Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Σήμερα γιορτάζει μια μεγάλη αγία. Η αγία οσιοπαρθενομάρτυς Ευγενία. Ήταν στα χρόνια του Δεκίου, 3ος  αιώνας στα μισά. Στην παλιά Ρώμη. Στην κοσμοκράτειρα Ρώμη. Γιατί μετά είναι και η νέα Ρώμη, η Κωνσταντινούπολη, γι’ αυτό το Συνα­ξάρι την αντιδιαστέλλει. Αν και τότε δεν είχε γίνει ακόμη. Λοιπόν. Οι γονείς της ειδωλολάτρες, αλλά καλόκαρδοι και φιλάνθρωποι. Κι η Ευγενία βλαστά­ρι καλό. Δεν ήτο χριστιανή. Αλλά είχε χριστιανική και καλοσυνάτη ψυχή. Έφυγαν οι γονείς της από τη Ρώμη, τους έστειλε ο αυτοκράτορας, τον πατέρα της Φίλιππο, δηλαδή, να γίνει διοικητής στην Αλεξάν­δρεια. Στην πόλη του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Την ένδοξη. Εκεί που άνθισαν τα Γράμματα, οι τέχνες, ο πολιτισμός, και τόσα άλλα. Η Ευγενία, που της άρεσαν τα Γράμματα κι η Φιλοσοφία και ...

Άγιος Αχμέτ (†24 Δεκεμβρίου) α) Σε κάθε εποχή η Εκκλησία κοσμείται από αγίους. Αυτό σημαίνει ότι ο μακρόθυμος και οικτίρμων Θεός, η Παναγία και Ομοούσιος Τριάς, δεν αφήνει απαράκλητο τον κόσμο. Έτσι, προφήτες, δίκαιοι, απόστολοι, ευαγγελιστές, μάρτυρες, ιεράρχες, όσιοι, ιερομάρτυρες αλλά και νεομάρτυρες, ενεργοποιώντας τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, καθίστανται ζωντανά μέλη του σώματος του Χριστού (βλ. Α΄ Κορ. 12, 27). β) Ανάλογα με τις κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες φανερώνονται και οι άγιοι. Έτσι, στην περίοδο των διωγμών είχαμε τους μάρτυρες, ενώ σε περιόδους ελευθερίας της πίστεως και ακμής της παιδείας και των γραμμάτων αναδείχθηκαν λόγιοι συγγραφείς και σπουδαίοι υμνογράφοι. Οι νεομάρτυρες ανέτειλαν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ως αντιστασιακοί της ρωμιοσύνης και του ελληνισμού, ως πρότυπα πίστεως και υπομονής. Κι όπως σημειώνει ...

  Λόγω της διαφορετικής ανθρωπολογικής θέσης που εκφράζει η επιστήμη και η εκκλησιαστική ασκητική παράδοση υπάρχει διαφορετική άποψη περί εγκεφαλικού θανάτου. Στο φόντο της προόδου της ιατρικής, βιολογικός θάνατος, αναχώρηση της ψυχής από το σώμα και μεταμοσχεύσεις οργάνων αποτελούν ένα πεδίο προβληματισμού με πολλές προεκτασεις και ενίοτε έντονες αντιπαραθέσεις. Η πρόοδος της βιοϊατρικής τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες είχε ως αποτέλεσμα να εμφανισθούν στον χώρο της ιατρικής νέες εφαρμοσμένες επιστήμες και πρακτικές. Μία εξ αυτών είναι και οι μεταμοσχεύσεις ζωτικών οργάνων. Οι σύγχρονες μέθοδοι καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης και υποστήριξης του ασθενούς, οδήγησαν στο φαινόμενο της διατήρησης  της καρδιακής λειτουργίας για κάποιο  χρονικό διάστημα, παράλληλα προς την μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, σε άτομα τα  οποία  υπέστησαν  οριστικές  και  αμετάκλητες αλλοιώσεις στην ολότητα του εγκεφάλου. Είναι γνωστό ότι ...

Πώς δημιουργήθηκαν τα ήθη και τα έθιμα; Ποια είναι η ερμηνεία τους και η διαχρονικότητά τους; Στα ερωτήματα αυτά απαντούν επιλεγμένα κείμενα βγαλμένα από την ελληνική παράδοση και όχι μόνο. Την Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου, στις 13:00, στην εκπομπή "Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Φώτα: Ήθη και έθιμα".

Μαρτύρησε στην Πάτρα στις 20 Ιανουαρίου το 1782 Ο Άγιος καταγόταν από την περιοχή της Άρτας και ήταν στο επάγγελμα γουναράς. Για κάποιο λόγο, τον οποίο δεν γνωρίζομε,αρνήθηκε τον Χριστό και έγινε μουσουλμάνος. Έφυγε δε και εγκαταστάθηκε στην Πάτρα., όπου είχε εργαστήριο και συνέχιζε το επάγγελμά του. 5848

Είκοσι αιώνες μετά την αναφορά της πιθανής εμφάνισής του, το περίφημο άστρο - σύμβολο των Χριστουγέννων φαίνεται να κρατεί καλά τα μυστικά του. Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν χιλιάδες άρθρα και εκατοντάδες βιβλία που, καθένα με τον τρόπο του, παρουσιάζει τη δική του εκδοχή και παρέχει τις δικές του πληροφορίες για το άστρο της Βηθλεέμ, αυτό το δυναμικό σύμβολο των Xριστουγέννων. Yπάρχει, λοιπόν, ένα μεγάλο πλήθος αναφορών, που μας δίνει τη δυνατότητα προσπέλασης σε ένα σύνολο θέσεων αρκετά σοβαρών, τουλάχιστον όσον αφορά το γενικότερο επιστημονικό κύρος τους. Yπενθυμίζουμε ότι κανονική αναφορά στον αστέρα της Βηθλεέμ γίνεται μόνο στο κατά Ματθαίον Eυαγγέλιο. Το Ευαγγέλιο αυτό απευθυνόταν στους εξ Ιουδαίων χριστιανούς και είχε βασικό στόχο να τους πείσει ότι ο Ιησούς ήταν ο αναμενόμενος από ...

  Τὸ νὰ ἀπαριθμήσει κανεὶς τὰ διάφορα ἔθιμα τῶν Καππαδοκῶν, τουρκοφώνων καὶ ἑλληνοφώνων, τῶν ἑορτῶν τῶν Χριστουγέννων καὶ τοῦ Δωδεκαημέρου ἀποτελεῖ ἴσως μία στείρα ἐπαναλαμβανόμενη ἐτησίως περιγραφικὴ λαογραφία μὲ ἀντικειμενικὸ ἐρώτημα: πρὸς τὶ; Μήπως τὰ ἴδια ἤ περίπου τὰ ἴδια ἔθιμα δὲν ἐπαναλαμβάνονται καὶ σὲ ἄλλες περιοχὲς τοῦ Μικρασιατικοῦ ἤ τοῦ ἐν γένει Ἑλληνισμοῦ; Θὰ μποροῦσε ἄραγε ἡ ἔκθεση τῶν χριστουγεννιάτικων ἐθίμων, ὅπως ἡ προετοιμασία ἐδεσμάτων, στὴν ὁποία ἀναφερόμαστε συχνὰ, νὰ προσφέρει μία εἰκόνα μεγαλύτερου πνευματικοῦ βάθους στὸν ἀναγνώστη ἀπὸ αὐτὴν ποὺ ἔχει ἤδη σχηματίσει γιὰ τὸν καππαδοκικὸ Ἑλληνισμὸ; Ἤ ἄλλως, ἦταν ὁμοιογενὴς αὐτὸς ὁ Ἑλληνισμὸς ἤ περιέκλειε ἰδιαιτερότητες καὶ διαφορὲς στὶς κοινότητὲς του, οἱ ὁποῖες ἀντανακλῶνται καὶ στὰ ἔθιμα; Ἐν τέλει, ποιὰ ἡ σχέση τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ καὶ κυρίως τοῦ σημερινοῦ ...

Στο χώρο της επιστήμης του δικαίου ο νόμος 3305/2005 «Εφαρμογή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής» θεωρείται αρκετά φιλελεύθερος, ρεαλιστικός, ισορροπημένος και σχετικά ήπιος. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί νομικοί εξετάζοντάς τον από άποψη νομοτεχνική εντοπίζουν περιττές ρυθμίσεις. Επισημαίνεται η ιδιαίτερη σημασία του για το ελληνικό δίκαιο, καθώς επιχειρεί να καταγράψει τις παρεμβατικές αναπαραγωγικές τεχνικές που εφαρμόζονται στην Ελλάδα από το 1985, να οριοθετήσει και να ελέγξει την εφαρμογή τους χωρίς να θέσει εμπόδια στην επιστημονική έρευνα, να επιλύσει δύσκολα προβλήματα προκύπτοντα από την εφαρμογή τους, να δημιουργήσει καινούργιες νομικές έννοιες και θεσμούς κινούμενος εντός των τιθέμενων από το Σύνταγμα και τη Σύμβαση του Οβιέδο αρχών και αξιών, ανάγοντας το δικαίωμα στην παρεμβατική αναπαραγωγή στο δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και λαμβάνοντας υπόψη το προστατευόμενο από ...

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΛΛΑΔΑ (Πρωτοπαπά, πατρός του αγ. Γερασίμου Παλλαδά, Πατριάρχη Αλεξανδρείας) ΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΔΕΚΑ ΚΡΗΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ (ΧΑΝΔΑΚΑΣ, 1633) Οι άγιοι αυτοί μαρτύρησαν, κατά τον συντάκτη του λόγου, επί αυτοκράτορα Δεκίου και κατάγονταν από διάφορα μέρη της Κρήτης, οι πέντε από τη Γορτύνη και οι υπόλοιποι από άλλα μέρη, όπως Κνωσσό, Πάνορμο, Κυδωνία, Χανιά και Ηράκλειο. Στην άρνησή τους να προσκυνήσουν τους ειδωλολατρικούς βωμούς έτυχαν φυλακίσεως και βασανιστηρίων, τα οποία αντιμετώπισαν με παραδειγματική καρτερία. Αρνούμενοι σθεναρά και μέχρι τέλους να αλλαξοπιστήσουν αποκεφαλίστηκαν πάνω σε πέτρα τίμια, αφού δέχτηκε τέτοια μαρτυρική θυσία για χάρη του Χριστού. Οι δε Μάρτυρες ως άλλα μυρίπνοα άνθη προετοιμάζουν τη Γέννηση του Σωτήρα εορταζόμενοι την 23η Δεκεμβρίου και περιποιούν τιμή όχι μόνο στην ένδοξη Κρήτη, αλλά και σε όλο ...

Σε διαδικτυακό άρθρο διαβάσαμε για κάποιο σπάνιο αρχαίο έγγραφο που βρίσκονταν στην κατοχή του Βατικανού εδώ και 250 χρόνια το οποίο, κατά το συντάκτη του κειμένου, ανατρέπει τις μέχρι τούδε γνώσεις «για τους τρεις μάγους που προσκύνησαν τον Χριστό ακολουθώντας το άστρο της Βηθλεέμ». Το έγγραφο  χρονολογείται στις αρχές του 8ου αιώνα, το αποκαλούν «Η Αποκάλυψη των Μάγων» και είναι γραμμένο στην αρχαία Συριακή διάλεκτο. Τα γραφόμενα στο άρθρο μας οδηγούν στις εξής παρατηρήσεις: 1. Το έγγραφο, κατά το άρθρο, προέρχεται από τον 8ο αιώνα. Απέχει από τους Μάγους 700 περίπου χρόνια. 2. Από τα γραφόμενα δεν φαίνεται διασώζει κάποια εκκλησιαστική παράδοση, αλλά κάποιους απόκρυφους, κατοπινούς θρύλους. Κατά συνέπεια δεν μπορούμε να του αποδώσουμε αξιοπιστία. Είναι σαν να προσπαθεί κάποιος από εμάς να ...

Παραμονές Χριστουγέννων και, όπως συμβαίνει όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια, βλέπουν το φως της δημοσιότητας κείμενα που "καταγγέλλουν" ότι έχει χαθεί το νόημα της γιορτής και ότι ο υπερκαταναλωτισμός έχει επιβάλει το ύφος και την κυριαρχία του. Όμως αν απογυμνωθούν οι γιορτές αυτών των ημερών από το φολκλορικό τους στοιχείο, τα ρεβεγιόν, την ευκαιρία για ολιγοήμερες διακοπές και τις υποχρεωτικές οικογενειακές συγκεντρώσεις, "που τις επιβάλουν οι μέρες", τι θα απέμενε άραγε για τους πολλούς που να θυμίζει ότι είναι Χριστούγεννα; Το ερώτημά μας δεν αντιμάχεται την, δικαιολογημένη άλλωστε, δυσθυμία που καλύπτεται πίσω από τη "γκρίνια". Θέλουμε όμως να προκαλέσουμε τη σκέψη, και γιατί όχι και την ψυχή μας, να αναγνωρίσει ότι όλα αυτά είναι πια δεδομένα και αυτονόητα και η μεμψιμοιρία ...

Την Χριστουγεννιάτικη Συναυλία της Θεσσαλονίκης ''Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014'', πραγματοποίησε στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο της Θεσσαλονίκης χθες,  Κυριακή 21 Δεκεμβρίου και ώρα 8 μ.μ., η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Ελλάδος, υπό την Διευθηνση του Βαγγέλη Αραμπατζή. Την ευκαιρία να απολαύσουν έργα μεγάλων συνθετών του κλασσικού ρεπερτορίου καθώς και τραγούδια νεοελλήνων συνθετών είχαν όσοι παρευρέθηκαν στην εορταστική συναυλία. Με την παρουσία τους τίμησαν τους νέους μουσικούς ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμος, ο Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος και ο Επίσκοπος Θεουπόλεως κ. Παντελεήμωνας, πολιτικοί και πολιτιστικοί φορείς της πόλης και πλήθος κόσμου. Η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Ελλάδος αποτελείται από παιδιά και νέους, ηλικίας 13-30 χρονών, από όλη την Ελλάδα και με ανιδιοτελή προσφορά έχει εμφανιστεί σε πολλές πόλεις της χώρας μας. Πραγματοποιεί κυρίως συναυλίες ...

Ο Αρχιμανδρίτης Ζαχαρίας Ζαχάρου από την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ της Αγγλίας, μιλά για το νόημα της εορτής των Χριστουγέννων. Την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου στις 13:00, στην εκπομπή "Θεανθρώπινη Σοφία".

Στο Κρυόνερο της επαρχίας Βιζύης της Ανατολικής Θράκης στο έθιμο των χριστουγεννιάτικων καλάντων συναντάμε μία μοναδική ιδιομορφία. Η μελωδία των καλάντων εδώ αλλάζει αναλόγως με το θέμα του καλάντου. Άλλη μελωδία έχουν τα κάλαντα που αναφέρονται στον Χριστό, άλλη στον αφέντη, άλλη στον «παλλήκαρο», άλλη στην αρραβωνιασμένη κόρη. Δέκα διαφορετικές μελωδίες περιλαμβάνουν τα κάλαντα του Κρυόνερου! Δύο ομάδες ανδρών τραγουδούν αντιφωνικά, μπαίνοντας η μία στην κατάληξη της άλλης, δημιουργώντας έτσι ένα άκουσμα ιδιαίτερο και αυθεντικό. Οι Κρυονερίτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο Καλαμπάκι της Δράμας, όπου και μετέφεραν και το έθιμο των χριστουγεννιάτικων καλάντων, το οποίο το διατηρούν μέχρι σήμερα. Ο Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου Δράμας εξέδωσε σε CD την εξαιρετική αυτή σειρά των καλάντων του Κρυονερίου, με εκτελεστές κατοίκους του Καλαμπακίου, ...

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών φιλοξενεί τα φετινά Χριστούγεννα την παράσταση χορού Σταχτοπουτα, από το Μπαλέτο της Εθνικής Όπερας του Κιέβου. Η αριστουργηματική μουσική του Σεργκέι Προκόφιεφ και η απαράμιλλη τέχνη του κλασικού χορού θα μεταφέρουν το κοινό σε έναν ονειρικό κόσμο μέσα από τη «Σταχτοπούτα», το αγαπημένο παραμύθι των παιδικών μας χρόνων. Τα πλούσια σκηνικά, οι υποβλητικοί φωτισμοί, τα λαμπερά κοστούμια, οι εξαίρετοι σολίστ και το corps de ballet του Μπαλέτου της Εθνικής Όπερας του Κιέβου συνθέτουν μια εντυπωσιακή παραγωγή, ένα αληθινό χριστουγεννιάτικο θέαμα που θα γοητεύσει μικρούς και μεγάλους! Η φαντασμαγορική ατμόσφαιρα της «Σταχτοπούτας», του αγαπημένου παραμυθιού του Σαρλ Περρώ που συγκινεί εδώ και δύο σχεδόν αιώνες το κοινό σε όλο τον κόσμο, ζωντανεύει στη σκηνή της Αίθουσας Χρήστος Λαμπράκης τα φετινά ...

Για τους πολύ μικρούς μας φίλους Τις παραμονές των μεγάλων γιορτών του Δωδεκαημέρου – Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Φώτα – σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας αντιλαλούν οι γειτονιές και οι δρόμοι από τις χαρούμενες φωνές των παιδιών, που σαν άγγελοι διαλαλούν τα μεγάλα γεγονότα της πίστης μας. Τα κάλαντα είναι ένα αρχαίο ελληνικό και βυζαντινό έθιμο. Η ονομασία τους όμως προέρχεται από τις ρωμαϊκές καλένδες. Παλιά φίλευαν τους καλαντιστές με καραμέλες, δεκάρες, καρύδια, μανταρίνια, φουντούκια, κουραμπιέδες κ.α. Σήμερα συνήθως δίνουν κέρματα ή χαρτονομίσματα. Σε κάθε εποχή τα κάλαντα σκορπούν την ίδια πάντα χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Δ.Δ. Ζωγράφισε και συ τους καλαντιστές, που βλέπεις στον σχετικό πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα. Κάνε κλικ στις δύο παρακάτω εικόνες για να τις δεις μεγαλύτερες και, αφού τις αποθηκεύσεις ...