Πεμπτουσία

Απόσπασμα από το διήγημα του Τόλη Καζαντζή (1938-1991), «Αγία Σοφία η Δεύτερη», που περιέχεται στο βιβλίο του, “Το τελευταίο καταφύγιο”, (εκδόσεις Νεφέλη). Προτιμούσαμε, ανέκαθεν, να ακολουθούμε την περιφορά του Επιταφίου της Αγια-Σοφιάς. Συναντιόμασταν το βράδυ της μεγάλης Παρασκευής όλοι (ακόμη κι οι αποσκιρτήσαντες και παρεπιδημούντες, για το Πάσχα, φίλοι) εκεί απέναντι, στο παλιακό κόκκινο μέγαρο, που το ισόγειό του καφενείο «Ερμής», πληρούται καθημερινά με την ανία και την πλήξη συνταξιούχων εκπαιδευτικών και λοιπών παροπλισμένων δημοσίων λειτουργών. Σε κάποια στιγμή της περιφοράς, ο ανθοστόλιστος Επιτάφιος, με επικεφαλής του κλήρου το Μητροπολίτη, συναπαντιέται με τον εξίσου λαμπρό της Μητροπόλεως. Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος (1868-1951). Εκεί, στην αγκαλιά του πατέρα μου, για να βλέπω καλύτερα, έτυχε μια χρονιά επί κατοχής, να βρεθώ πολύ κοντά κι απόμεινα άφωνος ...

Πόσοι από μας οι οποίοι γεννηθήκαμε και ζήσαμε από τα γεννοφάσκια μας ως χριστιανοί, μπορούμε να δηλώσουμε πως ζήσαμε ένα πάθος: σχεδόν βίαιο και αγαπητικό για εκείνον τον Ιησού Χριστό, για τον οποίο μιλούν τα Ευαγγέλια; Και να που ένας πρώην μουσουλμάνος και νυν χριστιανός μπορεί να το ισχυριστεί, και να το διατρανώσει σε ένα αυτοβιογραφικό κείμενο. Στο βιβλίο “Το τίμημα” των εκδόσεων “Πορφύρα” ο συγγραφέας του Joseph Fadelle, εξέχων μέλος παραδοσιακής αριστοκρατικής οικογένειας του Ιράκ, περιγράφει πως έζησε τη δική του Μεγάλη Εβδομάδα ,μέχρι να καταφέρει να βαφτιστεί χριστιανός. Και τελικά να δραπετεύσει από τη χώρα του και βρεθεί σε μια ευρωπαϊκή, στην οποία μπορεί κάποιος να επιλέγει την πίστη του. Βέβαια, και στη Γαλλία όπου διαμένει τώρα, και ...

Tο Μέγα Σάββατο είναι μέρα σιωπής, όπως τονίζει και ο Χερουβικός Ύμνος της ημέρας (Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία…). Άλλωστε όλη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι ημέρες πένθους, περισυλλογής, μετάνοιας. Ο Χριστός, το Πανάγιο Σώμα Του, είναι στον Τάφο, όχι για να παραδοθεί στην αφάνεια και στη φθορά του θανάτου, αλλά για να συντρίψει  (με τη ψυχή Του που δεν πεθαίνει) τη δύναμη του Άδη και του θανάτου και να λυτρώσει όσους κρατούνταν εκεί. Αναμένουμε, λοιπόν, με πίστη και ελπίδα, την Ανάσταση. Είναι το μόνο Σάββατο όλου του χρόνου που κρατούμε νηστεία και δεν τρώμε λάδι, όπως κανονικά βέβαια και ολόκληρη τη Μεγάλη Εβδομάδα. Το πρωί γίνεται ο Εσπερινός της εορτής του Πάσχα με τη Θεία Λειτουργία – η πρώτη Ανάσταση, όπως λέγεται. Ακούγονται ωραιότατα ...

Ψάλλει ο Άρχων Μουσικοδιδάσκαλος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Θεόδωρος Βασιλικός, Πρωτοψάλτης και Χοράρχης.

Είναι παρατηρημένο πως κανείς δεν μπορεί να κατανοήσει το βίωμα κάποιου αν δεν περάσει το ίδιο ή κάτι παρόμοιο. Γι’ αυτό και τα πάθη του Χριστού, «για να ζήσει ο κόσμος», κατανοούνται στο σημείο που έγιναν, έστω και λίγο, προσωπικά βιώματα. Αλήθεια, πώς θα κατανοήσεις το «περίλυπος έστιν η ψυχή μου έως θανάτου», που ο Κύριος είπε στη Γεσθημανή, αν η καρδία σου δεν πόνεσε και δεν έφτασες ποτέ σε σημείο συντριβής ακραίο και υπαρξιακά οριακό; Πώς θα νιώσεις το λόγο Του πάνω στο σταυρό «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλειπες;», αν ποτέ δεν ένιωσες μόνος κι εγκαταλελειμμένος από αυτούς που αγάπησες τόσο, που να είσαι πρόθυμος να θυσιαστείς γι’ αυτούς; Πώς θα ερμηνεύσεις την «εις άδου κάθοδον», αν δεν έφτασες ...

Η ακολουθία των Αχράντων Παθών του Κυρίου-μέρος γ΄. Ψάλλει ο Άρχων Μουσικοδιδάσκαλος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Θεόδωρος Βασιλικός, Πρωτοψάλτης και Χοράρχης.

Τί περιμένετε τώρα, αγαπητοί μου, από τους θεράποντες του λόγου; Ο Λόγος δεν υπάρχει πια. Ο Λόγος, συναΐδιος με τον Πατέρα και με το Πνεύμα, γεννημένος για τη σωτηρία μας, αρχή (principe) κάθε ζώσας και αποτελεσματικής μιλιάς σώπασε. Πέθανε, ενταφιασμένος και σφραγισμένος στο μνήμα. Για να γνωρίσει στους ανθρώπους «οδούς ζωής», αυτός ο Λόγος έκλινε ουρανούς και ντύθηκε σάρκα. Οι άνθρωποι όμως δεν θέλησαν να ακούσουν το Λόγο. Του έσκισαν τη σάρκα, «και ιδού αίρεται από της γης η ζωή αυτού». Ποιός θα μας δώσει τώρα την μιλιά της ζωής και της σωτηρίας; Ας βιαστούμε να ομολογήσουμε το μυστήριο του Λόγου, μυστήριο που αφοπλίζει τους διώκτες του και τον επαναφέρει στις ψυχές που είναι έτοιμες να τον δεχτούν. Το Λόγο του Θεού ...

Από ηχογράφηση ακολουθίας των Μεγ. Ωρών της Μεγάλης Παρασκευής 25-04-2003 στον Ι.Ναό Αγ. Ειρήνης οδού Αιόλου. Ψάλλουν οι χοροί του Ναού, υπό τους Λυκούργο Αγγελόπουλο και Ιωάννη Τσιοτσιόπουλο. Ηχογράφηση: Β.Ζάχαρης Φωτογραφία: Ι.Πανουσάκης Your browser does not support the audio element.

Η ακολουθία των Αχράντων Παθών του Κυρίου-μέρος β΄. Ψάλλει ο Άρχων Μουσικοδιδάσκαλος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Θεόδωρος Βασιλικός, Πρωτοψάλτης και Χοράρχης.

Μεγάλη Πέμπτη, ο Χριστός ευρέθη Μπήκαμε για καλά στις προετοιμασίες του Πάσχα. Σήμερα Μ. Πέμπτη, γίνεται το ζύμωνα. Πρωί πρωί οι νοικοκυρές ζυμώνουν τις κουλούρες της Λαμπρής με αλεύρι και μυρωδικά. Τις στολίζουν με διάφορα στολίδια από ζυμάρι, αμύγδαλα και κόκκινα αυγά, κι απ’ τα επιδέξια χέρια ξεπηδούν οι κουτσούνες, τα κοφίνια, τα καλαθάκια, οι αυγούλες, κατά το σχήμα τους και τ’ όνομά τους. Συχνά στη μέση βάζουν ένα κόκκινο αυγό, συνήθεια που κρατάει απ’ τους Βυζαντινούς. Το βάψιμο των αυγών γίνεται κι αυτό σήμερα. Κόκκινα αυγά βάφουν σ’ όλα τα σπίτια -εκτός από ‘κείνα που πενθούν- και τα μαζεύουν όλη τη Σαρακοστή. Το πρώτο αυγό που θα βάψουν, έχει, λένε, θαυμαστές ιδιότητες και το βάζουν στο εικονοστάσι του σπιτιού· είναι το ...

«Εξέδυσαν με τα ιμάτιά μου». Δοξαστικός ύμνος της Μεγάλης Πέμπτης. Ψάλλει ο Άρχων Μουσικοδιδάσκαλος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Θεόδωρος Βασιλικός, Πρωτοψάλτης και Χοράρχης.

Εκείνη πιο πολύ η ανάμνηση Της παιδικής ηλικίας, καθώς έχουμε συνηθίσει να τη νοσταλγούμε, μου ήρθε. Συνήθως, – μάλλον πάντα, – πηγαίναμε τη Μεγάλη Πέμπτη, πρωί στην στην Εκκλησία να μεταλάβουμε. Ζητούσαμε συγχώρεση απ’ τους γονείς που χαμογελούσαν μειλίχια και πηγαίναμε όλα τ’ αδέρφια μαζύ, γιορταστικά ντυμένα φορέματα καινούργια, ανοιξιάτικα. “Τι ονό, τι ονόματα ωραία, άνοιξη, άνοιξη και Πασχαλιά”, τραγουδούσε εύθυμα η μητέρα. Εμείς, τα παιδιά μόνο, μεταλαβαίναμε εκείνη τη μέρα. Όταν επιστρέφαμε, έβαφαν τα κόκκινα αυγά. Κόκκινη Πέμπτη. Στο δώμα φάνταζε ένα κόκκινο ύφασμα και μας γέμιζε τα μάτια η χαρά.   Προσφέραμε τη βοήθειά μας, λαδώνοντας, για να γυαλίσουν, τ’ αυγά, λαμπρά για τη Λαμπρή.   Όταν από μια μικρή αμυχή στο χέρι, άρχισε να μου τρέχει το αίμα, κόκκινο, αμέσως, προσεχτικά το σκούπισαν, προσεχτικά το δέσανε, γιατί έφερνα μέσα μου, του Κυρίου το αίμα.   Θυμήθηκα όλα αυτά, τα σεβάσμια, καθώς σήμερα, στο δρόμο του πρωιού, είδα μαννάδες να οδηγούν τα παιδιά ...

Μια αναφορά στα έργα του πατέρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

Σε λίγες ώρες θα σταθούμε μπροστά στον γυμνόν παίδα του Κυρίου, ο όποιος είναι εσταυρωμένος και ταυτόχρονα στο πρόσωπό του έχει όλο το μεγαλείον του θριάμβου και της βασιλικής δόξης και ηρεμίας. Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε την αγάπη που πρέπει να έχωμε προς τους άλλους ανθρώπους, ή την αγάπην μας προς τον Θεόν, ή του Θεού προς ημάς, θα πρέπει να κατανοήσωμε την αγάπη που έχουν μεταξύ τους ο Πατήρ και ο Υιός. Ειδάλλως δεν θα καταλάβωμε ποτέ τι σημαίνει η λέξις “αγάπη”, αλλά θα είναι απλώς κάτι που μας θυμίζει μερικά αισθήματα, μερικές τρυφερότητες και κάτι το ανθρώπινο. Το κάθε τι ξεκινά από τον Πατέρα. Υπάρχει μία μονοκρατορία εν τη αγία Τριάδι. Δε θα μπορούσε λοιπόν παρά και αυτή η ...

Σκέψου, αγαπητέ, την αιτία της αρνήσεως του Αποστόλου Πέτρου, που είναι η αμέλεια, η οποία φαίνεται φανερή σ’ αυτά τα τρία· στον τρόπο, με τον οποίον ακολουθούσε τον διδάσκαλο του• στον σκοπό για τον οποίον τον ακολουθούσε και στα αποτελέσματα που του προξένησε η αμέλεια. Ο τρόπος που τον ακολουθούσε ήταν από μακριά· «Ο Πέτρος τον ακολουθούσε από μακριά» (Ματθ. 26,58} που σημαίνει ότι ο Πέτρος κυριευόταν από μία χλιαρότητα και αμέλεια και ούτε εντελώς ήθελε να εγκαταλείψει τον διδάσκαλό του, ούτε τελείως να τον ακολουθεί, αλλά ήθελε στην περίπτωση αυτή και να φαίνεται ότι είναι μαθητής του και να μη κινδυνεύσει για τον διδάσκαλο του. Πάλι, το τέλος και ο σκοπός του Πέτρου, για τον οποίον ακολουθούσε τον Ιησού, δεν ...

Οδεύοντας προς το Πάθος, τα γεγονότα εκτυλίσσονται με δραματική ταχύτητα, πλούσια στο περιεχόμενό τους και με ιλιγγιώδη πλοκή, καθώς βαίνουν προς την κορύφωσή τους. Είδαμε ήδη δύο πράξεις που σχετίζονται με το πρόσωπό του Χριστού, με απόλυτα αντίθετο χαρακτήρα. Από τη μια, μία αμαρτωλή γυναίκα προσέρχεται και του αποδίδει ταπεινά τιμές στο Χριστό και παράλληλα ένας μαθητής Του να αποστασιοποιείται απ’ Αυτόν, για να προσεγγίσει τους Αρχιερείς και τους Γραμματείς, προδίδοντάς Τον. Η πράξη της γυναίκας δείχνει ότι το κήρυγμά Του καρποφορούσε, έπειθε τους ανθρώπους για την αγάπη και την ευσπλαχνία Του. Και ο Κύριος δείχνει την ευαρέσκειά Του στην πράξη της, αποδέχεται την προσφορά της και επιτιμά τους μαθητές που αναζητούν ψεγάδια και αδυναμίες στη συγκλονιστική εικόνα μιας γυναίκας που ...

«Εξέδυσάν με τα ιματιά μου», δοξαστικό των αίνων του όρθρου της Μ. Παρασκευής. Το δοξαστικό αυτό είναι ποιητική απόδοση του εμπαιγμού του Χριστού από τους στρατιώτες, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Ιωάννου. Πρόκειται για ιδιαίτερα καλλωπισμένη απόδοση του συγκεκριμένου δοξαστικού, συνήθεια η οποία επιβλήθηκε από τους νεότερους Πρωτοψάλτες. Ψάλλει ο Γιώργος Χατζηχρόνογλου, Άρχων Υμνωδός της ΜΧΕ. Η επεξεργασία της εικόνας και του βίντεο έγιναν από τον Λεωνίδα Τσούκαλα, Καθηγητή Βυζαντινής Μουσικής Εκκλ. Ιδρύματος Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Για το κανάλι του Λεωνίδα Τσούκαλα στο YouTube πατήστε εδώ