Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Αναφερόμενοι συνήθως στο βίο κάποιου αγίου, έχουμε την τάση να εξαίρουμε τις πράξεις του και να τον αναδεικνύουμε μέσα από τα θαυμαστά που επιτέλεσε. Από πολύ παλαιότερες εποχές θεωρήθηκε ότι αυτή η έξαρση και ο υπερτονισμός, ακόμη και η υπερβολή, στη διήγηση της ζωής ενός αγίου, αποτελεί ένα είδος απόδοσης τιμής στο πρόσωπό του. Αυτή η τακτική μπορεί να θεωρηθεί επωφελής στην κατεύθυνση της ανύψωσης του φρονήματος των πιστών, δημιουργεί όμως ένα συναίσθημα απόστασης μεταξύ του αγίου και των χριστιανών: προκαλείται η εντύπωση ότι ο άγιος ήταν ένα πρόσωπο με ξεχωριστές ικανότητες, κάποιος που από τη φύση του είχε τη δυνατότητα να διακριθεί στο μαρτύριο ή την αρετή. Έτσι όμως ασυναίσθητα οι πιστοί αποθαρρύνονται από το να επιδοθούν σε πνευματικούς αγώνες, ...

Μαρτύρησε στην Προύσα στις 13 Δεκεμβρίου 1659 Επειδή, λόγω της Τουρκοκρατίας, το πατριαρχείο της Σερβίας, όπως και τα άλλα Πατριαρχεία, βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση και χρωστούσαν πολλά χρήματα, ο Πατριάρχης Γαβριήλ ξεκίνησε μια περιοδεία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες Μολδαβία και Βλαχία καθώς και στην ομόδοξη Ρωσία, μήπως και συγκεντρώσει κάποια χρήματα, ώστε να στηριχθεί το Πατριαρχείο. Ενώ βρισκόταν σ’ αυτή την περιοδεία ζητείας, κάποιος καιροσκόπος κληρικός ονόματι Μάξιμος βρήκε την ευκαιρία και άρπαξε τον Πατριαρχικό θρόνο. Επιστρέφοντας ο Αρχιεπίσκοπος Γαβριήλ βρήκε στη θέση του τον Μάξιμο. Σαν να μην έφτανε αυτό, για να στερεωθεί στον θρόνο ο Μάξιμος αλλά και για να εξοντώσει τον Αρχιεπίσκοπο Γαβριήλ, πήγε στην Προύσα όπου τότε βρισκόταν ο σουλτάνος με τον βεζύρη του και κατηγόρησε ψευδώς τον ...

Η ύπαρξη θετικών στοιχείων στο νόμο για την ανθρώπινη αναπαραγωγή δεν καλύπτει την αδυναμία του στο να αποτρέψει αδικίες κατά τη σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ γονέων και εμβρύων. Έτσι δεν αναγνωρίζεται το προεμφυτευτικό έμβρυο ως άνθρωπος τέλειος στην ταυτότητα και διαρκώς τελειούμενος, ο οποίος διαθέτει τη μοναδικότητα του προσώπου, την ιερότητα της εικόνας του Θεού και την αναγκαιότητα της κοινωνίας με τους άλλους. Ο νόμος 3089/2002 εκφράζει μια τάση υποβιβασμού της αξίας του προεμφυτευτικού εμβρύου, δεν εξασφαλίζει την προστασία της ζωής του από τη στιγμή που ενώνεται το ωάριο με το σπερματοζωάριο και ανοίγει το δρόμο για τα πειράματα και τις ενδεχόμενες μελλοντικές παρεμβάσεις σ’ αυτό κι ακόμη την καταστροφή του. Αυτό ακριβώς αποκαλύπτει η χρήση των όρων «γεννητικό υλικό», «κρυοσυντηρημένο γεννητικό υλικό», «μεταφορά γεννητικού ...

Ολοκληρώνοντας την εξέταση των σχέσεων της ψυχής με την καρδιά στην Παλαιά Διαθήκη (προηγούμενο άρθρο:www.pemptousia.gr/?p=84254), η μελέτη της κ. Ε. Παπαϊωάννου, η οποία εξετάζει γενικότερα τη διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης για την ψυχή, προχωρά στη διερεύνηση των σχέσεων ψυχής και θανάτου στα κείμενα του αρχαίου Ισραήλ. Ίσως το σημαντικότερο στοιχείο της καρδιάς στην Π.Δ. είναι το ενδιαφέρον του ίδιου του Θεού γι’ αυτήν. Ο Θεός την ερευνά και την δοκιμάζει (1 Παρ. 29,17, Ιερ. 17, 10), από αυτήν καταλαβαίνει ποιος πραγματικά είναι ο άνθρωπος, την καθαρίζει δημιουργώντας τις προϋποθέσεις να ενωθεί μαζί Του. Η αλλαγή της από την σκληρότητα στην οποία είχε περιπέσει, στην φυσιολογική θερμή της λειτουργία, σηματοδοτεί την απαρχή μιας καινούργιας ζωής. Η αλλαγή επίσης στην στάση των ανθρώπων απέναντι στον ...

Μαρτύρησε στην Προύσα στις 13 Δεκεμβρίου 1659 Επειδή, λόγω της Τουρκοκρατίας, το πατριαρχείο της Σερβίας, όπως και τα άλλα Πατριαρχεία, βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση και χρωστούσαν πολλά χρήματα, ο Πατριάρχης Γαβριήλ ξεκίνησε μια περιοδεία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες Μολδαβία και Βλαχία καθώς και στην ομόδοξη Ρωσία, μήπως και συγκεντρώσει κάποια χρήματα, ώστε να στηριχθεί το Πατριαρχείο. Ενώ βρισκόταν σ’ αυτή την περιοδεία ζητείας, κάποιος καιροσκόπος κληρικός ονόματι Μάξιμος βρήκε την ευκαιρία και άρπαξε τον Πατριαρχικό θρόνο. Επιστρέφοντας ο Αρχιεπίσκοπος Γαβριήλ βρήκε στη θέση του τον Μάξιμο. Σαν να μην έφτανε αυτό, για να στερεωθεί στον θρόνο ο Μάξιμος αλλά και για να εξοντώσει τον Αρχιεπίσκοπο Γαβριήλ, πήγε στην Προύσα όπου τότε βρισκόταν ο σουλτάνος με τον βεζύρη του και κατηγόρησε ψευδώς τον ...

Ο Κάρολος Κουκλάκης, μουσικός και καθηγητής στο Πειραματικό Μουσικό Γυμνάσιο-Λύκειο Παλλήνης μιλά στην Πεμπτουσία για τις εμπειρίες του με τους μαθητές του, τα οφέλη της έκθεσής τους σε συναυλίες αλλά και τα "επιτεύγματα" των σχολείου αυτού. Ποια είναι τα οφέλη για τα παιδιά της έκθεσης σε συναυλίες ενώπιον κοινού; Το να εμφανίζεις τα παιδιά και να τα ανεβάζεις στο πατάρι είναι κάτι που το θέλουν πολύ και το έχουν ανάγκη. Κανείς δεν ξεκινάει ένα μουσικό όργανο με σκοπό να παίζει μόνο στο μπάνιο του! Είναι άλλωστε εξαιρετικό το συναίσθημα τελικά να μπορείς να το κάνεις.Όλοι έχουν την ανάγκη να εκφραστούν σε κοινό. Πέρα από αυτό όμως τα παιδιά αποκτούν ένα στόχο που απαιτεί συγκέντρωση και μπορεί να έχουν το τρακ τους στην ...

Με αφορμή τη συμπλήρωση 300 ετών από τη γέννηση του φωτισμένου διδάχου της ορθοδόξου πίστεως και ισαποστόλου Αγίου Κοσμά του Αιτωλού (1714-1779), η Θεολογική Σχολή του Αρι­στο­τελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και υπό την αιγίδα του Πανα­γιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, διοργάνωσαν Θεο­λογικό Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Ο Α­γιορείτης Φωτιστής του Γένους», στις 9 και 10 Δεκεμβρίου 2014, στο Αμφιθέατρο της «Διακονίας» στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Στο Συνέδριο αυτό παρουσιάσθηκε αναλυτικά το ιεραπο­στολικό έργο και σκιαγραφήθηκε η προσωπικότητα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού ως διδασκάλου του Γένους και ως Αγιο­ρείτη. Παράλληλα έγινε αναφορά στο εκκλησιαστικό του φρόνημα και τη θεολογική του συγκρότηση, ερευνήθηκε η διδασκαλία του για την ιερωσύνη και τις ποιμαντικές αρχές ...

"Βίος Αβίωτος" είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Δημήτρη Λυκούδη. Ο Δημήτρης Λυκούδης είναι Φιλόλογος και Θεολόγος και υποψήφιος Διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στον τομέα της Ψυχολογίας της Θρησκείας. Ο "Βίος Αβίωτος", Δοκίμια ορθόδοξου προβληματισμού, είναι μία σύνθεση δοκιμίων θεολογικών , ψυχολογικών, πολιτιστικών, φιλολογικών με κοινό παρανομαστή την αγαπητική προσέγγιση της αμφίσημης έννοιας "άνθρωπος", όλως ιδιαιτέρως στην ιδιάζουσα καθημερινότητα του σήμερα. Στις 245 σελίδες του πραγματεύεται την αναγωγή του ανθρωπίνου νοός προς τα υψηλά και άρρητα, προς τα επουράνια και θεία, πάντοτε ως συμπόρευση και αφετηρία την κατάκτηση και οικειοποίηση της πρόγευσης της πνευματικότητας απο την παρούσα πραγματικότητα. Με γλώσσα καθαρή μα και ευστρόφως ρέουσα, με ύφος απλό και επιδέξιο, προσκαλεί τον αναγνώστη σε μία κοινοτική ...

Την Τετάρτη 10η Δεκεμβρίου 2014, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιερού Ναού των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων της πόλεως Ρεθύμνης, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για την παρουσίαση της νέας μουσικής εκδόσεως της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου με τίτλο: «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΕΛΟΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΑΥΛΟΥ ΒΛΑΣΤΟΥ». Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει πρωτότυπα και, μέχρι σήμερα, ανέκδοτα εκκλησιαστικά μελωδήματα του μεγάλου Ρεθυμνίου λαογράφου και μουσικού Παύλου Βλαστού (1836-1926), και έχει επετειακό χαρακτήρα, αφού εφέτος συμπληρώνονται 200 έτη από την μεταρρύθμιση της Εκκλησιαστικής Βυζαντινής Μουσικής και την καθιέρωση της Νέας Μεθόδου για την εκμάθησή της. Η σπουδαία αυτή μεταρρύθμιση πραγματοποιήθηκε το 1814 από τους Τρεις Διδασκάλους, Χρύσανθο τον εκ Μαδύτου, Αρχιεπίσκοπο Δυρραχίου, Γρηγόριο τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη και Χουρμούζιο τον Χαρτοφύλακα της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, και συνέβαλε καθοριστικά στη ...

«Θα μπορούσε να του την έχει δώσει η εφορία της αναμονής της εορτής. Ή ακόμη και η σκέψη πως μαζί με το δωδεκαήμερο πάνε πακέτο και τα κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Θα μπορούσε να αναζητά κάποιο άλλοθι για να του φορτώσει κάποιους δικούς του προβληματισμούς. Μήπως όμως θεωρούσε πως ο καιρός αυτός προσφερόταν για να συναντηθεί με το ίδιο το πρόσωπο του συγγραφέα; Γιατί χαλά την ησυχία του μακαριστού γέροντα αυτοσχεδιάζοντας εδώ και έναν μήνα; Τι θέλει λοιπόν»; Το βιβλίο περιλαμβάνει εφτά κείμενα με «πρωταγωνιστή» τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και αποτελεί ένα «παράτολμον ταξείδιον» που μας μεταφέρει στην καρδιά των γιορτών και συνάμα μια προσπάθεια για συνάντηση με το ίδιο το πρόσωπο του κορυφαίου έλληνα συγγραφέα. Τα πρώτα έξι κείμενα δημοσιεύτηκαν σε συνέχεια ...

Το διαδικτυακό περιοδικό «Πεμπτουσία» διοργανώνει Συναυλία με τον τίτλο «Φως στην οικουμένη» την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014 και ώρα 6:30 μ.μ. στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών υπό την αιγίδα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόμου. Στη Συναυλία η Παιδική Χορωδία «Παραμυθία» του Ορφανοτροφείου της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Μαλογιαροσλάβετς της επαρχίας Καλούγα Ρωσίας θα τραγουδήσει και θα χορέψει ρωσικούς και ελληνικούς χορούς. Τη Χορωδία θα συνοδεύει το μουσικό συγκρότημα του γνωστού συνθέτη Χρίστου Τσιαμούλη με τραγουδίστρια την Καίτη Κουλλιά. Η καταληκτήρια ομιλία της εκδήλωσης θα πραγματοποιηθεί από τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου με επίκαιρο θέμα για τα Χριστούγεννα. Το Ορφανοτροφείο «Παραμυθία» ιδρύθηκε από την Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Μαλογιαροσλάβετς της επαρχίας Καλούγα Ρωσίας με την ευλογία του Αγιωτάτου ...

Σόνια Θεοδωρίδου Μία χριστουγεννιάτικη συναυλία για όλη την οικογένεια με τη σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου οΗ Καλλιτεχνική Εταιρία «Αργώ», στο πλαίσιο του προγράμματος «Ποίηση & Μουσική» που οργανώνει, παρουσιάζει τις «Φωνές Χριστουγέννων» με τη σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, ορχήστρα και χορωδία, στις 19 Δεκεμβρίου, στο Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός. Ένα μουσικό και ποιητικό οδοιπορικό που ταξιδεύει σε κόσμους εορταστικούς και παραμυθένιους, με αγαπημένες μελωδίες και ποιήματα των παιδικών χρόνων. Aπό το «Άγια Νύχτα» και τον John Lennon μέχρι το «Ω Έλατο» και το «Hallelujah». Θεόδωρος Ορφανίδης Aπό τον Παπαδιαμάντη και τον Γκαίτε μέχρι τον Άντερσεν και τον Βιζυηνό, τραγουδισμένα μοναδικά από τη διεθνούς φήμης σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, παντρεμένα ιδιαίτερα με τον ποιητικό λόγο που ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Αλέξανδρος Σταύρου και Μαρία Τσαρούχα. Συμμετέχει η Χορωδία Μελωδοί ...

Η μελέτη του ιεροδιακόνου Καισάριου (Δημήτριου) Χρόνη για την Ποιμαντική και τελετουργική προσέγγιση του μυστηρίου του Βαπτίσματος (προηγούμενη δημοσίευση:www.pemptousia.gr/?p=84087), ολοκληρώνει τη θεώρηση της εισδοχής των ετεροδόξων στην Εκκλησία και εισέρχεται στην εξέταση της τελετουργίας του Βαπτίσματος των ενηλίκων. Πηγή:http://www.assumptionaz.org/     Γ) Οι Αγγλικανοί προσερχόμενοι στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι προτιμότερο να «αναβαπτίζονται», γιατί υπάρχει αμφιβολία ως προς το εάν οι επίσκοποί τους έχουν την αποστολική διαδοχή. Και στην περίπτωση αυτή πράττουμε κατ’ αναλογία προς όσα λέει ο οβ’ κανόνας Καρθαγένης. Αυτός ορίζει ότι σε περίπτωση που αμφιβάλλουμε, εάν ένα νήπιο έχει βαπτισθεί, οφείλουμε να το βαπτίζουμε εξάπαντος.     Δ) Οι Διαμαρτυρόμενοι ή Προτεστάντες γίνονται δεκτοί κατόπιν κανονικής κατηχήσεως και τελέσεως του βαπτίσματος και του χρίσματος. Και τούτο, γιατί σ’ αυτούς έχει διακοπή η αποστολική ...

Βγαίνοντας πάντοτε από το κελλί του για την εκκλησία, πρώτα ασπαζόταν την εικόνα των Προστατών της Μονής που την είχε στην πόρτα του κελλιού του. Μετά προσκυνούσε δεξιά στον τοίχο τον άγιο οσιομάρτυρα Γεδεών τον Καρακαλλινό, κατόπιν την Κυρία Θεοτόκο και τον άγιο Μηνά. Κατεβαίνοντας τις σκάλες, παρά την αιωνόβια γεροντική του ηλικία, κρατιόταν γερά από την κουπαστή και ψιθύριζε. Όσες εικόνες τώρα εύρισκε στην πορεία του μέχρι να κατέβη όλες τις σκάλες, τις ασπαζόταν ψιθυρίζοντας τα αιτήματα του. Πολλές φορές τον ακολουθούσα ν' ακούσω τι έλεγε μπροστά στις εικόνες: Ιδού τι άκουγα περίπου: «Άγιοι Προστάτες μου, σας ευχαριστώ και σας ευγνωμονώ... Φροντίστε για την σωτηρία μου... Άγιοι Αρχάγγελοι μου, δεν σας εγκαταλείπω. Θά μείνω μαζί σας μέχρι τέλους. Αυτοί ...

Το ζήτημα του AIDS εξετάζεται συνήθως μόνο από ιατρικής, ψυχολογικής και κοινωνικής πλευράς και συχνά παραμερίζεται η θεολογική. Η ορθόδοξη θεολογία έχει να προσφέρει πολλά πάνω στο θέμα του AIDS και να δώσει ουσιαστικές λύσεις. Δε θα ήταν τολμηρό αν λέγαμε ότι το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτα από θεολογικής πλευράς και έπειτα από ιατρικής και αυτό γιατί τα αίτια του AIDS έχουν να κάνουν με τον τρόπο και τη στάση ζωής μας. Δηλαδή δεν πρέπει να το αντιμετωπίσουμε επιφανειακά, εκφράζοντας απλά απόψεις, σκέψεις και προβληματισμούς αλλά να παρουσιάσουμε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, γιατί το ίδιο το AIDS φανερώνει έναν ιδιαίτερο τρόπο ζωής. Στο σημείο αυτό, η Εκκλησία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά γιατί είναι η μόνη που προτείνει μια διαφορετική στάση απέναντι ...

Το νησί της Κύπρου ήταν η γενέτειρα αλλά, και ο τόπος όπου διακόνησε την Εκκλησία ο έξοχος αυτός άγιος. Ο Σπυρίδων γεννήθηκε σε μία οικογένεια απλών χωρικών και έτσι απλός και ταπεινός παρέμεινε σε όλη τη ζωή του μέχρι την κοίμησή του. Νυμφεύθηκε σε νεαρή ηλικία και απέκτησε παιδιά, αλλά όταν πέθανε η γυναίκα του εκείνος αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στην υπηρεσία του Θεού. Χάρις στην ιδιαίτερη ευλάβεια που τον διέκρινε, εξελέγη επίσκοπος στην πόλη της Τριμυθούντος. Αλλά και ως επίσκοπος δεν άλλαξε τον απλό τρόπο ζωής του. Συνέχισε να φροντίζει ο ίδιος τα ζωντανά του και να καλλιεργεί με τα χέρια του τη γη. Για τον εαυτό του κρατούσε πολύ λίγους καρπούς από την παραγωγή του, ενώ το μεγαλύτερο μερίδιο το μοίραζε ...