Πεμπτουσία

Είναι γνωστό πως οι επέτειοι που αναφέρονται σε σημαντικά γεγονότα του εθνικού μας βίου, τροφοδοτούν τη συλλογική μας μνήμη, τονώνοντας και διευρύνοντας τα όρια της αυτογνωσίας μας ως λαού και ως έθνους. Είναι τα σημεία σταθμοί μέσω των οποίων η ενατένιση τoυ παρελθόντος καθίσταται πληρέστερη, η αντιμετώπιση των προβλημάτων του παρόντος επιτυχέστερη και η σχεδίαση του μέλλοντος ασφαλέστερη. Η σημερινή γιορτή είναι διπλή. Από τη μια τιμάμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, τη χαροποιό είδηση από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ πρός την Παναγία μας ότι θα φέρει στον κόσμο το Σωτήρα και Λυτρωτή. Από την άλλη επαναφέρει στη μνήμη μας όλους εκείνους, αφανείς και επώνυμους, που αγωνίστηκαν γενναία για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Εκείνους που κατά το Μακρυγιάννη «ο κόσμος τούς έλεγε ...

Μετά την Άλωση του 1453, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υποδουλώνεται στην Οθωμανική και ξεκινάει η περίοδος που ονομάζουμε Τουρκοκρατία. Ο 15ος αιώνας, υπήρξε αιώνας έντονων μεταβολών, οι οποίες είχαν ξεκινήσει ήδη τρεις αιώνες πριν και κορυφώθηκαν με τη μετάβαση από το Μεσαίωνα στην Αναγέννηση. Έχουμε αντιθετικά στοιχεία, από τη μία το «κυνήγι μαγισσών» στη δυτική Ευρώπη και η σύσταση τής Ιεράς Εξέτασης στην Ισπανία του 1483, ενώ από την άλλη, οι πρώτες ευρωπαϊκές αποστολές προς εξερεύνηση νέων εδαφών, η ίδρυση Πανεπιστημίων, η διάσωση χειρογράφων και η εν γένει άνθιση τεχνών και γραμμάτων σύμφωνα με τα πρότυπα τής κλασσικής ελληνικής παιδείας. Όμως, ποιες αλλαγές επέφερε η πτώση στα χέρια των Οθωμανών, των μέχρι πρότινος βυζαντινών εδαφών; Έπειτα από αυτήν, οι κοινωνικές, οι πολιτικές και ...

«Ό,τι κι αν είχα τα έδωσα για την Πατρίδα, ό,τι κι αν είχα το έχασα για την Πατρίδα». Αυτό έγραψε ο Δημήτριος Θέμελης σε μια επιστολή του στο ιδρυτικό και ηγητικό μέλος Φιλικής Εταιρείας, τον σπουδαίο Πάτμιο συντοπίτη του Εμμ. Ξάνθο. Με τον ξεσηκωμό του ’21 τα νησιά της Δωδεκανήσου αναθάρρησαν, πίστεψαν πως ήταν η στιγμή να τα δώσουν όλα, να γίνουν επιτέλους αληθινή Ελλάδα. Δεν συμφώνησαν όλοι, κάποιοι, επιτήδειοι, είχαν από χρόνια κερδίσει αρμονική σχέση με τους κυρίαρχους Οθωμανούς και μάλιστα χάρηκαν με την αναστάτωση. Υπήρξαν και κείνοι, ραγιάδες ή προύχοντες, που ζούσαν με το φόβο ριζωμένο βαθιά μέσα τους. Όμως όσοι πίστεψαν στη ιδέα της πατρίδας δεν δείλιασαν στιγμή. Ήρωες έγιναν πολύ αργότερα από μακρινούς απογόνους, όμως ακόμη κι αυτή η λέξη περιέχει ...

Για τη μουσική παρτιτούρα σε βυζαντινή σημειογραφία πατήστε εδώ. Καταγραφή μέλους από τον Φώτη Μπαρούτα. Ακολουθεί μια ανεπανάληπτη ερμηνεία του Τραγουδιού από τον Γιώργο Μειντανά.

O Γέροντας Ευσέβιος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων μιλάει στην Πεμπτουσία για την συμβολή της Ιεράς Μονής της Αγίας Λαύρας στους αγώνες υπέρ της ελευθερίας του Γένους και αναφέρεται στα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν σε αυτή στις παραμονές του απελευθερωτικού αγώνα, αλλά και στη συνέχεια.

Σε εορταστική ατμόσφαιρα, μέσα στα άνθη, προβάλλει σήμερα στο κέντρο του ναού ο Τίμιος Σταυρός του Κυρίου.  Και όλοι οι πιστοί σπεύδουμε να προσκυνήσουμε τον  ζωηφόρον Σταυρόν του Σωτήρος με βαθειά ευλάβεια και ευγνωμοσύνη, για όλα όσα μέχρι  τώρα  μας έχει προσφέρει  και συνεχίζει να μας προσφέρει. Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως σήμερα. Φθάσαμε στο  μέσον ακριβώς της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, μιάς  περιόδου νηστείας, ασκήσεως και έντονου πνευματικού αγώνα. Και όπως επεξηγεί το Συναξάριον της ημέρας, προβάλλει σήμερα η Εκκλησία τον ζωοποιόν Σταυρόν,  για να μας δώσει  «ἄνεσιν καί ἀναψυχήν»,  και να μας ανακουφίσει από τον κόπον της επίπονης πορείας που διανύουμε τις ημέρες αυτές της νηστείας. Όπως εκείνοι, γράφει, που διανύουν  μακρύ και δύσκολο δρόμο και έχουν εξαντληθεί από την κούραση, όταν βρούν ...

Ο αρχιμανδρίτης Ιάκωβος Κανάκης, Δρ. Θεολογίας και πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, μιλάει στην Πεμπτουσία την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως για τον Σταυρό του Κυρίου ως σύμβολο νίκης του θανάτου και μαρτυρία της αναστάσεως του Κυρίου.

Προς Το Χριστεπώνυμον Πλήρωμα της Εκκλησίας της Ελλάδος Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, «Ευαγγελίζου γη, χαράν μεγάλην» ψάλλουμε σήμερα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στους Ναούς μας, για να τιμήσουμε τον Ευαγγελισμό της Υπεραγίας Θεοτόκου. Και ταυτοχρόνως, σε κοινή εορτή, ο Ελληνισμός πανηγυρίζει την Επέτειο του 1821. Την έναρξη της Μεγάλης Ελληνικής Επαναστάσεως. Του ιερού Αγώνα της απροσμέτρητης αποφασιστικότητας, τόλμης, θάρρους και θυσίας για την ελευθερία. Οι πρόγονοί μας, οι γενναίοι Φιλικοί, οι πρωταγωνιστές του Αγώνα, οι μαχητές της απελευθερώσεως, είχαν από την προηγούμενη χρονιά, ήδη από το 1820, ορίσει την ημέρα του Ευαγγελισμού, ως ημέρα του απελευθερωτικού ξεσηκωμού. Ήθελαν έτσι να εκφράσουν με τον πιο δυνατό και συμβολικό τρόπο τους άρρηκτους δεσμούς μεταξύ της Ορθοδοξίας και του Γένους. Οι Έλληνες πολέμησαν για την Πίστη και ...

Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο το ότι ο σταυρός, που ήταν το σύμβολο της πιο εξευτελιστικής ατιμώσεως, μετά τη σταύρωση του Θεανθρώπου έγινε το τιμιότερο και σεβαστότερο σύμβολο του Χριστιανισμού, σύμβολο θυσίας, λυτρώσεως και θριάμβου, όργανο εξαγιασμού. Το σημείο του σταυρού γίνεται ένα από τα χαρακτηριστικότερα σημεία της ζωής των πρώτων Χριστιανών. Οι αρχαίοι Χριστιανοί σφραγίζονται πάντοτε με τον «τύπον του Κυριακού σημείου», όπως ονομάζει το σταυρό ο Κλήμης ο Αλεξανδρείας, με το «μέγιστον σύμβολον της ισχύος και της αρχής» κατά τον Ιουστίνο, «το τρόπαιον κατά πάσης αντικειμένης δυνάμεως» κατά τον Ωριγένη, το «κραταίωμα της νίκης» κατά τον Μεθόδιο Ολύμπου. Ο συγγραφέας του γ’ αιώνα Τερτυλλιανός γράφει: «Εμείς οι Χριστιανοί σε όλα τα ταξίδια και τις μετακινήσεις, σε κάθε μας αναχώρηση και επιστροφή, ...

Η μεγάλη ημέρα και εορτή της 25ης Μαρτίου ιδού ευρίσκεται επί θύραις. Ο εορτασμός, λόγω των επικρατουσών ειδικών συνθηκών δεν θα είναι «λαμπρός», όπως τις προηγούμενες φορές. Δεν θα γίνουν «επίσημες» Δοξολογίες, δεν θα πραγματοποιηθούν παρελάσεις, δεν θα εκφωνηθούν πανηγυρικοί λόγοι. Ο εφετινός εορτασμός έχει την ιδιαιτερότητα, ότι θα πραγματοποιηθή εσωτερικά, καρδιακά, προσευχητικά εν τω οικω και εν τω ιερώ Ναώ μέσα από την Θεία Λειτουργία (όπου τελεσθή), με την συμμετοχή των ελαχίστων, όπως προβλέπεται από τις οδηγίες των αρμοδίων Αρχών. Στην πόλη μας, θα λειτουργήσωμε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελιστρίας, ο οποίος μάλιστα πανηγυρίζει,μεταδιδομένης της Θείας Λειτουργίας από τον Εκκλησιαστικό Τηλεοπτικό μας Σταθμό και τον Ραδιοφωνικό μας Σταθμό. Αυτός ο ξεχωριστός εορτασμός πρέπει να μας φέρει ψυχικά πιο κοντά σε ...

Η Πεμπτουσία έχει την μεγάλη χαρά να φιλοξενεί σε ηχητικό ψηφιακό αρχείο (audiobook) την έκδοση της Ιεράς Μεγίστης Μονής του Βατοπαιδίου, με επιστολές και χειρόγραφα του Οσίου Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού. Η ανάγνωση γίνεται από την κυρία Όλγα Κοκκίνου και η εκπομπή μεταδόθηκε για πρώτη φορά από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Ι.Μ. Λεμεσού. Το ηχητικό αρχείο θα αναρτάται στην ιστοσελίδα κάθε Τρίτη. Η ευχή του Οσίου Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού ας συνοδεύει κάθε ευλαβή αναγνώστη-ακροατή! Your browser does not support the audio element.

Εισήγηση του Γιώργου Καραμπελιά στο Η΄ Διεθνές Συνέδριο «Οι μεγάλες Προσωπικότητες της Ελληνικής Επαναστάσεως. Ομοψυχία και διχόνοια κατά την Επανάσταση» που πραγματοποίησε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 18 και 19 Οκτωβρίου 2019, στο πλαίσιο των Επιστημονικών Συνεδρίων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.

Ο τ. Άρχων Πρωτοψάλτης Λεωνίδας Αστέρης ψάλει το «Νῦν αἱ Δυνάμεις» σε ηχ. πλ. β΄και μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου,  ύμνο που ψάλλεται αντί Χερουβικού κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων  .