Όλα τα άρθρα από

Πεμπτουσία

Οκτάηχο Δοξαστικό Αγίας Ζώνης (Γέρ. Δαμασκηνός Νεοσκητιώτης)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Το περίφημο οκτάηχο δοξαστικό του Εσπερινού της Πανηγύρεως της Αγίας Ζώνης (2018) από τον Γερ. Δαμασκηνό Νεοσκητιώτη στο δεξιό χορό μετά χορού αγιορειτών πατέρων και τον Βατοπαιδινό Χορό στον αριστερό χορό. Your browser does not support the audio element.

Περισσότερα

Η Ήπειρος της Πεντατονίας (Βασίλειος Χάδος, Συντονιστής Περιεχομένου Ενότητας Πολιτισμού – Πεμπτουσία)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Στην Ήπειρο διασώζεται το μουσικό ιδίωμα της πεντατονίας, ένα μοναδικό μουσικό σύστημα απόδοσης των τραγουδιών, με το οποίο αναδεικνύεται η πολυπλοκότητα και η ποικιλία της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Οι πεντατονικές δομές και οι ολιγότονες κλίμακες αποτελούν κύριο χαρακτηριστικό του μουσικού συντακτικού της ελληνόφωνης πολυφωνίας το οποίο ανάγεται στις αρχαιοελληνικές πεντατονικές ανημίτονες δομές. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι, τα πεντατονικά πολυφωνικά τραγούδια διατηρούν μια μη ανανεώσιμη μελωδική γραμμή με σταθερή συνιστώσα το ποιητικό κείμενο, συγκριτικά με τα «σολιστικά» τραγούδια, δηλαδή, τον αμανέ, τα κλέφτικα, τα επιτραπέζια, στα οποία επιτρέπεται μια δεξιοτεχνική ερμηνεία και ένας ελεγχόμενος αυτοσχεδιασμός με σαφή έμφαση στον μελωδικό ιστό. Από μια άλλη σκοπιά οι συσχετισμοί και οι ομοιότητες με άλλους μουσικούς τρόπους εκφοράς σκοπών χωρίς την συνοδεία οργάνων που απαντώνται στον ...

Περισσότερα

Η ταφική γλυπτική ως ιδιαίτερη έκφραση της τέχνης

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Tα κοιμητηριακά έργα είναι αυτόνομες γλυπτικές δημιουργίες με μεγάλη ποικιλία τύπων από το κλασικό παρελθόν που φέρουν στοιχεία της κλασικής αρχιτεκτονικής, αυτοτελή ή ενσωματωμένα στο μνήμα που επανέρχονται με παραλλαγές αλλά πάντα με αρχαιοπρεπή μορφή. Ξεχωρίζουν οι επιτύμβιοι ναΐσκοι, οι αετωματικές στήλες, οι αιγυπτιασμοί, ο τύπος της σπασμένης κολόνας, οι σαρκοφάγοι, παραλλαγές του μνημείου Λυσικράτη( τύπος ιδιαίτερης σημασίας που πολλές φορές συγχέεται με τους ναΐσκους), οι νεκρικές προτομές, οι ολόσωμες μορφές άλλοτε ξαπλωμένες ή πλαγιασμένες σε σαρκοφάγο ή ανάκλιντρο, οι εντυπωσιακές γυμνές παρουσίες που εκπέμπουν πρωτόγνωρο ερωτισμό, οι  παραστάσεις με την ζωή του νεκρού, οι οικογενειακές στιγμές, τα συμβολικά θέματα, οι τεφροδόχοι και οι δεξιώσεις. Στα συμπληρωματικά θέματα που λειτουργούν ως διακόσμηση συγκαταλέγονται τα στεφάνια, τα κλαδιά ελιάς ή δάφνης, τα ...

Περισσότερα

Και σε μεσίτριαν έχω!!! (Τρύφων Τσομπάνης, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ολοκληρώθηκε τούτες τις μέρες, με την απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Κυρίας των Αγγέλων, το Πάσχα του Καλοκαιριού. Κλείνει ένας μήνας που καθημερινά μας συντρόφευε η αγία μορφή της και το γλυκύτερο όνομα του κόσμου. Σε μέρες δύσκολες και χαλεπές για όλους τους χριστιανούς αλλά και την πατρίδα μας, ευρήκαμεν τη βακτηρία, την ράβδον, την γέφυρα, για να ξεπεράσουμε τις συμπληγάδες του κόσμου τούτου και του πονηρού. Η μόνη ελπίδα και παρηγοριά θαρρείς κάποιες ώρες είναι το ωραιότερο πρόσωπο της πίστης μας η Μάνα η κυρά Παναγιά. Σε στιγμές δύσκολες είναι το πρώτο όνομα που βγαίνει από τα χείλη μας και η μόνιμη ελπίδα ότι έχουμε άγκυρα ελπίδας βεβαία και δυνατή να μας κρατήσει σταθερούς στο λιμάνι. Οι ποιητές και ...

Περισσότερα

Εαυτός και κοινωνικά δίκτυα: μεταμοντέρνες προσεγγίσεις μιας συνάντησης

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Περίληψη  Ο διάλογος στο πεδίο των κοινωνικών δικτύων διαμορφώνει μια συνάντηση χρηστών, οι οποίοι αναδεικνύουν κάθε φορά τις νοηματικές προτάσεις τους. Ειδικότερα, στη μεταμοντέρνα εποχή ο παίκτης – χρήστης συμμετέχει σε ένα γλωσσικό παιχνίδι που ανάγεται, κάθε φορά, στις οικείες προβολές του εαυτού του. Οι νοηματοδοτήσεις που αυτός προτείνει άπτονται  των οικείων μετακατανοήσεων, οι οποίες σημαίνονται στην εσωτερική ζωή που οι χρήστες συνθέτουν κάθε φορά.  Η ανοικτή αντίληψη του παίκτη συστήνει και το ιδιοσύστατο της τοπικής δικτύωσης παράγοντας κάθε φορά νέα γλωσσικά σχήματα. Αυτή η γλωσσική διακύμανση αναδεικνύει  και τους επιμέρους τόπους της απροσδιοριστίας των δικτυακών περιπλανήσεων του παίκτη. Εισαγωγή Στο άρθρο θα εξετάσουμε την έννοια του εαυτού στο χώρο των κοινωνικών δικτύων, προκειμένου να αναδείξουμε την προβολή του στον μεταμοντέρνο κόσμο. Οι ...

Περισσότερα

Κωνσταντίνος Γαρέφης, ο Μακεδονομάχος

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Γεννημένος το 1874 στις Μηλιές του τουρκοκρατούμενου τότε Πηλίου, ήταν ο δευτερότοκος γιος της οικογένειάς του και απόγονος του επαναστάτη του 1821 Γαρέφη Γαρέφη που καταγόταν από το Ανώγι Σουλίου. Σε ηλικία 16 ετών υπηρετεί για ένα διάστημα ως εθελοντής στο Πολεμικό Ναυτικό ενώ το 1897 λαμβάνει μέρος στον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο αρχικά ως εθελοντής στο αντάρτικο σώμα του Πηλιορείτη οπλαρχηγού Στάθη Καραβαγγέλη. Συμμετείχε μάλιστα μαζί με τα επίσης αντάρτικα σώματα του Βελέντζα και του Πόντιου Παναγιώτη Δημαρά στο παράτολμο σχέδιο υπονόμευσης και καταστροφής της γέφυρας Αγγίστας και τμημάτων του σιδηροδρομικού δικτύου Δεδεαγάτς (Αλεξανδρούπολης)-Θεσσαλονίκης, που έμεινε γνωστό ως »Επιχείρηση της Καβάλας». Η αντάρτικη δύναμη ξεκίνησε στις 30 Μαρτίου από το λιμάνι του Βόλου και κατά την Μεγάλη Τετάρτη αποβιβάστηκε στην περιοχή ...

Περισσότερα

Το προσκύνημα στην Κρυφή Παναγιά της Κύμης (Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας, Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Το Σάββατο μετά την γιορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας μας, που εφέτος έπεσε 22 Αυγούστου, γιορτάζει το μοναδικό σε φυσικό κάλλος και άγρια ομορφιά εκκλησάκι της Κρυφής Παναγιάς, στην περιοχή του Τσίλαρου της Κύμης. Το δυσπρόσιτο, αλλά κατανυκτικώτατο αυτό Μετόχι της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος της Κύμης έχει ως θησαυρό την  θαυματουργή εικόνα της «Κρυφής Παναγιάς». Το εκκλησάκι φωλιασμένο στην αγκαλιά ενός τεράστιου βράχου στέκει κρυμμένο και αγέρωχο μέσα στον χρόνο χάρη στις προσπάθειες και την αγάπη των μοναζουσών της Μονής της Μεταμορφώσεως, αλλά καί όλου του κόσμου προς την Παναγία μας. Βρίσκεται στην περιοχή του Τσίλαρου και από κάτω του απλώνεται το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Δεν φθάνει κανείς εύκολα εδώ. Τα οχήματα, μόνο 4 επί 4, δύσκολα φθάνουν μέχρι το γραφικό ...

Περισσότερα

Παναγία Τρύγη, Η Κυρά της Λήμνου

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

  Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας, του Αγίου Όρους, έχει στη νήσο Λήμνο, στο χωριό Προπούλι, ιστορικό Μετόχι το οποίο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το Μετόχι δώρισε στην Ιερά Μονή ο βασιλεύς της Σερβίας Ιωάννης Ούγγλεσης (+1364), του οποίου η κόρη είχε θεραπευθεί με την θαυματουργική παρέμβαση του Οσίου Σίμωνος, κτήτορος της Ιεράς Μονής. Στο νεότερο εκκλησάκι υπάρχει εντοιχισμένη επιγραφή όπου αναγράφεται ‘’ ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΠΑΡΑ ΑΓΑΠΙΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΤΟΥ ΑΞΙΟΤΙ ΕΝ ΕΤΕΙ 1706…’’ η οποία αποκαλύπτει κάποια φάση ανακαίνισης. Διασώθηκαν ιερές εικόνες μεταβυζαντινής τεχνοτροπίας, σπάνιας αισθητικής και υψηλής αξίας με πιο σημαντική την θαυματουργή εικόνα της επικαλουμένης Παναγίας της Τρύγης, η οποία αγιογραφήθηκε το1709. Η Παναγία εικονίζεται με λευκό ένδυμα, το χαρακτηριστικό χρώμα της αγνότητος. ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΜΕ ...

Περισσότερα

Καιρός να δούμε και να τιμήσουμε τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό όπως του αξίζει! (Στέλιος Κούκος)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ανάμεσα στους αγίους και τις προσωπικότητες της Τουρκοκρατίας μοιάζει να ξεχωρίζει ο Νεομάρτυρας, ο Ιερομάρτυρας και εθνομάρτυρας, ο νέος Απόστολος και εθναπόστολος, ο παιδαγωγός και μεγάλος δάσκαλος του γένους, ο φωτιστής των σκλάβων, ο προφήτης του ποθούμενου και της ανάστασης του γένους, ο προφήτης της κατάκτησης της Βασιλεύουσας, ο Μοναχός, ο Αγιορείτης, ο ρήτορας και διδάχος, ο διακριτικός, ο θαυματουργός, η βάση και το εφαλτήριο της ελληνικής επανάστασης, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779). Αυτές είναι μερικές από τις ιδιότητες που μπορούμε να προσάψουμε πρόχειρα στον Άγιο των σκλάβων. Αλλά μήπως έφτασε η ώρα να αγκαλιάσουμε ολόκληρο και σε ένα σώμα τον βίο, την πολιτεία και όλες μαζί τις ιδιότητες του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού; Γιατί μπορεί να πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ...

Περισσότερα

Πανσελήνειο φώς (Βασίλειος Χάδος, Συντονιστής Περιεχομένου Ενότητας Πολιτισμού – Πεμπτουσία)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η βυζαντινή ζωγραφική είναι τρόπος εικαστικός που αναπτύχθηκε στη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου. Στο διάβα των αιώνων το βυζαντινό εικαστικό σύστημα γνώρισε περιόδους ακμής. Η εποχή  όμως που σημάδεψε την Ιστορία της Τέχνης και θεωρείται ο χρυσός αιώνας της αγιογραφίας είναι  η εποχή των Παλαιολόγων. Η εποχή αυτή θα μπορούσε να περιγραφεί με ένα όνομα: Μανουήλ Πανσέληνος. Μια θρυλική προσωπικότητα που κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας έως τις μέρες μας. Από το όνομα του μπορούμε να συμπεράνουμε για το έργο του. Εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο το υψηλό αισθητήριο της εικαστικής του σύνθεσης και τις βαθύτερη πνευματική του έκφραση. Όχι άδικα, ειπώθηκε ότι η τέχνη του έχει την ευγένεια και το βαθύ μυστήριο μιας άπλετα σεληνοφώτιστης νύχτας, πλημμυρισμένης από άρωμα γιασεμιού. ...

Περισσότερα

Το μήνυμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην εποχή μας (Μοναχός π. Χριστόφορος Ιβηρίτης)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ομιλία του Οσιολογιωτάτου Μοναχού π. Χριστοφόρου Ιβηρίτου με θέμα: «Το μήνυμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην εποχή μας» στο πλαίσιο εκδηλώσεων «Δημήτρια 2018», στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου ομωνύμου Δήμου τη Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2018.

Περισσότερα

Άγιος Ειρηναίος, Λουγδούνου: Ο οικουμενικός πατέρας και διδάσκαλος της Εκκλησίας (Λάμπρος Σκόντζος, Θεολόγος)

Κατηγορίες: Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ορισμένοι από τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας έλαβαν τον τίτλο του Οικουμενικού Διδασκάλου, διότι η προσφορά τους σε Αυτή υπήρξε καθοριστική για την διατύπωση της διδασκαλίας Της. Η δράση τους ξεπέρασε τα στενά γεωγραφικά όρια και την εποχή, που έζησαν και έδρασαν, επιδρώντας καταλυτικά στην διαμόρφωση της οικουμενικής διαστάσεως της Εκκλησίας. Ένας από αυτούς τους μεγάλους Πατέρες και οικουμενικούς διδασκάλους υπήρξε και ο άγιος Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου. Καταγόταν από την ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης της Μ. Ασίας. Ο χρόνος γέννησής του δεν είναι γνωστός με ακρίβεια. Το ότι υπήρξε μαθητής του αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης (+167), εικάζεται ότι γεννήθηκε περί το 130 από χριστιανούς γονείς. Σύμφωνα με μαρτυρία του αγίου Ιερωνύμου υπήρξε μαθητής και του σημαντικού Αποστολικού Πατέρα Παπία, επισκόπου Ιεραπόλεως. ...

Περισσότερα