρίων και αλόγων;
Πώς ήταν δυνατόν να μη μιμήται την πλήρη αφωνίαν των ιχθύων;

Αυτός λοιπόν ο ψαράς, ο οποίος περιήρχετο λίμνας και ασχολείτο με δίκτυα και ψάρια, ο οποίος κατήγετο από την Βησθαϊδά της Γαλιλαίας, ο υιός πτωχού πατρός και μάλιστα πτωχού με την εσχάτην πτωχείαν, ο άσημος άνθρωπος του λαού με την εσχάτην ασημότητα, ο άνθρωπος που δεν εδιδάχθη γράμματα ούτε προηγουμένως, ούτε αργότερα μετά την απάντησίν του και την συναναστροφήν του με τον Χριστόν, ας ίδωμεν περί ποίου θα ομιλήση προς ημάς.
Αρά γε των αφορώντων εις τους άγρούς; περί των ποταμών; περί συμβολαίων ιχθύων; Διότι αυτά ίσως αναμένει κανείς να ακούση από ένα αλιέα.

Αλλά μη θορυβήσθε, επειδή τίποτε από αυτά δεν θα ακούσωμεν, αλλά τα ουράνια και όσα ουδείς ουδέποτε έμαθε πριν από αυτόν.

Διότι έχει έλθει προς ημάς κομίζων τόσον υψηλάς αληθείας και αρίστην πολιτείαν και τέτοιαν φιλοσοφίαν, που μόνον αυτός ο οποίος ομιλεί από τους ανεξαντλήτους θησαυρούς του Πνεύματος, ήταν φυσικόν, να φέρη σαν να ήλθε προ ολίγου από αυτούς τους ουρανούς, μάλλον όμως ούτε ημπορούσε καθώς ήταν φυσικόν, όλους τους εκεί να γνωρίση, πράγμα που και προηγουμένως είπα.

Συνεχίζεται

 

Από τον τόμο Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 71, “Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, Ομιλίαι Α’ – ΙΖ’, κεφάλαιο 1”, της Βιβλιοθήκης των Ελλήνων, σειράς Άπαντα των Αγίων Πατέρων, του Ελληνικού Εκδοτικού Οργανισμού. Κείμενο Γ. Καρυοφίλης, μετάφραση Παναγιώτης Μπιτσάκος.