Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η ηθική ζωή, σύμφωνα με τον Καταρτζή,  δομείται και καταξιώνεται μόνο όταν συνδεθεί με τους άξονες της υγιούς φιλοσοφίας και του χριστιανισμού. Ενώ αντίθετα κινδυνεύουν να αφανισθούν όταν διαπλέκεται με τα αντίθετά τους, δηλαδή την αθεΐα και τη δεισιδαιμονία. «Αν όμως κανένας μπορέση να δώση τον όρο κάθε μιανής απ’αυταίς ταις έξαις ((φιλοσοφία-αθεΐα, χριστιανοσύνη–δεισιδαιμονία), βέβαια  θέλει εύρει πως η φιλοσοφία, διαφέρωντας άκρως απ’ την αθεία, είναι με την χριστιανοσύνη ένα σχεδόν, σαν κάτι μεσότητες που’ ν και τα δυο τους∙ και η δεισιδαιμονία, ώντας άλλο και άλλο απ’ τη χριστιανοσύνη, ειν’ το αυτό, πες, με την αθεΐα, σαν κάτι άκρα που’ ν αμφότερα: ήγουν η μία υπερβολή περί τα θεία…και η απιστία στα ίδια, τοιουτοτρόπως μια έλλειψη». Έτσι την φιλοσοφία, που ...

Εμείς διά πίστεως βαδίζουμε και όχι δι' είδους, όπως πάντοτε τονίζουμε. Και, παρούσης της πίστεως, φυσικά δεν χρειάζεται κάτι άλλο. Παρ' όλα αυτά δεν καταργείται η δύναμη της γνώσεως και της λογικής η οποία πηγάζει από την ανθρώπινη προσωπικότητα. Τώρα αυτό που υπενθυμίζω είναι για να δώσω βαρύτητα στο θέμα της εν Χριστώ αναστροφής, η οποία εξαρτάται από το δικό μας έλεγχο. Γι' αυτό βλέπετε, πέραν των όσων η Γραφή μάς παραγγέλλει, τα οποία ανήκουν στην μεταφυσική και ενεργούνται διά της πίστεως, μας λέει ο Παύλος να προσέξουμε και το θέμα της αναστροφής. «Ό,τι είναι αληθινό, σεμνό, δίκαιο, καθαρό, αξιαγάπητο, καλόφημο, ό,τι έχει σχέση με την αρετή και είναι άξιο επαίνου, αυτά να έχετε στο μυαλό σας»(Φιλ. 4, 8) και ...

 Όταν, κατά παραχώρηση Θεού, βασίλευσε ο ασεβέστατος Ιουλιανός ο παραβάτης, κατά το έτος 361, μεγάλη μανία και θυμό έδειξε κατά των Χριστιανών. Διότι ο αλιτήριος χρησιμοποιούσε κάθε σκέψη και κάθε τρόπο, για να εξαφανίσει από τον κόσμο τους περισσοτέρους Γαλιλαίους, δηλαδή τους Χριστιανούς. Διότι έτσι ο μιαρός ονόμαζε τους Χρι­στιανούς περιφρονητικά. (Ίσως όμως και διότι φοβόταν να προφέρει με το στόμα το θείο και υπερένδοξο όνομα του Χριστού). Επειδή διδάχθηκε από τους δασκάλους του μάγους ποιά μεγάλη δύναμη έχει το όνομα αυτό, και από πόσα διαβολικά έργα τους εμπόδισε. Έτσι διέταξε τους ηγεμόνες όλων των πόλεων, να βασανίζουν τους Χριστιανούς με όσες τιμωρίες μπο­ρέσουν. Και λοιπόν όταν έμαθε αυτή την διαταγή ο κομενταρήσιος της Νίκαιας δηλαδή ο άρχοντας κήρυξε σε ...

  Η μελέτη της κας Νίκης Νικολάου για τη σύνδεση της θεολογικής ανθρωπολογίας με τη Βιοηθική (προηγούμενη δημοσίευση: www.pemptousia.gr/?p=83041) συνεχίζεται με την εξέταση των εννοιών του γάμου, της τεκνογονίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, από τη σκοπιά της Χριστιανικής Ηθικής. 1.10. Γάμος και τεκνογονία Η δημιουργία της γυναίκας δικαιολογεί την τάση του άνδρα να αναζητεί και να εντοπίζει στη γυναίκα το έτερον ήμισυ, ώστε να ολοκληρωθεί. Η ολοκλήρωση έρχεται με την ένωση του ζευγαριού, η οποία γίνεται με το Μυστήριο του γάμου. Πρόκειται για μια υπόσχεση ισόβιας αυτοδέσμευσης, η οποία βιώνεται ως κοινωνία αγάπης. Οι σχέσεις των συζύγων διέπονται από ίσα δικαιώματα, ευθύνες και αλληλοβοήθεια. Όταν οι σύζυγοι ζουν τη σχέση τους με τον ίδιο τρόπο που ζει η Εκκλησία τη σχέση της με ...

Με αφορμή τη συμπλήρωση 300 ετών από τη γέννηση του φωτισμένου διδάχου της ορθοδόξου πίστεως και ισαποστόλου Αγίου Κοσμά του Αιτωλού (1714-1779), η Θεολογική Σχολή του Αρι­στο­τελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και υπό την αιγίδα του Πανα­γιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, διοργανώνει Θεο­λογικό Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Ο Α­γιορείτης Φωτιστής του Γένους», στις 9 και 10 Δεκεμβρίου 2014, στο Αμφιθέατρο της «Διακονίας» στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Στο Συνέδριο αυτό θα παρουσιασθεί αναλυτικά το ιεραπο­στολικό έργο και θα σκιαγραφηθεί η προσωπικότητα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού ως διδασκάλου του Γένους και ως Αγιο­ρείτη. Παράλληλα θα γίνει αναφορά στο εκκλησιαστικό του φρόνημα και τη θεολογική του συγκρότηση, θα ερευνηθεί η διδασκαλία του για την ...

Ποια ήταν η σχέση του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου με τη μουσική;Μια συναυλία που παρακολουθεί μουσικά το ταξίδι του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου από τη μεταβυζαντινή Κρήτη, στη Βενετία της Αναγέννησης και από εκεί στο Τολέδο θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ένας ηχητικός πίνακας που αναπαριστά το μουσικό περιβάλλον της εποχής και των τόπων όπου έζησε και ζωγράφισε ο μεγάλος Κρητικός (Κρήτη: 1541-1568, Βενετία-Ρώμη: 1568-1576, Τολέδο: 1576-1614). Τις δικές του μουσικές απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά θα δώσει το συγκρότημα «Εν Χορδαίς», σε συνεργασία με το Ensemble Constantinople, με τη συναυλία «Μουσικοί σταθμοί στα ίχνη του Ελ Γκρέκο», μία εκδήλωση που εντάσσεται στο πλαίσιο του Κύκλου Επιλογές. Οι "Εν Χορδαίς", το πολυβραβευμένο σχήμα, το οποίο αναδεικνύει την ελληνική και μεσογειακή μουσική κληρονομιά και έχει βραβευθεί στην ...

Ο Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης μιλάει για το μοναχισμό, όπως τον δίδαξε ο Άγιος Ευστάθιος. Την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου στις 13:00, στην εκπομπή "Θεανθρώπινη Σοφία".

Έρχονται ενισχύσεις με τον καπετάν Νικηφόρο και, ενωμένοι τώρα, περιμένουν τη βουλγαρική επίθεση. Μα ξημέρωσε η αυριανή, ανέβηκε ψηλά ο ήλιος, ήλθε το μεσημέρι κι εχθρός δε φάνηκε. Νύχτωσε, σκοτείνιασε ο βάλτος, βίγλες μπήκαν παντού, μα κανένας Βούλγαρος δεν πλησίασε. Η τολμηρή επιχείρηση του Άγρα, και αποτυχημένη ακόμα, τους είχε τρομοκρατήσει. Μια περιπολία, που βγήκε με τον γερο-Πασκάλ και πλησίασε ως κάτω από τις καλύβες τους, έφερε την πληροφορία πως είχαν χάσει και κόσμο πολύ και το ηθικό τους οι Βούλγαροι. Για λίγες μέρες τουλάχιστον θα έμεναν ήσυχοι. Τότε έπεισε ο Νικηφόρος τον Άγρα να κατέβει με τους άλλους πληγωμένους στις Κάτω Καλύβες, να νοσηλευθούν από γιατρό. Άφησε ο Νικηφόρος τον Καπετάν-Παντελή με ολόκληρο σχεδόν το σώμα του, με τον Νίκο, έναν ...

Απὸ τα σημερινά χωριὰ της Χαλκιδικής χερσονήσου, τα εννέα (9) προέρχονται από την μακροχρόνια μετάλλαξη των παροίκων - καλλιεργητών αγιορειτικών μετοχίων, σε ελεύθερους ιδιοκτήτες των μετοχιακών εκτάσεων. Παραθέτω κατάλογο των χωριών αυτής της κατηγορίας, με τα διαδοχικὰ ονόματά τους και το όνομα της πρώην ιδιοκτητρίας Μονής, στον οποίον δεν συμπεριλαμβάνονται τα χωριὰ που προϋπήρχαν και μετέπεσαν στην κατηγορία των μετοχίων. Μετόχι Μονής Αγίου Παντελεήμονος, Καλλιθέα Χαλκιδικής (1960). Νεακίτου - Νικήτη (Μονὴ Ξενοφώντος) Άγιος Νικόλαος (Μονὴ Ξενοφώντος) Κάμενα - Γομάτου - Γομάτι (Μονὴ Γομάτου, Μονὴ Μεγίστης Λαύρας) Άκανθος - Ερισσός - Ιερισσός(;) (Μονὴ τοῦ Κολοβού, Μονὴ Ιβήρων) Ραλίγκοβη - Λιαρίγκοβη - Αρναία (Μονὴ Κασταμονίτου) Πολύγυρος- Πολύγερος-Πολύγυρος (Μονὴ Πολυγύρου, Μονὴ Ιβήρων) Σερμύλη - Ερμύλια - Καλύβια - Ορμύλια (Μονὴ Μεγίστης Λαύρας) (χωρίον του) Σωτήρος - Βατοπέδι (Μονὴ Βατοπεδίου) Περιστερά (Μονὴ Περιστερών, ...

5.4.4.  π.Λουδοβίκος: Επιθυμητότητα χωρίς επιθυμία και  άκτιστο –μακάριο-αθάνατο αμήχανον κάλλος. Ενδιάσφιγξις των όντων και θεία συνέντευξις Το άκτιστο κάλλος που εκπέμπει το πρόσωπο ενός ησυχαστή, όπως αυτό του γέροντα Ιωσήφ, είναι απόσταγμα μιας, για να χρησιμοποιήσουμε δάνεια ορολογία από τον π.Λουδοβίκο, επιθυμητότητας χωρίς επιθυμία (π.Λουδοβίκος 2003,31κ.εξ).  Πως μπορεί να αγαπά ο ησυχαστής  νηφάλια έχοντας επιθυμητότητα χωρίς να έχει επιθυμίες; Αυτή η «αινιγματική» αγάπη, όταν βρεθεί στην καρδιά ενός γέροντα-ησυχαστή, μοιάζει με εκείνη του γητευτή Σωκράτη, που κρατάει την επιθυμία σε αινιγματική απομόνωση. Όμως, για τον ησυχαστή το όντως εφετόν, σύμφωνα με την γνωστή ευχή Ανωνύνου, είναι ο Κύριος, τον οποίο ο Συμεών ο Μεταφραστής  παρακαλεί «..κάλλυνέ… με». Εξάλλου, η Παναγία είναι κατά τον Νικόλαο Καβάσιλα εκείνη, στην οποία ένας ειδικός έρως: ...

Άγιος Μεγαλομάρτυρας Ιάκωβος ο Πέρσης (27 Νοεμβρίου) Ο Ιάκωβος γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς στην περ­σική πόλη Έλαπα ή Βηλάτ, ανατράφηκε με τα νάματα της Πίστεως και νυμφεύθηκε μια χριστιανή κοπέλα. Ο Πέρσης βασιλιάς Ισζδιγέρδης εκτιμούσε τον Ιάκωβο για τα χαρίσματα και τις δεξιότητες του και τον κατέστησε αξιωματούχο στην αυλή του. Κολακευμένος ο Ιάκωβος από την αγάπη του βασιλιά, παραπλανήθηκε και άρχισε να θυσιάζει κι αυτός στα είδωλα που προσκυνούσε ο Πέρσης ηγεμόνας. Πληροφορήθηκαν το γεγονός η μητέρα και η σύζυγος του Ιακώβου. Του έγραψαν τότε μια επιστολή επιτιμητική, θρη­νολογώντας για το κατάντημά του να γίνει αποστάτης της Πίστεως και πνευματικά νεκρός και, τέλος, τον ικέτευαν να μετανοήσει και να επιστρέψει στον Χριστό. Συγκλονισμένος από την επιστολή που διάβασε ο Ιάκωβος μετάνιωσε ...

Η εφαρμογή των παρεμβατικών αναπαραγωγικών τεχνικών και τα ανακύπτοντα ζητήματα και ερωτήματα συζητήθηκαν σ’ έναν περιορισμένο κύκλο επιστημόνων χωρίς τη συμμετοχή των Ελλήνων πολιτών. Η ελληνική νομοθεσία περιορίστηκε μόνο σε κάποιες αναφορές. Έτσι το ρόλο των νομικών εργαλείων έπαιξαν το Ελληνικό Σύνταγμα και η «Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική» του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μέχρι το 2002 στην Ελλάδα δεν πραγματοποιήθηκε δημόσιος διάλογος για την παρεμβατική γονιμοποίηση παρά τη δέσμευση που ανέλαβε το ελληνικό κράτος με την υπογραφή και την κύρωση δια του νόμου 2619/1998 της «Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική» του Συμβουλίου της Ευρώπης να μεριμνήσει ώστε να καταστούν αντικείμενο κατάλληλης δημόσιας συζήτησης υπό το φως, ιδίως, των σχετικών ιατρικών, κοινωνικών, οικονομικών, δεοντολογικών και νομικών επιπτώσεων τα ...

Ας εννοήσουμε των αγίων τα κατορθώματα, ας καταλάβουμε και τα δικά μας ελαττώματα. Κι ας αντιληφθούμε την τεράστια απόσταση που χωρίζει εμάς απ’ εκείνους. Ας δούμε εκείνους τους αγίους σαν αγγέλους σαρκοφόρους. Όσον αφορά εμάς, διστάζω, έστω και ανθρώπους να ονομάσω. Κι ας αναζητήσουμε κι ας διερωτηθούμε, από πού προήλθε η τόσο μεγάλη διαφορά, παρ’ όλο που «ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι». «Όλοι είναι θεοί και υιοί του Υψίστου». Λέγοντας «εγώ είπα· είστε θεοί όλοι και υιοί Υψίστου», δηλώνει, ότι καλεί τους πάντες σ’ αυτό το μεγάλο αξίωμα. Πώς, λοιπόν, εμείς υστερήσαμε τόσο πολύ απ’ εκείνους τους οσίους και διαφέρουμε όσο διαφορετικά είναι τα άλογα κτήνη από τη λογική δημιουργία; Εκείνοι πλούτισαν σε γνώση, πράξη, θεωρία, έγιναν ...