Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Γέροντας Διονύσιος Χρηστίδης, αναμφισβήτητα, θεωρείται ο θεμελιωτής του κυπριακού Κοινοβιακού μοναχισμού. Γεννήθηκε το 1830 στην ενορία της Λευκωσίας Αγιος Κασσιανός, από γονείς που κατάγονταν από το νησί Τήνος. Πολλά στοιχεία για την παιδική και εφηβική του ηλικία, παραμένουν άγνωστα. Γύρω στο 1860 βρίσκεται στην Ιερά Μητρόπολη Κιτίου, όπου υπηρετούσε ως αρχιδιάκονος κοντά στο Μητροπολίτη Κιτίου Μελέτιο Μοδινό (1846–1864). Ποθώντας τη μοναστική και περισσότερη την ασκητική ζωή, ο ρασοφόρος Διονύσιος, αναχώρησε από την Κύπρο για το περιβόλι Της Παναγίας. Πηγή:http://www.churchofcyprus.org.cy/ Στον Άθωνα, εγκαταβίωσε στην Καλύβη του Αγίου Χαραλάμπους, στη Σκήτη των Καυσοκαλυβίων, όπου κάρηκε Μεγαλόσχημος Μοναχός. Στην Καλύβη του Αγίου Χαραλάμπους διδάχθηκε την αγιογραφική τέχνη, την οποία υπηρέτησε ως αγιογράφος σε όλη την υπόλοιπη καλογερική του ζωή. Πάρα πολλές, ωραιότατες αγιογραφίες, του μακαριστού Γέροντα, κοσμούν ναούς και ...

‹‹ Η τέχνη είναι μια μονόπλευρη συζήτηση με το απαρατήρητο ›› Nassim Nicholas Taleb                           Σιωπηλά Τοπία – Σιωπηλοί Χώροι  καλείται η νέα έκθεση ζωγραφικής του καταξιωμένου θεσσαλού καλλιτέχνη Χρήστου Σαμαρά (γεννηθ. το 1940), η οποία πραγματοποιείται στη  Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας μέχρι 8 Μαρτίου. Έτσι λοιπόν στους παράδοξα πρωτοποριακούς πίνακες του Σαμαρά μπορεί κανείς να διακρίνει μια στοχαστικού τύπου ελλειπτικότητα όσον αφορά τη σχέση μεταξύ χώρου και ανθρώπινου ψυχισμού ˙ με αποτέλεσμα, ο καλλιτέχνης να μην επιτρέπει στα αντι-κείμενα που σκοπεύει να ενσωματώσουν (μέσα τους) κάτι άλλο εκτός από τα ίδια, γι᾿ αυτό και αδυνατούν να αποκτήσουν κάποιον ιερό χαρακτήρα. Ως εκ τούτου, όταν ο θεατής ( των έργων του) σκέφτεται, ο Σαμαράς είναι σα να ξανασκέφτεται, καθότι το έργο τέχνης δεν ζει ...

Η καταγωγή του μακαρίου αυτού ανδρός ήταν από το Αιβαλί της Μ. Άσίας. Υπήρξε υποτακτικός του Γέροντος Ονουφρίου του Κυπρίου. Ησύχαζε σε μία σπηλιά μεταξύ των Καλυβών Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και Υπαπαντής του Κυρίου. Με την τέλεια ησυχία καθάρισε το νου του από κάθετι το γήινο κι έγινε διδάσκαλος της νοεράς προσευχής. Φλεγόμενος από θείο έρωτα ζήτησε άδεια από τον παπα-Μηνά τον Μαυροβούνιο († 1916) να του δώσει ευλογία να μεταβεί σε ακόμη πιο ησυχαστικό τόπο, για ν’ αφοσιωθεί πιο πολύ στον Χριστό. Ο παπα- Μηνάς του είπε: «Θα σου επιτρέψω να υπάγης εις τόπον ήσυχον, αλλά όμως εντός του ιερού τόπου της σκήτης. Επάνω από την Καλύβην της Αγίας Τριάδος, προς το μέρος των βράχων είναι ένα μισογκρεμισμένον καλύβι, εκεί ...

Ο πάνσεπτος Πατριαρχικός ναός είναι ο τηλαυγής λατρευτικός φάρος της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον οποίο τηρείται με ακρίβεια η τυπική τάξη και παράδοση από τα χρόνια προ της Αλώσεως μέχρι σήμερα. Οι πατριαρχικοί χοροί όντας φορείς μια μακραίωνης παράδοσης διακράτησαν ότι παρέλαβαν από τους προκατόχους τους, μεταφέροντας στους συγχρόνους τους, όσα η πείρα των αιώνων δοκίμασε και καθιέρωσε. Με τον τρόπο αυτό διατηρείται διαδοχικά το πατριαρχικό ύφος που είναι άγραφο, απλό, μυστικοπαθές και μεταδίδεται με την ακοή. Με αυτές τις λίγες σκέψεις βλέπει κανείς με την φαντασία του και ακούει τις μεγάλες μορφές που εκόσμησαν τα πατριαρχικά αναλόγια όπως ήταν ο  κλασσικός Πέτρος ο Πελοποννήσιος, ο «εκκλησιαστικός» Ιάκωβος ο Πρωτοψάλτης, οι μεγάλοι του 19οι αι. Γρηγόριος Πρωτοψάλτης ο μεταρρυθμιστής, ο Κωνσταντίνος ...

Λίγοι είναι οι σύγχρονοι μελετητές που υιοθέτησαν την ίδια ανεπιφύλακτα επαινετική στάση απέναντι στον Ευστάθιο όσο ο Paul Maas. Ένα βασικό έργο αναφοράς γύρω από τη βυζαντινή φιλολογία εκτιμά πως, ως σχολιαστής του Ομήρου, «ο Ευστάθιος στις Παρεκβολές του δεν έχει τίποτε πρωτότυπο να συνεισφέρει, ούτε είναι και ιδιαίτερα οξυδερκής κριτικός κειμένων». Η κατανοητή, ως έναν βαθμό, σύγχρονη απαίτηση για προσωπική πρωτότυπη συνεισφορά σε ένα έργο υπομνηματισμού είναι από μια άποψη εντελώς εσφαλμένη. Με αυτόν τον τρόπο τον αντιμετωπίζουμε απλώς ως πηγή για τη δική μας έρευνα γύρω από την αρχαιοελληνική και τη βυζαντινή ομηρική κριτική καμένων, διάκριση που ήταν μάλλον ασήμαντη για τον ίδιο τον Ευστάθιο. Ο Ευστάθιος ήταν κατά βάση δάσκαλος: αυτό που τον ενδιέφερε, και βάσει του ...

Οκτώ κορυφαίοι έλληνες σολίστ θα συμμετάσχουν στη Σοπενιάδα, τον πιανιστικό μαραθώνιο που θα διεξαχθεί στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, με τέσσερις διαδοχικές συναυλίες ανά ημέρα (ώρες 18:00, 19:30, 21:00 και 22:30), το Σάββατο 28 Φεβρουαρίου και την Κυριακή 1η Μαρτίου. Σχεδόν όλα τα αριστουργήματα του Φρεντερίκ Σοπέν, του μεγάλου «ποιητή» του πιάνου, θα ακουστούν μέσα σε ένα μόνο Σαββατοκύριακο, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Την πρώτη βραδιά, με το έργο του σπουδαίου συνθέτη θα αναμετρηθούν ο Θοδωρής Τζοβανάκης (18:30), η Ναταλία Μιχαηλίδου (19:30), ο Βασίλης Βαρβαρέσος (21:00) και η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου (22:30). Τη δεύτερη ημέρα της Σοπενιάδας που εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Πιανόραμα, τις λεπταίσθητες αποχρώσεις της μουσικής του Φρεντερίκ Σοπέν θα αναδείξουν η Ελισάβετ Κουναλάκη (18:30), ο Κάρολος Ζουγανέλης (19:30), ο Απόστολος ...

Για μαθητές Ε΄ και Στ΄ τάξης Το τετράπλευρο ΑΒΓΔ έχει πλευρές ΑΒ=11 μέτρα, ΒΓ=7 μέτρα, ΓΔ=9 μέτρα και ΔΑ=3 μέτρα. Οι γωνίες Â και Γ είναι 90ο  . Πόσο είναι το εμβαδόν του τετραπλεύρου; Είναι ένα πρόβλημα γεωμετρίας που σου ζητάει να βρεις το εμβαδόν ενός σχήματος που δεν είναι κανονικό και δεν υπάρχει τύπος που γνωρίζεις, ώστε να το λύσεις εύκολα, γνωρίζοντας το μήκος της κάθε πλευρά του. Θα πρέπει, λοιπόν να σκεφτείς τι κανονικά σχήματα, των οποίων το εμβαδόν μπορείς να βρεις, «κρύβονται» στο τετράπλευρο αυτό.  Μόλις το γράψεις σωστά στο κίτρινο πλαίσιο, τότε θα ενεργοποιήσεις την ασπρόμαυρη «ρουφήχτρα», που τώρα είναι ακίνητη.

Τη χαρά της μητρότητας μπορούν να στερήσουν τα ινομυώματα, στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας αν δεν εντοπιστούν έγκαιρα, καθώς εμποδίζουν την σύλληψη ενώ είναι υπεύθυνα για τις αυτόματες αποβολές. Αυτό τονίζουν οι γυναικολόγοι  και  συνιστούν στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας ( 25 με 45 χρόνων) με πρόβλημα υπογονιμότητας σχολαστικό έλεγχο για την ύπαρξη  η όχι ινομυωμάτων στην μήτρα. «Ο σχολαστικός έλεγχος είναι απαραίτητος  καθώς  πολλές  γυναίκες  είναι ασυμπτωματικές, ενώ άλλες εμφανίζουν συμπτώματα» αναφέρει ο  Μαιευτήρας-Γυναικολόγος δρ. Στέφανος Χανδακάς. Σύμφωνα με τους γυναικολόγους τα ινομυώματα είναι οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στη μήτρα. Πρόκειται για αθροίσεις κυττάρων (μυϊκές ίνες και ινώδης ιστός) που το μέγεθός τους ξεκινά από 1 εκατοστό και μπορεί κάποιες φορές να ξεπεράσει ακόμη και τα 15 εκατοστά. Oι πιθανότητες να εξελιχθούν σε κακοήθεια είναι πολύ λίγες (0,1-0,5%). «Μέχρι σήμερα ...

Όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο τμήμα του αφιερώματός μας, οι εξελίξεις ή επαναστάσεις, από τα τέλη περίπου των μεσαιωνικών χρόνων, σε τρία πεδία αποτέλεσαν τη βάση για την αλλαγή παραδείγματος, δηλαδή αλλαγή του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τη θέση του σε αυτόν. Έχοντας εξετάσει τι συνέβη με την πρώτη επανάσταση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πεδίο της θρησκείας, περνάμε στην τρίτη επανάσταση, η οποία συντελέστηκε στον τομέα των επιστημών. Μέχρι το Μεσαίωνα τα ζητήματα της επιστήμης εξαρτιόνταν από την αλήθεια της θρησκευτικής πίστης. Η σχέση πίστης και ορθού λόγου χαρακτηρίστηκε από το δόγμα της διπλής αλήθειας41. Υπέρμαχος της πρωτοκαθεδρίας των Γραφών στην αλήθεια υπήρξε ο Αυγουστίνος. Δεχόταν ότι τα πάντα δημιουργήθηκαν από τον Θεό τα οποία ο άνθρωπος ως λογικό ον ...

Ένας νέος και συνάμα πρωτότυπος θεσμός κάνει την εμφάνισή του στα εκπαιδευτικά χρονικά της χώρας μας. Είναι το 1ο Μαθητικό Συνέδριο που συνέρχεται στη Θεσσαλονίκη με θέμα:"Η Θεολογία διαλέγεται με το σύγχρονο κόσμο" στις 28/02/2015-01/03/2015 στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης. Σχολεία από όλη την Ελλάδα θα παρουσιάσουν μαθητικές εργασίες, οι οποίες σχετίζονται με την Ορθοδοξία και τον πολιτισμό της, μέσα από ένα πλούσιο θεματικό φάσμα. Το Πρόγραμμα του Συνεδρίου βρίσκεται στον παρακάτω σύνδεσμο: PROGRAMMA1oMA8HTIKOSYNEDRIO  

Συνεχίζοντας με τη μελέτη της Καινής Διαθήκης, οδηγούμεθα μέσα από τη διδασκαλία της, στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, η οποία συνδέεται άμεσα με τη σωστή σχέση που αναπτύσσει ο ίδιος ο άνθρωπος με τον Θεό. Στο πρόβλημα που προέκυψε στη Δημιουργία του Κόσμου και το οποίο ήταν επακόλουθο της πτώσης του ανθρώπου, δίδεται λύση με την «ανακεφαλαίωση» των πάντων, δηλαδή όλων των ουρανίων και των επίγειων στο πρόσωπο του Χριστού. Ταυτόχρονα φανερώνεται ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί η αποκατάσταση της επικοινωνίας του επίγειου κόσμου με τον ουρανό. Αυτός δεν είναι άλλος από την χριστοκεντρική ένωση όλων. Η ερμηνεία του «Εις οικονομίαν του πληρώματος των καιρών, ανακεφαλαιώσασθαι τα πάντα εν τω Χριστώ τα επί τοις ουρανοίς και τα ...

Η μαθητεία του στον Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή. Ο Γέροντας Ιωσήφ έμενε τότε στον Άγιο Βασίλειο, το υψηλότερο ασκητικό μέρος πάνω από τα Κατουνάκια, παράλληλο σε υψόμετρο με την Κερασιά. Κυρίαρχος Μονή των ασκητικών αυτών περιοχών είναι η Μεγίστη Λαύρα. Σε αυτά τα ερημικά μέρη ησύχαζε ο Γέροντας μας. Εκεί τον γνώρισε ο αείμνηστος Γέροντας Εφραίμ. Τον επισκέφθηκαν με τον Γέροντα Νικηφόρο, που είχε ιδιαίτερη ευλάβεια στον Γέροντα Ιωσήφ. Όπως μας έλεγε ο ίδιος, του προκάλεσε συγκίνηση και θαυμασμό η ερώτηση του Γέροντος Ιωσήφ προς τον Γέροντά του, που έγινε κατά την πρώτη συνάντησή τους. Δεν αναφερόταν στο εργόχειρο ή την ικανότητα του υποτακτικού στις διάφορες εργασίες της καλύβης. Ο Γέροντας ρώτησε: « Κάνει, παπά Νικηφόρε, ο Εφραίμ υπακοή;». Ο παπα Εφραίμ μας ...

O Π. Τρεμπέλας, (Π. Τρεμπέλας, 1976), αναφέρει: "προς τα δεινά του θανάτου μόνον παραβάλλονται τα όσα υποφέρει η ψυχή, που αγάπησε και χωρίζεται από τον αγαπημένο της", θεωρώντας όμως, μόνο, τη σχέση του Θεού με το λαό του. Άραγε για τον άνθρωπο, που αγάπησε και χωρίστηκε από το αγαπημένο του πρόσωπο, δεν ισχύει αυτό; Δεν αφορά και τον Θείο και τον ανθρώπινο έρωτα; Η αγάπη είναι υπέρβαση, είναι αυτοπροσφορά, είναι θυσία , είναι αυταπάρνηση, είναι ζωή. Όταν, δε, ενσωματούται μέσα στην Εκκλησία, τότε χάνει τη φθαρτότητά της και ζωοποιείται από την Πηγή της Ζωής, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. Ο θάνατος καταργείται, δεν έχει τη δύναμη να καταλύσει την αγάπη, που οδηγεί τον άνθρωπο στην αιωνιότητα. Στη μυθολογία, τα ερωτικά ζεύγη ...

Η Ορθόδοξος Εκκλησία διδάσκει για την Παναγία ό,τι μας παραδίδει η Ιερά Παράδοση και η Αγία Γραφή, και καθημερινά την δοξάζει στους ναούς της, ζητώντας τη βοήθεια και προστασία της. Γνωρίζοντας ότι χαροποιείται μόνο από αυτούς τους αίνους που ανταποκρίνονται στην πραγματική της δόξα, οι Άγιοι Πατέρες και υμνογράφοι έχουν ικετεύσει Αυτήν και τον Υιό της να διδαχθούν πώς να την υμνούν. «Τείχισόν μου τας φρένας Σωτήρ μου· το γαρ τείχος του κόσμου ανυμνήσαι τολμώ, την άχραντον Μητέρα σου». «Η Εκκλησία διδάσκει ότι ο Χριστός πραγματικά γεννήθηκε από την Αειπάρθενο Μαρία». Είναι απαραίτητο για εμάς να ομολογούμε ότι η Παναγία είναι πραγματικά Θεοτόκος, έτσι ώστε να μην υποπέσουμε σε βλασφημία· διότι εκείνοι που αρνούνται ότι η Αγία Παρθένος είναι πράγματι Θεοτόκος ...

Στο Άγιον Όρος τα τελευταία χρόνια θα σημειωθεί μια ιδιαίτερη μέριμνα για την ανασυγκρότηση του αθωνικού μοναχισμού, ο οποίος είχε δοκιμαστεί με δραματικό τρόπο στο παρελθόν. Ευπαίδευτοι μοναχοί ενδύονται το μοναχικό σχήμα, κτιριακά συγκροτήματα ανακαινίζονται, κειμήλια συντηρούνται,  μια κατάσταση ακμής σε όλα τα επίπεδα, η οποία σύμφωνα με τους ίδιους τους αγιορείτες σημειώνεται κάθε διακόσια χρόνια. Έργα του εργαστηρίου της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος στην Έκθεση: «Η τέχνη του Αγίου Όρους στο Τελλόγλειο, έργα σύγχρονων αγιογράφων και μοναχών». Στα πλαίσια αυτά ιδιαίτερης αναφοράς χρήσει το γεγονός της ιδρύσεως αγιογραφικών εργαστηρίων εντός της κάθε Μονής και της συστηματικής ενασχόλησης μοναχών με την τέχνη της εικονογραφίας. Το Άγιον Όρος αναδείχθηκε σε κατεξοχήν κέντρο καλλιέργειας της εικονογραφίας και θεωρείται δεδομένη η ασχολία των μοναχών με το ...

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος μιλάει για το νόημα και την σημασία της πνευματικής εργασίας. Την Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου στις 13:00, στην εκπομπή "Θεανθρώπινη Σοφία".